Mövqe

ABŞ 2026-cı ildə Cənubi Qafqazdakı fəaliyyətini artıracaq və “Tramp yolu”nun rəsmi olaraq açılması istisna deyil. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ermənistan Amerika Araşdırmaları İnstitutunun rəhbəri, politoloq Suren Sərkisyan deyib. O bildirib ki, bu, Ermənistanda iyun ayında keçiriləcək seçki kampaniyası ilə üst-üstə düşə bilər: “ABŞ-ın regiondakı maraqlarına yalnız Ermənistanın gündəliyi deyil, qlobal siyasət kontekstində baxılmalıdır. “Tramp yolu” ancaq Ermənistan və Azərbaycanla bağlı deyil, həm də Mərkəzi Asiyanı Rusiyadan yan keçməklə Avropa ilə birləşdirmək, Çinin təsirini azaltmaq məqsədi daşıyan daha böyük bir layihənin hissəsidir. Məsələ ilk növbədə, Orta Asiyadan Avropaya enerji resurslarının ixracı və Rusiyadan asılılığın azaldılması ilə bağlıdır. Bu kontekstdə, “Tramp yolu” boru kəmərləri və nəqliyyat dəhlizləri də daxil olmaqla alternativ logistika marşrutlarından biridir və İrəvanın daha geniş geoiqtisadi layihənin yalnız bir elementi olduğu bildirilir. Mərkəzi Asiya ölkələri bir neçə ildir ki, Rusiya və Çindən yan keçərək Avropa bazarlarına alternativ marşrutlar qurur. Amerikanın bölgədəki fəaliyyəti xüsusilə 2026-cı ildə nəzərə çarpacaq. Yüksək vəzifəli Amerika rəsmilərinin səfərləri gözlənilir. ABŞ-ın yüksək səviyyəli nümayəndəsi fevral ayında Ermənistana səfər edə bilər. Söhbət ABŞ-ın vitse-prezidenti Ceyms Devid Vensdən gedir. Ümumilikdə, investisiyalar, birgə layihələr və Amerikanın iştirakının artması gözlənilir”.

“Müəllimlərin işə qəbulu üzrə imtahanların ödənişli olması artıq keçən ildən müzakirə edilir. Bunu Elm və Təhsil Nazirliyinin rəsmiləri, eyni zamanda Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin üzvləri gündəmə gətiriblər”. Bu sözləri “Yeni Sabah”a açıqlamasında təhsil məsələləri üzrə ekspert Elçin Əfəndi deyib. O bildirib ki, hazırkı durumda qeydiyyatdan keçənlərin çoxu imtahanlarda iştirak etmir: “Müşahidələrimiz ondan ibarətdir ki, hazırda imtahanlarda iştirak etmək istəyənlərin sayı hardasa 55-60 min civarındadır. Amma onların 8-9 mini imtahana gəlmir. Həmin müəllimlər qeydiyyatdan keçən zaman sistem tərəfindən avtomatik olaraq iştirakçı kimi qəbul edilir və onlar üçün imtahan binaları, kompüterlər və müəyyən avadanlıqlar təşkil olunur. Bunların da hər birinin müəyyən maliyyə xərcləri var. Nəticə etibarilə, həmin vətəndaşların imtahanda iştirak etməməsi vəsait itkisinə səbəb olur”. Ekspertin fikrincə, bu qərardan sonra MİQ imtahanlarında kütləvilik azalacaq: “Bu addımın məqsədi imtahanda həqiqətən iştirak etmək istəyən şəxslərin prosesə cəlb olunmasıdır. Belə olan halda imtahan elanını görən hər kəs qeydiyyatdan keçməyəcək. İndi iştirakçıların hər biri düşünəcək ki, bunun üçün müəyyən vəsait ödəməliyəm. Əgər vəsaiti də ödəyirəmsə, mütləq imtahana getməliyəm. Artıq qarşıdakı MİQ imtahanlarında kütləvilik azalacaq və həqiqətən də istəkli olanlar iştirak edəcək. Bu halda təxminən 40 min civarında iştirakçı sayı olacaq”. Elçin Əfəndi ödənişlərin necə tənzimlənilməsi məsələsinə də aydınlıq gətirib: “Ödəniş də elə formada təşkil olunacaq ki, hər kəs üçün sərfəli olsun. Çünki imtahanda iştirak edənlərin əksəriyyəti universiteti yeni bitirib, əmək fəaliyyətinə başlamaq istəyənlərdir. Ona görə də ödənişlər elə təyin edilməlidir ki, iştirak etmək istəyən hər kəs üçün əlverişli olsun. Qiymətləri mübaliğəli formada artırmaq, qazanc məqsədi güdmək olmaz”. Qeyd edək ki, müəllimlərin işə qəbulu üzrə keçirilən imtahanlar ödənişli olacaq. Bu, Milli Məclisin iclasında müzakirəyə çıxarılan “Ümumi təhsil haqqında” qanuna dəyişikliklər layihəsində öz əksini tapıb. Təqdim olunan dəyişikliklərə əsasən, ödəniş ilk dəfə müsabiqədə iştirak edənlər, əlilliyi olan şəxslər, ünvanlı dövlət sosial yardımı alan ailələrin üzvləri, şəhid ailəsinin üzvləri və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda döyüş əməliyyatlarında iştirak etdiyinə görə “Müharibə veteranı” adı almış şəxslərə münasibətdə nəzərdə tutulmayıb.

Fransa Avropanın siyasi və hərbi mərkəzinə çevrilə bilər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Politiko” avropalı diplomata istinadla məlumat yayıb. “Paris nüvə silahına malikdir və üç-dörd il ərzində Rusiya ilə toqquşmaya hazırlaşır. ABŞ-ın Avropa təhlükəsizliyindəki rolunun zəifləməsi fonunda Fransa Avropa lideri rolunu öz üzərinə götürə bilər. Fransa Prezidenti Emmanuel Makron Avropanın müdafiəsi məsələsində liderliyi ələ almalıdır: bunu Fransadan başqa kim edəcək?”, - nəşr qeyd edib.

Maduro sərt oynasa, bu onun sonuncu sərt oyunu olacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ABŞ Prezidenti Donald Tramp deyib. “Məqsədim Maduronu hakimiyyətdən göndərməkdir. Bu ondan asılıdır. Ağıllı olsa, özü gedəcək”, - o bildirib.

Fransa Prezidenti Emmanuel Makron dondurulmuş Rusiya aktivləri ilə bağlı Almaniya kansleri Fridrix Merzə xəyanət edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Faynənşl Tayms” yüksək rütbəli AB-li diplomata istinadla məlumat yayıb. “Makron Merzə xəyanət etdi və o, bunun üçün əvəz ödəməli olacağını bilir. Amma o qədər zəifdir ki, Corciya Meloninin arxasında gizlənməkdən başqa çarəsi qalmadı”, - mənbə bildirib.

Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan Azərbaycan və Ermənistan arasında yükdaşımalar zamanı Gürcüstan Dəmir Yollarının tətbiq etdiyi tariflərlə bağlı müəyyən məsələlərin mövcud olduğunu bildirib. Sozcu.az xəbər verir ki, Paşinyan bu barədə jurnalistlərlə söhbətində danışıb. Baş nazir problemin həll olunacağına ümid etdiyini deyib: “Bilirəm ki, Ermənistan və Azərbaycan arasında malların gələcək daşınması ilə bağlı Gürcüstan dəmir yolu tarifləri ilə bağlı məsələlər var. Əgər bu məsələlər həll olunmasa, ümid edirəm ki, biznes idxal-ixracın təmin edilməsi üçün məntiqi alternativ yollar tapacaq”. Qeyd edək ki, ötən gün Azərbaycandan yanacaqla yüklənmiş ilk qatar yola salınıb. Qatar Gürcüstan ərazisindən keçməklə yükü Ermənistana çatdıracaq. Məlumata görə, qatar 22 vaqondan ibarətdir və 1 220 ton Aİ-95 markalı benzin daşıyır. Gürcüstan bu yükü rüsumsuz daşıyacaq. Ümumilikdə isə istisna hal kimi Gürcüstan ərazisindən Azərbaycandan Ermənistana 2600 ton yanacağın rüsumsuz daşınması nəzərdə tutulub.

Artıq hərbi xidmətə müəyyən xəstəliklər səbəbindən yararsız hesab edilən şəxslər müalicəyə cəlb olunurlar. Bu zaman onlara TƏBİB tərəfindən müayinə üçün müəyyən vaxt təyin olunur. Bəs qeyd olunan tarixdə TƏBİB-in göstərilmiş müəssisəsinə gəlməyən şəxslər müalicədən yayınmış hesab edilə və buna görə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada cərimələnə bilər? Sozcu.az xəbər verir ki, Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin İctimaiyyətlə İş və Beynəlxalq Əlaqələr şöbəsinin rəisi Pərviz Sədrəddinov Metbuat.az-ın sorğusuna cavab olaraq bildirib ki, İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 606.3-cü maddəsinə əsasən çağırışçıların və hərbi vəzifəlilərin bu Məcəllənin 604-cü maddəsində nəzərdə tutulan hal istisna olmaqla, qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda həqiqi hərbi xidmətə çağırış, tibbi müayinə (tibbi şəhadətləndirilmə), hərbi hissələrə təhkim edilmə, müvafiq toplanışlarla əlaqədar çağırış üzrə Xidmətin yerli baş idarə, idarə, şöbə və bölməsinə üzrlü səbəblər olmadan gəlməməsinə görə 300 manatdan 500 manatadək məbləğdə cərimə edilir, yaxud işin hallarına görə, xətanı törədənin şəxsiyyəti nəzərə alınmaqla 160 saatdan 240 saatadək ictimai işlər tətbiq olunur: “Bu Məcəllənin 606.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş inzibati xətanı törətmiş şəxs barədə məhkəmə qərar qəbul edənədək Xidmətin yerli baş idarə, idarə, şöbə və bölməsinə gəldikdə inzibati məsuliyyətdən azad olunur. Məcəllənin 606.3-cü maddəsində göstərilən əməl qanuni əsas olmadan hərbi xidmətdən yayınmaq üçün növbəti hərbi çağırış və ya səfərbərlik üzrə çağırış ilə bağlı törədildikdə Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin müvafiq maddəsinə əsasən cinayət məsuliyyətinə səbəb olur. Cinayət Məcəlləsinin 321-ci maddəsinə əsasən qanuni əsas olmadan hərbi xidmətdən yayınmaq üçün növbəti hərbi çağırışdan və ya səfərbərlik üzrə çağırışdan boyun qaçırma - 2 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. Eyni əməllər müharibə vaxtı törədildikdə 3 ildən 6 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır”. Qeyd edək ki, Məcəllənin 321-ci maddəsində “çağırışdan boyun qaçırma” dedikdə vətəndaşların üzrlü səbəblər olmadan tibbi müayinəyə (tibbi şəhadətləndirilməyə), müddətli həqiqi hərbi xidmətə, toplanışlara və səfərbərlik üzrə hərbi xidmətə çağırış üzrə gəlməməsi başa düşülür.

Başımıza gələn bədbəxtçiliklərin çoxu qorxaqlığımızdandır. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu hüquqşünas Aslan İsmayılov sosial şəbəkədəki paylaşımında bildirib. O qeyd edib ki, illər boyu yüzlərlə var-dövlət sahibi onun yanına gəlib Ramiz Mehdiyev və ətrafının onların əmlaklarının əllərindən almalarını danışıblar: “Hansına dedimsə ki, gəlin hüquq-mühafizə orqanlarına rəsmi müraciət edək, hamısı “Aslan müəllim, hüquq-mühafizə orqanları elə Ramizin özüdür” deyiblər. Mənə maraqlıdır, heç olmasa indi onlar hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət edirlərmi?”

2025-ci ilin yekunlarına görə, Gürcüstan AB-dən heç bir maliyyə yardımı almayacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Avropa Komissiyası məlumat yayıb. Bildirilib ki, maliyyə dəstəyinin 2026-cı ildə bərpa olunması ehtimalı da azdır. Qeyd edək ki, söhbət 120 milyon avrodan gedir və onun ayrılması 2024-cü ildə dondurulmuşdu, çünki Brüssel Gürcüstanın demokratiya meyarlarına cavab vermədiyini hesab edir.

Avropa liderləri Ukraynaya sülh zəmanətləri ilə bağlı birgə bəyanat yayıblar. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna mediası məlumat yayıb. Məlumata görə, AB liderləri Ukrayna üzrə bir neçə öhdəlik götürür: 1. Sülh dövründə sayı 800 min nəfərə çatacaq Ukrayna ordusunu gücləndirmək üçün Kiyevə davamlı dəstək; 2. ABŞ-ın dəstəyi ilə Ukrayna qüvvələrinin imkanlarını, havada və dənizdə təhlükəsizliyi bərpa etmək üçün Avropa çoxmillətli qüvvələrinin yaradılması; 3. ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi beynəlxalq atəşkəs monitorinqi və nəzarət mexanizminin yaradılması; 4. Yeni silahlı hücum halında birgə fəaliyyət üçün hüquqi öhdəliklər; 5. Ukraynanın bərpasına investisiyalar, iqtisadi əməkdaşlıq və Rusiyanın vurduğu zərərlərin, o cümlədən dondurulmuş aktivlər vasitəsilə kompensasiya; 6. Ukraynanın AB-yə daxil olmasını dəstəkləmək. Qeyd edək ki, bəyanat artıq AB rəhbərliyi, eləcə də Almaniya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, İtaliya, Litva, Lüksemburq, Norveç, Polşa, İsveç, Böyük Britaniya və Portuqaliya liderləri 

Bəzi müəssisələrdə əlavə ödənişlərin tələb edilməsi, tibbi sərfin vətəndaşa aldırılması, imtiyazlı xəstələrə dərman təminatının qanunvericiliyə uyğun təşkil edilməməsi və s. kimi hallar yolverilməzdir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu fikirlər TƏBİB-in İcraçı direktoru Vüqar Qurbanovun rəhbərliyi ilə "İlin yekunlarına və növbəti il üçün qarşıya qoyulan hədəflərə dair" keçirilən müşavirədə səsləndirilib. Müşavirədə eyni zamanda tibb müəssisələrində tibbi xidmətin təşkilində mövcud çətinliklər, idarəetmə və maliyyə proseslərində rast gəlinən nöqsanlar, həmçinin neqativ hallarla bağlı xəbərdarlıqlar diqqətə çatdırılıb. Bununla yanaşı, aparılan yoxlamalarda ayrı-ayrı tibb müəssisələrində sterilizasiya, infeksiyaya nəzarət və keyfiyyət standartlarının tələblərinə tam əməl olunmaması ilə bağlı müşahidələrin qeydə alındığı bildirilib. Vüqar Qurbanov məsul şəxslərə nəzarətin gücləndirilməsi və aşkarlanan çatışmazlıqların aradan qaldırılması ilə bağlı tapşırıqlar verib.

Əli Mahmudov bir müddət əvvəl Nizami Tibb Mərkəzinin təsərrüfat işləri üzrə direktor müavini təyin edilib.  Sozcu.az Unikal.az-a istinadən xəbər verir ki, bununla bağlı Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyinin (TƏBİB) icraçı direktoru Vüqar Qurbanov əmr imzalayıb. Qeyd edək ki, Əli Mahmudov sabiq milli təhlükəsizlik naziri Eldar Mahmudovun əmisi oğludur.