Marsda ilk dəfə üzvi birləşmələrin izləri aşkar olundu

NASA-nın "Perseverance" roveri ilk dəfə Mars kraterində üzvi birləşmələrin izlərini aşkar edib. Sozcu.az oxu.az-a istinadən bildirir ki, bu barədə Britaniyanın "Nature" elmi jurnalında məqalə dərc olunub. Tədqiqatda dünyanın müxtəlif ölkələrindən alimlərin iştirak etdiyi bildirilib. Məlumata görə, cihaz "kraterin dibindəki süxurlarda bir və ya iki karbon halqası olan müxtəlif üzvi molekullara uyğun gələn izlər tapıb". Eyni zamanda, tədqiqat müəllifləri hansı növ üzvi maddələrin tapıldığını müəyyən edə bilməyiblər. Elm adamları bu qənaətə 45 kilometrdən çox eni olan Ezero kraterində rover tərəfindən çəkilmiş yüksək ayırdedici şəkilləri təhlil edərək gəliblər. Bildirilir ki, tapılan üzvi molekulların təbiətində və paylanmasındakı fərqlər bir vaxtlar Marsda su mühitinin dəyişməsi ilə bağlı müxtəlif proseslərin baş verdiyini göstərir. Tapılan maddələrin üzvi mənşəyinin təsdiqi üçün nümunələrin Yerə çatdırılması tələb olunur. Onlar 2026-ci ildən sonra başlaya biləcək Marsa Qayıdış missiyası tərəfindən çatdırılmalıdır.

“Rüşvət alana da, verənə də, arada vasitəçilik edənə də Allah lənət eləsin!..”

Rüşvət – Ən böyük ictimai bəlalardan biri  Rüşvətin haram olduğunu bildirən ayələr 1. “Bir-birinizin mallarını haqqınız olmadığı halda yeməyin! Xalqın malının bir qismini (sizə haram olduğunu bilə-bilə) günah yolu ilə yeməyiniz üçün malınızı hakimlərə (rüşvət) verməyin!” (Bəqərə, 188). 2. “Kaş onların (yəhudilərin) din alimləri və fəqihləri onlara günah söyləməyi və haram yeməyi qadağan edəydilər!” (Maidə, 63). Bu ayədəki “haram yemək” ifadəsini imamlar rüşvət anlamında izah etmişlər. Həzrət Əli (ə) buyurub ki, burada haram yeyənlər kimi tanıtdırılanlar – öz din qardaşının çətinliyini həll etdikdən sonra ondan hədiyyə istəyənlərdir (Biharül-ənvar, CIV, 273; Şeyx Hürr Amüli. Vəsailüş-şiə, XVII, 95, hədis 22067). Həsən Bəsri rəvayət edir ki, Bəni-Israil qövmündə belə bir adət var idi: məhkəməyə gedəndə hər iki tərəf ətəyində rüşvət aparar və hökm çıxarılmazdan əvvəl ətəklərini açıb rüşvəti hakimə göstərərdilər. Hakim də rüşvəti daha bahalı və çox olan tərəfin xeyrinə hökm çıxarardı. Rüşvətin haram olduğunu bildirən hədislər 1. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s) Imam Əliyə (ə) vəsiyyətində buyurub: “Tezliklə müsəlmanlar öz mal-dövlətləri ilə sınağa çəkiləcəklər. Onlar əsası olmayan şübhələrin, nəfsani istəklərin, elmsiz xəyalların əsasında halalı haram bilərlər. Nəbiz (arpa suyu) adı altında şərabı, hədiyyə adı altında rüşvəti, alver adı altında sələmçiliyi halal sayarlar” (N.B.Bidəhəndi. Islam baxımından rüşvət, səh. 27). 2. Imam Cəfər Sadiq (ə) Əmmar ibn Mərvan adlı səhabəsinə buyurub: “Ey Əmmar, rüşvətə gəlincə, bil ki, hökmlərdə rüşvət vermək əzəmətli Allaha və Onun Peyğəmbərinə qarşı küfrdür”. (Burada “hökmlərdə rüşvət vermək” ifadəsinin mənası hökm çıxaran zaman qazıya (hakimə) rüşvət verməkdir) (Şeyx Səduq. Məaniyyül-əxbar, səh. 211; həmçinin bax: Şeyx Küleyni. Əl-Kafi, VII, 409). 3. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (ə): “Rüşvət alana da, verənə də Allah lənət eləsin!” (Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, VI, 113, hədis 15078). 4. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvət alana da, verənə də, arada vasitəçilik edənə də Allah lənət eləsin!” (Əhməd ibn Hənbəl. Müsnəd, V, 279; Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, VI, 114, hədis 15080). 5. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvət alan da, verən də cəhənnəmlikdirlər” (Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, VI, 113, hədis 15077). 6. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvət alan da, verən də, onların arasında vasitəçilik edən də məlundurlar (lənətə layiqdirlər)” (Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, hədis 1495; Əllamə Məclisi. Biharül-ənvar, CIV, 274). 7. Imam Mühəmməd Baqir (ə): “Özünə halal olmayan qadının ayıb yerinə baxan adama, öz din qardaşının qadınına münasibətdə xain davranan insana və dini sahədə elminə camaatın möhtac olduğu halda onlardan rüşvət istəyən şəxsə Allahın Rəsulu lənət edib” (Şeyx Hürr Amüli. Vəsailüş-şiə, XVIII, 163). 8. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvətdən uzaq olun! Çünki o, əsl küfrdür. Rüşvət alan adam cənnətin ətrini duymaz” (Əllamə Məclisi. Biharül-ənvar, CIV, 274). 9. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Əmirin (valinin) hədiyyə alması bəyənilməzdir, qazının rüşvət alması isə küfrdür” (Mənavi. Feyzül-qədir, I, 212). 10. Məşhur səhabə Əmr ibn As Həzrət Mühəmməd Peyğəmbərin (s) belə buyurduğunu rəvayət edib: “Içində rüşvət yaranan elə bir qövm (millət) yoxdur ki, axırda dəhşətə və qorxuya düçar olmasın” (N.B.Bidəhəndi. Islam baxımından rüşvət, səh. 84). 11. Abdullah ibn Abbas Həzrət Mühəmməd Peyğəmbərin (ə) belə buyurduğunu rəvayət edib: “Hər kim on nəfərə başçılıq etməyi öhdəyə alsa və aralarında ya onların bəyəndikləri kimi, ya da bəyənmədikləri tərzdə hökm versə, qiyamət günündə qolları zəncirlə bağlanmış halda məhşərə gətirilər. Əgər ədalətlə hökm vermiş, rüşvət almamış, zülm törətməmişsə, qolları açılar. Əgər Allahın nazil etdiyi hökmlərdən fərqli hökm vermişsə, rüşvət almışsa, səhlənkarlıq etmişsə, sağ qolunu sol qoluna daha şiddətlə bağlayar və cəhənnəmə atarlar. O, cəhənnəmin elə dərinliyinə yuvarlanar ki, 500 ildən sonra da ora çatmaz” (N.B.Bidəhəndi. Islam baxımından rüşvət, səh. 83-84). 12. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s) Imam Əliyə (ə) vəsiyyətində buyurub: “Bu qazanclar haramdır: ölü heyvanın (yəni şəriətə əsasən kəsilməmiş heyvanın), itin, məstedici içkinin satışından əldə edilən qazanc, zina üçün verilən muzd, hökm zamanı alınan rüşvət və kahinə verilən muzd” (Əllamə Məclisi. Biharül-ənvar, LXXVII, 54; Şeyx Hürr Amüli. Vəsailüş-şiə, XVII, 94, hədis 22065). Eyni məzmunlu hədis Imam Cəfər Sadiqdən (ə) də rəvayət edilib (Şeyx Küleyni. Əl-Kafi, V, 127). 13. Imam Əli ibn Əbu Talib (ə): “Sizdən əvvəlkilər ona görə həlak oldular ki, camaatın haqqını vermədilər, camaat da məcbur olub öz haqqını batillə (rüşvətlə) aldı. Sonra gələn nəsillər də bu yolla getdi” (Nəhcül-bəlağə, 79-cu məktub). 14. Imam Əli ibn Əbu Talib (ə): “Siz özünüz də yaxşı bilirsiniz ki, camaatın namusunu, qanını, qənimətini (malını) qorumağı, hökmləri icra etməyi, müsəlmanlara rəhbərlik etməyi öhdəyə almış bir valiyə… hökm verərkən rüşvət almaq yaramaz. Çünki bu halda haqqı tapdalamış və ona əməl etməmiş olar” (Nəhcül-bəlağə, 130-cu xütbə). 15. Əbu Hümeyd Saidi adlı səhabə rəvayət edir ki, Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s) Ibn əl-Ütəbiyyə adlı bir nəfəri Bəni-Əzd qəbiləsindən sədəqə və zəkatı alıb gətirməyə göndərmişdi. O adam qayıdandan sonra gətirdiyi maldan bir neçə baş qoyunu beytül-mala təhvil vermədi. Səbəbini soruşanda dedi ki, bu qoyunları Bəni-Əzd qəbiləsi mənə hədiyyə verib. Peyğəmbər minbərə qalxıb buyurdu: “Sizlərdən birini iş dalınca göndərirəm, qayıdanda deyir ki, gətirdiyim malın bu hissəsi beytül-malındır, bu hissəsi isə mənə hədiyyə kimi verilib və özümə çatacaq. O adam öz evində otursaydı görərdi ki, kimsə ona hədiyyə gətirir ya yox? Ixtiyarında olduğum Allaha and olsun, siz bu dünyada hansı heyvanı haqsız yerə mənimsəsəniz, qiyamət günündə boynunuza həmin heyvan yüklənmiş halda Allahın hüzuruna gətiriləcəksiniz” (hədisin fərqli variantları üçün bax: Beyhəqi. Əs-Sünənül-kübra, IV, 158; Ibn əl-Əsir. Üsüdül-ğabə, V, 330; Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, IV, 394, hədis 11089; Səhihül-Buxari, Kitabül-ehkam, Babü hədayal-ümmal, hədis 7174).islam.az

İsti yay gecələrində rahat yatmaq üçün - 7 qeyri-adi üsul

Yayda isti gecələrdə yatmaq çox çətin olduğu üçün yuxusuzluq problemi artır. Ətraf mühitin temperaturu çox yüksək olduqda, bədən soyumağa əlavə səy sərf etməyə məcbur olur və bu yuxu proseslərini pozur. Sozcu.az "Medicina"ya istinadaən xəbər verir ki, mütəxəssislərin sözlərinə görə, kondisioner olmadan istidə yaxşı yatmağınıza kömək edəcək bir neçə ağlagəlməz yollar var. Ətraflı 1. Ayaqlara isti vanna. Yatmazdan əvvəl ayaqlarınızı bir az isitsəniz, əsas bədən istiliyiniz bir qədər yüksələcək. Yatmağa getdiyiniz zaman, yavaş-yavaş azalmağa başlayacaq, bu da yuxuya getmək prosesi üçün vacib şərtdir. 3. İsti duş. Prinsip eynidir - sərin duşdan fərqli olaraq, isti su bədənin daxili temperaturunu artırmağa kömək edəcək və sonra özünüzü daha yaxşı hiss edəcəksiniz. 4. Öz kondisionerinizi hazırlayın. Ventilyatorun qarşısına bir qab buz qoyun. 5. Pijamaları dondurun. Yatmazdan bir neçə dəqiqə əvvəl pijamalarınızı vakum torbasına yerləşdirərək dondurucuya qoyun. Eyni şeyi yastıq üzü ilə də edə bilərsiniz. 6. Çılpaq yatmayın. Nə qədər isti olsa da, pijamanızı çıxartmayın, çünki çox tərləyəcəksiniz. Pijamalarınıza hopan tər tər dərinizdə yığılacaq. İsti havalarda pambıq, ipək və ya bambuk lifi kimi təbii, nəfəs alan parçalardan hazırlanmış boş, açıq rəngli pijamaları seçin. 7. Saçlarınızı fenlə qurutmayın. Duşdan sonra saçınızı qurutmayın - nəm saçlar sizi uzun müddət sərinlədəcək.

Günün qoroskopu: yeni, genişmiqyaslı işə başlamayın

Sozcu.az dünyanın nüfuzlu və məşhur ulduz falları portalları "Horoscope" və "Astrology"yə istinadən bu günün qoroskopunu təqdim edir . Qoç - günün ilk yarısında yaranan problemləri həll etmək üçün baş sındırmalı olacaqsınız. Yaxın ətrafınızdakı insanların fikirlərini, mövqelərini nəzərə almasanız, ciddi səhvə yol verəcəksiniz. Hər şeyin necə olması barədə yalnız öz düşüncənizi absolyut həqiqət saymayın. Həmkarlar və işgüzar tərəfdaşlarla mübahisələr yarana bilər. Əks cins mənsubu ilə dil tapmaq çətindir. Reallaşdıra bilmədiyiniz layihələrdən əl çəkmək üçün münasib zamandır. Sevincdən daha çox kədər gətirən münasibəti dayandırın. Maliyyə məsələlərində qayda yaradın. Bir qədər sonra pula ehtiyac yaranacaq. Hansı məbləğə sahib olduğunuzu dəqiq bilin. Buğa - bütün planları düşündüyünüz təki gerçəkləşdirmək mümkün deyil. Şəraitin və işlərinizə qarışan insanların təsiri güclüdür. Durum əlverişli deyil. Xüsusi önəm verdiyiniz işi diqqətlə görün. Fikrinizi dağıtmayın. İşdə rəhbərliklə münasibətlərə yenidən baxmaq olar. Təmasları yaxşılaşdırın. Yaxınlarınızla dil tapmaq asan deyil. Onların sizə qarşı xeyli iradları var. Münasibətlərdə harmoniyanı bərpa etməyin yolunu intuisiya göstərəcək. Sevdiyiniz insanla açıq danışmaqdan qorxmayın. Əkizlər - çoxdan bəri həyata keçirmək istədiyiniz planı reallaşdırmağın zamanıdır. Məqsədə çatmaq üçün gərəkli saydığınız bütün vasitələrdən istifadə edə bilərsiniz. İstədiyinizi etməkdən çəkminməyin. Ətrafınızdakı insanlar sizə qarşı çıxsalar da, bəzi ideyalarınızı pis hesab etsələr də, irəliləməkdən qalmayın. İşgüzar fəaliyyət məsələləri şəxsi münasibətlərə qarışmamalıdır. Yeni təmaslar başlana bilər. Yaşamınızda yeniliklər və müsbət dəyişikliklər etməyə başlayın. Qida rasionunuzda zərərli vərdişlərdən əl çəkin, sağlam təamları seçin. Xərçəng - əvvəllər başladığınız işi mütləq şəkildə başa vurun. Uzun müddətdən bəri çalışdığınız, səy göstərdiyiniz sahədə məqsədə çata bilərsiniz. Köhnə işgüzar əlaqələrin bərpasına can atın. Belədə yeni imkanlarla qarşılaşacaqsınız. Nüfuzlu şəxslər, dövlət qurumlarının nümayəndələri ilə təmaslar məsləhət deyil. Səfərə yollanmaq olar. Məqsəd şübhəli, yanınızdakı insanlar isə yaxşı tanımadığınız şəxslər olsa da, niyyətinizdən əl çəkməyin. Yaşam potensialınızın səviyyəsi yüksəkdir. Səhhətinizdə problemlər olmayacaq. Şir - o qədər də xoş olmayan gündür. İş heç də adi günlərdən fərqli olan problemlərdə və ya çətinliklərdə yox, ətrafınızda baş verənlərə münasibətinizdədir. Hər xırda iş sizi ifrat dərəcədə qıcıqlandırmasın. İşdə həmkarlarınızla münasibətlərinizdə qıcıqlı davranmayın. Yaxınlarınız sanki səbrinizi sınağa çəcəklər. Əldə olunmuş qələbələr və uğurlar da sizi sevindirməyəcək. Səfər və səyahət imkanları da sizi sevindirməyəck. Halbuki nikbin olmaq gərəkdir. Səyahət uğurlu alına bilər. Dəvət aldığınız tədbirə, insanların gur olduğu yerə yollanmayın. Axşam saatlarını ailə üzvləri ilə bir keçirin. Ən azı ona görə ki, onlar zəifliklər və nöqsanlarınıza bələddirlər. Qız - qarışıq, laübəli, mürəkkəb gündür. Faydalı işlə məşğul olmağa çalışsanız da, ətrafdakı şəxslər buna mane olmağa can atırlar. İşləri yarımçıq qoymayın. Bir məsələni başa vurmamış digər məqamın çözülməsinə başlamayın. Emosional fon stabil deyil. İncik, dəymədüşər olmayın. Sizi sevən insanın qəlbinə dəyməyin. Plandaşdırılan işlərin hamısını reallaşdırmaq asan deyil. Diqqətli olun. Olaylara nüfuzlu insanların müdaxiləsi və ya uğursuz şərtlər sizi ruhdan salmasın. Qarşınıza qoyduğunuz məqsədə çatmaq üçün konkret addımlar atın. Tərəzi - peşəkar fəaliyyət baxımından çox uğursuz zamandır. Çoxsaylı yanlışlıqlara yol verməyin. Hər şeyin yetərincə aydın və aşkar olduğu məqamlarda da səhv etməyin. Maliyyə və əmlak sənədlərinin qaydaya salınmasına başlasanız, çətinliklərlə qarşılaşacaqsınız. Təxribatlara uymayın. Kimsəyə imkan verməyin ki, zəifliklərinizdən istifadə etsin Yaxın ətrafınızdakı insanların işlərinizə qarışmalarına son qoymaq üçün sərt davrana bilərsiniz. Yalançı günah hissinə qapılmayın. Kimsənin işlərinə mane olmadığınız üçün yolunuza davam edin. Əqrəb - gün o qədər də uğurlu deyil. Başladığınız bir sıra işlərdə uğursuzluqlarla qarşılaşa bilərsiniz. Yardım istədiyiniz insanlardan mənfi cavab alanda inciməyin. Deyilən sözlərin, əlbəttə ki, bir səbəbi var. Nüfuzlu insanlarla mübahisə etməməyə çalışın. Münaqişə uzanarsa, itirən siz olacaqsınız. Həmkarlar və işgüzar tərəfdaşlarla maksimum dərəcədə diqqətli, sərvaxt davranın. Münasibətlərdə problem yaratmayın. Yaxınlarınızın sizdən nə isə gizlətməyə çalışdıqlarını fikirləşərək həmin gizlini nəyin bahasına olursa-olsun, öyrənməyə çalışmayın. Çünki sizi narahat edən məsələ çox xırda məqamdır. Oxatan - nüfuzlu insanlardan dəstək almaq şansı var. Üstün məziyyətlərinizi nümayiş etdirin, bilik və bacarıqlarınızı göstərin. Yeni layihələrə qatılın. Peşəkar fəaliyyət müstəvisində təşəbbüskar olun. İdeyalarınız qəbul olunur. Lakin onların hamısını dərhal reallaşdırmaq mümkün deyil. Ətrafınızdakı insanlar sizi dəstəkləyəcəklər. Maraqlı imkanların sayı azalmayacaq. Ciddi romantik münasibət başlana bilər. Təmasların sadə, rəvan yaşanmayacağına hazır olun. Oğlaq - asan gün deyil. Yaşananlara sərt reaksiya verməyin, ən xırda məsələni ürəyinizə salmayın. Bütün bunlar diqqətli çalışmağa maneələr yarada bilər. İşdə rəhbərliyin sizə qarşı ciddi iddiaları yoxdur. Kiçik maliyyə itkiləri istisna deyil. Yaşamınızda nəyisə köklü şəkildə dəyişmək, yaxınlarınızla münasibətləri aydınlaşdırmaq məsləhət deyil. Önəmsiz fikir ayrılıqlarını qabartmayın. Az sonra bu maneələr aradan qalxacaq. Planlaşdırılmamış alış-verişdən imtina edin. Dolça - yeni, genişmiqyaslı işə başlamayın. Cari işlərlə məhdudlaşmağa çalışın. Kiçik və praktiki məsələləri həll etmək daha əfzəldir. Xatirələri bütün diqqəti işə yönəltməyə mane olmamalıdır. Alış-verişdə planlaşdırılmamış heç nə almayın. Hesablamalarda dəqiq olun. Səhv edə bilərsiniz. Soyuqqanlı olun, amma yaxın ətrafınızdakı insanlarla aranızda buz divar yaratmayın. Hisslərinizə nəzarət edin. Axşam saatlarını ailə üzvləri ilə keçirin. Balıqlar - şübhəli və riskli işlərə qatılmayın. İnsanlara həddən ziyadə inanmayın. Aldığınız məlumatları yoxlayın. Yaxşı tanımadığınız insanların felinə düşməyin. İntuisiyanızın səsinə qulaq asın. Dəqiq davranın, səhvlərə yol verməyin. Şəxsi münasibətlərdə hər şey istədiyiniz kimi deyil. İstək və arzularınız qarışıq olmasın. Sevdiyiniz insanı anlamağa çalışın. Bu gün başlanacaq romantik münasibətlər sevincdən daha çox problem verəcək.

Qucaqlaşmanın bilinməyən faydaları açıqlandı

Qucaqlaşmalar təkcə yaxınlarınızla emosional əlaqəni gücləndirməyə kömək etmir, həm də fiziki sağlamlığa faydalı təsir göstərir. Sozcu.az oxu.az-a istinadən bildirir ki, bu barədə Sankt-Peterburqdakı SM klinikasının endokrinoloqu və terapevti Anastasiya Kalmurzina məlumat verib. "Bu, ilk növbədə, orqanizmdə oksitosin, endorfin və dofamin hormonlarının istehsalının sürətlənməsi ilə baş verir. Oksitosin bağlanma hormonu kimi tanınır. Stress hormonu kortizolun təsirini neytrallaşdırır. İnsan sakitləşir, narahatlığı keçir və özünü təhlükəsiz hiss edir. Oksitosin çatışmazlığı xroniki stressin formalaşmasında əlavə amillərdən biridir və bu, orqanizm üçün ən pis şərtlərdəndir", - deyə Kalmurzina bildirib. Endokrinoloq qeyd edib ki, oksitosin ürək və qan damarları üçün də vacibdir - bu hormon qan təzyiqinin aşağı düşməsinə təsir göstərir. "Oksitosin istehsalı ilə yanaşı, qucaqlaşmalar bədəndə dopamin və endorfinin - müvafiq olaraq həzz və xoşbəxtlik hormonlarının istehsalını stimullaşdırır. Onların təsiri altında insan daha fəal olur, özünə güvənir və ətraf aləmə maraq göstərir. Serotonin və dopamin də qan damarlarının yumşalmasına, rahatlamasına kömək edir ki, bu da qan dövranını və bədəndə oksigen mübadiləsini sürətləndirir. Qan dövranının normallaşdırılması insan orqanizminin müxtəlif orqan və sistemlərinin qidalanmasını yaxşılaşdırmağa yardım edir", - həkim izah edib. Kalmurzina onu ​​da əlavə edib ki, artan hormon istehsalının digər mühüm təsiri əzələlərin rahatlamasıdır. Ona görə də qucaqlaşdıqdan sonra əzələ ağrıları yox ola bilər.

"Hər kim zalımın zülmünə mane ola bildiyi halda bunu etməsə, zülmdə şərikdir..."

«Əgər bir evə od düşsə, oradan başqa evlərə də keçər və bütün evləri bürüyər. Yalnız od düşən birinci evi dağıtsalar, alov kəsiləcək. Həmçinin, zülm edən ilk zalımın da qarşısını alsalar, ardınca başqası cəsarət edib zülm etməz»- Həzrət İsa Məsih «İnsanları yaxşı əməllərə doğru çağırıb, pis işlərdən çəkindirməyi tərk etməyin! Əks halda pis adamlar sizə hakim olarlar. O zaman xilas olmaq üçün dua edərsiniz, amma Allah dualarınızı müstəcab etməz!».- İmam Əli(ə.s.) Əmr be-məruf və nəhy əz-münkər – xeyir və bəlaların mənbəyi... Əmr be-məruf və nəhy əz-münkər -ərəb dilindən tərcüməsi «yaxşı (bəyənilən) işlərə çağırmaq və pis işlərdən çəkindirmək» mənasını verir. Bu xüsusiyyətlər müsəlman əxlaqının ən mühüm tərkib hissələrindən sayılır. Hər hansı cəmiyyətdə qrup, yaxud fərd tərəfindən günah iş görülürsə, cəmiyyətin bütün üzvləri onu pis yoldan döndərməli və lazım gələrsə, hətta zərərsizləşdirməlidirlər. Pis əməllə qarşılaşan, amma onu islah etmək imkanı olduğu halda laqeydliklə seyr edən şəxs həmin pisliyi törədənlərlə şərik kimidir. İslam dini insandan imkanları çərçivəsində haqq uğrunda daim mübarizə və təbliğat aparmağı tələb edir. Cəmiyyətin saflığı bu təbliğat və səylərdən asılıdır. Qurani-kərimdə bu barədə buyurulur: «İçərinizdə (insanları) yaxşılığa çağıran, xeyirli işlər görməyi əmr edən və pis əməlləri qadağan edən bir cəmiyyət olun! Bunlar (bu camaat), həqiqətən, nicat tapmış şəxslərdir» («Ali-İmran», 104). İmam Əli ibn Əbu Talib isə ömrünün son saatlarında söylədiyi vəsiyyətdə əmr be-məruf və nəhy əz-münkəri müsəlmanlara təkidlə tövsiyə edirdi: «İnsanları yaxşı əməllərə doğru çağırıb, pis işlərdən çəkindirməyi tərk etməyin! Əks halda pis adamlar sizə hakim olarlar. O zaman xilas olmaq üçün dua edərsiniz, amma Allah dualarınızı müstəcab etməz!». Həzrət İsa Məsih isə pis əməl sahibinin qarşısını vaxtında almağın zərurətini bildirmək üçün bu cür təsvir üsullarından istifadə edirdi: «Əgər bir evə od düşsə, oradan başqa evlərə də keçər və bütün evləri bürüyər. Yalnız od düşən birinci evi dağıtsalar, alov kəsiləcək. Həmçinin, zülm edən ilk zalımın da qarşısını alsalar, ardınca başqası cəsarət edib zülm etməz». «Hər kəs qardaşını ilan sancacağını görsə və xəbərdarlıq etməsə, ilan sancandan sonra o adamın qətlində şərik olar. Eləcə də, hər kim qardaşının günah etdiyini görüb onu çəkindirməsə, həmin günahda şərikdir. Hər kim zalımın zülmünə mane ola bildiyi halda, bunu etməsə, zülmdə şərikdir».İslam.az

İnsan dua və ibadət vasitəsilə öz taleyini yaxşılığa doğru dəyişə bilərmi?..

"İnsan bəzi müstəhəb əməlləri etməklə qarşıdakı bəlalardan amanda qala, qəfil ölümdən, xəstəlikdən xilas ola bilər..." Alimlərin fikrincə, qəzavü-qədər iki cürdür. Mütləq olan qəzavü-qədər lovhi-məhfuzda yazılmışdır və dəyişməz. Amma qəzavü-qədərin bir qismi də var ki, mütləq deyil və dəyişə bilər. Gələcəyi dəyişmək müxtəlif yollarla mümkündür. Məsələn, insan bəzi müstəhəb əməlləri etməklə qarşıdakı bəlalardan amanda qala, qəfil ölümdən, xəstəlikdən xilas ola bilər. Əksinə, bəzi pis əməlləri etməklə də bəlalara düçar olmaq mümkündür. Dua və qarğış vasitəsilə hər hansı şəxsin aqibətinin yaxşılığa ya pisliyə doğru dəyişməsini buna misal göstərə bilərik. Hədislərdə bu barədə müəyyən məlumatlar verilib. Dini terminologiyada qeyri-mütləq qəzavü-qədərin dəyişməsinə “bəda” deyirlər. Bəziləri bədanı yalnız şiə məzhəbinə aid edirlər, halbuki, həm şiə, həm də sünni mənbələrində bəda barədə hədis və rəvayətlər mövcuddur. Məsələn, hədislərdə buyurulub ki, sədəqə vermək, ata-anaya yaxşilıq etmək, qohumlarla rabitə saxlamaq ömrü uzadar...İslam.az

Milyarderlər ciddi-cəhdlə döyüşə hazırlaşırlar: UFC prezidentindən tarixi mübarizə barədə açıqlama

İlon Mask və Mark Zukerberq "Ultimate Fighting Championship" (UFC) prezidenti Dana Uayt ilə qarışıq döyüş növlərinin (MMA) qaydalarına uyğun döyüşün təşkilini müzakirə edirlər. Sozcu.az oxu.az-a istinadən bildirir ki, bu barədə Uayt "The New York Times"a özü məlumat verib. Onun sözlərinə görə, hər iki iş adamıyla hər axşam zəngləşir, onların hər ikisi dava etmək istəyir. Uayt və milyarderlərə yaxın mənbələr iddia edirlər ki, son 10 gün ərzində Mask və Zukerberq pərdəarxası danışıqlar aparıb, tədbirin ümumi konturlarını müəyyənləşdiriblər: Onlar fiziki mübarizəyə meyilləniblər. UFC rəhbəri döyüşün nümayiş xarakter daşıyacağını və çempionatın yurisdiksiyasından kənarda baş tutacağını deyib. Buna baxmayaraq, o, döyüşün təşkilinə şəxsən köməklik göstərəcəyini vurğulayıb. Tərəflər razılığa gəliblər ki, toplanan vəsait xeyriyyə məqsədlərinə yönəldiləcək, amma detallar hələ də müzakirə olunur. Uayt qeyd edib ki, iki iş adamı arasında çəki və boy fərqinə görə mübarizə xüsusilə maraqlı olacaq. "Bizim heç vaxt peşəkar döyüşməmiş və tamamilə fərqli çəki dərəcələrində iki nəfərimiz var. Bu, döyüş sənəti tarixində ən böyük mübarizələrdən olacaq", - deyə Uayt bildirib. Mask rəqibindən təxminən 70 funt (təxminən 31 kq) ağırdır. UFC prezidentinin sözlərinə görə, "Tesla" və "SpaceX"in sahibi döyüşə hazırlıq zamanı arıqlamaq fikrində deyil. "O, arıqlamayacağını çox açıq şəkildə ifadə etdi", - deyə Uayt Mask ilə söhbətin təfərrüatını açıqlayıb. Zukerberqə yaxın mənbələr nəşrə bildiriblər ki, "Meta" lideri duel üçün əla formadadır. Onların sözlərinə görə, o, ciddi məşq rejiminə əməl edir, qaçışlara çıxır və dostlarına meydan oxuyur.İlon Mask və Mark Zukerberq "Ultimate Fighting Championship" (UFC) prezidenti Dana Uayt ilə qarışıq döyüş növlərinin (MMA) qaydalarına uyğun döyüşün təşkilini müzakirə edirlər. Bu barədə Uayt "The New York Times"a özü məlumat verib. Onun sözlərinə görə, hər iki iş adamıyla hər axşam zəngləşir, onların hər ikisi dava etmək istəyir. Uayt və milyarderlərə yaxın mənbələr iddia edirlər ki, son 10 gün ərzində Mask və Zukerberq pərdəarxası danışıqlar aparıb, tədbirin ümumi konturlarını müəyyənləşdiriblər: Onlar fiziki mübarizəyə meyilləniblər. UFC rəhbəri döyüşün nümayiş xarakter daşıyacağını və çempionatın yurisdiksiyasından kənarda baş tutacağını deyib. Buna baxmayaraq, o, döyüşün təşkilinə şəxsən köməklik göstərəcəyini vurğulayıb. Tərəflər razılığa gəliblər ki, toplanan vəsait xeyriyyə məqsədlərinə yönəldiləcək, amma detallar hələ də müzakirə olunur. Uayt qeyd edib ki, iki iş adamı arasında çəki və boy fərqinə görə mübarizə xüsusilə maraqlı olacaq. "Bizim heç vaxt peşəkar döyüşməmiş və tamamilə fərqli çəki dərəcələrində iki nəfərimiz var. Bu, döyüş sənəti tarixində ən böyük mübarizələrdən olacaq", - deyə Uayt bildirib. Mask rəqibindən təxminən 70 funt (təxminən 31 kq) ağırdır. UFC prezidentinin sözlərinə görə, "Tesla" və "SpaceX"in sahibi döyüşə hazırlıq zamanı arıqlamaq fikrində deyil. "O, arıqlamayacağını çox açıq şəkildə ifadə etdi", - deyə Uayt Mask ilə söhbətin təfərrüatını açıqlayıb. Zukerberqə yaxın mənbələr nəşrə bildiriblər ki, "Meta" lideri duel üçün əla formadadır. Onların sözlərinə görə, o, ciddi məşq rejiminə əməl edir, qaçışlara çıxır və dostlarına meydan oxuyur.

"iPhone"larda zəlzələ bildirişi niyə aktiv olmur?

"Google" Zəlzələ Xəbərdarlıq Sistemi bu gün gecə Xəzər dənizində, 5,7 bal gücündə zəlzələni əvvəlcədən bildirib. Zəlzələdən 10-15 saniyə əvvəl sistem tərəfindən göndərilən xəbərdarlıq bildirişi sosial mediada da bir çox insan tərəfindən paylaşılıb. Sozcu.az Trend-ə istinadən bildirir ki, sistemin xəbərdarlıq bildirişi göndərməsi üçün cihazdakı məkan aktiv olmalıdır. Çünki bu sistem həm də ətrafdakı hər hansı vibrasiyanı aşkar etmək üçün məkan məlumatından istifadə edir. "Google" "Android" üçün Zəlzələ Xəbərdarlığı Sistemini aktivləşdirmək üçün aşağıdakı addımları yerinə yetirmək kifayətdir; 1) Parametrlər; 2) Məkan; 3) İnkişaf etmiş; 4) Zəlzələ Xəbərdarlıqları. Sözügedən proqram yalnız "Android" cihazları üçün əlçatandır. "iOS" üçün "Google" Zəlzələ Xəbərdarlığı sistemi aktiv deyil.

Cənubi Afrika kralı xəstəxanalıq oldu

Zulu kralı, 48 yaşlı Misuzulu KaZvelitini zəhərlənmə şübhəsi ilə təcili xəstəxanaya çatdırılıb. Sozcu.az oxu.az-a istinadən bildirir ki, bunu kral ailəsi administrasiyasının rəhbəri şahzadə Manqosutu Buthelezi bildirib. "Kralı ziyarət edən müşavir Xaba qəflətən zəhərlənmə şübhəsi ilə ölüb. Eyni zamanda, onun da zəhərlənə biləcəyindən şübhələndiyimiz kral xəstələnib. O, dərhal Esvatinidə həkimə müraciət edib", - məlumatda deyilir. Bildirilir ki, Kazvelitini hazırda həkim nəzarətindədir və özünü yaxşı hiss edir.

Kanada mediasının xəbərlərini “Facebook” və “Instagram” istifadəçiləri OXUYA BİLMƏYƏCƏK

Kanada mediasının xəbərləri “Meta Corporation”a məxsus “Facebook” və “Instagram” sosial şəbəkələrinin istifadəçiləri üçün əlçatmaz olacaq. Sozcu.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə “Meta”nın bəyanatında deyilir. Qeyd olunub ki, Kanada mediasının nəşrləri bu ölkənin bütün “Facebook” və “Instagram” istifadəçiləri üçün artıq mövcud olmayacaq. Agentliyin məlumatına görə, Kanada Senatı yerli nəşrlərdən yayımlanan məzmuna görə ödəniş tələb edən qanunu təsdiqlədikdən sonra korporasiya belə bir qərar verib. Qanun sənaye böhran içində olan kanadalı jurnalistləri dəstəkləmək üçün nəzərdə tutulub. Məlumata görə, 2008-ci ildən bəri Kanadanın 450-dən çox media orqanı bağlanıb. Daha əvvəl Kanadanın Baş naziri Castin Trüdo “Meta”nı məzmunun bloklanmasını sınaqdan keçirdiyinə görə tənqid edib.

Bu ərazimizə qar yağdı

İyunun 22-də axşam saatlarında Şahdağa qar yağıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. İyunun 23-ü saat 09:00-a olan məlumata əsasən, ölkə ərazisində qeyri-sabit hava şəraiti davam edib, ayrı-ayrı yerlərdə şimşək çaxıb, arabir leysan xarakterli yağış yağıb. Bəzi şimal və qərb rayonlarında yağıntılar intensiv və güclü olub. Düşən yağıntının miqdarı Zaqatalada 44, Göygöldə 34, Şəkidə 30, Daşkəsəndə 32, Qəbələdə 26, Gəncədə 25, Balakəndə 23, Gədəbəydə 19, Oğuzda 18, Qaxda 16, Tovuz, Qrız, Ceyrançöldə 12, Mingəçevir, Şahdağ, Qusar, Şəmkir, Naftalan, Şərur, Quba, Ağdam, Tərtər, Ağstafa, Naxçıvan, Şahbuz, Sədərək, İsmayıllı, Şamaxı, Altıağac, Xaltan, Bərdə, Yevlax, Göyçay, Zərdab, Beyləqan, Kürdəmir, Sabirabad, Lerikdə 8 mm–dək olub. İyunun 22-də saat 20:00-da Oğuz rayonu ərazisindən axan Əyriçaydan sel keçib. Daşkəsən, Naftalan, Göygöl, Şahdağ, Gəncə, Şəmkir, Balakən, Qax, Qrız, Lerikdə duman müşahidə olunub, görünüş məsafəsi 100 metrədək məhdudlaşıb. İyunun 22-də şimal-qərb küləyi arabir Naxçıvanda 20 m/s, Şabranda 16 m/s-dək güclənib. Havanın maksimal temperaturu iyunun 22-də iqlim normasından 1 dərəcə aşağı olaraq Bakı, Abşeron yarımadası və Naxçıvan MR-da 31, dağlıq rayonlarda 16, Aran rayonlarında 30 dərəcəyədək isti təşkil edib.