Təhlil

Rusiyanın təbliğat aparatı Azərbaycana qarşı təzyiq vasitələri sırasında iqtisadi amili əsas kimi istifadə etməyə və bu istiqaməti dərinləşdirməyə çalışırlar. Sozcu.az xəbər verir ki, “Vedomosti” bu mövzuya ayrıca araşdırma həsr edib. Nəşr ekspertlərə istinadla yazır ki, son zamanlar Rusiya-Azərbaycan arasında siyasi münasibətlərin kəskinləşməsi ölkələr arasında iqtisadi əlaqələrin qırılmasına şərait yaradır: “Bundan ən çox zərəri isə gözlənildiyi kimi Bakı görəcək. İqtisadiyyatda Rusiya-Azərbaycan arasında qarşılıqlı əlaqənin əsas məqamları enerji və kənd təsərrüfatı məhsullarının ticarətidir. O cümlədən, Bakı daxili istehlak üçün Rusiyadan daha ucuz neft alır. O özünün bahalısını ixrac edir, yaxşı gəlir əldə edir. Bundan əlavə, Azərbaycan meyvə-tərəvəzləri Rusiyaya ixrac edilir, xüsusilə Rusiyada Azərbaycandan gələn pomidorlar çoxdur. Ticarət dayanarsa, kənd təsərrüfatı sektoru çətinliklərlə üzləşəcək və yeni alıcılar axtarmalı, logistika zəncirlərini yenidən qurmalı olacaq. Eyni zamanda, Azərbaycanın Rusiyanın ümumi ticarət dövriyyəsindəki payı bir faizdən də azdır. Deməli, Bakı ilə ticarət əlaqələrində mümkün fasilə Moskva üçün kritik əhəmiyyət kəsb etməyəcək. Lakin Azərbaycanın əlverişli satış bazarı olduğu Rusiyanın cənub bölgələrində çətinliklər yarana bilər. Son beş ayda Rusiya ilə Azərbaycan arasında ticarət artıb, ölkəmizdən gələn tədarükün əsas hissəsini yanacaq, metallar və zərgərlik məmulatları təşkil edib”. Qeyd edək ki, Azərbaycana “pomidorla” təzyiq etmək təşəbbüsünün müəlliflərindən biri də Vladimir Solovyovdur. Əslində, Rusiyada Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsullarına qadağa ölkəmizin yeni logistika imkanlarını genişləndirməyə təşviq etməklə bərabər, Avropa bazarlarına məcburi çıxış səbəbi ola bilər. Avropa bazarları isə təbii ki, Rusiya ilə müqayisəolunmaz dərəcədə böyükdür. Digər tərəfdən, Rusiya və Azərbaycan arasında ticarətdə müsbət saldo Rusiyadadır. Yəni 2025-ci ilin ilk 5 ayında Azərbaycan Rusiyaya 445 mln. dollarlıq mal satıb, Rusiyadan isə 1,7 mlrd. dollarlıq mal alıb. Başqa sözlə, cəmi 5 ayda Rusiyaya 1,2 milyard dollardan çox xeyir vermişik. Ticarət əlaqəsi qırılsa, onsuz da sanksiyalar altında olan Rusiyanın itkisi daha çox olacaq.axar)

Bu dövlət “Rusiyanın sərhədləri heç yerdə bitmir”; “Rus əsgərinin ayağı hara dəyirsə, ora bizimdir”; “Rusiya bütün istiqamətlər üzrə genişlənəcək - ta ki Allahın istədiyi yerə qədər...” kimi qorxunc xurafatçı zehniyyətlə idarə olunan, ərazi işğallarını davam etdirərək ayağının dəydiyi yerləri xarabalığa çevirən, insanlığın faydasına hər hansı dəyər ortaya qoymayan arxaik bir kolonialist gücdür.  Rusiyanı nəhəng cüssəsi, balaca başı olan dinozavra bənzətmək olar: dinozavrların yerə böyük asteroid düşdükdən sonra kəskin iqlim dəyişikliyi nəticəsində yox olduğu güman edilir. Əslində hazırkı qəsbkar Rusiya da, dinozavarlar kimi, müasir dünya şərtlərində mövcud olmamalıydı, lakin o, dünyanın “iqlim”ini özü üçün yaşanabiləcək hala gətirməyə çalışmaqla mövcudiyyətini davam etdirməyə can atır. Rusiyanın dünya “iqlim”ini dəyişdirib öz xəstə təxəyyülünə uyğunlaşdırma cəhdləri fəlakətlər, dağıntlar, qan və gözyaşı ilə müşayiət olunur...  Azərbaycan-Rusiya münasibətlərindəki problemlər tərəflərin bu münasibətlərin xarakteri və hansı prinsiplərə əsaslanacağı ilə bağlı fərqli baxışlarından irəli gəlir. Azərbaycanın ötən müddətdə Rusiya ilə münasibətləri müttəfiqlik səviyyəsinə qədər yüksəltməsi, hətta regional geosiyasətdə Moskvanın maraqları ilə üst-üstə düşən mövqe sərgiləməsi belə Putin rejimini qane etmədi. (Qərbin Ermənistanda güclənməsinə qarşı çıxaraq Aİ missiyasını təhdid elan etmək; Gürcüstanda ehtimal olunan siyasi dəyişikliyə qarşı çıxaraq mövcud hökumətə açıq dəstək vermək və s.) Bakı Moskva ilə qarşılıqlı münasibətlərin suveren bərabərlik prinsipinə əsaslanmasını istəyirdi. Lakin bir daha əyan oldu ki, Rusiya keçmiş koloniyaları ilə müttəfiqliyi və tərəfdaşlığı bərabərhüquqluluq əsasında deyil, süzeren-vassal münasibətləri kimi görür. Bu, Azərbaycan rəhbərliyini məmnun etmədi və onlar bizə məlum olan və olmayan bir sıra hadisələrdən sonra Moskvadan ciddi təhlükələrin qaynaqlandığının yenidən fərqinə vardılar. Problemlərin təməlində yatan səbəblər bunlardır. Bir daha hali olduğumuz başqa bir həqiqət də budur ki, bu gün Ukrayna dövləti və xalqı ağır bədəllər ödəyərək postsovet coğrafiyasının dövlətləri və xalqları başda olmaqla, bütün insanlıq naminə mübarizə aparır. Bu tarixi əhəmiyyətli müqavimətdə haqlının və məzlumun tərəfində durmaq ən əvvəl bir mənəvi borcdur. Şahin Cəfərli, politoloq

Xəbər verdiyimiz kimi, bu gün səhər saatlarında ABŞ İranın 3 nüvə obyektinə zərbələr endirib. Sozcu.az xəbər verir ki, zərbələrin nəticələri hələlik bilinməsə də, ABŞ-ın hücumunun detalları haqda məlumat yayılmaqdadır. Siyasi təhlilçilər məlumatları bu cür paylaşıblar: - 6 ədəd B-2 bombardmançısı yerin dərinliyində yerləşən Fordo nüvə obyektinə onlarla 30 000 funtluq bomba atıb; - ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin sualtı qayıqları isə Natanz və İsfahan obyektlərinə 30 ədəd TLAM qanadlı raketi buraxıb; - 1 ədəd B-2 bombardmançısı Natanz obyektinə 2 GBU-57 bombası atıb. - ABŞ bu gün döyüş şəraitində 30 000 funtluq "GBU-57 Massive Ordnance Penetrator" adlı bunkerə qarşı bombanı tarixdə ilk dəfə istifafə edib.

Son günlər İran-İsrail qarşıdurması fonunda ölkənin ali lideri Seyid Əli Ayətullah Xameneinin öldürülməsi məsələsi də gündəmə gəlir. Ötən gün İsrail ordusu İranın ali rəhbərinin qaldığı bunkerin yerləşdiyi məhəlləni bombaladığını açıqlayıb. Xameneinin xalqa müraciət videosunun yayılmasından dərhal sonra bunun baş verməsi maraq doğurub. ABŞ Prezidenti Donald Tramp da Xameneinin gizləndiyi yerlə bağlı əllərində dəqiq məlumatların olduğunu bildirmiş və onun “hələlik” öldürülməyəcəyini açıqlamışdı. ABŞ Xameneyinin aradan götürülməsini nədən istəmir? Sonda onunla anlaşacaqlarını bildiyi üçün? İranın ali rəhbəri həqiqətən hədəfdədir? Onun aradan götürülməsi İran üçün necə bir ssenari vəd edir? Globalinfo.az-a danışan siyasi şərhçi İlham İsmayıl bildirib ki, İran dünyəvi quruluşa malik olmayan ideoloji dövlətdir: “İslam ənənələrinə sadiq Respublika olduğundan, gərgin situasiyalarda ali rəhbərin öldürülməsi İran cəmiyyətində daha çox birlik yaradır, parçalanma isə baş vermir. Hətta Xameneidən narazı qüvvələr belə, artıq vətən və dövlət prinsipi əsasında birləşirlər. Bunu ABŞ çox yaxşı bilir. Xameneinin öldürülməsi mövcud rejimi dəyişdirməyəcək, əksinə, birlik və sıxlıq yaranacaq. İranın nüvə silahı əldə etməyəcəyinə dair konkret öhdəlik götürəcəyinə dair ümidlər var, lakin İran birmənalı qərar verməyib. Tehran danışıqlar masasına əyləşmək, zənginləşdirilmiş uranın Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinə təhvil verilməsi və proksi qüvvələrdən tam imtina edilməsi ilə bağlı müzakirələrin aparılmasının vacibliyini vurğulayır. Donald Tramp isə artıq danışıqlar deyil, konkret öhdəliklər götürməklə İranın danışıqlara gəlməsinin vaxtının çatdığını qeyd edir. Bu Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin atdığı addıma bənzəyir. Beləki o, Ukrayna məsələsində danışıqlardan əvvəl kapitulyasiya aktını qəbul etmələrini əsas şərt qoyub. Əli Xamenei bilir ki, “təslim oluruq” ifadəsi İran rejiminin dağılmasına səbəb olacaq. Məsələ məhz bunun üzərində qurulub. Söhbət yalnız Əli Xameneinin qorunmasından və ya hansısa iş birliyindən getmir. İdeoloji dövlət prinsipini nəzərə alaraq, ABŞ hələlik bu addımı atmır. Xameneinin öldürülməsi islam dünyasını da ayağa qaldıra bilər. İrana heç bir simpatiyası olmayan müsəlman ölkələri də məsələyə biganə qalmayaraq sərt mövqe sərgiləyə bilərlər. Hələlik qətl baş verməyib, amma Pakistan və bəzi islam ölkələri İrana müəyyən mənada dəstək verir. Türkiyə də bu sıradadır. Bu, Xamenei ilə bağlı deyil, Türkiyənin siyasətindən irəli gəlir, islam ölkələrini müəyyən dərəcədə qorumaq istəyir. Xameneinin öldürülməsi ABŞ və İsrailə böyük ziyan verəcək. Perspektivdə normal şərtlər qəbul olunarsa, münaqişə dayanacaq. Əks təqdirdə, gərginlik ən azı 5-10 gün davam edəcək”.

İsrail-Iran davasının sonda Azərbaycana və Türkiyəyə xələl gətirməməsi üçün hər iki ölkə digər müttəfiqləri ilə birlikdə vahid strateji mövqe nümayiş etdirməlidir. Əks halda məkrli əllər Azərbaycan üzərindən Türkiyəni də Iranla münaqişəyə cəlb etməyə çalışacaq.  Azərbaycanın haqqında ölkəmizin İsrailin az qala hərbi müttəfiqi olması barədə yayılan təxribat xarakterli saxta məlumatlar bu məqsədə xidmət edir. Yəni, İrana qarşı Türkiyənin iştirakı ilə ikinci cəbhə açmaq məqsədinə. Bunun qarşısını almaq üçün də Ankara-Bakı-Tehran üçbucağında diplomatik aktivlik ən yüksək səviyyədə və daimi olmalıdır. Bu gün Azərbaycanın qarşısında iki mühüm vəzifə durur: 1. Heç bir halda İsrail-Iran münaqişəsində tərəf olmamaq. 2. Cənubi Azərbaycandakı soydaşlarımızın qorunması üçün bütün mümkün diplomatik və siyasi vasitələrdən istifadə etmək. O cümlədən də Cənubi Azərbaycan kontekstində Iranla bağlı ola biləcək bütün ssenarilərə hazır olmaq. Ərəstun Oruclu, politoloq

İsrailin İrana qarşı hərbi əməliyyatı Trampla Putinin “işbirliyi”nə də ağır zərbədir. Bir neçə gün öncə Tramp Putinin İranla danışıqlarda vasitəçiliyindən danışırdı. İsrail “İran məsələsi”ni həll etsə, Trampın Putini “diriltmək” üçün uydurduğu daha bir məqamın ortadan qalxmasına səbəb olacaq. Ümumiyyətlə, “İran məsələsi”nin həllinin Trampla Putinin “bal ayı”nı başa çatdıracağı ilə bağlı fikirlər doğru təsbitdir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri politoloq Xaqani Cəfərli qeyd edib. Onun fikrincə, Rusiyanın Ukraynada məruz qaldığı ağır hərbi-siyasi itkilər, İsrailin İranın hərbi gücünü dağıtması dünya düzənin istiqamətini müəyyən edir: “Çox böyük ehtimalla bu gecə ABŞ strateji bombardımançıları İsrail Hərbi Hava Qüvvələrinə qoşulacaq. Bu isə İran üçün sonun başlanğacı, Rusiya üçün yeni bir geosiyasi məğlubiyyətin gerçəkləşməsi olacaq. Düşündürücü sual isə belədir: İrandan sonra növbə hansı ölkənindir? Qənaətimcə, bu ayın sonu, ən geci yayın sonuna kimi bu sula aydınlıq gətirmək mümkün olacaq”.

İsrailin müdafiə hazırlığı İranın cavab hücumunun genişmiqyaslı ola biləcəyi gözləntisini yaradır. Hərçənd, İran rəhbərliyi dilemma qarşısında qalıb: - İsrailə böyük hücum müharibəni genişləndirə və İrana qarşı beynəlxalq müdaxiləni aktuallaşdıra bilər; - İmitasiya xarakterli hücumla kifayətlənib, danışıqlar masasına gələrsə, ağır şərtləri qəbul etməli olacaq və bu, rejimin İran cəmiyyətinə cavab verməsini çətinləşdirəcək: Əsədin devrilməsindən sonra Suriyadan çıxdıqları zaman eyni suallarla üzləşmişdilər; - Müəyyən cavab tədbirlərindən sonra diplomatik masada danışıqları imitasiya etməsi və nüvə silahı əldə etmək üçün zaman qazanması da çətin görünür, xüsusilə bugünkü hücumdan sonra. Bu baxımdan, İran rəhbərliyinin vəziyyətdən necə çıxacağı sual altındadır. Və İsrailin İranın düşdüyü vəziyyətdən maksimum istifadə etməyə çalışacağı aydın görünür. Asif Nərimanlı

HƏMAS və İsrail Qəzzada 60 günlük atəşkəs barədə razılığa gəliblər.  Bəs atəşkəsin davam etmə ehtimalı nə qədər realdır? Moderator.az-a danışan siyasi şərhçi Kənan Novruzov bildirib ki, bu, çox ciddi bir məsələdir. Onsuz da İsrail bu müharibəni uzun müddət davam etdirə bilməzdi və məqsədinə çata bilməzdi. Onun sözlərinə görə,  İsrail istəyirdi ki,  HƏMAS-ı tamamilə məhv etsin: “Bəli, İsrail HƏMAS-ı təşkilat kimi zəiflədə və ya müəyyən mənada sıradan çıxara bilərdi. Amma HƏMAS təkcə təşkilat deyil, həm də ideologiyadır. Bu ideologiyanı məhv etmək mümkün deyil. Onun tamamilə yox olması üçün onilliklər, bəlkə də yüzilliklər lazımdır və İsrail bunu bacara bilməzdi – bacarmadı da. Eyni zamanda, artıq beynəlxalq təzyiqlər artmışdı və bu da İsrailə təsir edirdi. Dünyada münasibətlər tədricən dəyişirdi. Ola bilsin ki, İsrail də bunu nəzərə aldı və nəticədə müqaviməti qırıldı. İsrail ümid edirdi ki, ABŞ ona İranın nüvə obyektlərinə zərbə vurmaq və İranla müharibəyə başlamaq üçün yaşıl işıq yandıracaq və onun arxasında duracaq. Lakin bu baş vermədi. Əksinə, bu məsələdə Təl-Əvivlə Vaşinqton arasında fikir ayrılığı və soyuqluq yarandı. Son dövrlərdə görürük ki, ABŞ İsrailin gözlədiyi mövqeni sərgiləmir. Bunun ən bariz nümunəsi ABŞ-ın Suriyada səfirlik açmasıdır. Bu, açıq-aşkar bir mesajdır. Nəticə olaraq, İsrail başa düşdü ki, müharibəni davam etdirmək onun xeyrinə olmaya bilər. Ona görə də atəşkəsə razı oldu. Düşünürəm ki, bu atəşkəs davam edə bilər, amma axıra qədər davam edəcəyini demək çətindir. Hər halda, İsrail buna əməl etməyə çalışacaq. Çünki vəziyyəti çətindir və HƏMAS üçün də yeni bir müharibə sərfəli deyil. Eyni zamanda, beynəlxalq ictimaiyyət, xüsusilə Türkiyə bu atəşkəsin dayanıqlı olması üçün ciddi səylər göstərəcək”.

 Rusiya-Ukrayna müharibəsinin Üçüncü dünya müharibəsinə səbəb olub-olmayacağı sualına tam dəqiq cavab vermək mümkün olmasa da, bu riski qiymətləndirmək üçün aşağıdakı əsas amilləri nəzərdən keçirmək lazımdır: 1. Müharibənin xarakteri və genişlənmə potensialı Müharibə lokal münaqişə kimi başlayıb və hələ də əsasən Rusiya və Ukrayna arasında davam edir. Lakin NATO ölkələrinin Ukraynaya verdiyi dəstək (silah, maliyyə, təlimatçılar və s.) bu münaqişəni böyük güclərin dolayı qarşıdurması halına gətirib. Əgər Rusiya ilə NATO ölkələri arasında birbaşa hərbi toqquşma baş verərsə, bu, vəziyyəti kəskin şəkildə dəyişə və daha genişmiqyaslı müharibəyə yol aça bilər. 2. Nüvə silahı riski Rusiya nüvə dövlətidir və münaqişədə “taktiki nüvə silahı”nın istifadəsi ilə hədələdiyi hallar olub. Əgər belə bir silah istifadə edilərsə, bu, NATO və ABŞ-ın daha ciddi şəkildə müdaxiləsinə səbəb ola bilər və beynəlxalq gərginlik kəskin şəkildə artar. Bu isə Üçüncü dünya müharibəsi riskini reallaşdıra bilər. 3. Qərbin ehtiyatlı siyasəti ABŞ və Avropa ölkələri Rusiya ilə birbaşa qarşıdurmadan qaçmağa çalışır. Silah yardımları və sanksiyalar olsa da, Qərb dövlətləri açıq şəkildə Rusiya ilə müharibəyə girmək istəmir. Bu da münaqişənin nəzarət altında saxlanılmasına kömək edir və riskləri azaldır. 4. Çin və digər ölkələrin mövqeyi Çin bu müharibədə neytral görünməyə çalışır, lakin Qərblə qarşı-qarşıya gəlmək istəmir. Çin və Hindistan kimi ölkələrin münaqişəyə birbaşa qarışmaması dünya miqyasında hərbi toqquşma ehtimalını azaldır. Nəticə: ➡️ Hazırkı vəziyyətdə Rusiya-Ukrayna müharibəsi Üçüncü dünya müharibəsinə çevrilməyib və birbaşa səbəb olması ehtimalı hələlik aşağıdır. Amma: NATO və Rusiya arasında birbaşa toqquşma, Nüvə silahlarının istifadəsi və Konfliktin digər regionlara yayılması kimi hallar baş verərsə, bu, dünya miqyasında böyük bir hərbi münaqişəyə – hətta Üçüncü dünya müharibəsinə – gətirib çıxara bilər. İndi üçün beynəlxalq səviyyədə risklərin idarə olunması və diplomatik yolların açıq qalması çox vacibdir.

ABŞ Prezidenti Donald Tramp sabiq prezident Co Baydenin Ukraynada hərbi əməliyyatlara qoyduğu bütün məhdudiyyətləri aradan qaldırmağı düşünür. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Kiyev Post” nəşri məlumat yayıb. Məlumata görə, söhbət Rusiya ərazisinə uzaq məsafədən zərbələrdən gedir: “Qərar Trampın hazırkı status-kvonun sülh danışıqları üçün əlverişli olmadığına inanması ilə bağlıdır. Ukraynaya dəstək və Rusiyanın cəzalandırılması məsələsi bu həftə Vaşinqtonda Almaniya ilə müzakirə olunacaq”. Qeyd edək ki, dünən Almaniya kansleri Fridrix Merz Britaniya, Fransa, ABŞ və Almaniyanın Ukraynaya tədarük edilən silahlara dair mənzil məhdudiyyətini götürdüklərini açıqlamışdı.

"Bir siyasi lider üçün ən təhlükəli şey onun öz təşəbbüsü ilə başlanan və uduzulmuş müharibədir..." Vladimir Putin qələbə qazanan lider kimi görünməyə çalışsa da, reallıqda vəziyyət tam əksinədir. Rusiya bu müharibədə yavaş, amma qaçılmaz şəkildə məğlubiyyətə doğru gedir, hərçənd Kremlin diktatoru məğlubiyyətin görüntüsündən ustalıqla yayınmağı bacarır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "Foreign Policy" nəşri yazıb. Putin 2000-ci ildə hakimiyyətə gəlib və zaman-zaman özünü "qətiyyətli qalib" kimi göstərib - Çeçenistan müharibəsi, 2008-ci il Gürcüstan müharibəsi, 2014-cü ildə Krımın ilhaqı, Donbasda aparılan müharibə, 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı başladılan genişmiqyaslı işğal və Suriyadakı əməliyyatlar bunun nümunəsidir. "Putin beynəlxalq arenada uğursuzluqlara görə heç vaxt məsuliyyət daşımır. O, daim özünü qalib kimi göstərir", - nəşr qeyd edir. Ukrayna məsələsində də o, 9 may paradı kimi "qələbə səhnələri" təşkil edərək Rusiyanın guya izolyasiyada və məğlub olmadığını göstərməyə çalışır. Lakin Ukrayna nə Suriya, nə də Gürcüstandır. Hazırda Rusiya ordusu irəliləyə bilmir, itkilər isə durmadan artır. Putin üçün müharibədən çıxış yolu yalnız hər hansı formada "məğlubiyyəti" qəbul etməkdən keçir. Kreml rusiyalıları müharibənin əsl reallıqlarından gizlətməyə çalışsa da, bunu yalnız informasiya axınına nəzarət etdiyi müddətcə edə bilər. Lakin iqtisadi nəticələri gizlətmək çətindir. Və vətəndaşlara təklif edə biləcəyi "sonsuz putinizmdən" başqa heç nə qalmayıb. Rusiya iki ciddi hərbi dilemma ilə üz-üzədir. Birincisi, irəliləyə bilməməsidir. Rusiya texniki cəhətdən təşəbbüsü ələ alsa da, bu hərəkətlilik nəticə vermir. Məsələn, bir neçə aydır Rusiya Pokrovsk şəhərini almağa çalışsa da, buna nail ola bilməyib. Bu uğursuzluq ciddi itkilərlə müşayiət olunur: müharibənin əvvəlindən bəri 790 minə yaxın rusiyalı əsgəri ölüb və ya yaralanıb (üstəlik, 48 min nəfər itkin düşüb), yalnız bu ilin özündə bu rəqəm 100 mindən çox təşkil edib. Əgər eyni temp davam edərsə, 2025-ci ilin sonuna qədər Rusiya bir milyon itki həddini keçəcək, lakin 2022-ci illə müqayisədə heç bir strateji üstünlük qazana bilməyəcək. Üstəlik, Rusiyanın nəzarət etdiyi ərazilərin əksəriyyəti döyüş zonasına çevrilib və ölkəyə real fayda vermir. İkinci dilemma isə elə Ukraynanın özüdür. 2022-ci ildə həlledici zərbə vura bilməyən və ölkəni parçalaya bilməyən Putin zəif görünməmək və Ukraynanı təslim olmağa məcbur etmək üçün daha sonra mülki əhaliyə qarşı hücum taktikasına keçib. Amma bu yanaşma əks nəticə verib: işğalçıların hərəkətləri ukraynalıları daha çox müqavimət göstərməyə vadar edib. Ukrayna daha kiçik və kasıb olsa da, tükətmə müharibəsi üçün uyğun ölkə olmasa da, yüksək mənəvi ruh və innovativ yanaşma (xüsusilə pilotsuz uçuş aparatları sahəsində) sayəsində davam gətirə bilir. Bundan başqa, Putinin "məğlub olmamaq" mübtəlası Rusiya iqtisadiyyatını da çökdürür. Hərbi xərclərin yaratdığı süni artım artıq dayanıb, iqtisadi artım 5 faizdən sıfıra düşüb. Əmək bazarındakı gərginlik isə inflyasiyanı təxminən 10 faizə çatdırıb. Trampın ticarət savaşları və Çindəki iqtisadi durğunluq nəticəsində enerji daşıyıcılarının qiymətinin düşməsi Rusiya büdcəsini tükəndirə bilər, çünki bu büdcə neft və qaz ixracından asılıdır. "Rusiyalılar hələ ac deyil, amma artıq sual verirlər: bu müharibə qiymət artımına, kasıb gələcəyə və iqtisadi bataqlığa dəyərmi? Bir siyasi lider üçün ən təhlükəli şey onun öz təşəbbüsü ilə başlanan və uduzulmuş müharibədir", - məqalədə vurğulanır.moderator)

Azərbaycanın sabiq xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov rəsmi Bakı ilə “şimal qonşumuz” arasında böhran ilə bağlı sensasion açıqlama yayıb.  O qeyd edib ki, hamı bu böhranın AZAL-ın təyyarəsinin qəzaya uğramasından sonra başladığını düşünür. “İndi bir çox şərhçilər “1 nömrəli” təyyarədə GPS-in müvəqqəti bağlanmasının da böhranın səbəblərindən biri olduğuna işarə edir” -deyə, Zülfüqarov özünün feysbuk hesabında yazıb.  Qeyd edək ki, ötən ilin sonunda “Turan” agentliyi 25 dekabr 2024-cü il tarixində, AZAL-ın sərnişin təyyarəsi vurulan gün, həmin vaxt öz təyyarəsi ilə Rusiya səmasında olan Azərbaycanın dövlət başçının təyyarəsinin də GPS siqnalının söndürüldüyü barədə məlumat yaymışdı. “Turan” sonradan həmin məlumatı təkzib etdi. Agentliyin konkret səbəb göstərmədən bağlanmasını da bəzi şərhçilər bu məlumatla əlaqələndirmişdilər.  Tofiq Zülfüqarovun bu paylaşımı İlham Əliyevin təyyarəsinin Rusiya səmasında РЭБ hücumuna məruz qalması haqda məlumatın həqiqiliyinə sübhə yeri qoymur. Çünki, o, yaxın şəxs olaraq İlham Əliyevin icazəsi olmadan belə bir məlumat yaya bilməzdi.  Tofiq Zülfüqarov daha irəliyə gedərək, hər iki hadisənin Rusiya rezidenti Vladimir Putinin “qeyri-tolerantlığından” qaynaqlandığına işarə edib: “Bu hadisələrin əsas tətikçisi nə ola bilərdi? Niyə V.Putin və ya ona bənzəyən bir şəxs birdən-birə çox “qeyri-tolerant” oldu?” Daha sonra Zülfüqarov Qarabağ münaqişəsində Rusiyanın rolundan və separatçıların indi Bakıda keçirilən məhkəməsində bütün cinayətlərin rəsmi sübuta yetməsindən yazıb.  “Təqsirləndirilən şəxslərin ifadələri münaqişənin iki əsas səbəbi kimi göstərilən – “separatizm” və “millətlərin öz müqəddəratını təyinetmə hüququ” tezislərini darmadağın etdi. Aydındır ki, təqsirləndirilən şəxslər İrəvandan maaş və göstərişlər alıblar, lakin hətta orada da onları açıq şəkildə Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının agentləri adlandırırlar və Vardanyan həm də Rusiya və digər siyasi elitanın maliyyə sirlərinin ən böyük daşıyıcısıdır. Bu cür məlumatların Azərbaycanda cəmləşməsi ölkəmizi müstəqil və potensial olaraq düşmən üçün çox təhlükəli edir…. Hətta “Qarabağ işi” ilə bağlı Rusiya və Qərbin xüsusi strukturlarının “qarşılıqlı əlaqəsi” ilə bağlı dolayı informasiya da dünya ictimaiyyətinə açıqlana bilər” – deyə, Zülfüqarov vurğulayıb.  Tofiq Zülfüqarovun sonrakı sözlərindən anlaşılır ki, Putin İlham Əliyevdən Bakıda həbsdə olan Ruben Vardanyanın və digər erməni  separatçılarını azad etməsini istəyib və sözü yerə düşəndən sonra bu hadisələr baş verib: “Düzünü desək, biz artıq çox şeyi təxmin edirdik və bilirdik, amma bizim təxminlərimiz bir şeydir, şahid ifadələri, qeydə alınmış ifadələr və ya məhkəmə hökmü tamam başqa şeydir. Rusiya Federasiyasının nümayəndələri “Qərb tərəfdaşlarından” fərqli olaraq, “leytenant Şmidtin uşaqları”nın azadlığa buraxılmasına çağırış etmədilər, lakin bu, onların bağlı qapılar arxasında bunu etmədikləri anlamına gəlmir. Düşünürəm ki, son və bəlkə də gələcək hadisələrin əsas səbəbi budur…” Basta