Güney

Hazırda Tehranın Evin həbsxanasında saxlanılan bir neçə milli fəal məhkəməyə çaöırılıb. Bu barədə Abbas Lisani adına fəaliyyət göstərən sosial media kanalı məlumat yayıb. Mürtəza Pərvin Coda, Baqir Hacızadə, Ayaz Seyfxah və Kamal Nuri adlı milli fəallara göndərilən çağırış məktubunda onların iyulun 3-də Tehran İnqilab Məhkəməsinin 15-ci bölməsində olmaları istənilib. Çağırış məktubunda bildirilib ki, bu onlara qarşı açılan məhkəmə işi ilə bağlı dinləmə iclasının keçirilməsi ilə bağlıdır. Bununla yanaşı başqa milli fəal Səid Minayi də, sosial mediada etdiyi paylaşımda çağırış məktubu aldığını və ondan iyulun 7-də İnqilab Məhkəməsinin 15-ci bölməsinə getməsinin tələb oldunduğunu yazıb. Qeyd edək ki, adı çəkilən fəallar və başqa bir neçə fəal fevral ayının 5,6 və 7-də Xiyav, Ərdəbil, Rəşt, Urmu, Təbriz, Tehran, Kərəc və Astara şəhərlərində həbs ediliblər. Təhlükəsizlik məmurları onların bəzilərinin evinə hücum edib, axtarış aparıb və onlara məxsus bir sıra avadanlıqları müsadirə edib.GünazTV

Son iki ay ərzində Qərbi Azərbaycan əyalətində iş qəzalarında ölən və yaralananların sayı açıqlanıb. Bu barədə "İlna" xəbər agentliyi məlumat yayıb. Məlumatda bildirilib ki, bu müddət ərzində 7 işçi həyatını itirib, 203 işçi isə yaralanıb. Əyalətin Tibbi Ekspertiza Mərkəzinin məlumatına görə, ölən və yaralananların əksəriyyəti tikinti sahəsində çalışanlardı və onlar hündürlükdən yıxıldıqlarına görə ölüb və yaralanıblar. Müstəqil həmkarlar ittifaqları və sinfi fəallar Tibbi Ekspertiza Mərkəzinin verdiyi rəqəmlərin həqiqəti əks etdirmədiyini deyirlər. Onların fikrincə, ölüm və yaralanma halları rəsmi statistikada göstəriləndən bir neçə dəfə çoxdur. Fəallar iş yerlərinin çoxunda, özəlliklə tikinti sahəsində təhlükəsizlik qaydalarının tətbiq edilməməsi və işçilərin qoruyucu geyim, avadanlıqlarla təmin olunmamalarını ölüm hallarının çoxalmasındakı əsas səbəblərdən biri kimi göstərirlər.

İnsan haqları təşkilatları Qərbi Azərbaycan əyalətinin mərkəzi Urmu şəhərinin həbsxanasında saxlanılan 4 məhkumun barmaqlarının kəsliməsi barədə xəbərdarlıq ediblər. Bildirilib ki, Mehdi Şərifian, Kəsra Kərəmi, Hadi Rüstəmi və Mehdi Şahivəndin barmaqlarının kəsilməsi barədə məhkəmə qərarı hər an icra edilə bilər. Oğurluqda günahlandırılan adı çəkilən şəxslər ötən ilin dekabr ayında Tehran həbsxanasına köçürülsələr də, naməlum səbəblərə görə yenidən Urmu həbsxanasına qaytarılıblar. "Son günlər Qərbi Azərbaycanın baş hakimi və Urmu prokuroru onlarla görüşərək, hökmlərinin icra olunacağını və istənilən apellyasiya tələbinin rədd ediləcəyini bildirdilər",- insn haqları təşkilatları məhkumların ailələrinə istnadən xəbər verib. Qeyd edək ki, İran Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ümumdünya Mülki və Siyasi Hüquqlar Bəyannaməsinin 7-ci maddəsini imzalamasına baxmayaraq öhdəliyinə əməl etmir. Bəyannamədə məhkumlara qarşı işgəncə, qeyri-insani davranış, bədən əzalarının kəsilməsi və təhqir qadağan edilib. 

Təbriz həbsxanasında məhkumluq dövrünü yaşayan milli fəal Salar Tahir Əfşara qarşı məhdudiyyətlər tətbiq edilib. Bu barədə onun Bacısı Sevda Tahir Əfşar məlumat yayıb. Bildirib ki, Salar Tahir Əfşar aclıq aksiyasına başlayandan sonra onun ailəsi ilə görüşü və telefon danışığına qadağa qoyulub. Salar Tahir Əfşar Tehranın Evin həbsxanasında saxlanılan və aclq aksiyası keçirən fəallara dəstək verdiyinə görə təzyiqlərlə üzləşib, aclıq aksiyasına əl atıb. Qeyd edək ki, 4 aydan çoxdur Evin həbsxanasında saxlanılan 4 mili məhbus, qeyri-müəyyən şərayitdə saxlanılmalarına, Təhlükəsizlik Nazirliyinin əməkdaşları və məhkəmənin qanunsuz əməllərinə etiraz əlaməti olaraq aclıq aksiyası keçirirlər. Onlara dəstək məqsədilə Təbriz həbsxanasında saxlanılan Kərim İsmayılzadə və Salar tahir Əfşar da aclıq aksiyasına əl atıblar.

Təbrizdə ailə başçısı 35 yaşlı həyat yoldaşı, 13 yaşlı qızı və 9 yaşlı oğlunu güllələyərək öldürdükdən sonra özünə də atəş açaraq həyatına son qoyub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə yerli media məlumat yayıb. Adı açıqlanmayan şəxsin depressiyadan və psixi pozuntudan əziyyət çəkdiyi üçün cinayət törədiyi bildirilib. İranın Psixiatriya Assosiasiyasının verdiyi məlumata görə, son bir ildə ölkə vətəndaşları arasında depressiya halları iki dəfə artıb

Qərbi Azərbaycan əyalətinin Urmiya şəhərində güclü yağışlardan sonra şəhər su altında qalıb, yollar bağlanıb və nəqliyyatın hərəkəti iflic olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə yerli mənbələr məlumat və videolar paylaşıblar. Məlumatda İmam, Ətayi, Mədəni, Müdərris, Kaşani, Rudəki, Sədi, Koştarqah və Mövləvi bölgələrində vəziyyətin daha ağır olduğu bildirilib.

İbrahim Rəisinin mayın 19-da helikopter qəzasında həlak olması barədə xəbər yayılandan sonra Qəzza zolağında yaşayan bir qrup fələstinli bunu bayram edib. Bu barədə ərəbdilli sosial media kanallarında paylaşımlar edilib. Videolarda fələstinlilərin qəza xəbərindən sevindikləri və bu münasibətlə şirniyyat payladıqları əks olunub. "Qəzza iranlı cinayətkarın ölümünə görə təbriklər", "Qəzza müsəlmanların qatilinin ölümünə sevinir" məzmunlu plakatlar qaldırıblar.

Urmu gğlünün rəngininyenidən dəyişərək qırımızya çalması gölün quruması və toplanan nisbi suyun azalması ilə bağlıdır. Bunu tanınmış ekoloq və ətraf mühit fəalı Məhəmməd Dərviş deyib. O, son vaxtlar göldə nisbi su artımının təbiət hadisəsi olduğunu, cari ildə düşən yağıntının miqdarının çox olduğunu söyləyib. "Yağıntıların şiddətli olmasına görə, çaylar, bəndlər daşdı və Urmu gölündə su həcminin artmasına səbəb oldu. Göl sentyabr ayına kimi yenidən quruyacaq",- ekoloq bildirib. O, hakimiyyətin gölün bərpası ilə bağlı iddialarının doğru olmadığını diqqətə çatdırıb. Məhəmməd Dərviş Urmu gölü ətrafında 680 min hektar ərazinin bölgənin vəziyyəti ilə zidiyyət təşkil edən məhsulların əkilməsinə ixtisas verildiyini deyib. Ətraf mühit fəalı bildirib ki, bu qədər geniş ərazilərdə çox su tələb edən kənd təsərrüfatı məhsullarının əkilməsi yanlışdır və hakimiyyət bu ərazilərin əvvəlki təyinatına qaytarılması üçün iş görmür. "Buna görə də, dövlət qurumlarının Urmu gölünün bərpası ilə bağlı iş apardıqları barədə iddiaları absurddur",- Dərviş vurğulayıb. Qeyd edək ki, mövsümi yağıntılardan sonra hazırda Urmiya gölünün sahəsi 1790 kvadrat kilometrə, su həcmi isə 2 milyard 34 milyon kubmetrə çatıb. Nəzərə almaq lazımdır ki, Urmu gölünün minimum ekoloji su həcmi 15 milyard kubmetr, maksimum ekoloji su həcmi isə 30 milyard kubmetr, minimum ekoloji sahəsi isə 4635 kvadrat kilometr olmalıdır. GünazTV

Güney Azərbaycanın Urmu, Ərdəbil, Həmədan və Ərak şəhərlərində Rabitə Nazirliyinin təqaüdə çıxmış işçiləri etiraz aksiyası keçiriblər.  Bu barədə yerli sosial media şəbəkəsində məlumat yayılıb. Rabitə Nazirliyinin yerli idarələri qarşısına toplaşan təqaüdçülər pensiyalarının artırılmamasına, vaxtında ödənilməməsinə və qanunla nəzərdə tutulmuş başqa haqlarının pozulmasına etirazlarını bildiriblər. Məlumata görə, təqaüdçülər hökumət rəsmilərindən onların müraciətlərinə baxılmasını tələb edən şüarlar səsləndiriblər: Tələblərini əks etdirən plakatlar qaldıran təqüdçülər Rabitə Nazirliyinin rabitə şirkətlərindəki səhmdarları dəstəklədiyini, işçi və təqaüdçülərin hüquqlarının pozulmasına göz yumduğunu bildiriblər.

Azərbaycanın Vərziqan bölgəsində yerləşən və türklərə məxsus “Süngün” mis mədəninin illik gəliri 80 trilyon tümən (1 milyard 200 milyon dollar) təşkil edir və bu gəlir Kirman əyalətinə daşınır. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Kəleybər şəhərinin İran parlamentindəki nümayəndəsi Behnam Rizvani deyib. “Bunun üçün heç bir əziyyət belə çəkmirlər, sadəcə xammalı TIR-lara yükləyib Kirman əyalətinə daşıyırlar”, - millət vəkili bildirib. Onun sözlərinə görə, qanunla “Süngün” mis mədənindən əldə edilən gəlirin 10 faizi Şərqi Azərbaycan əyalətinin büdcəsinə əlavə edilməlidir,ancaq buna əməl olunmur: “Mədənin gəlirindən Şərqi Azərbaycan əyalətinə illik 8 trilyon tümən (120 milyon dollar) verilməlidir, amma dövlət büdcəsindən əyalətə 2 trilyon tümən (30 milyon dollar) ayrılır. Hazırda Qaradağ bölgəsinin bir çox kəndləri yol, tibb mərkəzləri, məktəb, içməli su çatışmazlığından əziyyət çəkir. Sadəcə “Süngün” mis mədəninin əyalətə verilməli olan illik gəliri ilə bütün bunları həll etmək mümkündür". Qeyd edək ki, “Süngün” Yaxın Şərqin ən böyük mis mədənidir.

Təbrizdə elektrik enerjisindən istifadəyə başlanılmasının 122-ci ildönümü ilə eyni vaxtda, may ayının 1-də ilk Elektrik və İşıq Muzeyi fəaliyyətə başlayacaq. Bu barədə yerli media məlumat yayıb. İranda bu sahədə ilk olan muzey, tanınmış təbrizli kolleksiyaçı və tarixçi Rza Sərabi Aqdəmin təşəbbüsü və vəsaiti hesabına, Təbriz Elektrik Şirkətinin əməkldaşlığı ilə açılacaq. Qeyd edək ki, Təbrizdə ilk dəfə elektrik enerjisindən istifadə 1902-ci ildə başlayıb.

Beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiqlərindən sonra son bir neçə həftə ərzində İranda nisbətən azalan edam hökmlərinin icrası yenidən artıb. Bu barədə insan haqları təşkilatları məlumat yayıb. Bildirilib ki, Qain, Kəhnuc, Şiraz, Kərəc və Bircənd şəhərlərinin həbsxanalarında 12 məhbus edam edilib. Onların dördü adam öldürməkdə, səkkizi isə narkotik maddələrin qaçaqmalçılığında günahlandırılıb. Qətldə ittiham olunaraq edam edilənlərdən biri qadındır. Qeyd edək ki, 2013-cü ildən 2023-cü ilədək İranda 40-ı uşaq olmaqla, 4829 nəfər edam olunub.   2023-cü ildə isə İran həbsxanalarında 834 məhkum edam edilib və bu öncəki illə müqayisədə 43% çoxdur.