Yazarlar

“Bax, məhz bu cür cəzasızlığın nəticəsidir ki, belə “mütərəqqi” seçki “ənənələri”ni Azərbaycandakı seçkilərdən nümunə kimi götürən Gürcüstandakı soydaşlarımız da oktyabrın 26-da qonşu ölkədə keçirilmiş parlament seçkilərində bu “ənənəyə” sadiq qaldıqlarından foto və video-görüntüləri bütün aparıcı beynəlxalq agentlik və kanallarda yayılmaqla bizləri bir xalq olaraq külli-aləmdə biabır etdilər...” Yenicə yapılmış Milli Məclisin qəbul etdiyi ilk qanun layihələrindən biri də tullantıların, yəni zibillərin qutulardan kənara və yaxud avtomobildən birbaşa küçəyə, yola  və s. atılmasına görə cərimələrin 5-6 dəfə artırılması ilə bağlı oldu.  Bua da cəmiyyət, xüsusilə yoxsul təbəqələrin ən azı sosial şəbəkələrdə etiraz etdi. Çünki fiziki şəxslər üçün artırılmış cərimə, demək olar ki, minimum əmək haqqı məbləğindədir. Və belə çıxır ki, ayda 300-400 manat əmək haqqı alan bir süpürgəçi, fəhlə və s.(qeyd edək ki, ölkədə bu məbləğə görə işləyən müəllimlər də var) tələsdiyindən, yaxud saysız maddi problemləri ucbatından fikirli olduğundan bir kiçik torba zibili tullantı qutusundan kənara atacaqsa, dərhal bunu görən polis başının üstünü kəsəcək və o, bir aylıq maaşını cərimə kimi ödəməli olacaq. Yaxşı, qəbul edək ki, bəlkə belə yüksək məbləğdə cərimə ölkədə son onilliklərdə, təəssüf ki, əksəriyyətə tərgidə bilmədiyimiz zibili hara gəldi atmaq adətini tərgitdirmək üçün effekt verəcək. Doğrusu, bu sətirlərin müəllifi də Azərbaycanda piyadanın, yaxud sərnişinin əlindəki zibili, siqaret kötüyünü, su qabını və s. hara gəldi atmaq, küçədə yerə tüpürmək, parkda, yaxud avtobusda, qatarda çırtladılan tumun qabıqlarını ayağının altına tökmək və s. kimi biabırçı  “ənənələrə” nifrət edir və bu haqda dəfələrlə tənqidi yazılarla çıxış edib, eyni zamanda belə davranışlara yol verənləri bacardıqca birbaşa üzlərinə qınayıb... Fəqət, “zibili qutuya atmamaq” ifadəsini eşidən, oxuyan kimi yadıma düşən digər bir nifrətəlayiq, zibil ənənəmizi də xatırlatmaq istərdim: seçki qutularına topa-topa bülleten atmaq... Tanış gəlirmi sizə, hörmətli mandat sahibləri? İnanmıram ki, kimsə bunu unuda, xüsusən də belə hallar videokameralı smartfonların və sosial şəbəkələrə girişin kütləviləşdiyi son onillikdəki, demək olar ki, hər seçkilər zamanı külli-məmləkətə bəlli olandan sonra... Lütfən, hər kəs öz vicdanı qarşısında, milli(!) ənənələrimiz, Konstitusiya, Seçki Məcəlləsi, digər qanunlar və s. prizmasından düşünüb cavab versin; seçkilər zamanı seçki qutusuna topa-topa, lap özününkündən əlavə bircə bülleten atmaq həm hüquqi, həm mənəvi baxımdan zibili tullantı üçün qutuya atmamaqdan, yerə tüpürməkdən  və s. neçə dəfə ağır, alçaldıcı və biabırçı cinayətdir. Bu, xalqın səslərini oğurlamaq, vətəndaşların haqlarını, seçki hüququnu tapdamaq, qanunlara, Konstitusiyaya tüpürmək demək deyilmi, cənablar, xanımlar?.. Bəs niyə indiyədək seçki qutularına namizədlərdən birinin xeyrinə əlavə bülletenlərin atılması halları ilə bağlı cəza, heç olmasa, cərimə təyin olunmayıb?.. Müstəqil olduğumuz son 33 ildə kimsə belə cinayətə(!) yol verdiyinə görə cəzalanıbmı? Bəlkə cəzalanıb, bizim xəbərimiz yoxdur?.. Bax, məhz bu cür cəzasızlığın nəticəsidir ki, belə “mütərəqqi” seçki “ənənəsi”ni Azərbaycandakı seçkilərdən nümunə kimi götürən Gürcüstandakı soydaşlarımız da oktyabrın 26-da qonşu ölkədə keçirilmiş parlament seçkilərində bu “ənənəyə” sadiq qaldıqlarından foto və video-görüntüləri bütün aparıcı beynəlxalq agentlik və kanallarda yayılmaqla bizləri bir xalq olaraq külli-aləmdə biabır etdilər... Bu davranışı törətmiş şəxsin – Rövşən İsgəndərlinin adı indi çox mənfi mənada  dillər əzbəridir... Odur ki, hörmətli parlament üzvləri, xahiş edirik, heç olmasa, növbəti dəfə Azərbaycan vətəndaşlarına qarşı cərimələr barədə qanun layihələrini müzakirəyə çıxaranda “seçki qutularına namizədlərdən birinin xeyrinə əlavə, topa-topa bülletenlərin atılması halları” ilə də bağlı cərimələri mütləq gündəmə gətirin... Bunu kim və ya kimlər etsə, biləcəyik ki, əsil mənada “millət vəkili” adlanmağa xeyli yaxınlaşıb... P.S. Sözsüz ki, bu yazdıqlarımız və təklifimiz Azərbaycandakı saxtakarlıq aşiqlərinin, ustalarının və azarkeşlərinin qətiyyən ürəyincə olmayacaq və dərhal düşünəcəklər: “Belələrini birdəfəlik susdurmaq, onlardan canımızı qurtarmaq üçün qəti tədbirlər görmək gərəkdir!”... Bəli, bizlərdən can qurtarmaq sizlər üçün çox asandır. Hərəmiz gec-tez bir cana borcluyuq və Allah, xalq,Vətən, dövlət, dövlətçilik, Haqq yolunda boynumuz qıldan incə... Fəqət, sizlər əvvəl-axır bu dünyada xalqın, sonda da o dünyada Allahın əlindən canınızı necə qurtararaqsız, o barədə düşünün... Sultan Laçın Moderator.az

Taleyinin onun üzünə güldüyü zamanlar idi. Qısa zaman kəsiyində varlanmışdı. Ölkənin ən zəngin biznesmenlərindən birinə çevrilmişdi. Obyektlərinin sayı-hesabı yox idi. Üstəlik, xarici ölkələrdə də bizneslə məşğul olurdu, yeni ticarət mərkəzləri açdırırdı. Bütün bunlar təbii ki, əla idi. Amma o, özünü ən çox nazir təyin edildiyi gün xoşbəxt hiss etmişdi. Belə ki, yuxarı dairələrlə sıx əlaqələri və şəxsi keyfiyyətləri nəticəsində ölkədəki nazirliklərdən birini ona tapşırmışdılar. Bu təyinatdan sonra onun biznesi daha da çiçəklənməyə başladı. Artıq ölkəyə gəlib-gedən mallar onun nəzarətinə keçmişdi. İcazəsi olmadan heç kim Azərbaycana bircə çöp belə gətirə bilməzdi. Nəticədə rəqiblərini sıradan çıxartmışdı. Onun üçün əsas iş pul qazanmaq idi. Məqsədinə çatmaq üçün edə bilməyəcəyi heç nə yox idi. Bu yolda çoxlarını “ağlar” qoymuşdu, çoxlarının həyatını cəhənnəmə çevirmişdi.  Günlərin bir günü, fələyin çərxi geriyə fırlanmağa başladı. Əvvəlcə onu işdən çıxartdılar. Nəticədə illərlə yığdığı var-dövlət əlindən çıxdı. Vəzifəsini və var-dövlətini itirdikcə ətrafındakı dostlarının sayı da azalmağa başladı. Vaxtı ilə yan-yörəsində var-gəl edənlər indi artıq gözə dəymirdilər. Vəzifəsini itirməsi ailəsinə də təsirsiz ötüşmədi. Ailəsi də ondan uzaqlaşıb xaricə qaçdı. İndi o, tək qalmışdı. Şah saraylarına bənzəyən villasında tənha yaşamağa məhkum idi. Üstəlik, səhhətində də ciddi problemlər var idi. Ayaqları tutulmuşdu, yeriyə bilmirdi. Əlil arabasına məhkum olması işlərini daha da çətinləşdirirdi. Vaxtı ilə göz yaşlarını axıtdığı insanların ahı tutmuşdu onu. Bu qədər yüksəklərə qalxdıqdan sonra əlil arabasında əsir qalmaq əsəblərini korlamışdı. İndi işi-gücü bu arabada oturub gözünü uzaqlara zilləmək, ötən günləri yadına salıb göz yaşı axıtmaqdan ibarət idi. Onu yandıran bir başqa məsələ isə qulluqçuları idi. Vaxtilə bəyənmədiyi qohum-əqrəbası indi ona baxırdılar. Daha doğrusu, onlara möhtac qalmışdı. Qohumları isə təbii ki, ötən günlərin əvəzini çıxırdılar. Onunla heç də həmişə xoş davranmır, bəzən onu incidirdilər. Üstəlik, gördükləri işin müqabilində ondan həddən artıq çox pul alırdılar. Bir zamanlar az qala bütün ölkəyə hökmranlıq edən birisinin indi əlil arabasında heç qulluqçularına da söz keçirdə bilməməsi, əlbəttə, ağır idi. İndi onun edə biləcəyi yeganə şey ömrünün başa çatmağını gözləmək idi. O gün isə gəlmirdi ki, gəlmirdi.  O, oturduğu arabanın təkərlərinə güc verib, həyətdəki tut ağacının altında gəlib, dayandı. Başını qaldırıb ağacın hündürlüyünə göz gəzdirdi. Budaqların birindəki sərçə yuvasını görüb qulluqçuya səsləndi: - İt qızı, it! Tez buraya gəl! Qulluqçu səsinə səs vermədi. Bu dəfə qışqırdı. - Ay itdən əmələ gələn, tez yanıma gəl! Bir az sonra qulluqçu tut ağacının altında peyda oldu. - Sizi eşidirəm, müəllim. - Zəhrimarağrı! Bu yuvada niyə sərçə yoxdu? Qulluqçu əvvəlcə heç nə başa düşmədi sonra başını qaldırıb tut ağacına göz gəzdirəndə söhbətin hansı yuvadan getdiyini anladı. - Hə, bu yuvanı deyirsiniz? - Orada başqa yuva var? - Yoxdur. - Bu yuvanın sərçəsi hansı cəhənnəmə vasil olub? - Mən hardan bilim ay müəllim?! - Bu yuvada sərçə yoxdursa, nə üçün bu yuva bu ağacda yer tutmalıdır, Adəmə de, kəsib atsın bu ağacı. - Başıma xeyir, niyə ay müəllim? - İtil cəhənnəmə, Adəmi çağır! O əlini telefonuna aparıb, bank hesabını işə saldı. Adəmin kart hesabına iyirmi manat pul köçürtdü. Elə bil Adəm də bunu gözləyirmiş. Çox keçmədi ki, əlində balta tut ağacının altında zühur etdi. Başladı ağacın kötüyünü baltalamağa. Baltaladı, baltaladı və birdən qışqırtı səsi eşidib dayandı. - Adəm! A.a.a.adəm! Məni iş otağıma apar, tez! Adəm, əlil arabasına məhkum olmuş keçmiş naziri iş otağına apardı. - Kömək elə Adəm, məni kresloma oturt! Adəm onu kreslosuna oturtdu və bir az kənara çəkilib ona təccüblə baxdı. Kişi də gözlərini Adəmin gözlərinin içinə zilləyib, çənəsini qabağa verdi. Sonra acı bir qəhqəhə çəkib, ürəkdən güldü. Adəm dedi: - Dəli olmusan a kişi? O isə elə hey, gülürdü. Güldü, güldü, sonra qəfil gülüşləri kəsildi, gözləri dirəndi, öldü! Adəm qorxa-qorxa barmağını dişləyib özü-özünə dedi: - Ə.ə.ə bu nə gic adamdır ə.ə.ə! Öləndə də yuva yıxıb, kreslosunda öldü. Tfu.u.u.u! Əbil Həsən

Rəşad Ergün “Qarabağ” toparlanacaq. “Qarabağ”ın futbolçuları topu hara vurmalı olduqlarını xatırlayacaqlar. “Braqa”, “Bayer”lə oyunlarda olduğu kimi. Hə, Avropa Liqasında üç oyunda üç məğlubiyyət ağırdır. Rəqib “Tottenhem”, “Ayaks” olsa da. Məğlubiyyətlərin sayı çoxaldıqca, rəqiblərin kimliyi də önəmini itirməyə başlayır. İndi əhli Azərbaycan barmaqlarını qatlayıb “Qarabağ”ın ardıcıl uduzduğu oyunları saymaqla məşğuldur: bir, iki, üç… Amma toparlanacaq “Qarabağ”. Mənim tanıdığım Qurban Qurbanov heç vaxt təslim olmur. Elə vəziyyətdir ki, “köhlən atlar”ı ardıcıl məğlubiyyətlərə görə tənqid edənləri də, müdafiə edənləri də başa düşmək olar. Medianı, azarkeşləri görmədikləri, yaşamadıqları qələbələrə öyrəşdirən “Qarabağ” özü olub. Və Avropa Liqasında mübarizə aparmaq Olimpiadaya qatılmaq deyil ki, “əsas iştirakdır” deyib, əl çalasan. Yəni, burada – Avropa Liqasındasansa, oynamalısan, savaşmalısan, nəticə qazanmalısan. Amma və lakin… “Qarabağ”ın rəqib olduğu klublarla büdcə müqayisəsi, ölkə çempionatları arasındakı fərqlər bir yana, ölkələrin özləri, iqtisadiyyatları, tibb, turizm, təhsil, nəqliyyat sistemi, qida sənayesi, toplum olaraq özgürlüyü, düşüncələri arasında uçurum var. Biz “Qarabağ”dan təkcə Niderland, İngiltərə, Norveç klublarına “yerini göstərməsini” tələb etmirik, dolayısı ilə həm də, azərbaycanlı olaraq niderlandlıdan, ingilisdən, norveçlidən üstün olduğumuzu sübut etməsini istəyirik. Gerçəkdən belədirmi? “Qarabağ” toparlanacaq, mütləq toparlanacaq. Bəzi oyunçularının məsuliyyətsiz davranışlarına, Avropa Liqası ilə Azərbaycan Premyer Liqasını səhv salmalarına rəğmən, Qurban Qurbanov bu komandanı növbəti dəfə, bir daha toparlayacaq.(komanda.az)

Əmim oğlu yüksək vəzifəli dövlət məmuru idi. Mən onu tez-tez televiziya ekranlarından görürdüm. Onunla uşaqlığımız bir yerdə keçmişdi. Anam bizə fərq qoymazdı. Amma neynəmək olar ki, illər bizi bir-birimizdən ayırdı. Əmim oğlu ölkədə tanınmış adamlardan oldu. Hər dəfə vəzifəsi yüksəldikcə bizdən uzaqlaşdı. Demək olar ki, heç görüşmürdük. Bir gün mənə gizli nömrədən zəng gəldi. Tərəddüd içində telefonu açdım. Səsi tanıdım. Əmim oğlu idi. Maraqlıdır, görəsən nömrəmi haradan bilir, nə üçün zəng edib?! - Deyə, düşündüm. Salamlaşıb harada olduğumu soruşdu. Evdə olduğumu bildirdim. “Heç yerə getmə, dalınca maşın göndərirəm. Səninlə vacib işim var”- dedi. Fikir məni götürdü, görəsən əmim oğlu məni neyləyir? Birdən, qapımızın ağzında əmim oğlunun göndərdiyi maşın siqnal verdi. Pencəyimi götürüb, tez evdən çıxdım. Maşına oturdum və avtomobil sürətlə evdən uzaqlaşdı. Bir neçə dəqiqədən sonra artıq əmim oğlunun yanında idim. O, məni bahalı restoranların birində gözləyirdi. Hiss olunurdu ki vaxtı azdı. Qısa hal-əhvaldan sonra tələm-tələsik dərdini danışmağa başladı: - Əmioğlu, axır vaxtlar işlərim düz gətirmir. Bir-iki ay bundan əvvəl cənab nazir başladı mənimlə soyuq danışmağa. Nazir mənimlə soyuq danışdıqca obyektlərimə gələnlərin sayı azaldı. İndi isə mənimlə ümumiyyətlə danışmır. Əmioğlu bilirsən nə elədim? - Nə elədin? - Yaman elədim. Axırda bu zəlilliyin səbəbini tapdım. Quran açtırdım. Molla baxıb dedi –“Nə qədər ki, dünya aləmində nazir dediyin şəxs, yəni Allahın o hökümlü qulu səninlnlə telefonda danışırdı, müştərilərin bol idi. Elə ki, o hökümlü şəxs səninlə rabitəni kəsdi, rızkın azaldı. Allahu-təala səni başqa müsibətlərdən qorusun!” - Böyük dərddir əmioğlu. - Allah eləmir ki, nazir eləyir. Əmioğlu sən hələ dalına qulaq as.e.e.e. Bir neçə şadlıq evlərim var a kişi, orada toy eləmək istəyən tapılmır. Tibb mərkəzim var, xəstə üzünə həsrət qalıb. Təhsil mərkəzlərim bu gün – sabaha bağlanacaq. Yas mərasim evim var. O boyda pul tökmüşəm. Bir köpəyoğlu gəlib, ölüsünü orada ağlamır. Kimə deyirəm dərdimə bir çarə tapan yoxdur. Son ümidim sənsən, əmioğlu!  Mən heyrətimdən donub qaldım. Bu nə danışır, ə.ə.ə?! Mənim əlimdən nə gəlir axı? Yenicə ağzımı açıb danışmaq istəyirdim ki, dedi: - Mən bir neçə baxıcıların da yanında olmuşam. Hamısı deyir ki, “evinizdə cadu var”. Deyirlər ki, Dilşadı gətir, evini cadulardan təmizləsin. Dilşad da, sizin qonşunuzdur. Onu yaxşı tanıyırsan. Onun da, hörmətini edəcəm, sənin də. – Əmioğlu, sən bu boyda dövlətin yüksək vəzifəli məmurusan, niyə belə şeylərə inanırsan? - Səni bilmirəm, and olsun qara kresloma, mənim bu vəzifəyə gəlməyimdə molla Binyətin çox böyük rolu var. Nə olsun vəzifəliyəm? Bizim çoxumuz buna inanırıq. Sən sabah Dilşadı da götürüb, bizə gəl – deyib cibindən bir ovuc pul çıxardıb ovucuma basdı. Tamah mənə güc gəldi. Dilşadı onlara aparacağıma söz verdim. Evə gəlib Dilşadla danışdım. Dilşad təklifimdən sevinərək:- “Sən məni onlarla calaşdır, gör sənə necə hörmət edəcəm” - dedi.  Vədələşdiyimiz vaxtda dünənki maşın bizi əmimoğlugilə apardı. Əmim oğlu və arvadı bizi gülərüzlə qarşıladı. Dilşad xanıma hazırlaşmaq üçün otaq ayırdılar. Çox keçmədi ki, Dilşad xanım əcaib bir görkəmdə otaqdan çıxdı. O, dizinə kimi qara rəngli dar şalvar, qolları dirsəkdən qatlanmış qara köynək geyinmişdi. Saçları dağınıq halda üzünə və çiyninə yayılmışdı. Zahiri görünüşü adamı qorxudurdu. Dilşad dodağının altında nəsə deyə-deyə əvvəlcə balıncları, sonra yorğanların içini eşib yerə tökdü. Bir şey tapmayıb döşəkləri sökdürdü. Əlini bir döşəyin içinə salıb “tapdım”- deyib qışqırdı. Döşəyin içindən sağ əlində göy rəngli parçaya bükülmüş kiçik bir bağlama çıxartdı. Mən diqqətlə onu izləyirdim. Dilşad əllərini döşəyin içərisindən çıxardanda sol qolu biləyinə qədər görünmürdü. Beləliklə o, əmim oğlunun evindən caduları “təmizləyib”qurtardı. Növbə gəlib çatdı Dilşadın hoqqa verməyinə. Hoqqa da, nə hoqqa! Budur, möhtəşəm kahin və sehrpozan Dilşad, caduları zərərsizləşdirməyə başlayıb. Əmim oğluna üzünü tutub, gözlərini bərəldib dedi: - A gədə, bu cadunu apar güngörməz yerə, üstünə işə! Sonra ver uşaqlarına, onlar da hər biri bir cıqqağ olmaq şərti ilə üstünə kak eləsinlər. Bununla da bu cadu qiyamətə qədər pozulacaq və... Əmim oğlu Dilşadın sözünü ağzında qoyub dedi: - Bacı, sən bunu birdəfəlik elə, qiyamətdən sonraya da saxlama. Pul nə qədər lazımdır mən verəcəm! Dilşad üzünü mənə tutub, təəccüblə soruşdu: - Qonşu, bu məzlum əmin oğlu hansı dövlət vəzifəsini icra edirdi? - Dövlətimizin mötəbər şəxslərindəndir... - Hm.m.m...Əla!  Pis qazanmadım, həm əmim oğlu, həm də Dilşad mənə yaxşı “hörmət”elədilər. Əmim oğlunun sayəsində sifarişlərimizin sayı artır, artdıqca da qazancımız çoxalırdı. Pul sel kimi gəlirdi. Yığıb-yığışdırmaq olmurdu. İş o yerə çatmışdı ki, müştərilər falçı Dilşadı onlara aparmaq üçün mənə pul əvəzinə obyekt boyun olurdular. Biri maqazin, digəri kafe, bir başqası isə avto-servis bağışlayırdı. Dilşad xanım mənsiz bir yerə getmirdi, çünki onun fırıldaqlarından xəbərdar idim – açardım sandığı, tökərdim pambığı. Biz bəzən müştərilərin ölkə xaricində olan evlərində də “təmizlik”işləri aparırdıq. Xülasə, bir gün müştərilərdən biri Dilşad xanımın onun evindən cadu çıxartması müqabilində nazirliklərin birində mənə “yağlı” bir vəzifə verdi. Mənim obyektlərimin sayı artmışdı. Artıq kənddən şəhərə köçmüşdüm. Nəinki şəhərin görkəmli yerlərində, hətta müxtəlif xarici ölkələrdə də evlərim var idi. İldən-ilə vəzifəm yüksəlirdi, mən respublikanın tanınmış bir adamına çevrildim.Televiziya ekranlarından düşmürdüm. Artıq Dilşad xanımı unutmuşdum, işlərim yağ kimi gedirdi. Lakin günlərin bir günü mənim də başımın üstünü qara buludlar aldı. Nazir mənimlə soyuq görüşməyə başlamışdı. Sonra heç görüşmədi də. Neçə illərdir itirib-axtarmadığım bibim oğlunu axtarmağa başladım. Birtəhər telefon nömrəsini tapıb, zəng etdim: - Bibioğlu, salam! - Salam! - Bibioğlu, səndən bir nəfəri soraqlamaq istəyirəm. - Buyur, əlbəttə! - O Dilşad var idi e.e.e, Dilşad xanım. - Hə. - O sağdırmı? - ... Əbil Həsən

Azərbaycanda yazıçı-şairin, jurnalistin, bir sözlə, sənətə, incəsənətə yaxından-uzaqdan əlaqəsi olan hər kəsin şikayətlənərək və haqlı olaraq dediyi bir söz var: “Kitaba maraq azdır”, “İnsanlar kitab oxumur”. Əslindı, belə də demək olar: “Kitab oxumurlar? Cəhənnəmə oxusunlar, gordan da o tərəfə oxusunlar. Oxumayıb nə edəcəklər?!” Amma bunu demək də olmur. Nə gözəl sözdür: “Kim nə edir, özünə edir” Bəli, bu, doğrudan da belədir. Üstəlik, nə dünənin söhbətidir, nə də o biri günün. Azərbaycanda kitab oxumamaq ənənəsi ta qədimlərə-hələ əsrlər öncələrə dayanır. Nə Füzulilər, Nə Cəlillər deyiblər, bildiriblər. Ki, bu qövm kitaba yaxın durmur. Amma bu şikayətlənmək forması çürümədimi? Kimlərəsə “Nə olar oxuyun, niyə oxumursunuz?” janrında yalvarış bəs deyilmi?  Bəlkə, müraciət ünvanları doğru deyil? İnsanları da tam ittiham eləmək gərəksizdir? Əsas səbəblər görünmürmü? Kitab oxumaq vərdişi elə bir məsələdir, demək olar, bunu sonradan məcbur formalaşdırmaq mümkünsüzdür. Əvvəla, ənənə ta uşaqlıqdan-ailədən və məktəbdən qoyulmalıdır. Yəni, təhsil olmalıdır. Yəni, gərək, kitabı sevdirə biləsən. Yoxsa, “ay camaat, niyə oxumursunuz? Böyümüsünüz?” ritorikası keçərli olmayacaq. Gözünü açıb evində kitab görməyən, ölkəsindəki təhsildən heç bir halda baş açmayan adam niyə, necə kitab oxusun? Axı o bilmir bu kitab nə olan şeydir. Yaxud da, oxuduğu kitabda klassikadan başqa bir şey görməyən, hər şeyin, ən yaxşı əsərlərin, sənət nümunələrinin keçmişdə, əsrlər əvvəl olduğunu düşünən adam nə kitab oxuyacaq? Ya da elə ən əsas səbəblərdən olan sosioloji məsələlər. Maddi durumu(Kitab almaq üçün yox, yaşamaq üçün)yerində olmayan adamı kitab niyə və necə düşündürsün? Səhər-axşam işləyən qara fəhlənin Orhan Pamukun “Kara kitab”-ı nəyinə lazımdır? O, onu oxuyub nə edəcək?! (Burada maddi durumu yaxşı olan adam deyəndə də, varlı “qlamur” və “qlamurka”lar nəzərdə tutulmur. Onlar, onsuz da, bütün hallarda oxumurlar və buna heç ehtiyac da görmürlər. Olsun, hər kəs heç kitab oxumalı da deyil.) Azərbaycanda kitabın kütləvi oxunulmamasına, oxunulan kitabların da bayağı olmasına maraq göstərən, bunun belə olmasını istəyən məsələlər var. Dilə gətirməsə də, aşağı-yuxarı hər-kəs bilir. Efirlər kitabsızlıq, üstəlik, bayağılıq. Mədəniyyət ocaqları kitabsız, dövlət səviyyəsində də lazımı təbliğat yox. Yaxşı, indi necə yaransın bu maraq? Bütün səbəbləri bir araya yığıb baxanda məlum olur: Təhsil düzəlməmiş, sosial vəziyyət heç olmasa, ortabab olmamış bu kitabsız, Allahsız adamlar belə də qalacaqdır. Onların qabırğasına şikayətlənmək heç bir nəticə verməyəcək. Kitab oxumaq istəyən adamın yaşayışı yerlərdədirsə, o, bir az da uzaqlaşacaq. Oxumayan adamı da kitaba qılınc müsəlman kimi dəvət etmək mənasızdır, özünü yormaqdır. Yazıçı isə yazmalıdır, sonrası artıq onluq deyil. Burada lazım olan əsas bir məsələ isə, bir ovuc kitab oxuyan adamı formada saxlamaq, zövq formalaşdırmağa çalışmaq lazımdır. Əslində, problemin yekəsi həm də budur: Kitab oxuyan dəstə hələ nə oxuyur, kimi oxuyur və onları əsl ədəbiyyat oxumağa dəvət etmək olurmu?! Orxan Saffari Gununsesi.info

Rəşad Ergün “Neftçi”nin indiki vəziyyəti mənə “Sabah”ın 3-4 il əvvəlki dövrünü xatırladır. Heyətində Azərbaycan millisinin xeyli “ulduz”u, amma ortada nə nəticə var idi, nə oyun. Yeri gəlmişkən, indi “Neftçi”də olan Ramil Şeydayev onda qara günlərini yaşayan “Sabah”ın əsas simalarından biri idi. “Neftçi”də komanda olaraq apokalipsis yaşanır və deyəsən, Roman Qriqorçuk bunun qarşısını almaqda aciz görünür. Normalda, “Neftçi”nin əvəzedici heyəti belə, bu “Kəpəz”ə uduzmazdı. Mövsümü tamam itirmədən radikal qərarlar vermək lazımdır. Elə həmin “Kəpəz”lə oyuna baxmaq kifayət edir: kim qaçmır, kim mübarizə aparmır və ya kim qaçmağın, mübarizə aparmağın imitasiyasını yaradır. Hələlik qurtuluş üçün bunlardan, elə bu oyundan başlamaq olar. “Neftçi”nin ölkənin iki ən böyük klubundan biri olduğunu dərk etməyən, dərk etmələri cəhənnəm, futbolçu kimi… lənət şeytana, futbolçu kimi də bir yana, insan, şəxsiyyət olaraq özünə hörmət etməyənləri kim kluba gətirib, sonra onlarla da hesablaşmaq olar.(Komanda.az)

Bu vətəni sevməyi atamdan, doğma dilimi sevməyi Məhəmmədhüseyn Şəhriyardan, vətəndaş olmağı Bəxtiyar Vahabzadədən, xalqıma bağlılığı Xəlil Rza Ulutürkdən, dünyanı öyrənməyi, zərrələrin sirli əlaqəsini Xudu Məmmədovdan, maarifçiliyi, gələcəyə baxmağı Həsən bəy Zərdabidən, Tanrını sevməyi Nəsimidən öyrənmişəm. Elçin Əfəndiyevin M.Ə.Rəsulzadə haqqında bir oçerki var, M.Ə.Rəsulzadənin son sözü ilə - "Azərbaycan"la bitir. Azərbaycan bizim son sözümüz deyil, ilk sözümüzdür. Hər dəfə ilk dəfə dediyimiz, ilk dəfə sevdiyimiz qədər Azərbaycan! Tərtər-Ağdərə-Goranboy seçki dairəsinə, seçicilərimin qarşısına mütərəqqi fikirlərlə gəlmişəm. Minlərlə insan sosial şəbəkələrdə məhz bunu qiymətləndirir. Şəhriyar Məcidzadə, 97 saylı Tərtər-Ağdərə-Göranboy seçki dairəsindən namizəd

ABŞ və Qərb heç vaxt Rusiyaya, Putinə qarşı bu qədər qətiyyətli olmamışdı. Ukrayna torpaqlarını işğal edən Rusiya indi özü işğala məruz qalır - ukraynalılar tərəfdən. Mən fotolarda Rusiyadan güc alan ermənilərin Xocalıdan, Laçından, başqa rayonlarımızdan, öz yurdundan, yuvasından qovduğu, qaçqın düşən azərbaycanlıları görmüşdüm. İndi fotolarda Kurskdan - Rusiyadan qaçan rusları görürəm. Rusiya başqalarına yaşatdıqlarını az da olsa, yaşayır.  Ukraynanın Avropa, yoxsa Rusiya yolunu tutması öz seçimidir, öz haqqıdır. Özünə hörmət edən heç bir xalq Rusiya, Çin, Şimali Koreya, İran, Belarus yolunu seçməz! Özünə hörmət edən ukraynalılar ən böyük alqışlara, xoş sözlərə layiqdir. Slava, Ukrayna! Rəşad Ergün, Jurnalist

İnternet əsrində yaşamağımızın üstünlükləri çoxdur. Məsələn, hansısa yaramazın bəd əməllərini ifşa edəndə bu ləkə ömürlük onun alnında qalır.  Amma 15-20 il əvvəl belə deyildi. O vaxt yazılarımız qəzetlərdə dərc olunurdu. Mənim də yaltaq və alçaq adamlarla əvvəldən aram olmayıb. Hansısa yalançı və talançı məmuru tənqid edəndə belə deyirdi: “Pislik özünə qalacaq. Sabah sənin yazdığın qəzetə yumurta büküb mağazaya gələn hansısa uşağın qoltuğuna verib yola salacaqlar. Nə qəzet qalacaq, nə də sənin yazdıqların...”  İndi yazdıqlarımızı kiminsə “qoltuğuna vermək” mümkün deyil. Hansısa bədəməli tənqid edəndə bu, onun yeddi qatından keçir. Aradan həftələr, aylar, illər keçir, amma həmin ləkəni alından silmək olmur. İnternet resursları həmin bədəməlin bəd əməlini nəsildən-nəsilə ötürür. onlayn aptek Boş vaxtlarım olanda keçmişə ekskursiya edirəm. Səfər Əbiyev Müdafiə naziri, Hacıbala Abutalıbov Bakı şəhər icra hakimiyyətinin başçısı, Elmar Vəliyev Gəncənin başçısı, Misir Mərdanov təhsil, Oqtay Şirəliyev səhiyyə naziri olanda yazdığım yazılar indi də qalır. Əgər kimsə internetdə Cahangir Əsgərovun adını yazsa, qarşısına mənim məqaləm çıxacaq: “Cahangir Əsgərov lotudur?!”  İnternetin sayəsində gələcək nəsillər biləcək ki, Cahangir Əsgərov ortadan bir az yuxarı ranqlı məmur olsa da, uzun illər özünü sözün həqiqi mənasında lotu kimi aparıb. Gələcək nəsillər onu da biləcək ki, Hacıbala Abutalıbov Bakının, Misir Mərdanov təhsilin, Oqtay Şirəliyev səhiyyənin anasını ağladıb. Bu adamlar dolayısı ilə bizim, yəni xalqın anasını ağladıblar... Azərbaycanda atasının yüksək məqamından istifadə edib yolunu azan, sadə insanların ayağının altını qazan xeyli bivec övlad var. Biri dədəsini çərlədib öldürdü, biri atasının vəzifədən getməsinə səbəb oldu, başqa biri isə öz yaramaz əməlləri ilə atasının çiynindəki general ulduzlarını qoparıp ayaqlar altına atdı.  Yəqin söhbətin hansı məşhur generalın “avtoş” oğlundan getdiyini xatırladınız. Sözümü bu adamların qılıncının dalının da, qabağının da kəsdiyi vaxt dediyim üçün təfərrüatlara varmaq istəmirəm. Vəzirov nahaq demirdi ki, Azərbaycan ovuc boyda yerdir. Burada kimin hansı hansı yuvanın quşu olduğunu hamı yaxşı bilir.  Dünəndən bəri sosial şəbəkələr mərhum general Polad Həşimovun oğlu Davud Həşimovun uğurları ilə çalxalanır. Bildiyiniz kimi, Davud 4 xarici ölkədə yerləşən 7 nüfuzlu universitetə qəbul alıb. O, kompüter mühəndisliyi üzrə təhsil alacaq. Deyir ki, bu, atasının arzusu olub.  Azərbaycanda general övladları daha çox ərköyün həyat tərzi ilə gündəmə gəlirlər. Sanki “avtoşluq” yüksək rütbəli zabitlərin uşaqlarının alnına yazılıb. Amma Davud “avtoş” olmadı, Azərbaycanın fəxri oldu. Çünki o, Polad Həşimovun oğludur. General ulduzlarını isti kabinetlərdə deyil, səngərdə alan mübariz bir generalın övladıdır.  Ot kökü üstdə bitir. Oğullar atalarının yolu ilə gedir. Yolun açıq olsun Davud!  Seymur VERDİZADƏ 

Sovet sistemi təkpartiyalı idi. Tanınmış insanlar, sənət adamları ya vətən xaini kimi cəzalanır, ya da xalq şairi-xalq artisti kimi komfort həyatla əhatə olunurdu. Hər şey birmənalı qiymətləndirilirdi. Ya yaxşı, ya pis. Ya qara, ya ağ. Başqa rəng, başqa seçim yox idi. Bu mərəz otuz ildir canımızdan çıxmır. Adamlara mütləq yarlıq yapışdırıb bir səngərə atırıq. Elə bil qeyri-səlis məntiqi yaradan fikir adamının həmyerliləri deyilik. Çağdaş milli qəhrəmanlıq dastanımızın "Ağadadaş Ağayevlə baltanın əhvalatı" boyunda da eyni performansı sərgiləyirik. Adamlar iki radikal qrupa bölünüb yarısı müğənnini, yarısı mühafizəçini müdafiə edir. Əlbəttə, bu əhvalat bir çox cəhətdən cəmiyyətimizin nə qədər çürük olduğunu göstərir: yalançı ad-san və şöhrət, manıs estetikasının xalqın ruhunu zədələməsi, qudurğanlıq, qeyri-peşəkarlıq, tibb sisteminin şalvarını batırmağa davam etməsi və sair və ilaxır. Lakin məsələnin hüquqi-mənəvi tərəfi çox sadədir: Ağadadaş Ağayev balta ilə hücum etməkdə səhvə və təbii, qanun pozuntusuna yol verib, mühafizəçi isə onu yerə yıxıb zərərsizləşdirəndən sonra təpikləməkdə. Nə o sənət adamı kimi davranıb, nə bu işini bilən peşəkar kimi. Hadisədə insanlıq amili axtarmaq isə bihudədir, çünki ortada qarşılıqlı zırramalıq faktından başqa heç nə yoxdur. Mansıların öz həmkarlarını müdafiə eləməsi də başadüşüləndir, lakin müdafiə çox biabırçı şəkildə ifadə olunur. Məsələn, paylaşımların birində hüquq-mühafizə orqanlarından iki şey xahiş edirlər: işə ədalətlə baxılmasını və Ağadadaş Ağayevin ulduz olduğunun nəzərə alınmasını... Xalqın inanılmaz həddə varlandırdığı bu kütbeyinlər demokratiya cəhənnəm, ədalətin də nə olduğunu bilmirlər. Amma yaxşı da edirlər! Bilənlər hara çıxıb guya? Bir şeyin ki izi-tozu yoxdur, onu bilmək dərd-azardan başqa heç nə gətirməz. Manıs olub yaşamalı ölkədir vallah! Şərif Ağayar, yazar

Əli Kərimlinin Meydan TV-yə verdiyi müsahibə ölkədə mətbuat və ifadə azadlığının, facebookda yaydığı postlar internet azadlığının olduğu görüntüsü yaradırsa, hakimiyyətin “bizdə azad mətbuat, internet azadlığı var” şoularında iştirakdırsa, Müsavat Partiyasını nəzərdə tutaraq seçkidə iştirak haqqında dedikləri də doğrudur. Dedikləri doğrudursa, hakimiyyətin tələbi ilə yeni qurultay elan etməsi hazırkı hakimiyyəti tanımaq, onu legitimləşdirmək, hakimiyyətin tələbinin haqlı olduğunu etiraf etmək deyilmi? Biz belə düşünmürük ki, o etiraflarda bulunur. Pis-yaxşı, az-çox olan sivil imkanlardan yararlanmaq çox vacibdir. Azsaylı jurnalistlərə, mətbu orqanlara müsahibə vermək, sosial şəbəkələrdə fəal olmaq cəhdləri nədirsə, bu seçkiyə qatılmaq da odur. Minimum imkanlardan istifadə edib ayaqda qalmaq, özünü və niyyətini xalqa çatdırmaq, düşüncələrini xalqla bölüşmək siyasətin əlifbasıdır. Seçkidə iştirak dəfələrlə bəyan etdiyimiz kimi bizim ölkədə dəyişiklikləri yalnız seçki yoluyla gördüyümüzün ifadəsidir. Seçkidə iştirakımız “Bizdə normal seçki var, biz də qatılırıq” demək deyil. Seçkiylə bağlı fikirlər, münasibət sənin seçkiyə qədər və seçki günü apardığın müşahidələrin nəticəsində açıqladığın yekun rəylə ölçülür. Əli bəyin dediyi kimi seçkidə iştirak seçkiyə legitimlik qazandırırsa, boykot da legitimlik qazandırır. Boykot o deməkdir ki, bu şey var, sadəcə mən boykot edirəm. Odur ki, kimsə fərqli yol tutursa öz tutduğu xəttin doğruluğunu arqummentləşdirməlidir, sübut etməlidir. Başqalarının “səhv” olduğunu sübut etmək istəyəndə yuxarıdakı sualları səsləndirməyə məcbur qalırıq, o da məcburdur ki, həmin suallara cavab versin. Səxavət Soltanlı, Müsavat başqanının müavini

İddiasızsansa, seçimlərində və hərəkət trayektoriyalarında özünə, gücünə görə haqlı ola bilərsən ki, bu, çox doğru qərardır – hər kəs gücünü bilməli, buna görə addım atmalıdır. Sən seçkiyə qəti getmə. Amma bunu qəbul etmək lazımdır ki, siyasət birmənalı olduğu halda hər təşkilatda fərqli rənglərdə ola bilir. Bu da təşkilatların fərqli siyasət mexanizmləri, xüsusilə strukturlarda güc fərqi, qərarların fərdi deyil, kollegial verilməsi ilə bağlıdır. -Müsavat gücünə inanır – anormal seçki mühitinin mövcudlugunun fərqindədir, ölkədə mitinq keçirməyə imkan verilmir, 3-5 adam bir yerə toplaşıb ölkədəki siyasi mühiti müzakirə edə bilmir, öncəki seçki biyabırçılıqlarını bilir, siyasi məhbus, fundamental insan haqlarının vəziyyətindən xəbərdardır və bununla yanaşı unutmamalı olduğu yuxarıda dediyimiz qızıl qaydanı əsas tutaraq siyasətlə məşğuldur. Bu məqamda müxalif siyasi partiya nə etməlidir? -Seçkidə iştirak seçimindən asılı olmayaraq siyasətlə məşğul olan hər kəs bilməlidir ki, siyasi uğurun qızıl qaydası seçki qutusuna kimin atılmasının vacibliyidir. Əgər hazırkı çətin dövrdə Müsavat Partiyası Məclis üzvlərinin əksəriyyəti seçkidə iştiraka meyillidirsə, gücünü ortaya qoymağı vacib görürsə, həm partiya olaraq, həm sıravi müsavatçı olaraq bu siyasəti dəstəkləməliyik. Bu həm də demokratiyanın aliliyinə xidmət edir. Azlıq çoxluğa tabedir. -Vəziyyət kifayət qədər aydındır, nəticələri öncədən təxmin edirik. Bəli, bu ən maraqsız olanıdır. Ancaq namizəd olaraq hər seçicidən aldığımız səs qazandığımız bir vətəndaşdır, bunu unutmuruq, fürsət dəyərləndirməsi etməyə calışırıq. Hədəfimiz gələcəyə hesablanıb. Seçkiyə qatılma səbəbimiz hər bir halda bu gun və ya gələcək üçün elektorat qazanmağımıza xidmət edir. İştirak növbəti dövrün nəticələrini proqnozlaşdırmağa kömək edəcək. -Siyasət elə bir sahədir ki, burada “gözlənilməz nəticələr” tüğyan edir. Nə qədər bacarıqlı, praqmatik düşüncə sahibi olsanız da, qarşılıqlı əlaqənin istiqamətini və nəticələrini müəyyən edə bilməzsiniz. Çünki insanların iradəsi var və bu, mütləq bir gün ortaya qoyulacaq. Siyasətin bu qızıl qaydasını həmişəlik pozacaqlarını düşünənlər əslində vətəndaşı iradəsiz olduğuna inandıranlardır, bu siyasəti aparanları gələcək seçkilərdə yaxşı heç nə gözləmir. Müsavatın seçkiyə qoşulan üzvlərini izləsəniz, müşahidə edərsiniz ki, onların hər biri seçici ilə görüslərində müəyyən hesablama aparır, güclərindən istifadə edir, seçkidə qutudan kimin çıxacağından asılı olmayaraq gələcək dövr üçün həm güclərini hesablayır, həm də ümumilikdə elektoratını müəyyənləşdirirlər. Bu seçkidə onların gözlədiyi nəticə müsbət mənada yoxa bərabər olsa da təqdirəlayiqdir, seçki prosesində maksimum saxtakarlıq ifşa edəcəklər, rejimin əsl simasını yenidən ortaya qoyacaqlar. Bununla da dövlətçilik üçün ən əhəmiyyətli missiyanı yerinə yetirərək hakimiyyətin demokratik don geyindirmək istədiyi seçki şousunun mahiyyətini faktlarla tarixə yazacaqlar. Siyasət çoxlu aktorların iştirak etdiyi oyundur Bütün ziddiyyətli və ya bitişik iradələr hərəkətə keçir və bilyard şarları kimi bir-birinə dəyir, yeni istiqamətlər alır. Bununla belə, siyasətin bilyarddan böyük fərqi var. Nə qədər bacarıqlı olsanız da, qarşılıqlı əlaqənin istiqamətini və nəticələrini müəyyən edə bilməzsiniz. Çünki insanların iradəsi var və bu, nə qədər məhdudlaşdırılsa da, bir mərkəzdən müəyyənləşəcək bir şey deyil. Bilyard şarlarının iradəsi yoxdur. Buna baxmayaraq, ən təcrübəli bilyardçılar da bilirlər ki, hər zaman qalib gələ bilməzlər. Bu gün bu döyüşdən qalib çıxdığını hesab edənlər tarixdə öz adları, yanlışları, doğruları ilə qalacaqlar. Kozların paylaşıldığı bu qarışıq və həlledici məqamda boykot ən asanıdır. -Bəs isti yay günlərində istirahət etməyi, təzyiq, təqiblərdən uzaq boykotu seçənlər bu məşəqqətli prosesdə iştirakdan imtinalarına necə haqq qazandırsınlar? -Elektoratı itirmək bu yolun yolçusu olanlar üçün çox pis nəticə verəcək. Bu məqamda özlərinə rəqib hesab etdikləri təşkilatları qaralamaq işə yaraya bilərmi? Boykotu seçənlər bunu seçərkən heç uf da demirlər. -Ancaq siyasətin ən çox yayılmış, sınanmış və effektiv hesab olunan yolu mövcud elektoratı əlində saxlamağı qənimət bilib başqalarını qaralamaq yox, zoru (seçkidə iştirakı) seçib yeni elektorat toplamaqdır. Təəssüf ki, boykot deyənlər ilk ağıllarına gələn bu bəsit taktikanı sınamaqdan usanmırlar. Asanı yox, zoru seçəni qaralamaqla buna nail olmağa çalışırlar – bunun adı başqadır. Könül Alı