Başkəndin Erməni-Daşnak quldurlarından təmizlənməsi əməliyyatına 861 saylı hərbi hissənin komandiri polkovnik leytenant Cahangir Rüstəmov rəhbərlik edirdi... Amma əvvəl yazdığım hadisələrin xronikasını bitirməliyəm.   -- 03--05 avqust 1-ci batalyonun QR kapitan İlham Əliyev öz yoldaşları ilə hər gecə səhərə kimi Başkəndin bütün giriş-çıxış yollarını,düşmən qüvvəsini,texnikasını və s. dəqiqləşdirdi.  -- Əvvəlcədən verilən tapşırığa görə Daşkəsəndən gələn rota taxıllıq istiqamətindən Başkəndə doğru hərəkət etməli idi. Onların bir neçəsinin adını yazıram: baş leytenent Abbasov Elçin, Bagiri Manuçohr, Bagiri Arif, leytenant Qeysər Əliyev...  -- Tovuzun Göyəbaxan kəndi istiqamətindən və Novosaratovkadan Başkəndə hücum edəsi qüvvələrin komandir və zabit heyətinin bir neçəsinin adını qeyd edirəm: kapitan İlham Əliyev - 1-ci batalyonun QR, leytenant Qalib Hüseynov - rota komandiri, Gizir Oruc Mahmudov - rota komandiri, leytenant Əliyar Novruzov - rota komandiri...  Yəni Başkəndə 3(üç) istiqamətdən eyni zamanda hücum olmalı idi. Əlbəttə ki,düşmən bunun qarşısında duruş gətirə bilməzdi. Lakin yaralı yerimiz Mutudərə idi. Belə ki,əvvəl qeyd etdiyim kimi,o ərazi düşmən tərəfdən işğal edilmişdi. Əlavə olaraq onu da qeyd edirəm ki, ermənilərə RUS - lar çox yaxından və hərtərəfli kömək edirdilər. Faktiki olaraq Mutudərəyə RUS tankları,PDM-ləri, hərbçiləri böyürlərində də bir neçə qəhraman Aşot hücum etmişdilər...   Mutudərə döyüşçülərindən Çingiz Məmmədov,polis Asif, Mutudərəli topçu Rasim və daha bir neçə nəfər döyüşü davam etdirmək istəsələr də düşmən say və texnika sarıdan üstün olduğuna görə geri çəkilməyə məcbur olurlar. Leytenant Məzahir Rüstəmov da məhz yaralanaraq düşmən əlinə keçir...   06.08.1992-ci il axşam saat 21--22.00 radələrində HH komandiri polkovnik leytenant Cahangir Rüstəmov, mən, qardaşım kapitan İlham Əliyev və əsas qüvvələrimiz Tovuzun Göyəbaxan kəndində idik. Ermənilərin yandırdığı Mutudərədəki evlərin külünü,iyini Göyçə gölündən əsən külək bizə çatdırırdı. Gecənin qaranlığı qırmızı rəngə boyanmışdı.Bu zaman Mutuərəni qoruyası olan OMON-lar vay şivənlə gəldilər.Təxminən 20 ( iyirmi) nəfər olardılar. Onların bu hərəkətləri əsgərər arasında az qala xaos yaradacaqdı. Belə ki,biri ağlayır,biri qışqırır,biri kimləri isə günahkar sayır...daha nə... Onların iradından sonra Cahangir Rüstəmov,İlham Əliyev və OMON-larla birgə vəziyyəti yoxlamaq üçün Mutudərəyə getdilər. Mən isə Göyəbaxanda komandir əvəzi qaldım. 07.08.1992-ci il səhərə yaxın komandir və İlham OMON-larsız gəldilər. Mən OMON-ları soruşanda -Əşi Mutudərəyə çatanda hamısı dağılışdı--cavabını aldım. Sonra Cahangir Rüstəmov məni yanına çağırdı:  -- Dilqəm iki ədəd PDM götür və Mutudərəyə get. Nə edirsən et, necə edirsən elə. Amma Mutudərə bizdə olmalıdır.   --Oldu komandir. Amma mən heç vaxtı orada olmamışam,xəritə verə bilərsinizmi?  -- Xəritə neyləyirsən,mən sənə Abbasov Zülfüqarı verirəm,o sənə yolu göstərər. Deyərək Zülfüqarı çağırdı və tapşırığnı verdi.  Mən 2(iki)ədəd PDM-1-lə Mutudərəyə yola düşdüm. Mənim hərəkət etdiyim PDM-in sürücü mexaniki 56 yaşlı könüllü Hacıyev Hidayət, digər PDM-də isə sürücü mexanik Alıyev Alxan idi. Əlavə olaraq bizə sıravi könüllü Xasməmmədov Fazil də qoşuldu. Zülfüqar bizi iç yollarla Mutudərə istiqamətinə aparırdı. Yolda Mutudərə və ətraf kəndlərdən çoxlu sayda mülkü əhalidən qaçanları gördüm. Bu çox dəhşətli mənzərə idi. Başıaçıq,ayaqlyalın insanların ayaqlarını daşlar çapmış,qanları axırdı. Azyaşlı uşaqlar ağlaya - ağlaya valideynlərinin əlindən tutub gedirdilər. Acığımdan gözümdən yaş axırdı... Yolda çayın qırağında K-16 tipli,Leytenant Şmidt zavodunda hazırlanmış QRAD qurğusu ilə hərəkət edən topçu İsgəndərlə rastlaşdıq. Hara getdiyini soruşdu və Mutudərəyə gedirəm cavabını eşitdim. Bu yaxşı xəbər idi. Belə ki, QRAD qurğusunun xeyirdən başqa ziyanı yox idi. Bir az da getdikdən sonra nizam-intizamsız, pərakəndə halda hərəkət edən, sayı 15-20 nəfərə çatan bir dəstəni gördüm. Kim olduqlarını soruşdum və biz Boz Qurdlarıq cavabını eşitdim. Hara getdiklərini soruşdum,onlar da Mutudərəyə gedirik dedilər. Yolda İsalı kəndinin içində bir qadın mənim PDM-imin qabağını kəsdi:  -- Ay qadan alım tankını saxla.  -- Nə olub ay xala?  -- Qadan alım əlindəki tüfəngin birini denən mənə versinlər.  -- Ay xala bu tüfəng deyil,avtomatdır. Neyniyirsən bunu.  -- Mən də siznən döyüşmək istəyirəm.  -- Olmaz ay xala,olmaz. Sən nə danışırsan?  -- Niyə (əsgərləri göstərərək) onlara olar,mənə olmaz?  -- Dedim olmaz da. Qurtardı.  -- Onda qulaq as...     Həmin qadın ermənilərin harada nələri olduğunu mənə öz bildiyi kimi başa saldı.   -- Bax mindiyin tankdan balacası orada var,o da bunun kimi seplidir(tırtıllıdır) deməli BMD - dir (DDM). Bundan böyüyü var,zırıltıdır (deməli tankdır). Ər-Dağının başında uzun,lap uzun lüləli top var( deməli təxminən KS-19 ola bilər( Gədəbəy batalyonunun orada KS-19 markalı topu var idi,amma indi ora ermənilərin əlində idi), və s... Mən Mutudərəyə çatmamış orada bizi nələrin gözlədiyini təxmin etdim... Artıq kəndə yaxınlaşdıq və uzaqdan Ər-dağına bir necə qəlpəli mərmi atdım. Mərmiləri şahmatvari qaydada atdığımdam Ər-Dağında olan topun yanındakı mərmilər partladı. Əla,deməli düşmənin qorxun silahlarından biri azaldı...  ARDI VAR... Dilqəm Əliyev 

Avqustun 7-də Müsavat Partiyası Divanının növbəti iclası keçirilib. İclasda əvvəlcə görülən işlər barədə məlumat dinlənilib, müvafiq tapşırıqlar verilib. Daha sonra ölkədəki ictimai-siyasi vəziyyət müzakirə olunub.  Ermənistan hakimiyyəti Qarabağı Azərbaycan ərazisi olaraq tanıdıqdan sonra Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin bu mövzuda rəsmi Yerevana münasibətdə təhrikedici açıqlamaları pislənilib.  Azərbaycanda siyasi məhbusların sayının getdikcə artmasından narahatlıq ifadə edilib, onların azad edilməsi bir daha tələb olunub.  Ukraynada gedən müharibə ilə bağlı Türkiyənin vasitəçilik missiyası və digər proseslərlə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb.  Sonda cari məsələlər müzakirə olunub.

8 avqust 1992-ci il Başkənd'in azad edildiyi gün kimi tarixə düşüb. Bu əməliyyat Azərbaycan ordusunun həyata keçirdiyi ən uğurlu əməliyyatlardan biri idi. 861 nömrəli hərbi hissənin komandiri, polkovnik-leytenant Cahangir Rüstəmovun rəhbərliyi altında həyata keçirilmiş əməliyyat nəticəsində 4600 hektardan artıq ərazi Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. Əgər Başkənddə əməliyyatlar uğurlu alınmasaydı, Ermənistanla bu kəndin birləşməsi Şınıx bölgəsinin 26 kəndinin birbaşa mühasirə şəraitinə düşməsinə və Ermənistana birləşdirilməsi ilə nəticələnəcəkdi. Həmin 26 kənd ələ keçirilsəydi, bütün əsas yüksəkliklər ermənilərin nəzarətinə keçərdi.  Başkəndi Ermənistanla birləşdirən bir tək avtomobil yolu varıydı. O da Başkənd-Krasnaselsk yoludur. Bu yol da Gədəbəyin Mutudərə aşırımından keçirdi. Bu yolu ermənilər Başkənd üçün, həyat yolu adlandırırdılar. Həyata keçirilmiş əməliyyatlar nəticəsində işğalçıların ayaq izləri birdəfəlik Başkənddən, bütünlükdən Gədəbəydən silinmişdir. Bu əməliyyatlarda Gədəbəylilər ilə yanaşı milliyətcə kabardin, peşakar hərbiçi, Gədəbəydə hərbi komissar işləmiş Vyaçeslav Malbaxov, Şəmkirdən Bakı Ali Hərbi Ümumqoşun komandirləri məktəbinin yetirmələri Dilqəm Əliyev, qardaşı İlham Əliyev, Göyçə mahalından gəlmiş, Çənlibeldə yaşamış Rizvan Pirnəzərov, Özbəkistandan gəlmiş Kür qəsəbəsində yaşamış axısqa türkü İsgəndər Aznaurov və onlar kimi yüzlərlə döyüşçü, Qazax istiqamətindən Eldar Salmanov komandirliyi altında tank bölüyü, Ərəstun Hacıyevin başçılıq etdiyi artilleriya batareyası, Ağstafadan Maqsud Aşurovun rəhbərlik etdiyi reaktiv artilleriya batareyası, Daşkəsən rayonundakı batalyondan bir bölük, Bakıdan 20 nəfərə yaxın xüsusi təyinatlı dəstə və s yer almışdır. Həmin dəstə Qaradağ postundan, Şəmkir batalyonu isə Tovuz rayonunun Göyəbaxan kəndi və Gədəbəyin Saratovka kəndi istiqamətindən Başkəndə girmişdi. 8 avqust günü əməliyyat nəticəsində ermənilər Başkəndin özündə 26 nəfərə itki verməklə tamamilə oranı tərk etdilər.  Yazının hazırlanmasında 861 nömrəli hərbi hissənin silahlanma üzrə komandir müavini Dilqəm Əliyevin verdiyi məlumatlardan yararlanılmışdır.  Həmin dönəmdə çəkilmiş fotolar fotoqraf-jurnalist Kərəm Nebiyev'ə məxsusdur.  Yazını hazırladı: Ceyhun Nəbi

Separatçıların başçısı Araik Arutyunyan müsahibə verib. Baş separatçı yenə də eyni xarakterlə - terrorçu xisləti ilə çıxış edib. O, heç bir halda Azərbaycanın təkliflərini qəbul etməyəcəklərini bildirib. Baş separatçının bu müsahibəsi açıq-aşkar terrora çağırış, Azərbaycanın beynəlxalq aləm tərəfindən tanınmış ərazi bütövlüyünə qəsddir. Üstəlik, Araikin açıqlamasından bəlli olur ki, separatçılar Qarabağdakı erməniləri də girov saxlayırlar. Onlar sadə ermənilərdən terrorçu məqsədləri üçün yararlanırlar. Belə məqamda artıq Azərbaycanın çıxış yolu qalmır: antiterror əməliyyatına başlamaqdan savayı. Çünki bu terrorçular məqsədlərini açıq şəkildə bildirir, silahlı mübarizə aparacaqlarını deyirlər. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə böyük quruculuq işləri gedir, məcburi köçkünlər öz yurd-yuvalarına qayıdırlar. Terrorçuların belə davranışı həm quruculuq işlərinə, həm də yurd-yuvasına qayıdan insanlara böyük təhlükə yaradır. Ona görə də, Azərbaycan öz vətəndaşlarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün separatçı-terrorçuları zərərsizləşdirməlidir. Deməli, antiterror əməliyyatı qaçılmazdır. (Publika.az)

Bakıda şirkətin pulunu mənimsəməkdə təqsirləndirilən Orxan Məmmədov, Zaur Babayev, Cəbrayıl Cəbrayılov, Fuad Xəlilzadə və Murad Rəsulovun cinayət işi üzrə məhkəmənin baxış iclası keçirilib. Sozcu.az Report-a istinadən xəbər verir ki, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi Əli Məmmədovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə dövlət ittihamçısı Eldar Həmzə ittiham aktını elan edib. İstintaqla müəyyən edilib ki, təqsirləndirilən şəxslər “İnteqral” QSC-nin ümumilikdə 525 min manatını mənimsəyiblər. Bildirilib ki, həmin şəxslər şirkətdə müxtəlif vəzifələrdə çalışıblar. Daha sonra söz təqsirləndirilən şəxslərə verilib. O.Məmmədov, Z.Babayev, C.Cəbrayılov və M.Rəsulov elan olunmuş ittiham üzrə özlərini təqsirli bilməyiblər. Yalnız F.Xəlilzadə özünü qismən təqsirli bilib. Məhkəmənin növbəti iclası avqustun 14-nə təyin edilib.

Rusiya aviasiyası Ukraynaya qarşı müharibədə quru əməliyyatlarını dəstəkləmək üçün əhəmiyyətli resurslarını xərcləməkdə davam edir, lakin həlledici əməliyyat effektləri yoxdur. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Britaniya Müdafiə Nazirliyinin hesabatında qeyd olunub. “Rusiyanın taktiki döyüş aviasiyası son aylar gün ərzində 100-dən çox uçuş həyata keçirib, amma bu uçuşların da əksəriyyəti Ukrayna hava hücumundan müdafiə sistemləri səbəbindən öz ərazisində olub. Rusiya təyyarələri çox uzaq məsafədən hədəfləri vurmağa çalışır, amma onlar hələ də ardıcıl dəqiqlik nümayiş etdirə bilməyiblər”, - hesabatda qeyd olunub.

Bakıda mənzildən 34 300 manatlıq qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb. Bu barədə Sozcu.az-a Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Mətbuat Xidmətindən məlumat verilib. Bildirilib ki, Səbail rayonu ərazisindəki mənzillərin birindən 34 300 manat dəyərində qızıl-zinət əşyalarının qeyri-aşkar şəraitdə oğurlanması barədə polisə məlumat daxil olub. Səbail Rayon Polis İdarəsinin 41-ci Polis Bölməsi əməkdaşlarının keçirdikləri əməliyyat tədbiri nəticəsində oğurluq əməlini törətməkdə şübhəli bilinən Bakı şəhər sakini G.Əliyeva müəyyən olunaraq saxlanılıb. Araşdırma aparılır.

Şəmkirdə ölümlə nəticələnən yol qəzası baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, Quliyev Ramil Natiq oğlu idarə etdiyi “VAZ-21015” markalı avtomobillə Şəmkir-Gədəbəy avtomobil yolunun, Şəmkir rayonu Çənlibel kəndi ərazisindən keçən hissəsində hərəkətdə olan zaman idarə etməni itirərək avtomobili aşırıb. Hadisə nəticəsində avtomobildə sərnişin olan 2007-ci il təvəllüdlü İbrahimov Elmir Ayaz oğlu hadisə yerində ölüb. Faktla bağlı cinayət işi başlanıb.

Cənubi Qafqazda normallaşma prosesi sürətlənib. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan Ankarada keçirilən “14-cü Səfirlər Konfransı”nın açılış mərasimində deyib. “Cənubi Qafqazda sabitlik, rifah və təhlükəsizliyin təminatı üçün Türkiyə-Ermənistan və Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşdırılma prosesinin paralel olaraq irəliləməsi vacibdir”, - nazir bildirib. Onun sözlərinə görə, regionda sabitliyin təmin olunmasında koordinasiyalı fəaliyyət önəmlidir.  “Cənubi Qafqazda sabitliyin formalaşması üçün çalışırıq” - XİN başçısı əlavə edib.

Sumqayıtda axtarışda olan şəxs oğurluğa görə tutulub. Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Mətbuat xidmətindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, Sumqayıt Şəhər Polis İdarəsinin 4-cü Polis Bölməsi əməkdaşlarının keçirdikləri əməliyyat tədbiri nəticəsində şəhər ərazisində yerləşən bazarda bir anbardan 7 ədəd elektrik mühərriki, kompressor, qaz balonu, mühərrik qaldıran açar dəsti və 4 ədəd balans mühərriki, bir avtomobil təmiri sexinin həyətindən isə avtomobil ehtiyat hissələri oğurlamaqda şübhəli bilinən Sumqayıt sakinləri Elvin Allahverdiyev və əvvəllər məhkum olunmuş Xəqani Əhmədov saxlanılıblar. Araşdırmalarla E.Allahverdiyevin borclu qismində axtarışda olması müəyyən olunub.

“Separatçıların lideri çıxılmaz vəziyyətə düşdüklərini etiraf edib, Rusiya və Qərbdən əlini üzüb”. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu politoloq Elxan Şahinoğlu deyib. Onun sözlərinə görə, Qarabağdakı erməni separatçılarının başçısı Arayik Arutyunyan acınacaqlı vəziyyətə düşüb. “Erməni separatçılarının lideri Arayik Arutyunyan Azərbaycanın düşməni olsa da, son müsahibəsindən hazırkı reallıqları anladığı bəlli olur. Bəli, onun da dediyi kimi, Azərbaycanın məqsədi Qarabağda separatçılığa son qoymaq və bölgəni Azərbaycanın qanunlarına tabe etməkdir. Bunun üçün bütün imkanlardan istifadə edilir və ediləcək. Separatçıların ümid etdikləri 10 noyabr bəyanatı Azərbaycanı dayandırmaq gücdə deyil. Arutyunyan bunu da anlayıb. Separatçıların lideri çıxılmaz vəziyyətə düşdüklərini etiraf edib, Rusiya və Qərbdən əlini üzüb. Bu, Azərbaycanın separatçılara qarşı təzyiq siyasətini artırmasının doğru olduğunu göstərir”, - deyə politoloq vurğulayıb.

Almaniyada hakim Sosial Demokrat Partiyasının deputatı Andreas Şvarts ilk dəfə olaraq rəsmi Berlini Ukrayna Silahlı Qüvvələrini uzaqmənzilli qanadlı raketlərlə təmin etməyə çağırıb. Xüsusilə, o, Ukraynanın əks-hücumuna kömək etmək üçün Almaniyanın Kiyevə 500 km mənzilli "Taurus” qanadlı raketləri verməli olduğu fikrini ifadə edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "Welt” yazır.  "Əks-hücum dayanır, Ukraynanın onu dəstəkləyəcək əhəmiyyətli hərbi hava qüvvəsi yoxdur (...) Yalnız "Taurus” qanadlı raketləri kimi idarə olunan silahlar qalıb ki, onların köməyi ilə Ukrayna ordusu ruslar tərəfindən salınmış mina sahələrini dəf edə və ərazilərini geri qaytara bilər”, - siyasətçi fikrini izah edib. O, Ukraynanın Rusiyaya bu silahlarla zərbə endirməyəcəyinə əminliyini ifadə edib, çünki o, "Mars” və "Himar”lar xidmətində ola-ola hələ də bunu etmir. "Ukraynalılar Rusiya ərazisinə daxil ola bilərlər, lakin indiyədək bundan yayınıblar", - o vurğulayıb. Şvarts vaxt itkisi ilə bağlı da xəbərdarlıq edib: "Mən dejavunun gələcəyini görürəm. Tank məsələsində olduğu kimi, biz indi də çox güman ki, sonda onsuz da çatdırılacaq mühüm avadanlıqları təhvil verməkdən imtina edirik". Maraqlıdır ki, hazırda Ukrayna Silahlı Qüvvələri Britaniya, eləcə də fransalı həmkarı - SCALP tərəfindən təmin edilmiş uzaqmənzilli "Storm Shadow" raketlərindən istifadə edir. Bununla yanaşı, ABŞ Ukraynaya özünün ATACMS kimi tanınan uzaqmənzilli raketlərini verməkdən çəkinir, çünki onlar Kiyevin Rusiya Federasiyası ərazisinə zərbələr endirmək üçün istifadə edə biləcəyindən ehtiyat edirlər.

Elmi-Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunun həkim-laborantı Aynur Əsədlinin institutun kliniki-diaqnostika laboratoriyasının müdiri Nuriyyə Səlimova barəsindəki xüsusi ittiham qaydasında şikayət üzrə məhkəmə çəkişməsi davam edir.  A.Əsədli birinci instansiya məhkəməsinin qərarından apellyasiya şikayəti verib. Bakı Apellyasiya Məhkəməsində keçiriləcək proses avqustun 8-nə təyin edilib. Şikayət hakim Cavid Hüseynin sədrliyi ilə araşdırılacaq. Qeyd edək ki, Səbail Rayon Məhkəməsində keçirilən prosesdə A.Əsədli laboratoriya müdirinin Cinayət Məcəlləsinin 147 və 148-ci (böhtan və təhqir) maddələri ilə məsuliyyətə cəlb edilməsini tələb edib. O bildirib ki, laboratoriya müdiri mətbuatda çıxış edərək onu dələduz adlandırıb. N.Səlimova isə ittihamları rədd edib. O, özü barəsində böhtan xarakterli məlumatların yayıldığını deyib. Məhkəmə Aynur Əsədlinin xüsusi ittiham qaydasındakı şikayətini təmin etməyib. Nuriyyə Səlimovaya Cinayət Məcəlləsinin qeyd edilən maddələri üzrə bəraət verilib. Xatırladaq ki, bir müddət əvvəl Aynur Əsədli işlədiyi Elmi-Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunda qayçı ilə özünə xəsarətlər yetirərək intihara cəhd etmişdi.

“Qlobal güclərin bölgə uğrunda mübarizəsinin bizə qarşı təzyiqlər siyasətinə keçməsinə imkan vermək olmaz...”                  Rəsmi maaşını İrəvandan alan  Ermənistanın Xankəndindəki baş məmuru Araik Arutunyan dünən yerli televiziya ilə çıxış edib. Bir həftə əvvəldən bu çıxış üçün elə anonslar verilmişdi ki, guya Arutunyanın çox taleyüklü bir çıxışı olacaq və bu çıxışdan sonra Qarabağ ermənilərinin gələcək taleyi müəyyənləşəcək. Açığı, verilən anonslara və real vəziyyətə əsaslanıb, məntiqlə Arutunyanın çıxış yolu barədə praqmatik təkliflər irəli sürəcəyi ehtimal olunurdu. Araik çıxış elədi və.., indiyədək bütün ermənilərin dediklərini təkrar etdi. Yenə “genosid”, “etnik təmizləmə”, “humanitar fəlakət”, “2000 hamilə qadın” ( nə oldu, bunlardan heç doğub qurtaran olmadı ki, say dəyişmir) və bu qəbildən olan terminlər işlətməklə “məzlum, əzabkeş xalq” obrazı təsvir etməyə çalışıb, üstəlik, Vaqif Xaçaturyanı da unutmayıb. Çıxış yolunu isə dirənişi davam etdirməkdə gördüyünü elan edən Arutunyan əlavə şərt də irəli sürüb: “Bizə ünvanlanan istənilən təklif, ilk növbədə, ləyaqətimiz çərçivəsində olmalı, beynəlxalq humanitar norma və qaydalara uyğun olmalıdır. İstənilən həyati vacib təklif və ya qərar üçün xalqımızın hisslərini əks etdirən konsensusa malik olmalıyıq”. İrəvanın Xankəndindəki baş məmuru da, bu fikri tez-tez təkrar edən başqa erməni siyasilər və onlara havadarlıq edən Qərb və Rusiya rəsmiləri də bilməlidir ki,  ləyaqət prinsipi yalnız bir qrup separatçıya aid deyil. Azərbaycan öz milli ləyaqət və dövlət qürurunu qorumaq üçün beynəlxalq hüquqla və tarixən ona aid olan torpaqlarını son qarışınadək heç kəsə güzəşt edəsi deyil. Bizim ləyaqətimiz başqalarının alçaldılmasına hesablanmayıb. Azərbaycanda yaşayan bütün etnik azlıqların hüquq və təhlükəsizliyi necə qorunursa, sayı Azərbaycanda yaşayan digər etnik azlıqlardan qat-qat az olan ermənilərin də hüquqları beynəlxalq hüquq və normalar çərçivəsində qorunacaq. Baxmayaraq ki, 1988-ci ildən başlayaraq ermənilər Azərbaycan xalqı qarşısında elə cinayətlər törədiblər ki, bəlkə də dünyanın heç bir xalqı bu cinayətləri törətmiş bir millətə qarşı bizim kimi humanist mövqedən yanaşmazdı. Bu da bizim xalqımızın “hisslərini əks etdirən konsensusdur”... Ermənilər açıq etiraf edirlər ki, indiki vəziyyətə səbəb Laçın yolunun bağlanması deyil, Azərbaycanın birgəyaşayış təkliflərini qəbul etməməkdir. Xankəndindəki məmurcuqlar da, bütün ermənilər də Azərbaycanla bərabərhüquqlu subyekt kimi danışıqlar aparmaq istəyirlər. Baxmayaraq ki, 44 günlük müharibədən sonra havadarları da ermənilərə çatdırdılar ki, “plankanı aşağı salın”. Salmırlar...  Yaranmış situasiya ermənilərin arzuladıqları mənzərədir. Azərbaycanı qəddar obrazda təqdim edib, beynəlxalq ictimaiyyəti üzərimizə qaldırmaq... BMT-nin, NATO-nun və digər beynəlxalq qurumların hələlik “narahatlıqlarını” ifadə edən çağırışları perspektivdə maraqlarımıza uyğun olmayan duruma çevrilməməlidir. Qlobal güclərin bölgə uğrunda mübarizəsinin bizə qarşı təzyiqlər siyasətinə keçməsinə imkan vermək olmaz. “Humanitar böhran” adı altında siyasi konyukturanın böyüməsi problemin yenidən dondurulmasına gətirib çıxara bilər və bu ilk növbədə bölgəni tərk etmək istəməyən Rusiyanın maraqlarına uyğundur. Qərb isə nə qədər sülhdə maraqlı olsa belə, bu konyukturanı inkişaf etdirib ölmüş “status” məsələsini müzakirə predmetinə çevirməyə cəhd edə bilər. Hər iki xətt Azərbaycanın maraqlarına qətiyyən uyğun deyil...  Laçın yolunda tətbiq edilən məhdudiyyətlər istisna olmaqla düşmənin bu cür təxribat xarakterli təbliğatına qarşı hansı addımlar atılmalıdır ki, situativ mənzərə dəyişmiş olsun? Bəri başdan qeyd edək ki, Laçın yolu “Spayka” üçün qeyd-şərtsiz açılarsa, ermənilər bunu qələbə kimi vurğulayıb, mübarizə ilə çox hədəflərə nail olmağın mümkünlüyünü təbliğ edə bilərlər.  Ağdam yolundan istifadə etmək, Ermənistandan gələn hər hansı bir yükə, o cümlədən humanitar yükə aid deyil. O yoldan istifadə şəraitini biz yaratmalıyıq. Azərbaycan Qarabağın erməni icması üçün humanitar malları real şəkildə nümayiş etdirməli və dünyaya informasiya çatdırmalıdır ki, heç kəsə humanitar fəlakət yaşatmaq niyyətində deyil. Yola beton plitələri də ermənilər özü düzüb. Bura Azərbaycanın ərazisidir və buradakı problemləri özümüz həll edə bilirik. Qarşı tərəf qəbul etmir və bunu “ləyaqət” prinsipi adı altında edirsə, deməli “ləyaqət” bəhanədir, onlar sülh istəmir və bunu heç də gizlətmirlər. Bir vacib tərəfi də qeyd etmək xüsusilə lazımdır ki, Xankəndi ermənilərinin böyük hissəsi Azərbaycanın tərkibində yaşamaq istəmir, eyni zamanda Qarabağı da tərk etmək fikrində deyillər. Separatçılar daha çox qisas və revanşist hisslərlə yaşadıqlarını gizlətmirlər. Ona görə də, “sadə ermənilər bizi gözləyir” rəyinin indiki situasiyada əsası yoxdur. Siyasətimiz reallığa hesablanmalıdır. Reallığın bir tərəfi də indiki həssas dönəmdə Qarabağın erməni icması üçün perspektiv humanitar layihələr, proqramlar barədə rəsmi çıxışlara yer verməkdir. Dünənə qədər bir-birinə güllə atan tərəflərdə inam, etibar tezliklə yaranmır və adətən məğlub tərəfin buna psixoloji ehtiyacı olur. Azərbaycan həm də böyüklüyünü, qalibliyini nümayiş etdirməlidir... Ardınca tələblərimizi irəli sürməliyik, hər zaman təkrar etdiyimiz tələblərimizi. Amma, bu dəfə vaxt verib xəbərdar etmək şərtilə. Erməni silahlı qüvvələri çıxarılır, təhlükəsizlik şərtlərinə əməl etməklə qaçqınlarımız doğma evlərinə qayıdırlar. Amnistiya təklifi də hələlik qüvvədə qalır. Əks halda axtarışda olanları Vaqif Xaçaturyanın aqibəti gözləyir... moderator   İlham İsmayıl

"Ben bu cihana sığmazam" serialından ayrılan aktrisa Işıl Yücesoy çox özəl bir proyektdə kamera qarşısına keçib. Sozcu.az xəbər verir ki, Işıl “Hadi, Tut Elimi” uşaq filmində rol alıb. Rejissorluğunu Tuğçe Soysopun etdiyi filmdə Gürol Beşer, Alp Kırşan, Sevinç Erbulak, Erhan Yazıcıoğlu, Coşkun Demir, Doğan Akdoğan, Ezo Sunal, Tuğçe Karabayır da çəkilib. Keçən il nəvəsi Ozanı qucağına alan Işıl Yücesoy filmin setinin son kadrlarını çəkərək, “Yaxşı, bu qədər əyləncə var. Digər uşaqlarım da məni gözləyir” sözlərini söyləyib. 

“Qarabağda mövcud olan xunta rejimi özünün daim tərəf göstərməyə çalışır. Lakin bu rejimi saxlayan qüvvə Rusiyadır və onun fikirlər məhz Moskvadan verilən təlimatlar əsasındadır”. Bu sözləri Yenisabah.az-a açıqlamasında politoloq Oqtay Qasımov deyib. O, Araik Arutyunyanın son müsahibəsini şərh edib. Xatırladaq ki, Arutyunyan rəsmi Bakını ittiham etməkdən çəkinməyib. “Bu fikirlərə çox da əhəmiyyət verməyin tərəfdarı deyiləm. Çünki o, Xankəndi və Bakını bərabərhüquqlu tərəflər sayır. Üstəlik, hansısa beynəlxalq platforma və mexanizmlər çərçivəsində üçüncü ölkədə danışılar aparılması ilə bağlı həddini aşan təkliflərlə çıxış edib. Bu, Kremlin təlimatlarıdır. Özləri də dəqiq bilirlər ki, Bakı bu cür avantürist və Azərbaycanın suverenliyini şübhə altına alacaq heç bir addıma getməyəcək”, - deyə O. Qasımov qeyd edib. Siyasi təhlilçinin sözlərinə görə, Azərbaycanın mövqeyi birmənalıdır: “Qarabağ məsələsi Azərbaycanın daxili işidir, orada yaşadan insanlar Azərbaycan vətəndaşıdır. Əgər kimlərsə Azərbaycan qanunları və Konstitusiyasını qəbul edərək burada yaşamaq qərarı verəcəksə, onların bütün hüquqi təminatı ödəniləcək. Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul etməyənlər üçün də seçim bəllidir”. O. Qasımovun fikrincə, Arutyunyanın fikirlərində yeni təşəbbüs yoxdur: “Separatçılar hesab edir ki, bu məsələni beynəlxalq gündəmdə daha çox saxlamaqla həm Azərbaycan-Ermənistan normallaşma prosesinə ciddi şəkildə əngəl törədə bilərlər, – bu, Rusiya və Ermənistanın maraqlarına uyğundur, – həm də beynəlxalq təzyiqlərin artırılması yolu ilə Qarabağdakı ermənilərə hansısa status və yaxud digər imtiyazlar verilə bilər. 8 aydır “humanitar fəlakət”dən danışılır. Qarabağ elə bir coğrafi bölgədədir ki, qida və ərzağı yetəcək qədərdir. 30-35 min nəfərlik əhalinin heç bir sıxıntısı yoxdur. Belə bir problem olarsa, bununla bağlı çıxış yolu göstərilib: Ağdam-Xankəndi yolu”. Müsahibimiz xatırladıb ki, əslində, “humanitar yardım” şousu 9 il öncə Rusiya tərəfindən Donbasa göndərilən “humanitar yardım”la eynidir: “O zaman da Rusiya Ukrayna ərazilərinə “humanitar yardım” adı ilə 2 məqsədə nail olmaq istəyirdi: Birincisi. Ukraynanın ərazi bütövlüyünü şübhə altına almaq. İkincisi, “humanitar yardım” adı altında Donbas separatçılarına hansısa əlavə hərbi ləvazimatların çatdırılması. İndi Kreml eyni ssenarini Qarabağda həyata keçirmək istəyir. Araikin səsləndiridyi bəyanatlar sülh prosesinə ciddi əngəl törətməyəcək. Atalar demiş, milçək özü bir şey deyil, amma könül bulandırır.

"Plos One" jurnalında nəşr olunan son elmi araşdırma metabolik sindrom, II tp diabet və prediabetli xəstələrdə zərdəçal əlavəsinin qlükoza metabolizminə təsirini tədqiq edib. Sozcu.az Medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, diabet 2019-cu ildə 437.9 milyondan çox insana təsir edərək qlobal sağlamlıq problemi halına gəlib. Bu xəstəliyə tutulma halları inkişaf etməkdə olan ölkələrdə daha çox rast gəlinir. Bu tip diabetin idarə edilməsi çətin olsa da, müalicə üçün xəstəliyə nəzarət çox önəmlidir. Az inkişaf etmiş ölkələrdə qabaqcıl müalicə üsulları əlçatan olmadığı üçün yerli bitkilərin dərman məqsədli istifadəsinə rast gəlinir. Qida və tibbdə istifadə olunan zərdəçal (sarıkök) diabet xəstəliyi üçün tədqiq olunub. Bu araşdırmada tədqiqatçılar zərdəçalın metabolik sindrom, diabet və prediabetli xəstələrin metabolik və qlisemik parametrlərinə təsiri ilə bağlı mövcud sübutları nəzərdən keçiriblər. Prediabet, metabolik sindrom və ya diabetə tutulan yetkin şəxslərdə də standart terapiyaya nisbətən zərdəçal əlavəsinin təsiri qiymətləndirilmiş və qlisemik parametrləri müqayisə edilib. Zərdəçal əlavəsinə bütün növ "curcuminoid" ekstraktları, aşağı dozada piperin və ya orqanizmə daxil olduqda dövriyyəyə daxil olan preparatlar daxildir.

“Beşiktaş” klubunun baş məşqçisi Şenol Günəş Konfrans Liqasının 3-cü təsnifat mərhələsində "Neftçi"yə qarşı keçirəcəkləri matçlar haqqında danışıb. Sozcu.az Türkiyə mətbuatına istinadən xəbər verir ki, mütəxəssis Bakı təmsilçisinə qalib gələrək mərhələ adlamaq istədiklərini deyib: “Mövsümboyu bütün oyunlarda komanda olaraq gücümüzü ortaya qoymalıyıq. Tempi artırmaq zamanıdır. Heç kimin əsas heyətdə oyayacağına dair zəmanəti yoxdur, hər kəs rəqabətə hazır olsun. İlk hədəf “Neftçi”ni məğlub etməkdir. Bakıdakı oyundan sonra Superliqa matçına hazırlaşacağıq. Əvvəlcə avrokuboklarda işimizi həll edək, sonra çempionat barədə düşünərik”. Qeyd edək ki, “Neftçi” ilə “Beşiktaş” arasında ilk oyun avqustun 10-da “Bakcell Arena”da olacaq. İstanbul təmsilçisi Superliqanın 1-ci turunda avqustun 14-də “Fatih Karagümrük”lə qarşılaşacaq.

Türkiyənin Bursa əyalətində minik avtomobili ilə TIR-ın toqquşması nəticəsində bir ailənin 3 üzvü olmaqla 4 nəfər ölüb, 2 nəfər yaralanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə məlumatı “TRTHaber” yayıb. Bildirilib ki, Bursanın Karacabey rayonunda yol kənarında dayanan yük maşınına minik avtomobili çarpılıb. Nəticədə minik avtomobilinin sürücüsü, həyat yoldaşı, qızı və daha bir nəfər ölüb, 2 nəfər isə yaralanıb. Məlumata görə, yol kənarında dayanan TIR-ın sürücüsü yatıbmış. Hadisə yerinə xilasedicilər, polis əməkdaşları cəlb edilib. Qəzanın səbəbi araşdırılır. Faktla bağlı cinayət işi başlanılıb.

“Barbi” filmi dünya üzrə satışının 17-ci günündə bir milyard dollardan çox gəlir əldə edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Varner Bros” kinostudiyası məlumat verib. Məlumata görə, film dünya üzrə 1,03 milyard dollar bilet satıb. Qeyd edək ki, filmin rejissoru Qreta Qerviq kino tarixində ən çox gəlir gətirən qadın rejissor kimi tarixə düşüb.

Çaplinkadakı morqa Xerson istiqamətindən iki yük maşını dolu rus hərbçilərin meyitləri gətirilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. “Düşmən ağır itkilər verməkdə davam edir və onu hər vasitə ilə gizlətməyə çalışır. Belə ki, Çaplinka yaşayış məntəqəsindəki morqun ərazisinə Xerson istiqamətindən Rusiya ordusunun hərbçilərinin cəsədləri ilə dolu iki yük maşını gəlib”, - məlumatda qeyd olunub.

İran İnqilab Keşikçiləri Korpusu Britaniyanın milli təhlükəsizliyinə ən böyük təhdiddir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Britaniya daxili işlər naziri Suella Braverman deyib. O, həmçinin, SEPAH-ın Böyük Britaniyada fəaliyyətinin mümkün artımından, ölkədə İran hökumətinə müxalifləri hədəfə almaq üçün iranlı casuslar tərəfindən mütəşəkkil cinayətkar dəstələrin cəlb edilməsi ilə bağlı kəşfiyyat hesabatlarından narahat olduğunu bildirib.

Nigerdəki vəziyyət Afrika qitəsində genişmiqyaslı müharibəyə çevrilə bilər. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu NATO-nun Avropadakı keçmiş komandanı, admiral Ceyms Stavridis deyib. “Nigerdəki vəziyyət Avrikada genişmiqyaslı müharibəyə gətirib çıxaracaq? Sözsüz, bunun üçün potensial var. Bu, dağıdıcı bir hadisə olardı”, - Stavridis bildirib.

Ukrayna müharibənin 530-cu günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 250 240 hərbçi, 4244 ədəd tank, 8270 ədəd zirehli döyüş maşını, 4977 ədəd artilleriya sistemi, 709 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 467 hava hücumundan müdafiə sistemi, 315 ədəd hərbi təyyarə, 311 ədəd helikopter, 7451 ədəd avtomobil texnikası, 4154 ədəd PUA, 1377 qanadlı raket, 18 gəmi/qayıq, 735 xüsusi avadanlıq itirib.