Maraqlı

İsti havalar insanın beyninin fəaliyyətini aşağı salır, cinayətə meyli artırır.  Bu haqda  Vaşinqton Universitetinin saytında ABŞ tədqiqatçıları bu qənaətə gəliblər.  İsti hava ilə antisosial davranış arasında əlaqə uzun müddətdir ki, alimləri maraqlandırır. Psixoloqlar və digər ekspertlər yüksək temperatur və məişət zorakılığının yüksək nisbətləri, hücumlar və həddindən artıq dozaya görə xəstəxanaya yerləşdirmə və intihar cəhdləri arasında əlaqəni araşdırıblar. Vaşinqton Dövlət Universiteti və Çikaqo Universitetinin alimləri istilərin insanların əhval-ruhiyyəsinə və psixi sağlamlığına necə təsir etdiyini anlamağa çalışıblar. "Düzünü desəm, bununla bağlı çoxlu araşdırma aparılmayıb və işlərin çoxu insanların idrak tapşırıqlarını yerinə yetirdiyi laboratoriyalarda aparılıb. Mən bu sualı real həyatda müxtəlif və təmsil olunan insanlar nümunəsində öyrənmək istəyirdim", - tədqiqatın aparıcı müəllifi, psixoloq Kimberly Meidenbauer deyib.  Komanda, insanların öz hesabatlarına əlavə olaraq, ev təsərrüfatlarının gəlirləri, yaxınlıqdakı yaşıl sahə və parkların mövcudluğu və şəhər istilik adası effekti haqqında öyrənmək üçün siyahıyaalma məlumatlarını təhlil edərək, maydan sentyabr ayına qədər Böyük Çikaqo şəhər ərazisində sorğu keçirib. Meidenbauer bildirib ki, istilər zamanı impulsiv davranışı etiraf edən insanların sayı həyəcan vericidir. "İdeya ondan ibarətdir ki, əgər siz daha impulsivsinizsə, riskli davranışlar, o cümlədən narkotik maddələrdən sui-istifadə və özünə zərər vurma ehtimalınız daha yüksəkdir. İstilik dağıldıqdan sonra belə, vərdiş bir müddət davam edir”, - psixoloq bildirib. Alimlər hesab edirlər ki, istilik planlaşdırma, özünə nəzarət və emosional fəaliyyət üçün vacib olan beynin prefrontal korteksinə təsir edir.  O deyir ki, istilik ruhi xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilən bir çox psixotrop dərmanlara da müdaxilə edir ki, bu da özünə zərər verən amil ola bilər. Bundan əlavə, təcavüzün bəzi növləri impulsiv davranışla əlaqələndirilir. "Gələcəkdə diqqətimizi hər şeyi sərinlədə bilən infrastruktura yönəltməliyik. Buraya passiv soyutma sistemləri ilə dizayn edilmiş binalar və istilik adasının təsirini azaldan şəhər yaşıllıqları daxildir", - o əlavə edib. 

İyulun 4-nə keçən gecə Yer kürəsini G1 sinfinə aid maqnit qasırğası vuracaq.  Bu barədə Rusiya Kosmik Tədqiqatlar İnstitutunun və Günəş-Yer Fizikası İnstitutunun Günəş Astronomiyası Laboratoriyasının saytında məlumat verilib.  Alimlərin cədvəlinə görə, onun pik nöqtəsi cümə axşamı Bakı vaxtı ilə saat 01:00-da olacaq. Təxminən səhər saat 7-də tufan səngiməyə başlayacaq və saat 13-də maqnitosfer sakitləşəcək./BAKU.WS 

Xarici ölkələrin təcrübəsinə baxan zaman görürük ki, insanlar üç ildən bir iş yerinin dəyişmənin tərəfdarıdırlar. Üç ildən bir iş yerlərini dəyişməyəndə, karyera inkişafı olmayacağı qənaətinə gəlirlər. Maddi cəhətdən də belə fikir formalaşır ki, iş yerini dəyişməyən zaman maaş artımı daha az olur. Bəs Azərbaycanda neçə ildən bir iş yerimizi dəyişməliyik? Azərbaycanda 3 ildən bir iş yerini dəyişməyə şərait varmı? Bu barədə Moderator.az-a danışan İnsan resursları meneceri, şəxsi inkişaf kouçu Aytən Şıxaliyeva deyir ki, iş yerində uzun müddət qalmaq insanın öz bacarıqlarını tam inkişaf etdirməsinə mane ola bilər: “Yeni iş yerləri yeni məsuliyyətlər və fərqli bacarıqlar tələb edir ki, bu da karyera inkişafına təkan verir. Həmçinin, işçilərin iş yerlərini dəyişməsi zamanı maaşlarının artırılması daha asan olur. İş yerləri dəyişən zaman yeni iş yerləri daha yüksək əmək haqqı təklif edə bilər. Eyni zamanda fərqli iş yerlərində çalışmaq daha geniş və zəngin professional şəbəkələr yaratmağa da kömək edir”. A.Şıxaliyeva bildirdi ki, Azərbaycanda iş yerini dəyişməklə bağlı vəziyyət xarici ölkələrə nisbətdə müəyyən dərəcədə fərqlənir: “Azərbaycan iqtisadiyyatı son illərdə müxtəlif sahələrdə inkişaf edir. Xüsusilə, informasiya texnologiyaları, maliyyə və mühəndislik, rəqəmsal xidmətlər sahələrində iş yerlərini dəyişmək daha asandır. Bu sahələrdə ixtisaslı işçilər üçün tələbat yüksəkdir və iş yerlərini dəyişmək üçün kifayət qədər imkanlar da olur. Belə halda üç ildən bir iş yerini dəyişmək karyera inkişafı üçün müsbət ola bilər. Amma bəzi sektorlarda iş yerlərinin sabit olmaması və məhdud imkanlar insanların tez-tez iş yerlərini dəyişməsini çətinləşdirir. İş bazarı, iqtisadi şərtlər və karyera perspektivləri bu təcrübənin ölkədə nə dərəcədə uyğun olduğunu müəyyən edir”.   Menecerin sözlərinə görə, Azərbaycanda iş yerinə bağlılıq və sabitlik də çox vaxt üstünlük hesab edilir: “İnsanlar uzun müddət eyni iş yerində işləməyi təhlükəsizlik və etibarlılıq kimi qəbul edirlər. Azərbaycanda 3 ildən bir iş yerini dəyişmək tam olaraq mümkün olmasa da, bu təcrübənin bəzi aspektləri karyera inkişafına və maddi rifaha töhfə verə bilər. İşçilər öz sahələrində və ya oxşar sahələrdə yeni imkanları dəyərləndirməli və davamlı olaraq öz bacarıqlarını inkişaf etdirməlidirlər. Bu yolla, həm karyera inkişafı, həm də maddi rifah səviyyəsini artırmaq mümkündür”.

Tədqiqatçıların apardığı araşdırma zamanı mamontların təxminən 4 min il əvvəl "qeyri-genetik" səbəblərdən nəsli kəsildiyi məlum olub. Sozcu.az lent.az-a istinadən xəbər verir ki, bir sıra alim latınca adı "mammuthus primigenius" olan mamontların nəslinin kəsilməsinin səbəblərini araşdırıb. Araşdırma zamanı məlum olub ki, təxminən 10 min il əvvəl Vrangel adasında qapalı qalan və 4 min il əvvəl nəsli kəsilən mamontların nəslinin kəsilməsinin səbəbi heç də hər kəsin düşündüyü kimi qohumluq əlaqələri olmayıb. 21 mamontun genlərini kompüter vasitəsilə araşdıran tədqiqatçılar mamontların "qohumluq yolu ilə çoxaldığını" müəyyən ediblər. Tədqiqatçılardan biri Love Dalen, "Biz indi onların genetik səbəblərə görə nəslinin kəsilməsi fikrini rədd edə bilərik", - deyə açıqlama verib. O həmçinin deyib ki, tapıntılar mamontların təsadüfi bir hadisə nəticəsində yox olduqlarını göstərir. Əgər bu hadisə baş verməsəydi, mamontlar hələ də yaşayacaqdılar. Bu hadisənin nə olduğu barədə isə alimlərin hələ ki, dəqiq bir fikri yoxdur.

Xəbər verdiyimiz kimi, Dövlət İmtahan Mərkəzi I ixtisas qrupu üzrə RK və Rİ altqruplarının hər ikisini seçən abituriyentlər üçün informatika fənni, III ixtisas qrupu üzrə DT və TC altqruplarının hər ikisini seçən abituriyentlər üçün coğrafiya fənni üzrə 9 iyun 2024-cü il tarixində keçirilmiş əlavə imtahanın nəticələrini açıqlayıb. Modern.az-ın məlumatına görə, bu imtahanda Rİ altqrupu üzrə ən yüksək nəticəni (400 bal) Süleymanov Nəsib Asif oğlu göstərib. O, Bakı şəhər 74 saylı orta məktəbin məzunudur. Nəsibin ümumi imtahan nəticəsi isə 691.7 baldır. Onun fotosunu təqdim edirik:

Azərbaycanda əhalinin 22,7%-ni və ya 2 milyon 295,1 min nəfərini gənclər (14-29 yaş) təşkil edib. Sozcu.az açıqlanan rəsmi məlumatlara istinadən bildirir ki, gənclərin 51,7%-i və ya 1 milyon 186,4 min nəfəri oğlanlar, 48,3%-i və ya 1 milyon 108,7 min nəfəri qızlar olub. Qeyd edək ki, Azərbaycanın əskər şəhər və rayonlarında oğlanların sayı qızların sayından çox olub. Yalnız 3 rayonda – Saatlı, Hacıqabul və Neftçala rayonlarında qızlar oğlanlardan çox olub. 4 şəhər və rayonda isə oğlanlarla qızların sayı bərabər olub. Belə ki, Xankəndi və Naftalan şəhərləri ilə Culfa və Xocalı rayonlarında oğlanlarla qızların sayı eyni olub.yeniavaz.com)

İyunun 14-ü məktəblərdə son zəng çalınacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyi (MÜTDA) məlumat yayıb. Bildirilib ki, elm və təhsil nazirinin müvafiq əmrinə əsasən, 2023-2024-cü tədris ili ölkənin bütün tipdən olan ümumi təhsil müəssisələrində 15 sentyabr 2023-cü il tarixində başlayır, 14 iyun 2024-cü il tarixində başa çatır. Bununla əlaqədar olaraq 14 iyun son dərs günüdür. Qeyd edək ki, məktəblərdə şagirdlərdən dərsliklərin tədris ilinin sonuncu həftəsindən başlayaraq təhvil alınması nəzərdə tutulur.

Amerikalı media maqnatı, 93 yaşlı Rupert Merdok rusiyalı iş adamı Roman Abramoviçin keçmiş həyat yoldaşı Yelena Jukovanın 67 yaşlı anası ilə evlənib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “San” nəşri yazıb. “93 yaşlı Merdok bir neçə aylıq görüşdən sonra 67 yaşlı təqaüdçü molekulyar bioloq Yelena Jukova ilə evlənib. Cütlük hadisəni Kaliforniyadakı Merdok bağında yaxınlarının iştirakı ilə qeyd ediblər”, - məlumatda bildirilib. Rupert Merdok 1979-cu ildə “Voll Strit Jurnal”, “Tayms”, “San” və Nyu York Post” qəzetlərinin daxil olduğu “Xəbərlər Korporasiyası” (News Corporation) media holdinqini təsis edib. Bundan əlavə, milyarder “Foks Nyus” televiziya şirkətinə, habelə bir sıra peyk operatorlarına və “Dow Jones” xəbər agentliyinə sahibdir. 2023-cü ilin sentyabrında media Merdokun “Fox and Nyus” korporasiyalarının idarə heyətinin rəhbəri vəzifəsindən istefa verdiyini bildirdi. Onun yerinə oğlu Laklan Merdok keçib.

Yağış sevgilimdir çünki onunla, Özümü ən xoşbəxt biri sanıram. Hər gün qol-qanadım qırılır, yenə, Hər yağış yağanda qanadlanıram. Yolunu həsrətlə hey gözləyirəm, Sanki nazlı yarım gələcək geri. Bilirəm,mən ölsəm kim unutsa da, O göz yaşlarıyla yuyacaq yeri. Tez-tez gəl, lənətə gəlmiş bu şəhrin, Mavi səmasına yığ buludları. Hər kəs unudubdur, Allah da belə, Elçini unutma ,yağış,sən barı Elçin Rəhimzadə

Bu il Azərbaycandan Həcc ziyarətinə ilk zəvvar qrupu iyunun 4-ü yola düşəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) Xarici əlaqələr şöbəsinin müdiri və Həcc Elektron Sistem məsulu Vüsal Cahangiri bildirib. Onun sözlərinə görə, sonuncu zəvvar qrupunun isə iyunun 10-da yola salınması planlaşdırılır. QMİ rəsmisi həmçinin deyib ki, Azərbaycandan Həcc ziyarətinə ayrılan 1500 nəfərlik kvotanın dolmasına az qalıb. Qeyd edək ki, Azərbaycanda Həcc ziyarəti ilə bağlı sənədlərin qəbulu fevralın 12-dən başlayıb. Ziyarətin bir nəfər üçün qiyməti 5 min 850 ABŞ dolları təşkil edir. Ziyarət vahid formada təşkil olunacaq və hava nəqliyyatı ilə həyata keçiriləcək. Xatırladaq ki, iyunun 16 və 17-də Azərbaycanda Qurban bayramıdır.

Bir çox insanlar çoxlu pul sayəsində xoşbəxt ola biləcəyinizə inanırlar, lakin psixoloq Evgeni İdzikovskinin fikrincə, əslində bu hiss başqa amillərdən asılıdır. Mütəxəssis Lenta.ru-ya verdiyi şərhdə xoşbəxt olmağın yollarını sadalayıb. İdzikovskinin sözlərinə görə, bir çox insanlar telefon, avtomobil və ya mənzil kimi bahalı alış-verişin onları daha xoşbəxt edəcəyinə, həmçinin sosial statuslarını artıracağına inanır. Bu, tam cəfəngiyatdır. Daha çox hörmət qazanmaq üçün fərqli bir insan olmalısınız: çox çalışın, özünüzə və ətrafınızdakılara daha yaxşı davranın. Amma asan deyil. Buna görə də cəmiyyət anlayışların əvəzlənməsinə icazə verir, kimsə olmağı deyil, nəyəsə sahib olmağı təklif edir. Sosial statusunuzu yaxşılaşdırmaq obyektiv cəhətdən çətindir, lakin hər hansı bir şey almaq nisbətən asandır.  İdzikovskinin dediyi kimi, insanın özünü həqiqətən xoşbəxt hiss etməsi üçün bütün əsas ehtiyaclarını ödəməklə, öz problemləri ilə məşğul olmalıdır: "Sağlamlıq kimi bəzi şeylərə erkən başlamaq daha yaxşıdır. Həyatda bir şey səhv olarsa, beyin bədbəxtdir. Və hər şey əla olsa belə, hər hansı bir xırda şey bütün əhval-ruhiyyəni poza bilər. Buna görə də, sizi əsəbləşdirən hər şeyi kağıza yazmaq və ardıcıl olaraq bu problemləri həll etmək lazımdır. Daha sürətli karyera qurmaq və daha çox pul qazanmaq lazım olduğu qənaətinə gələ bilərsiniz. Və bu normaldır”.  O, həmçinin ən yaxın sosial çevrənizdən olan insanların siyahısını tərtib etməyi və onlarla münasibətinizdə nəyi dəyişmək istədiyinizi anlamağa çalışmağı, kimisə bağışlamağı, kiminləsə razılığa gəlməyi və kiminləsə ünsiyyəti dayandırmağı məsləhət görüb: "Ailə, dostlar və tərəfdaşlarla güclü əlaqələr xoşbəxtliyin əsas mənbələrindən biridir. Psixoloq vurğulayır ki, sevgi, dəstək və qarşılıqlı anlaşma hissi psixi rahatlıq səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər". E-saglam.az

Yeni avtomobillərin qiyməti o qədər bahadır ki, alıcıların çoxu işlənmiş maşın almağa üstünlük verir. İşlənmiş avtomobillərin isə yaxşısını tapmaq biraz çətindir. İkinci əl avtomobil almaq istəyənləri ən çox narahat edən məsələ seçimdə aldanmamaqdır. Çünki, bazarda kifayət qədər aşmış, problemli, yürüşü çəkilmiş avtomobil "bezkraska", "ideal", "otur sür" adıyla alverçilər tərəfindən təqdim edilir. Bəs ikinci əl avtomobil alarkən nələrə diqqət etməliyik? Avtomobil ustası Vüqar İmanov Moderator.az vasitəsilə bəzi məqamlara toxunub. “Avtomobildə ən önəmli amil onun ili və yürüşüdür. Yürüş burada böyük rol oynayır. Çünki mühərrikin çalışma saatı, sürətlər qutusu, ötürücü körpü və s. bunlar hamısı yürüşdən asılıdır. Təbii ki, ikinci əl avtomobildə hissələrinin rənglənməsi varsa deməli bu avtomobil qəza keçirib. Əsas fikir verirlər ki, avtomobil rəngi dəyişməmiş olsun. Avtomobilə hansı servisdə necə qulluq olunubsa, onun servis kitabçası olmalıdır. Baxımlı avtomobillərin servis kitabçası olur. Orada nə iş görülübsə qeyd yerində yazılır. Servis kitabçası avtomobilin içərisində olarsa, o yaxşı hesab olunur” deyə usta bildirib. Usta Vüqar İmanov insanları dəyərindən ucuz avtomobilləri almamağa çağırıb. “Bəzən hansısa avtomobilləri dəyərindən ucuz qiymətə alırlar. Hansı ki, istismar müddəti də bitib. Ucuz qiymətə auksiona çıxarırlar. Bəzən həvəskar sürücülər olur ki, belə avtomobilləri alır. Maşını ustaya gətirəndə əsas məsələ orada üzə çıxır. Əlimizi hansı detala vururuqsa, dərhal sıradan çıxır. Köhnə avtomobil alan sahibkar düşünməlidir ki, ona külli miqdarda pul xərcləməlidir. Məsəl üçün 6 minlik maşın almısansa, üstünə 6 min də qoymalısan ki, onu normal sürə biləsən. Bu cür maşın almaqdansa bahalı velosiped alıb sürmək ondan yaxşıdır” deyə usta bildirib. Son günlər avtomobillərin dayandığı yerdə yandığını bildirən usta bunun səbəbini bəzi sürücülərin məsuliyyətsiz hərəkətlərində görür. “Avtomobillərdə adətən alışma əlavə avadanlıqların quraşdırılmasına görə baş verir. Əlavə avadanlıqlar deyəndə işıq sistemində güclü lampaları nəzərdə tuturuq. Hesablanmamış lampalar qoyulanda məftillərin müqaviməti dəyişir, isinmə gedir və alışma baş verir. Xaricetmə sistemində, yəni avtomobilin səsboğuzucusuna müdaxilə olunduqda yanğın olur. Avtomobilin yanacaq sistemində nasazlıq, hansısa sızıntı olduğu halda da avtomobildə yanğın baş verə bilər” deyə usta bildirib.