Güney

Mayın 17-dən 18-ə keçən gecə İsfahan şəhərinin Dəstgerd həbsxanası qarşısında edamlara etiraz edən vətəndaşlarla hökumət qüvvələri arasında qarşıdurma yaşanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə sosial media fəalları məlumat yayıb. Vətəndaşlar etiraz aksiyalarında həbs edilən və Dəstgerd həbsxanasında saxlanılan Məcid Kazimi, Saleh Mirhaşimi və Səid Yəqubi Cəl adlı məhbusların edamı ilə bağlı qərarın icrasının dayandırılmasını tələb ediblər. Həbsxana qarşısında izdiham yarandığı üçün hökumət qüvvələri yolları bağlayıb, etirazçıları dağıtmaq üçün gözyaşardıcı qazdan istifadə edib. Qeyd edək ki, adı çəkilən məhkumların edamı ilə bağlı Beynəlxalq Əfv Təşkilatı mayın 17-də bəyanat yayaraq, beynəlxalq ictimaiyyəti Tehran hökumətinə təzyiq göstərməyə çağırıb.

Mayın 16-dan 17-ə keçə gecə Təbrizin bir neçə məhəlləsində yazılı vərəqələr və bəyanat yayılıb. Çağırışlarda milli fəallar azərbaycanlıları 22 may (1 xordad) qiyamının ildönümündə iştirak etməyə çağırıblar. Bununla yanaşı yayılan bəyanatda Tehran rejiminin azərbaycanlılara qarşı bütün sahələrdə ayrı-seçkilik etdiyi, xüsusilə qadınların ikiqat zülmə məruz qaldıqları qeyd edilib. Bəyanat müəllifləri, qadınları, müəllimləri, tələbə və ümumiyyətlə bütün təbəqələrdən olan azərbaycanlıları 22 may hadisələrinin 17-ci ildönümü ilə bağlı keçiriləcək aksiyalarda fəal iştirak etməyə dəvət ediblər.

Şərqi Azərbaycan əyalətinin Sarab mahalının Qaraqaya kəndində yağan güclü qar uçqun ilə nəticələnib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə əyalətin Qızıl Aypara Cəmiyyətinin başçısı Həmid Münəccim məlumat verib. Qar uçqunu nəticəsində 19 nəfərin xəsarət aldığını deyən H.Münəccim axtarış-xilasetmə dəstələrinin vaxtında müdaxiləsi nəticəsində onların həyatının xilas edildiyini bildirib. Qeyd edək ki, mayın 14-dən başlayaraq Güney Azərbaycanın bir sıra bölgələrində güclü qar yağıb, bəzi yerlərdə yollar bağlanıb.

İranın Xuzistan əyalətinin İzə şəhərində "Toseeye Cənub" qəzetinin baş redaktoru Əkbər Limonçu güllələnərək öldürülüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İranın "Həmşəhri" qəzeti məlumat yayıb. Hadisə mayın 12-i gecə saatlarında baş verib. Bildirilir ki, İzə şəhərinin kafelərindən birində olan baş redaktor silahlı şəxsin hücumuna məruz qalıb. Əkbər Limonçu və onunla birlikdə olan bir neçə yaxını güllələnib. Xəstəxanaya çatdırlan Ə.Limonçunun orada keçindiyi, yaxınlarının isə xəstəxanada müalicə aldığı qeyd olunur. Silahlı hücumun təfərrüatı açıqlanmayıb. Hadisə araşdırılır.

Əslən Ərdəbil əyalətinin Təzəkənd kəndindən olan və Tehranda yaşayan milli fəal Ramin Əliniya Təzəkəndə ağır həbs cəzası verilib. Tehranın İnqilab Məhkəməsinin 15-ci bölməsi milli fəalı “toplaşmaq və milli təhlükəsizliyə qarşı hərəkət etmək məqsədilə əlbir olmaq” ittihamına görə 5 il, “rejim əleyhinə təbliğat” ittihamına görə isə 1 il həbs cəzasına məhlum edib. Bununla yanaşı məhkəmə milli fəalın 2 il müddətinə sosial mediada, ictimai təşkilatlarda üzvlüyünə, fəaliyyətinə və ölkədən çıxışına qadağa qoyub. Ramin Əliniya Təzəkənd özünün idarə etdiyi "Gündəm" adlı sosial media kanalında hakimiyyəti tənqid etdiyinə görə rejimin qəzəbinə tuş gəlib. Qeyd edək ki, 2022-cü il noyabrın 8-də İranda baş qaldıran etiraz aksiyaları ilə eyni vaxtda həbs olunub. O, üç həftədən çox həbsdə qaldıqdan sonra 30 noyabrda Evin həbsxanasından girov qarşılığında müvəqqəti olaraq məhkəməyə qədər sərbəst buraxılıb.

Mayın 9-da BMT-nin İnsan Haqları üzrə Ali Komissarlığı İranda son beş ayda 209 nəfərin edam edildiyini açıqlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarı Volker Türk açıqlama yayıb. Volkerin sözlərinə görə, 2023-cü ildə İranda hər həftə orta hesabla 10 nəfər edam edilir. “Bu statistika dəhşətlidir. İran edamları dayandırmalıdır”, -Türk bildirib.

Tehran şəhərinin İnqilab Məhkəməsinin 26-cı bölməsi jurnalist Məryəm Vəhidiyan barəsində 4 il azadlıqdan məhrum etmə qərarı çıxarıb. Bu barədə İranın "Şərq" qəzeti məlumat paylaşıb. Məryəm Vəhdiyana qarşı "ölkənin milli təhlükəsizliyinə zərbə vurmaq üçün toplaşmaq və əlbir olmaq" ittihamı irəli sürülüb. Sərhədsiz Reportyorlar təşkilatı mayın 3-də Ümumdünya Media Azadlığı Günü ilə eyni vaxtda 2023-cü ildə media azadlığına dair yeni hesabatını yayıb. Hesabatda qeyd edilib ki, İran media azadlığı göstəricilərinə görə, reytinq cədvəlində 180 ölkə arasında Vyetnam, Şimali Koreya və Çindən sonra 177-ci yerdə qərarlaşıb. Qeyd edək ki, son 8 ay ərzində İranda 70 jurnalist həbs edilib və onlarla jurnalist isə təhlükəsizlik və prokurorluq orqanlarına çağırılaraq dindirilib.

Son vaxtlar İranda mollalara qarşı hücumların davamında daha bir molla İbrahim Fazili öldürülüb. İran mediasının verdiyi məlumata görə, ayətullah Fazil Əstərabadinin oğlu olan mollanın meyiti Mazəndəran əyalətinin Xəzər sahilində aşkar edilib. Qeyd edək ki, son vaxtlar İranda mollalara qarşı hücumların artması keçmiş təhlükəsizlik və kəşfiyyat naziri Əli Fəllahiyanı da qorxuya salıb. O, bir neçə gün əvvəl molla və cümə imamlarını təhlükə və hücumların artdığını söyləyib. Fəllahiyan bunun qarşısının alınması üçün onların döyüş sənətləri, o cümlədən əlbəyaxa döyüş növlərini öyrənməyə çağırıb.

İranın Semnan əyalətinin Damqan şəhəri ətrafında İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasının (Sepah) təlim mərkəzində baş vermiş partlayış nəticəsində ölən və yaralananların sayı açıqlanıb. Məlumatı “alarabiya”nın farsca redaksiyası yayıb. Bildirilib ki, hadisə zamanı azı 2 nəfər ölüb, 5 nəfər yaralanıb. Hazırda partlayışın səbəbi və şəraiti araşdırılır, ölənlərin və yaralananların sayı dəqiqləşdirilir. Qeyri-rəsmi mənbələr isə xəsarət alanlarının sayının artacağını bildirib. Semnandakı Təcili tibbi yardım mərkəzindən isə bildirilib ki, hadisə Damqandakı flor mədənində baş verib.

Təbrizdə yaşayan mili-mədəni fəal İbrahim Əhmədpur məhkəməyə çağırılıb. Ona İran məhkəməsinin elektron sistemi vasitəsilə çağırış göndərilib. Çağırışda milli fəaldan ona qarşı irəli sürülən ittihamlara cavab vermək üçün mayın 10-da Təbriz İnqilab Məhkəməsinin 1-ci bölməsinə getməsi tələb edilir. Bundan öncə həbs edilən və martın 2-də 400 mlyon tümən girov qarşısında müvəqqəti olaraq məhkəməyə qədər sərbəst buraxılan Əhmədpura qarşı "hökumətə qarşı təbliğat" ittihamı irəli sürülüb. Qeyd edək ki, Mədəni Universitetinin siyasi elmlər institutunun tələbəsi olan İbrahim Əhmədpur fevralın 27-də Şərqi Azərbaycan əyaləti polisinin təhlükəsizlik bölməsinə çağrıldıqdan sonra həbs edilib. O, Təbriz Universitetinin Azərbaycanşünaslıq Mərkəzinin üzvüdürlər və adı çəkilən mərkəz Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə terror hücumundan sonra təzyiqlərlə üzləşib və fəaliyyəti dayandırılıb.

İranda Saravan şəhərinin polis rəisi Əlirza Şəhraki öldürülüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Teleqram kanalları məlumat yayıb. Məlumata görə, naməlum şəxslər bu gün səhər saatlarında ona maşında olarkən atəş açıblar. Atəş nəticəsində Şəhraki ölüb, yanında olan həyat yoldaşı isə ağır yaralanıb.

Bu gün səhər saatlarında İranda iki yük gəmisi tamamilə yanıb. Bu barədə “Azad İran” “Telegram” kanalı məlumat yayıb. Qeyd edilir ki, hadisə Qeşm adasının Bəhmən limanında baş verib.