Mövqe

“Qanun” Nəşrlər Evinin direktoru Şahbaz Xuduoğlu 10-cu Beynəlxalq Kitab Sərgisinin alıcıların sayının az olmasında nəşriyyatların günahlandırılması, bahalaşma dönəmində alıcı cəlbi üçün reklamların zəif olması barədə tənqidlərə münasibət bildirib. Xuduoğlu Pravda.az-a açıqlamasında deyib ki, sərginin keçirilməsi üçün dövlət vəsait ayırıb: “Nəşriyyatlar reklamlarını özləri gücləndirəcəklərsə, onda Beynəlxalq Kitab Sərgisinə nə ehtiyac var? Bu sərginin keçirilməsi üçün dövlətdən büdcə ayrılıb və bu sərgini keçirən şirkət var. Həmin şirkət reklam işlərini aparmalıdır, çünki buna görə pul alıb. Biz var gücümüzlə qüvvəmizdən istifadə edib reklam edirik. Amma kitab reklamı təkcə bizim gücümüzlə olacaq iş deyil. Məsələn, metrolarda reklam asmaq bizim gücümüzlədir? Şəhərin bəzi görkəmli yerlərində, hava limanının giriş-çıxışında, vağzallarda reklam asmaq bizim gücümüzlədir? Xeyr! Bunu müvafiq dövlət strukturları icra etməlidir. Təbii ki, kitab təbliğatında maraqlıdırlarsa... Hər halda Azərbaycan kitabının təbliğində çox qüvvələr maraqlı deyillər. Mən yalnız bunu görürəm, bilirəm. Onlar üçün Azərbaycan kitabının olmasının, ya ölməsinin heç bir əhəmiyyəti yoxdur”.  Ş.Xuduoğlu əlavə edib: “Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin qəbul etdiyi qərara əsasən, nəşriyyatlardan kitab alışı dayandırılıb. Biz nəşriyyatçılar da etiraz olaraq bu gün toplantı keçiririk. Toplantıya mədəniyyət nazirinin müavinini, eləcə də Dövlət Xidmətinin nümayəndəsini dəvət etmişik...” 

Sosial şəbəkələrdə son dönəmlər bədən şəkilləndirmə əməliyyatları ilə bağlı xəbərlər xüsusilə çox yayılıb. Bu cür əməliyyatların qorxusuz, ağrısız, risksiz olduğunu deyən həkimlər insanları şirnikləndirir. Təəssüflər olsun ki, bədən şəkilləndirmə əməliyyatları arasında uğursuz nəticələnənləri də çoxdur. Fidan İsmayılqızı da uğursuz nəticələnən estetik əməliyyatın qurbanıdır. O, Bizim.Media-ya qarın gərmə əməliyyatı nəticəsində necə ölümlə üz-üzə gəldiyini danışıb. "Əməliyyatdan sonra qanaxma başladı" O, komplekslərindən qurtulmaq üçün aprelin 16-sı "Yasamal Hospital"a üz tutub. Fidan İsmayılqızı deyir ki, klinikanın estetik cərrahı, baş həkim Elvin Əliyev və komandası ona abdominoplastika, yəni qarın gərmə əməliyyatı ediblər. Əməliyyatdan 1 saat sonra isə Fidan xanımın halı pisləşib. "Təzyiqim düşdü, gözüm qaraldı, məni bumbuz tər basdı, ürəkbulanma, qusma başladı. Bunlar daxili qanaxma əlamətləridir. Məni yenidən əməliyyat stoluna qaytardılar. 2-ci əməliyyatım çox uzun çəkdi. Bir gün içində iki dəfə əməliyyat olundum. Sağ çıxanda sevindim. Sən demə, 1 həftə sonra daha ağır günlərim başlayacaqdı..." "Klinika məni qəbul etmədi" Fidan İsmayılqızı ikinci əməliyyatla sadəcə canını qurtara bildiyini, amma 6 ay ərzində hər gün əziyyət çəkdiyini deyir: "Çoxlu qan itirmə, eyni nahiyənin 2 dəfə açılıb, tikilməsindən sonra yaramda dərin nekroz (toxuma ve hüceyrələrin qidalanmasının pozulması) başladı. Bir müddət sonra isə yaralarım tamam açıldı, yaradan çoxlu miqdarda seroz maye axdı, bədənim bir yandan qan, bir yandan da maye itirdi. Ağır vəziyyətdə "Yasamal Hospital"a getdim, amma məni qəbul etmədilər. Dərhal başqa özəl xəstəxanaya getdim. 1 həftə orada müalicə aldım". Qeyri-estetik əməliyyat... Fidan İsmayılqızının sözlərinə görə bu qədər əziyyətin nəticəsində bədənində dərin yara izləri, arzuolunmaz görüntü yaranıb: "Bədənim vizual olaraq çox pis vəziyyətdədir, hələ daha nə qədər əməliyyat olmalıyam. Artıq tükənmişəm. Bu 5 ayı evdən çölə çıxmadım, ancaq yaralarıma sarğı qoymaqla məşğul idim. Təsəvvür edin ki, bitişməyən yara, yarada axıntı, sarğı qoy, üstündən bu istidə korset bağla, bütün psixologiyam çöküb". Məhkəmə prosesi Fidan İsmayılqızı həkim səhlənkarlığı iddiası ilə Elvin Əliyev barəsində Baş Prokurorluğa şikayət etdiyini bildirib. Prokurorluq isə işi məhkəməyə göndərib. Yasamal Rayon Məhkəməsi cinayət işi başlatmasa da, prokurorluq bu qərarı əsassız sayıb və işin yenidən araşdırılmasını istəyib. Məsələ ilə bağlı "Yasamal Hospital"ın baş həkimi Elvin Əliyev Bizim.Media-ya açıqlamasında deyib ki, əməliyyatı o etməyib, iddiaları isə əsassız hesab edir. Onun sözlərinə görə, əməliyyatı vaxtilə "Yasamal Hospital"da onun rezidenti olmuş Mehdi Həsənzadə edib. Hazırda isə Mehdi Həsənzadə həmin klinikada çalışmır. Amma əməliyyat edən vaxt rezident vəzifəsində olub. Rezidentin isə əməliyyatı tək etməsi qadağandır. Həkim nəzarəti mütləq olmalıdır. Fidan İsmayılqızı deyir ki, kameraların prokurorluğa təhvil verilməsi gecikdirilir, əməliyyatı kimin etdiyi də sual altındadır. Məhkəmə sənədlərində nə yazılıb? "Fidan İsmayılqızı "Abdominoplastika" əməliyyatı üçün 07.04.2024-cü il tarixində "Yasamal Hospital"da rezident Mehdi Həsənzadənin qəbulunda olub. Mehdi Həsənzadə ona Sabunçu xəstəxanasında ümumi cərrahiyyə üzrə 4-cü kursda rezident olduğunu bildirib. Fidan İsmayılqızı rezident olduğu üçün ondan müstəqil olaraq əməliyyatı necə icra etdiyini soruşub. Mehdi Həsənzadə isə əməliyyatların müstəqil deyil, "Yasamal Hospital"ın baş həkimi Elvin Əliyevin nəzarəti altında icra edildiyini və əməliyyatlara birlikdə girdiyini deyib. Daha sonra Mehdi ona ümumi qan analizindən keçməyi təklif edib və əməliyyat günü təyin olunub. Bütün bu analizləri verərkən və müayinələrdən keçərkən onu Elvin Əliyevin xəstəsi kimi qeydə alıblar". Bu, Elvin Əliyevin karyerasındakı ilk qalmaqal deyil 2018-ci ildə onun etdiyi abdominoplastika əməliyyatından sonra Mehriban Mehdiyeva adlı şəxsin yarasında irin və nekroz yaranıb. Zərərçəkən mediaya verdiyi açıqlamalarında deyib ki, Elvin Əliyevin etdiyi əməliyyat onun həyatını cəhənnəmə çevirib. Həmin dövrdə Elvin Əliyev "İnternational-2" adlı özəl klinikada baş həkim olub. "Əməliyyat zamanı mənim orqanizmimə infeksiya düşüb. İnfeksiya əti, toxumanı yeyir. İnanın, burda cərrahlar yaramı, tikişləri, vəziyyətimi görüb dedilər ki, əminsiniz ki, bunu cərrah edib? Yəni o dərəcədə kobud, qeyri-peşəkar iş idi… Hər gün yaramı qaşıyırlar, ağrıdan ürəyim gedir. Hamının mənə yazığı gəlir. Bədənimin başqa hissəsindən ət, dəri götürüb tikə bilərlər, amma yara tamam qurumalıdır. Elvin Əliyev isə mənə deyirdi ki, qorxulu heç nə yoxdur, o irin deyil, infeksiya deyil. Bəs nədir? Mənim bütün ətimi yeyir. Azərbaycanda məni heç bir klinika götürmədi, mədəni şəkildə dedilər ki, get kim kəsib, o da müalicə etsin". Elvin Əliyevin qeyri-peşəkar işi və səhvi ucbatından bu halda düşdüyünü vurğulayan Fidan İsmayılqızı qarşı tərəfin ona təzminat ödənməsini və sağlamlığını itirməsinə səbəb olan şəxslərin cəzalandırılmasını istəyir.

"Beynəlxalq Kitab Sərgisi başlayıb. Hardadı nazirliklərimiz? Hardadı böyük şirkətlərimiz? Bağça uşaqlarını kitab sərgisinə gətirməklə hesab edirsiniz ki, işinizi bitirdiniz? Bir nazir müavini gəlmişdi, dedi ki, "ən böyük hədiyyə kitab hədiyyəsidir." 500 manatlıq kitab yığdı, heç bir ödəniş etmədi". "Qanun" Nəşriyyatının rəhbəri Şahbaz Xuduoğlu X Bakı Beynəlxalq Kitab sərgisinə marağın az olmasından şikayət edib. O, bu barədə sosial media hesabında payaşım edib. Şahbaz Xuduoğlu sərgiyə gələnlərin əksəriyyətinin məktəb və bağça uşaqları olduğunu deyib. O, böyük şirkətləri, nazirləri, deputatları və diplomatları sərgidə iştirak etməyə dəvət edib.

Tərtər sakininin xəstəxanada ölməsi faktı ilə bağlı cinayət işi başlanılıb. Bu barədə Sozcu.az-a Baş Prokurorluğun Mətbuat xidmətindən məlumat verilib. Bildirilib ki, oktyabrın 2-də Tərtər rayonu ərazisində 1974-cü il təvəllüdlü Yaşar Abdullayevin almış olduğu xəsarət səbəbindən müalicə aldığı xəstəxanada ölməsi barədə rayon prokurorluğuna məlumat daxil olub. Araşdırma zamanı 1994-cü il təvəllüdlü İnqilab Qayıbovun sentyabrın 27-də aralarında yaranmış mübahisə zamanı Yaşar Abdullayevə üz nahiyəsindən yumruqla xəsarət yetirməsi, sonuncunun zərbənin təsirindən yerə yıxılması nəticəsində baş nahiyəsindən almış olduğu xəsarətdən müalicə aldığı xəstəxanada ölməsinə əsaslı şübhələr müəyyən edilib. Faktla bağlı Tərtər rayon prokurorluğunda Cinayət Məcəlləsinin 126.3-cü (qəsdən sağlamlığa ağır zərər vurma ehtiyatsızlıqdan zərərçəkmiş şəxsin ölümünə səbəb olduqda) maddəsi ilə cinayət işi başlanaraq istintaq aparılır. İnqilab Qayıbov iş üzrə şübhəli şəxs qismində tutulub.

"Qatar və avtobusların sərnişindaşımada istifadəsi məqsədilə marşrutların açılması üçün əvvəlcədən təhlillər aparılmalıdır. Bu təhlillər əsasında hansı istiqamətdə iqtisadi səmərəlilik varsa, həmin istiqamətdə reyslərin açılması, yaxud avtobus sayının artırılması barədə qərar qəbul edilir. Bakı-Balakən istiqamətində qatarların fəaliyyətinin niyə dayanması Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi ilə müzakirə olunmalıdır. Hesab edirəm, Balakən uzaq rayondur və bu istiqamətdə sərnişindaşımalar kifayət qədər baha həyata keçirilir. Yəni xüsusi maşınlar, özəl şirkət avtobusları ilə daşımalar xeyli bahadır. Yerli əhali də bu istiqamətdə aktiv olmalıdır. Bu gün Balakənə kiçik avtomobillərlə, yaxud mikroavtobuslarla 25-30 manata gedirlərsə, qatarla 15 manata gedib-gələ bilərlər. Qazaxa açılan sürət qatarının biri də Balakənə açıla və ucuz qiymətə sərnişinləri daşıya bilər. "Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC dövlətin şirkəti olduğuna görə bütün məsələləri iqtisadi səmərəlilik baxımından qiymətləndirməməlidir. ADY-nin monopoliyasına son qoyulmalıdır". Bu sözləri Pravda.az-a açıqlamasında iqtisadçı Akif Nəsirli deyib. O bildirib ki, digər dəmir yol şirkətləri də Azərbaycana dəvət edilməli, ən azı onların maraqları təmin olunmalıdır: "Azərbaycana gəlsinlər və ölkəmizdə dəmir yol sərnişindaşımaları ilə məşğul olsunlar. Yaxud monopoliyanı saxlayırlarsa, əhalinin sosial vəziyyətini də nəzərə almalıdırlar ki, burada alternativ yoxdur. Əhalinin də xərci digər daşımalarda çox çıxır. Onda istiqamətlər üzrə qatarların işləməsi təmin edilməlidir. İndi əslində əksər bölgələrə reyslər dayanıb. Məsələn, əvvəllər Beyləqan-Füzuli, Bakı-Qafan, Bakı-Mincivan, Bakı-Naxçıvan qatarları işləyirdisə, indi onlar da işləmir. Bakı-Qafan qatarı Horadiz şəhərinə qədər işləyirdi. Son zamanlar onu da dayandırıblar. Bu məsələni əhali daha çox qaldırmalı, maraqlanmalıdır. Vətəndaşlar AYNA-nın qaynar xəttinə zəng edib tələb etməlidirlər ki, nəyə görə bu istiqamətlərdə qatar açılmır. Tələb olmalıdır ki, AYNA da bu barədə düşünsün. Əhali tələb etmədiyinə görə düşüncə də yoxdur. AYNA-nın rəqibi də yoxdur. Əksər hallda rəqib şirkəti daha məhsuldar, effektiv, səmərəli işləməyə məcbur edir. Rəqib olmadığına görə tənbəllik yaşanır. İstənilən halda əhalinin tələbi onlara çatmalıdır".

27 sentyabr - Anım Günü münasibəti ilə xalq İkinci Fəxri xiyabanı ziyarət edir. Şəhid ailələri arasında Milli Qəhrəman Polad Həşimovun ailəsi də var. General-mayorun anası Səmayə Həşimova oğlunun məzarını ziyarət edib və şəhidlərə rəhmət diləyib.musavat.com)

“Ermənistan Azərbaycanı sülh müqaviləsinin razılaşdırılmış bəndlərini Bakıda keçiriləcək COP29-a qədər imzalamağa dəvət edir”. Sozcu.az “Sputnik Ermənistan”a istinadla xəbər verir ki, bunu Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan BMT-də “Sülh naminə liderlik” mövzusunda müzakirələr zamanı deyib. Paşinyan bildirib ki, o və rəhbərlik etdiyi hökumət firavanlıq, sabitlik və sülh naminə münaqişəyə son qoymağa, əməkdaşlığa çevirməyə sadiqdir: “Ermənistan Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamağa hazırdır”.

Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili may ayında Tiflisdə xarici agentlər haqqında qanuna etirazlar zamanı iğtişaşlar törətməkdə təqsirli bilinən 34 yaşlı fəal Giorgi Şanidzeni əfv edib. Sozcu.az Gürcüstan mətbuatına istinadən xəbər verir ki, Şanidze gecə həbsxanadan çıxıb. Aktivist jurnalistlərə deyib ki, o, siyasi səbəblərə görə məhkum edilib. Şanidze Gürcüstan parlamentinin yaxınlığındakı videokameranı zədələməkdə ittiham olunaraq saxlanılıb. Daha sonra ona başqa ittihamlar da irəli sürülüb. Sentyabrın 16-da məhkəmə Şanidzeni 4 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib. Fəal daha əvvəl Rusiyanın genişmiqyaslı işğalından qısa müddət sonra Ukraynaya könüllü kimi getməsi ilə tanınırdı. 2022-ci ilin yayında Qara dənizdə işğaldan azad edilmiş İlan adasında Ukrayna bayrağının qaldırılmasını dronla lentə alan o idi - bu, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin əsas simvollarından biridir. Şanidze Kiyev Patriarxlığının Ukrayna Pravoslav Kilsəsinin “Ukraynaya fədakarlığa və məhəbbətə görə” medalı ilə təltif edilib.

Ermənistan suverenliyinə təhdid yaratdığı üçün Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında (KTMT) iştirakını dondurub. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan Ümumdünya Erməni Sammitində deyib. O qeyd edib ki, Ermənistan bu təşkilatla bağlı geri dönülməsi mümkün olmayan nöqtəyə yaxındır.

"Bu gün həssas və mühüm inkişaf sahəsi sayılan təhsildə dinamik dəyişikliklər, mühüm islahatlar aparılır. İslahatlarda təhsilin keyfiyyətinin və səmərəliliyinin artırılması ilə bağlı yeni yanaşmalar, yeni stereotiplər formalaşır. Təlim-tərbiyənin, təhsilin komponentləri, faydalanan hədəf qrupları, iştirakçılar və idarəedicilər dəqiqləşdirilir, vəzifə, məsuliyyət və hüquqlar dəyərləndirilir. Pedaqoji heyətin, müəllimin imkanları ilə yanaşı, alternativ imkanlar araşdırılır, ailənin, valideynin bu proseslərdə rolu və məsuliyyəti məsələsi aktuallaşır. Valideynlərin təlim-tədris prosesinə cəlb etmək üçün yeni modullar düşünülür, bu sahədə maarifçilik və praktik tədbirlər həyata keçirilir" Bu sözləri Moderator.az-a açıqlamasında təhsil eksperti Nadir İsrafilov bildirib. O, qeyd edib ki, valideynlər, məktəb kollektivi və rəhbərliyi arasında qarşılıqlı münasibətləri tənzimləyən əməkdaşlıq konsepsiyası yoxdur:  "Bu qarşılıqlı münasibətlərin təşkil edilməsi və tənzimlənməsinin vahid sistemi işlənib hazırlanmayıb. Məktəb rəhbərlərinin pedaqoji kollektivlə valideyn resurslarından səmərəli istifadə etmə istiqamətində apardıqları iş bir o qədər effektli deyil. Valideynlərin məktəb həyatına cəlb olunması mexanizmi, onların təhsilin inkişafında iştirakı, məktəbə kömək imkanlarını müəyyənləşdirən konsepsiyanın ortalığa qoyulmasına böyük ehtiyac duyulur. Bu gün təhsil sahəsində mövcud olan əsas problemlərdən biri də dərs proqramının ağırlığı və ​ şagirdlərin həddən artıq ev tapşırığı ilə yüklənməsidir. Bu nə dünənin, nə də bu günün məsələsi olmayıb, uzun illərdən bəri mübahisə və müzakirə obyekti olaraq qalmaqdadır. Dərsliklərin, proqram materiallarının yüklü olmasını nəinki valideynlər, ekspertlər, hətta nazirlik rəsmiləri belə dilə gətirirlər. Son rəsmi açıqlamalarda bir çox fənlərin tədris planından çıxarılması məsələsi də gündəmə gəlib. Hətta iş o yerə çatıb ki, “Məktəblilərin daşıya bilmədiyi dərs yükü”, “Uşaqları öyrədən yox, yoran dərs yükü”,“Dərs yükü - duz yükü”, “Çantaları özündən ağır uşaqlar”, “Beyni inkişaf etdirmək, yoxsa başı doldurmaq?” kimi yazı başlıqları manşetlərə çıxarılıb. Əlbəttə ki, proqram çox yüklüdür. Şagirdlərin bilik səviyyəsinə uyğunsuzluq var. Ali təhsilli valideynlər belə övladlarının ev tapşırığının həllində kömək etməyə acizdilər. Bu məsələ uzun zamandır ki, deyilir, amma yüngüllləşdirilməsi, şagirdlərin bilik səviyyəsinə uyğunlaşdırılması istiqamətində praktik addım atılmır. Bu məsələyə ancaq açıqlamalar formasında şərh verilir. Heç də təsadüfi deyil ki, Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev Ümumi təhsil müəssisələrində 2024-2025-ci tədris ilinin təşkili barədə imzaladığı əmrdə 2023-2024-cü tədris ilində ayrı-ayrı fənlər üzrə proqram materiallarının mənimsənilməsindəki çatışmazlıqların aradan qaldırılması məqsədilə müvafiq tədbirlərin görülməsi bir mənalı şəkildə qeyd edilib. Məktəblərdə tədris proqramının və dərsliklərin yüklü olmasını nəinki valideynlər, psixoloqlar və təhsil mütəxəssisləri dəfələrlə dilə gətiriblər. Hətta nazirlik rəsmiləri də zaman-zaman bunu etiraf etmək zərurəti qarşısında qalıblar: “Bəzi müəllimlərin uşaqları akademik yükləməklə daha yaxşı öyrənəcəklərini zənn etmələri” fikri problemə kökündən yanlış mövqedən yanaşmadır. Uşaqların dərs yükünün optimallaşdırılması üçün müəllimlərlə işləməzdən əvvəl proqramları yüngülləşdirməli, dərslikləri 2-ci, 3-cü dərəcələri materiallardan azad etməliyik. Təhsil beyni inkişaf etdirməkdir, başı doldurmaq deyil. Məktəb öz yetirmələrinə lazımi bilik, bacarıq və vərdişlər aşılamaqla yanaşı, həm də cəmiyyət üçün fiziki və mənəvi cəhətdən sağlam nəsil yetişdirmək qayğısına qalmalıdır. Biz hələ də “keyfiyyətli təhsil” adı ilə uşaqlarımızı ifrat dərəcədə yükləməklə, onları bir növ istismar etmiş oluruq”.  Bu sahədə radikal addımların atılmasını zəruri edən şərtlərdən biri də, kurikulumun tələbləridir. 2009-cu tədris ilindən ümumtəhsil məktəblərimiz yeni təhsil strategiyasına - kurikuluma keçid ediblər: Kurikulumun konsepsiyası ondan ibarətdir ki, buna qədər fakt yönümlü tədris həyata keçirən təhsil müəssisələri, artıq şəxsiyyət yönümlü tədris üzərində iş qururlar. Bir halda ki, qarşıda duran əsas vəzifələrdən biri yenilikçi, yaradıcı, müstəqil düşüncəli, vətənpərvər şəxsiyyətin formalaşdırlmasıdır, deməli, bu baxımdan təhsilə baxışımız, yanaşma tərzimiz də dəyişməlidir. Bir də ki, kurikuluma əsasən, ​ ibtidai siniflərdə oxuyan şagirdlərə ev tapşırığı verilməməlidir. Birinci sinfə isə ümumiyyətlə ev tapşırığı verilməməlidir. Şagirdlər dərsi dərsdə öyrənməli, qavramalı, tapşırıqları da sinifdə həll etməlidirlər. Aparılan tədqiqatlar da göstərir ki, ev tapşırıqlarının çoxluğu şagirdlərin növbəti mərhələlərdə təhsil nailiyyətlərinə müsbət təsir etmir. Əksinə, şagirdlərin həddindən artıq ev tapşırığı ilə yüklənməsi onları təhsildən, məktəbdən uzaqlaşdırır. Şagirdlərin dərs yükünün ağırlığı, onlara verilən ev tapşırıqlarının çoxluğu valideynləri də çox narahat edir. Valideynlər deyir ki, övladları dərsdən sonrakı vaxtlarının çox hissəsini ev tapşırıqlarının həllinə sərf edirlər. Nəticədə yorulur və ​ asudə vaxt keçirə bilməirlər. Dərs yükünün ağırlığı, mürəkkəb və əhəmiyyətsiz ev tapşırıqları, müəllimlərin tələb etdikləri test və digər vəsaitlərin çoxluğu təhsilimizin əsas problemlərindən biridir. Bu gün bəzi məktəblərdə şagirdləri ev tapşırıqları ilə elə yükləyirlər ki, hətta onların ali təhsilli valideynləri belə bu qəliz tapşırıqların həllində övladlarına kömək edə bilmirlər. Bir çox ekspert və mütəxəssislərin də dəfələrlə vurğuladığı kimi, dərs yükünün ağırlığı fiziki, zehni qüsurlarla yanaşı, həm də nevroz, görmə zəifliyi, qamət pozğunluğu və digər fəsadlara yol açır. Onların həyat tərzi elə qurulmalıdır ki, bu inkişafa heç nə mane olmasın. Uşağın üzərinə düşən istər fiziki, istərsə də zehni yük düşünülmüş halda və zəruri həddə normallaşdırılmalıdır. Ev tapşırıqlarının çoxluğu şagirdlərin növbəti mərhələlərdə təhsil nailiyyətlərinə müsbət təsir etmir. Böyük Britaniyanın bəzi şəhərlərində şagirdlərin uşaqlarda dərs yükünün azaldılması məqsədi ilə ev tapşırıqları tamamilə ləğvi olunub. İngiltərənin başqa məktəblərində, həmçinin Almaniyada da bu təcrübədən yararlanırlar. Finlandiya təhsil sistemi dünyada öndə gedən təhsil sistemlərindən biridir. Finlandiyalı şagirdlər ev tapşırığı yükündən azaddırlar. Ancaq yenə də dünyada ən yaxşı nəticələrdən birini göstərirlər. Fin təhsilinin tədrisi çox bəsitdir. Müəllimlər gün ərzində sinifdə ortalama dörd saat dərs keçirlər, ancaq bütün şagirdlər eyni dərəcədə bacarıqlıdırlar. Şagirdlərə ev tapşırığı verilmir ona görə ki, finlilərə görə öyrənmənin yeri məktəbdir. Fikrimcə, Azərbaycanda da sözügedən xarici ölkələrin təcrübəsindən istifadə olunmalıdır".

Son vaxtlar ölkədə bahalaşma müşahidə olunur. Valideynlər isə epititor və hazırlıq kurslarında qiymətlərin artdığını iddia edirlər.  Bəs deyilənlər doğrudur? Bahalaşma bu sektora təsir edibsə, qiymətlərdə nə qədər fərq müşahidə olunur?  Mövzu ilə bağlı “Yeni Sabah”a danışan təhsil eksperti Ramil Nurəliyev bildirib ki, qiymətlər bazar meyarlarına və mövcud şəraitə uyğun olaraq tənzimlənir:  vakansiya 2023 “İstər repititor hazırlığı, istər hazırlıq kurslarındakı qiymətlər bazara uyğun tənzimlənir. Hər hansı birinin standart qiyməti yoxdur. Yəni, hər repititor öz bilik səviyyəsinə görə qiyməti tənzimləyə, öz biliyini istədiyini qiymətə sata bilər. Burada heç bir məhdudiyyət yoxdur. Hesab edirəm ki, qiymətlərin artması mövcud bahalaşmaya görə ola bilər. Ancaq Bakı şəhərində olan qiymətlərlə bölgədəki qiymətlər eyni deyil. Çünki paytaxt və rayonlardakı şərait arasında bir sıra fərqlər var. Qiymətlərin tənzimlənməsi məsələsinə hər bir repititor özü cavabdehdir. Məsələn, Bakı şəhərində 50-70 manata, hətta 30 manata belə hazırlıq keçən müəllimlər var. 100-120 manat arası qiymətləri dəyişən repititorlar da var. Ancaq onlara qarşı çıxaraq, bu qiymətə dərs keçdikləri irad tutmaq doğru yanaşma deyil. Çünki heç bir müəllim valideyni məcbur etmir ki, uşaq mütləq onun yanına hazırlığa gəlsin. Hər bir müəllim öz qiymətini təyin etməkdə sərbəstdir. Əgər məcbur edirsə, deməli, problem elə buradadır. Yəni, həmin şəxs məktəbdə müəllim olaraq çalışır və şagirdlərini öz yanına hazırlığa gəlməsi üçün məcbur edir və 120 manat qiymət müəyyənləşdirirsə, bu, düzgün deyil”.  Ekspert vurğulayıb ki, hər bir məhsulun maliyyə dəyəri olduğu kimi, müəllimlərin də özünəməxsus bilik çatdırma forması var və bu formaya görə hər bir müəllim öz biliyinə uyğun qiymət təklif edə bilər:  “Hazırlıq kurslarının da qiymətində dəyişiklik müşahidə olunur. Müəyyən artımlar var. Hər bir kurs qeydiyyatdan keçərək, vergisini ödəyir  və qiymətləri də ürəyi istədiyi kimi tənzimləyə bilər. Tənzimlədiyi qiymətlərə görə isə, heç kimi məcbur etmir ki, gəlib bu kursda hazırlıq keçsin. Təkliflə razılaşan müştərilər övladlarını bura göndərəcək, digərləri isə daha münasib qiymətə olan kurslara müraciət edəcək.  Qiymət artımı ilə bağlı fərdi valideyn müraciət və şikayətləri ilə qarşılaşmamışam. Müşahidələrimə əsasən deyə bilərəm ki, daha çox qiymət artımına Dövlət İmtahan Mərkəzində çalışan ekspert və marker müəllimlərində daha çox rast gəlmək mümkündür. Digərlərinə nisbətən onlar daha baha qiymətə abituriyent hazırlığı keçirlər. DİM-in adını reklam edərək, özünü ön plana çıxaran və qiymət artıran müəllimlər var. Lakin bunu hamıya şamil etmək olmaz. Bu isə tamamilə reklam xarakteri güdür. Ancaq DİM ilə əməkdaşlıq etməsə belə, işinin peşəkarı olan müəllimlər var. Lakin sözügedən qurumun adı ilə özünü təqdim edənlər valideynlərin diqqətini daha çox cəlb etdiyi üçün müəyyən bahalıq nəzərə çarpır. Beləliklə, baha olsa belə, DİM-in adı keçdiyi üçün əksər valideynlər övladlarını həmin repititorların hazırlığına göndərirlər”. 

Tədris ilinin başlanmasına sayılı günlər qalıb. Hər il olduğu kimi bu il də şagirdlərdən müxtəlif vəsaitlərin, iş dəftərlərinin alınması tələb olunacaq. Bəzi valideynlər bunu normal qarşılasa da, bəziləri maddi cəhətdən çətinlik yaşadıqları üçün bütün bunları lazımsız hesab edir. Maraqlıdır, bu əlavə dərs vəsaitlərinin alınmasına ehtiyac varmı? Mövzu ilə bağlı KONKRET.az-a danışan Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin əməkdaşı, təhsil məsələləri üzrə tədqiqatçı Elmin Nuri bildirib ki, əlavə vəsaitlərin alınmasını tələn edən müəllimlər bəzi nüanslara diqqət yetirməlidirlər: Elmin Nuri: “BDU kimi nəhəng universitet hətta öz tələbələrini belə  magistraturaya cəlb etmək imkanına malik deyil” Pravda.az “Həmişə balansı qorumağa çalışmışam. Lakin bu mövzuda valideynləri müdafiə edəcəm. Müəllimlər deyəcəklər ki, bu vəsaitlər mövzunun daha yaxşı mənimsənilməsi üçün alternativ variantdır. Mən bununla razı deyiləm. Doğrudur, onların müəyyən qədər faydası var, lakin müəllimlər alternativ vəsaitlərə qaçmaqla yanaşı anlayışlı olmalıdır. Çünki repetitorluq ilə məşğul olub, müəyyən miqdar gəlir əldə edən biri üçün bu vəsaitlərin alınması problem deyil, amma uşağına hər ay müəyyən büdcə ayıran bir valideyn üçün o büdcədən kənar xərcin olması problemdir. Bu gün ölkəmizdə orta statistik  valideyn üçün maddi sıxıntılar kifayət qədərdir. Bu səbəbdən onların maddi sərfiyyatını da düşünmək lazımdır”. O həmçinin əlavə edib ki, uşaqların zehni tutumunu yükləmək olmaz: “Hər bir insanın qavrayış tutumu, zehni götürmə qabiliyyəti var. Əlavə vəsaitlərlə uşağın zehni tutumunu pis vəziyyətə salırıq. Biz 10 kiloqram yükdaşıma qabiliyyəti olan birinə 15 kiloqram yük verməklə ona zülm etmiş olarıq”. Tədqiqatçının sözlərinə görə, bəzi müəllimlər nəşriyyatlarla əməkdaşlıq edirlər: “Bəzi müəllimlər, məktəb rəhbərliyi nəşriyyatlarla əlbir olaraq dərs dedikləri siniflərdə onların vəsaitlərini şagirdlərə satır və buradan müəyyən faizlər əldə edirlər”.