Mövqe

"Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi Azərbaycanla razılaşmanı təsdiqləməsə, əsas qanunun dəyişməsi üçün şəxsən təşəbbüs göstərəcəyəm". Sozcu.az TASS-a istinadən xəbər verir ki, bunu Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan deyib. "Konstitusiya Məhkəməsi razılaşmanın Ermənistan qanunlarına uyğun olmadığına qərar verərsə, şəxsi mövqeyim ondan ibarətdir ki, mən konstitusiyaya dəyişikliklərin təşəbbüskarı olacağam, çünki hesab edirəm ki, sülhün bağlanması fürsətini əldən vermək olmaz", - Paşinyan "İrəvan dialoqu" beynəlxalq forumunda deyib. Paşinyan həmçinin vurğulayıb ki, yeni konstitusiya təşəbbüsü Azərbaycanın tələbi ilə deyil, Ermənistanın gələcək dövlətçiliyi üçün atılan addımdır.

Ermənistan Respublikası Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan mayın 27-29-da Rusiya Federasiyasının paytaxtı Moskvada keçiriləcək Yüksək Təhlükəsizlik Nümayəndələrinin XIII Beynəlxalq Toplantısında iştirak etməyəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Armenpress”in sorğusuna cavab olaraq Təhlükəsizlik Şurasının aparatından bildirilib. Qriqoryanın Moskvaya getməməsi Ermənistanda keçiriləcək Respublika Gününə həsr olunmuş tədbirlərdə iştirakla əlaqələndirilib.

Bu il ali təhsil müəssisələrinə qəbul olmaq üçün qeydiyyatdan keçən abituriyentlərin sayı 130 mindən artıqdır. Sozcu.az report-a istinadla xəbər verir ki, bunu Dövlət İmtahan Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri Məleykə Abbaszadə ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanlarının başlanması ilə əlaqədar keçirilən mətbuat konfransında deyib. O bildirib ki, ötən illə müqayisədə ərizələrin sayında təqribən 12 min artım var: “Bu, ilk növbədə 2025-ci ildə məzun olan abituriyentlərin sayının çoxluğu ilə bağlıdır. Builki buraxılış imtahanlarında 116 mindən çox şagird iştirak edib".

Ukraynada müharibə başlayandan bəri Çinin Rusiyaya investisiyası ildə 1,2 milyard dollardan 400 milyon dollara düşüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Bell” məlumat yayıb. “Sərhədsiz tərəfdaşlıq haqqında bəyanatlara baxmayaraq, Pekin Rusiya iqtisadiyyatına investisiya qoymağa tələsmir. Çin öz şirkətlərinə Rusiyanın neft-qaz sektoruna sərmayə qoymağı, avtomobil zavodları tikməyi qadağan edib və “Sibirin Gücü 2” layihəsindən imtina edib. Çindən Rusiyaya son böyük investisiya layihəsi 2021-ci ildə “Sinopec” üçün olub, 360 milyon dollar”, - məlumatda bildirilib. Nəşr ekspertlərə istinadla yazıb ki, Rusiya bazarı hətta çinlilər üçün çox riskli və qeyri-şəffafdır.

Əhalinin müxtəlif kateqoriyalarının maaş, müavinət və pensiyalarında artımlar və ya onlara əlavələr barədə geniş və açıq məlumat daim yayılsa da, dövlət idarəetməsinin müxtəlif qollaraında təmsil olunan vəzifəli şəxslərin məvacibi haqqında çox az bilgi var. Sozcu.az xəbər verir ki, Yenisabah.az şəhər və rayonlar üzrə icra başçılarının aylıq maaşlarını araşdırıb. Başçı maaşlarında artımla bağlı son qərar 2022-ci ildə verilib. Prezident Əliyevin 1 mart 2022-cü il tarixli 1609 nömrəli Fərmanına görə, rayon və şəhər icra başçıları vəzifə maaşının 1.5 misli məbləğində əlavə alır. Məsələn, Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti (BHİŞ) başçısının maaşı 3060 manatdır. 1609 nömrəli Fərmana əsasən, Eldar Əzizov vəzifə maaşının 1.5 misli həcmində əlavə alır. Yəni BHİŞ başının maaşı 7650 manatdır. Ümumiyyətlə, icra başçılarının maaşları onların rəhbəlik etdikləri şəhər və rayonlarda yaşayan əhalinin sayına əsasən hesablanır. Bu qaydaya əsasən, inzibati-ərazi vahidləri üzrə maaşlar aşağıdakı kimidir: Bakı şəhər icra başçısı – 7650 manat; Gəncə, Sumqayıt şəhərlərinin icra başçıları – 5625 manat. Əhalisi 100 mindən çox olan rayonlar – 4587,5 manat (Abşeron, Masallı, Şəmkir və s.) Əhalisi 50-100 min arası olan rayonlar – 4225 manat (Ucar, Lerik, Beyləqan və s.) Əhalisi 50 minə kimi olan rayonlar – 3837,5 manat (Xızı, Sədərək, Daşkəsən və s.)

HƏMAS İsraillə barışıq və həbsxanada məhbus olan bir qrup fələstinlinin azad edilməsi müqabilində Qəzzada saxlanılan 7-9 girovu azad etməyə razılıq verdiyi barədə xəbərləri təkzib edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə HƏMAS nümayəndəsi Sami Əbu Zuhri deyib. “Hərəkatın iki aylıq atəşkəs müqabilində bir neçə girovu azad etməyə razılaşdığı barədə xəbərlər həqiqətə uyğun deyil. İsrail hakimiyyəti bu cür yalan məlumatlar yaymaqla insanları çaşdırmağa çalışır”, - o bildirib. Qeyd edək ki, HƏMAS-ın anklavda iki aylıq atəşkəs və İsrailin həbsdə olan 300 fələstinlini azad etməsi müqabilində Qəzzada saxlanılan 9 girovu azad edəcəyi barədə məlumat yayılmışdı.

Gələn həftə Ukrayna ilə Rusiya arasında müharibə dövründəki ən böyük hərbi əsir mübadiləsi baş tuta bilər. Hər iki tərəfdən 1000 nəfərin dəyişdirilməsi planlaşdırılır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Kəşfiyyat İdarəsinin rəhbəri Kirill Budanov bildirib. “Ümid edirəm ki, bu, gələn həftə baş verəcək. Siyahılara gəlincə, bu cür mübadilələrdə necə mümkündürsə, elə də olacaq – kimi ala biliriksə, alacağıq, eyni şəkildə də verəcəyik”, - Budanov qeyd edib.

Azərbaycanda hərbi xidmətdən ehtiyata buraxılanlar təlim və ya toplanışlara cəlb edilir.  Modern.az-ın məlumatına görə, Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətindən bildirilib ki, “Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanununun müvafiq bəndlərinə uyğun olaraq hərbi vəzifəlilər ehtiyatda olduqları dövrdə hərbi təlim, hərbi yoxlama və xüsusi toplanışlara çağırıla bilərlər. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının (Azərbaycan Respublikasının Prezidenti) qərarı ilə hərbi vəzifəlilər hərbi təlim və xüsusi toplanışlarda Qanunla müəyyən edilmiş müddətdən əlavə 3 ayadək müddətə saxlanıla bilərlər. Hərbi vəzifəlilər ehtiyatda olduqları müddətdə hərbi toplanışlara aşağıdakı qaydada çağırılırlar: • birinci dərəcəli ehtiyatda olanlar (əsgərlər, matroslar, çavuşlar, gizirlər və miçmanlar – 35 yaş; kiçik zabitlər – 50 yaş; mayor və polkovnik-leytenantlar – 50 yaş; polkovniklər – 55 yaş; ali zabitlər – 60 yaş.) — hər dəfə iki ay müddətinə olmaqla beş dəfə, lakin il ərzində bir dəfədən çox olmayaraq; • ikinci dərəcəli ehtiyatda olanlar (əsgərlər, matroslar, çavuşlar, gizirlər və miçmanlar – 50 yaş) — hər dəfə iki ay müddətinə olmaqla üç dəfə, lakin il ərzində bir dəfədən çox olmayaraq; • üçüncü dərəcəli ehtiyatda olanlar (əsgərlər, matroslar, çavuşlar, gizirlər və miçmanlar – 50 yaş; kiçik zabitlər, mayor və polkovnik-leytenantlar – 55 yaş; polkovniklər – 60 yaş; ali zabitlər – 65 yaş.) — bir ay müddətinə bir dəfə.  Hərbi vəzifəlilər hərbi təlim toplanışlarından başqa 10 günlük hərbi yoxlama toplanışlarına da çağırıla bilərlər.

“Qəzzadakı aclığın ən çətin tərəfi bunu kiçik uşaqlara izah etməkdir...” “Martın 31-də Ümumdünya Ərzaq Proqramı unun tükənməsi və sobaları işə salmaq üçün lazım olan qazın olmaması səbəbindən daxil ola bildiyimiz üçü də daxil olmaqla, bütün çörək zavodlarının bağlandığını elan etdi. Bu, əsl aclığın başlanğıcını göstərirdi. Tezliklə xeyriyyə mətbəxləri də qida ehtiyatı tükəndiyi üçün bağlanmağa başladı. Onlarla təkcə son bir həftə ərzində bağlandı. İnsanlar daha da çarəsizləşdilər, bir çoxları “Facebook” və ya Telegram-da yerli qruplara müraciət edərək hər kəsdən münasib qiymətə bir kisə un satmağı xahiş edirdilər”. Moderator.az xəbər verir ki, bu ağrılı sətirlər Qəzzadan olan xanım yazıçı Hala əl-Xətibin İsrailin amansız bombardman və hücumlarıyla paralel ərzaq blokadasında da qalan Qəzzada son aylar baş verən dəhşətli aclıqdan bəhs edən məqaləsindəndir. “Biz  xeyriyyə mətbəxinin hələ də fəaliyyət göstərdiyi “şanslı” məhəllədə yaşayırıq. Səkkiz yaşı olan bacım qızı Dana dostları ilə hər gün onun qarşısında növbəyə düzülür, oyun kimi öz növbəsini gözləyir. Bir çömçə yemək alsa, özü ilə qürur duyaraq qaçaraq geri qayıdır. Yeməklər bitmədən növbəsi çatmazsa, bu dünyanın ədalətsizliyindən şikayət edərək göz yaşları içində qayıdır. Bir gün Ramazan ayında ailəsi ilə birlikdə evimizin yaxınlığındakı əl-Müfti məktəbinə köçən bir oğlan yemək almağa o qədər çalışırdı ki, sədəqə mətbəxinin bişirdiyi isti yemək qabına düşdü. O, ağır yanıq xəsarətləri alıb və sonradan ölüb. Qıtlıq əlamətləri keçidlərin bağlanmasından təxminən ay yarım sonra hər yerdə özünü göstərməyə başladı. Onları həyatımızın hər sahəsində görürük – ac qarına yatmaq, daxildə sürətli arıqlama, solğun üzlər, zəif bədənlər. Pilləkənləri qalxmaq indi bizdən ikiqat zəhmət tələb edir. Xəstələnmək asanlaşıb, sağalmaq çətinləşib. Qardaşlarım, 18 aylıq Musab və iki yaşlı Məhəmməd Ramazan ayında yüksək hərarət və qripə bənzər simptomlar inkişaf etdirdilər. Ərzaq və dərman çatışmazlığı ucbatından onların sağalması bir ay çəkdi. Anam fevralın sonlarında göz əməliyyatı keçirdikdən sonra yaranan ağırlaşmalar səbəbindən ağır görmə itkisindən əziyyət çəkirdi. Qidalanmaması və sağalması üçün lazım olan göz damcılarının olmaması onun vəziyyətini xeyli pisləşdirib. Özüm də pis olmuşam. Sərhədin bağlanmasından bir neçə gün əvvəl Nuseyratdakı əl-Avda xəstəxanasına qan verdim və bu, fiziki sağlamlığıma ciddi təsir etdi. İndi bədənimdə həddindən artıq zəiflik, çəki itirmək və diqqəti cəmləməkdə çətinlik çəkirəm. Həkimə getdiyim zaman konservləşdirilmiş yeməkləri dayandırmağı, daha çox meyvə və ət yeməyi tövsiyə etdi. Bilirdi ki, dediklərini etmək mümkün deyil, amma başqa nə deyə bilərdi?.. Bu vəziyyətin bəlkə də ən çətin tərəfi aclığı kiçik uşaqlara izah etməkdir. Qardaşlarım və bacılarım, sadəcə təmin edə bilmədiyimiz yeməkləri istəməkdən əl çəkə bilmirlər. Biz onları yemək gizlətməklə cəzalandırmadığımıza, sadəcə olaraq bizdə olmadığına inandırmaq üçün mübarizə aparırıq. Şəhid qardaşımın beş yaşlı Xalid hər gün anasının telefonunda yemək şəkillərinə baxarkən ət istəyir. O, görüntülərə baxır və şəhid atasının bütün bunları cənnətdə yeyib-yeyə bilməyəcəyini soruşur. Sonra özünün Cənnətə getmək növbəsinin nə vaxt gələcəyini, atasına qoşulub onunla yemək yeyəcəyini soruşur. Cavab verməkdə çətinlik çəkirik. Ona “səbirli ol” və səbrinin qarşılığını alacağını deyirik... Gündəlik aclıq və çarəsizlik səhnələrini görəndə özümü aciz hiss edirəm. Özümə sual verirəm ki, uşaqların bədənlərinin arıq və kövrək olduğunu, xəstələrin və yaralıların yavaş-yavaş öldüyünü görəndə dünya necə susur?.. İşğal bizi öldürmək üçün hər üsuldan istifadə edir - bombalama, aclıq və ya xəstəlik. Bizi bir tikə çörək üçün dilənməyə salıblar. Bütün dünya seyr edir və elə göstərir ki, guya bir çörəyi də bizə  verə bilməz...”- davamında qəzzalı yazıçı vurğulayır.

Rusiya tərəfi İstanbulda planlaşdırılan danışıqlara ciddi yanaşmır. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski bunu Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıqların yekunları üzrə Ankarada keçirilən mətbuat konfransında deyib. Onun sözlərinə görə, Rusiya nümayəndə heyətinin tərkibində hər hansı qərar qəbul etmək səlahiyyəti olan rəsmi şəxslər yoxdur.

“Tibb işçilərinin fəaliyyəti bu cür tək-tük təsadüfi qaydalar, yaxud mənəvi prinsiplərlə deyil, konkret meyarlrla müəyyən edilməlidir. Bütün dünyada həkim etikası kodeksi var. Həmin kodeksdə aydın göstərilir ki, həkimin xəstəyə münasibətdə səhlənkarlıq elementləri nədən ibarətdir”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri "Yeni Sabah"a açıqlamasında tibb elmləri doktoru, professor Adil Qeybulla deyib. Onun sözlərinə görə, Milli Məclisdə tibb işçilərinin "vicdansız və laqeyd yanaşama"sına əsasən əlavə və düzəlişlərlə müqayisədə beynəlxalq standartlar mövcuddur: “İkinci tərəfdən, müayinə, müalicə, diaqnostika prosesləri zamanı səhlənkarlığın, tibbi səhvlərin yol verilməsinin çeyrları da sözügedən kodeksdə göstərilib. Bundan başqa klinik protokollar mövcuddur. Necə biləcəyik ki, müalicə düz aparılıb, ya yox? Bu yalnız standartlar əsasında müəyyən edilə bilər ki, müalicə-diaqnostika prosesində hansı yanlışlıqlar olub. Ona görə də, təcili klinik protokolların tətbiqinə və həkim etikası kodeksi adlı qanunun tətbiqinə başlamalıyıq. Nəinki bu cür əndrəbadi qaydalar, qanunlar qəbul etməyə...”  A. Qeybulla qeyd edib ki, tibb işçilərinin vicdanlı, yaxud vicdansız hərəkətinin müəyyən edilməsi üçün xüsusi tibbi komissiyaları olmalıdır: “Ortaya bir sual ortaya çıxır: kim müəyyən edəcək ki, həkim vicdanlı, yaxud vicdansız hərəkət edib? Bunu hüquq-mühafizə orqanları müəyyən edə bilməzlər. Bunun üçün xüsusi tibbi komissiyalar olmalıdır. Komissiyanın, yaxud komissiyaların işi üçün isə müəyyən meyarlar ehtiyac var. Məhz klinik protokollar əsasında. Ona görə də klinik protokolların tətbiqi, həkim etikası kodeksində bu məsələnin təsbit edilməsi, ayrı-ayrı vaxtlarda hüquqi məsuliyyət prosedurunun müəyyən edilməsi məhz bu amillərdən asılıdır”.

Göndərdiyim məktublar, teleqramlar, cənab Prezidentdən nə üçün gizlədilir? Hörmətli oxucular, şair-jurnalist kimi bu yazımda çox ciddi bir məsələ haqqında öz fikirlərimi bölüşmək istəyirəm.  Qeyd edim ki, 25 ildir mətbuat sahəsində jurnalist kimi fəaliyyət göstərirəm. Onu da deyim ki, mənzilim olmadığı üçün ailə üzvlərimlə birlikdə 39 dəfə kirayə evlərə köçmüşük. Çox-çox böyük təəssüf hissilə deyirəm ki, hələ də mənzilim yoxdur. Mətbuat səhifələrində ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın vaxtaşırı olaraq ədəbiyyat adamlarına, şairlərə, jurnalistlərə, idmançılara, sənət adamlarına-xanəndələrə, müğənnilərə, aktyorlara, eləcə də ayrı-ayrı sahələrdə çalışan bir çox vətəndaşlara mənzil hədiyyə etdiklərilə bağlı xəbərlər oxuyuruq. Sözsüz ki, bu, çox xoşagələn haldır. Mənzil hədiyyə edilən vətəndaşlar da bu diqqətə və sayğıya görə ölkə Prezidentinə və Birinci vitse-prezidentə təşəkkürlərini bildirirlər. Əlbəttə, mənzillə təmin olunan şəxslər təbii ki, ölkə başçısına minnətdarlıq etməlidir.  Uzun illərdir jurnalist kimi dövlətimə, Vətənimə yüksək səviyyədə xidmət edirəm. Mənzilim olmadığı üçün başqalarının kirayə evlərində çətinliklə və əzab-əziyyət içində yaşayıram. Belə olan halda dövlət tərəfindən mənzillə məni nə üçün təmin etmirlər axı?  Amma şair-jurnalist kimi mənə çox təəccüblüdür ki, dövlət tərəfindən mənzillə təmin olunan bir çox şəxslərin mənzili var. Ölkə mətbuatından da məlum olduğu kimi mənzil hədiyyə edilən həmin şəxslər hətta bir yox, bir neçə mənzil sahibidir.  Sual olunur ki, bir və bir neçə mənzil sahibi olan vətəndaşların sənədləri, təqqimatı ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın iş masasının üzərinə necə, hansı şəraitdə və kimlər tərəfindən qoyulur.  Jurnalist olaraq mənə çox maraqlıdır ki, bir və bir neçə yerdə mənzili olan şəxslərə yenidən mənzil verilməsi üçün o şəxslərin  təqdimatını ölkə prezidentinə, eləcə də Birinci vitse-prezidentə bir neçə gün ərzində kimlər təqdim edir? Etiraf edirəm, bu sual məni elə çox düşündürür ki... Çünki şəxsən mən şair-jurnalist kimi 10 ildir ki, dövlətin bir çox qurumlarına və Prezident Administrasiyasına, eləcə də Heydər Əliyev Fonduna rəsmi şəkildə müraciət edirəm, poçt vasitəsilə məktub və hətta teleqram da göndərirəm.  Təəssüf ki, bu 10 il ərzində müraciətlərimin heç biri Prezident Aparatının bu məsələlərlə bağlı  aidyyatı sektor və şöbələri tərəfindən cənab Prezident İlham Əliyevə və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevaya çatdırılmır. Axı buna səbəb nədir? Yəni müraciətim nədən öz müsbət həllini tapa bilmir? Mənzil problemimlə əlaqədar olaraq mənimlə bağlı təqdimat nəyə görə Prezident cənab İlham Əliyevə, eləcə də Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevaya göndərilmir?  Düşünürəm ki, görəsən bu məsələlərdə görünməyən hansı tərəflər və hansı səbəblər var? Nə üçün 10 il ərzində rəsmi şəkildə mənim göndərdiyim yazılı müraciətlər Prezidentə çatdırılmır, amma mənzili olan şəxslərin sənədləri, təqdimatı isə bir neçə günə ölkə Prezidentinə çatdırılır. Bu məsələlərdə nə sirr var axı? Bəs mən bu sirri indiyə kimi nəyə görə bilmirəm? Mayın 25-i ulu Şirvan yurdunda-Ağsuda bu dünyaya göz açdığım gündür. Düşünürəm ki, ömrümün bu əlamətdar günündə Prezident cənab İlham Əliyev ziyalılara, ədəbiyyat adamlarına mənzil bağışladığı kimi mənə də mənzil bağışlayar. Ad günüm ərəfəsində dövlət başçısı məni də mənzillə təmin etsə, bu, sözün əsl mənasında şair-jurnalist kimi mənim üçün dövlətim tərəfindən çox qiymətli və çox dəyərli hədiyyə olar! Təki belə olsun! P. S. Məlum olduğu kimi iyulun 22-də Azərbaycan milli mətbuatının 150 illiyi keçiriləcək. Ümidliyəm ki, müraciətlərim ölkə Prezidentinə çatdırılsa, jurnalist kimi 25 illik fəaliyyətim nəzərə alınar və cənab Prezident İlham Əliyev mənə də mənzil hədiyyə edər! XATİRƏ ƏZİZ Rəhimli Şair-jurnalist