“Dünya xarici ticarətinin 80 %-dən çoxu ABŞ dolları ilə aparılır, pomidorla yox...”

“Qazaxıstan “BRİKS”-ə üzv olduğu halda, ABŞ ona qarşı sanksiya yeridə bilər. Bu isə Qazaxıstan üçün ölümə  bərabərdir...” “Qazaxıstanın BRİKS-sə girməməsinin iqtisadi və siyasi tərəflərinin obyektiv səbəblərini bilmədən Rusiyanın bu ölkəyə niyə iqtisadi təzyiq göstərməsinin mahiyyətini dərk etmək qeyri-mümkündür. Postsovet respublikaları arasında Qazaxıstan yeganə respublikadır ki, Rusiya, Qərb və Şərq arasında geo-siyasi balansını bu günə qədər saxlaya bilib”.  Bu fikirləri “Qazaxıstanın “BRİKS”-ə girməkdən imtina etməsini və Rusiyanın bunun əvəzində həmin ölkədən bəzi tərəvəzlərin idxalına qadağa qoymasını necə dəyərləndirirsiz? Buna “tərəvəz diplomatiyası” demək olarmı?”- sualını cavablandıran siyasi analitik Tahir Cəfərli dilə gətirib. “Söhbət  təkcə  tərəvəzdən gedirsə, Qazaxıstanın ondan gələn, gəliri demək olar ki, heçə bərabərdir. Rusiya öz tərəvəz istehsalçılarını qorumaq üçün Qazaxıstan idxalının qabağını alır, çünki bu ölkənin tərəvəzi Rusiyaya buraxıldığı halda, oranın tərəvəzinin  qiyməti aşağı düşür. Misal üçün İran, Pakistan, Əfqanıstan, Misir və s. ölkələrdən Azərbaycana gətirilən kartofun həcmi azaldıqca, ölkəmizdə kartofun qiyməti iki dəfə qalxdı. Bundan Azərbaycan istehsalçıları uddular, bununla belə kartofun keyfiyyətini artırmadılar. Rusiyada da bu proses gedir.  Digər tərəfdən, Avrasiya Gömrük İttifaqının üzvü olan Qazaxıstanın tərəvəz və meyvələrinin qarşısını almağa  Rusiyanın ixtiyarı yoxdur, bununla belə, Rusiyaya keyfiyyətsiz mallar gələrsə, onun qabağı alına bilər. Odur ki, Qazaxıstan tərəvəzinin Rusiyaya buraxılmamasını “BRİKS”-lə əlaqələndirmək doğru deyil”, - deyə davamında həmsöhbətimiz bildirib.   “Qazaxıstanın “BRİKS”-ə girməməsinin başqa geo-siyasi  səbəbləri vardır. Bunları dərk etmək üçün bir şeyi bilməliyik ki, “BRİKS” ABŞ dollarına qarşı bir çox ölkələrin birliyidir. “BRİKS”-ə daxil olan ölkələr, loru dildə desək, öz aralarında  xarici ticarəti öz valyutaları ilə  həyata keçirirlər. Onlar bununla Ümumdünya Ticarət Təşkilatından uzaqlaşmaq istəyirlər. Nəzərə alsaq ki, bu təşkilat ABŞ-nin diktəsi ilə hərəkət edir, onda “BRİKS”-n ABŞ-ın xarici ticarətinə qarşı getdiyini qeyd edə bilərik. Qazaxıstan Prezidentini fəxri qonaq kimi Kazan samitinə şəxsən V.Putin dəvət etsə də, Qazaxıstanın bu birliyə üzv olmayacağını, Qazaxıstan Prezidentinin mətbuat katibi Berik Uali bir neşə gün bundan əvvəl bəyan edib. Onun müsahibəsi ilə bağlı  “Balgenews” nəşrində “Почему Казахстан воздержится от вступления в БРИКС?” “Qazaxıstan niyə “BRİKS”-ə üzv olmaycaq” adlı məqaləmizdə Qasım-Comərd Tokayevin bu siyasi addımına obyektiv qiymət vermişik. Hər şeydən əvvəl bir  fikri diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm ki, Qazaxıstan Prezidenti başqalarından fərqli olaraq praqmatik siyasətçidir. O, atdığı hər bir addımın sonda nəticəsini dərk etməsə, heç bir siyasi addım atmaz... K.Tokayevin “BRİKS”-ə girməməsinin əsas səbəbi onun ölkəsinin birbaşa Qərblə ABŞ və AB ölkələrinin valyutası ilə xarici ticarət aparmasıdır. Onun “BRİKS”-ə üzv olmamasının iqtisadi səbəbi elə budur. Qazaxıstan “BRİKS”-ə üzv olduğu halda, ABŞ ona qarşı sanksiya yeridə bilər. Bu isə Qazaxıstan üçün ölümə  bərabərdir. Qazaxıstan Prezidentinin dollar dövriyyəsindən ölkəsini çıxartmamasının bir səbəbi də ondadır ki, dünyanın xarici ticarətinin 80 % dən çoxu ABŞ valyutası ilə həyata keçirilir, Rusiyaya göndərilən kartofla, pomidorla yox”, -deyə sonda analitik diqqətə çatdırıb.

"Türkiyədəki qruplaşma Bakıda da var"

Əməkdar artist Elnur Kərimov son günlər Türkiyə gündəmini zəbt edən "Yenidoğan şəbəkəsi"nin işinə diqqət çəkib. Sozcu.az unikal-a istinadən xəbər verir ki, aktyor sosial şəbəkə paylaşımında belə bir hadisənin Bakıda da yaşandığını iddia edib. "Son günlərdə Türkiyədə Yenidoğan hadisəsi mənə təəccüblü gəlmədi. Bakıda da var. Mən də bunun qurbanı olmuşam. İndi də övladımla bundan əziyyət çəkirəm", - deyə Elnur yazıb. Qeyd edək ki, Türkiyədə "Yenidoğan şəbəkəsi"nin xəstəxanalarda yeni doğulmuş körpələrə yanlış diaqnozlar qoyaraq təcili yardım şöbələrindən özəl klinikalara yönləndirilməsi və bununla qanunsuz gəlir əldə etdikləri üzə çıxıb. Həmin şəxslər uşaqlara narkotik maddələr verərək onların mövcud vəziyyətini olduğundan daha ağır göstəriblər və uzun müddət orada qalmalarını təmin ediblər. Uşaqların evtanaziya yolu ilə öldürüldüyü də məlum olub. Sağ qalan körpələrin səhhətində isə bilərəkdən problemlər yaradılıb. Ümumilikdə şəbəkənin cinayət əməli nəticəsində 12 uşaq öldürülüb. Dəstə üzvlərinin İstanbulda əlbir olduqları 9 özəl xəstəxananın lisenziyası artıq ləğv edilib. Rəsmi statistikaya görə, Türkiyədə son 10 ildə 3 000-dən çox körpə xəstəxanalarda şübhəli şəkildə dünyasını dəyişib.

Lənkəranda 19 yaşlı qız qəfil öldü

Lənkəranda 19 yaşlı qız qəflətən ölüb. Sozcu.az Report-a istinadən xəbər verir ki, hadisə rayonun Tatoba kəndində qeydə alınıb. 2005-ci il təvəllüdlü Elnurə Qurbanova yaşadığı evdə qəflətən halı pisləşərək vəfat edib. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Fətullah Gülən öldü - Yeniləndi

09:10 FETÖ terror təşkilatının lideri Fətullah Gülənin öldüyü iddia edilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Herkül” saytı məlumat yayıb. Bildirilib ki, 83 yaşlı Fətullah Gülən müalicə aldığı xəstəxanada ölüb. *** Gülənin qohumu Əbusələmə Gülən məlumatı təsdiqləyib. Onun ABŞ-ın Pensilvaniya ştatında yerləşdirildiyi xəstəxanada öldüyü bildirilib.

Sandu Moldova prezident seçkilərində liderdir - Təcili

Moldovanın hazırkı prezidenti Maia Sandu prezident seçkilərində 33% nəticə ilə liderdir. Sozcu.az xəbər verir ki, bununla bağlı ilkin nəticələr Moldova Mərkəzi Seçki Komissiyası (MSK) tərəfindən səslərin 14%-nin sayılmasından sonra dərc edilib. Onu 30 faiz səslə keçmiş baş prokuror Aleksandr Stoyanoqlo izləyir. “Bizim partiya”nın lideri Renato Usatıy isə 15% səslə üçüncü yerdədir. Nəticələrdə dördüncü yeri Qaqauziyanın keçmiş rəhbəri İrina Vlah (5%) tutur. Onun ardınca keçmiş prokuror Viktoriya Furtuna (5%), keçmiş baş nazir, “Moldovanın Gələcəyi” partiyasının rəhbəri Vasili Tarlev (3%) və keçmiş baş nazir İon Çiku (2%) gəlir. Seçkinin qalibi səslərin yarıdan çoxunu toplayan namizəd olacaq. Əks halda noyabrın 3-də birinci turun ilk iki liderinin iştirak edəcəyi ikinci tur təşkil olunacaq.

"Ukraynanın Rusiya təcavüzünə qarşı mübarizəsi həm də Gürcüstanın azadlığı uğrunda mübarizədir" - Zurabişvili

Xəbər verdiyimiz kimi, Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili Tiflisdə AB-yə inteqrasiyaya dəstək məqsədilə keçirilən mitinqdə çıxış edir. Sozcu.az SOVA-ya istinadən xəbər verir ki, xanım prezident mitinqdə Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskiyə müraciət edərək, onun qalib gələcəyini deyib. Zurabişvili bildirib ki, Ukraynanın Rusiya təcavüzünə qarşı mübarizəsi həm də Gürcüstanın azadlığı uğrunda mübarizədir: "Buradan, sizin adınızdan Zelenskiyə üz tutub ona demək istəyirəm ki, onun bizim üçün mübarizə apardığını və qalib olacağını bilirik. Və biz birlikdə Avropaya gedəcəyik". O, həmçinin Moldova Prezidentinə və Gürcüstanın beynəlxalq tərəfdaşlarına müraciət edib: "Maya, bu gün, sənin qələbə günün və Avropa referendumunun qələbə günü olacaq. Biz birlikdə Avropaya girəcəyik!".

Türkiyəni dəhşətə salan qruplaşma: saxlanılanlar var

Bir neçə gündür ki, Türkiyə mediasında yer alan mövzulardan biri də cəmiyyət arasında “yeni doğulanlar qruplaşması” adlandırılan dələduzluq sistemidir. Sozcu.az Globalinfo.az-a istinadən xəbər verir ki, İstanbulda ifşa edilən qruplaşmanın ölkənin 112 Təcili Çağrı Mərkəzində çalışan şəxslər və bəzi xəstəxana işçiləri ilə əlbir olduğu aşkarlanıb. Onların özəl və dövlət xəstəxanalarından transfer etdikləri yeni doğulan sağlam körpələri uzun müddət reanimasiya şöbəsində baxımsız vəziyyətdə saxlayaraq ailələrindən pul tələb etdiyi, hətta bəzi uşaqların ölümünə səbəb olduğu müəyyən edilib. İlkin məlumata görə, qruplaşma iki həkim və bir təcili tibbi yardım maşınının sürücüsü tərəfindən yaradılıb. Son bir neçə gün ərzində hadisə ilə bağlı 50-ə yaxın şübhəli saxlanılıb. Onlardan 22-si həbs olunub, bəzi xəstəxanalar isə bağlanıb. Hadisə ilə bağlı genişmiqyaslı araşdırma davam edir.

Harris İsrailin soyqırım törətdiyini təsdiqlədi – Sensasiya

ABŞ vitse-prezidenti və prezidentliyinə namizəd Kamala Harris Milvaukidə keçirilən bir müzakirədə İsrailin soyqırım törətdiyini “gerçək” adlandırıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Yerusəlim Post” yazıb. Bildirilib ki, görüşdən yayılan videoda Viksonsin-Milvauki Universitetindəki bir qrup tələbə ilə görüşü zamanı bir tələbə Qazzadakı soyqırım haqqında sualla Harrisin sözünü kəsdiyi görünür. “Sizin danışmaq hüququnuza hörmət edirəm. Nədən danışdığınızı bilirəm. Mən atəşkəs istəyirəm. Müharibənin sona çatmasını istəyirəm”, - deyə Harris bildirib. Daha sonra tələbə Harrisə doğru yaxınlaşaraq, “Soyqırım, elədirmi? Siz soyqırıma milyardlarla dollar xərclədiniz”, - deyə davam edib. Bu zaman təhlükəsizlik qüvvələri tələbəni zaldan çıxarmağa çalışıb. Harris isə “Dinləyin, onun danışdığı şey gerçəkdir. Bu gerçəkdir. Bu gün müzakirə etmək üçün gəldiyim mövzu deyil, amma bu gerçəkdir və onun səsini hörmət edirəm”, - deyə vurğulayıb. ABŞ-ın sabiq səfiri Devid Fridman “Nyu York Post”a bildirib ki, Harris “İsrailin soyqırım törətdiyi” ilə bağlı yalan ittihamı ictimai şəkildə təsdiqlədi.

Berlində Fələstinə dəstək aksiyası: 12 polis yaralandı

Almaniyanın paytaxtı Berlində Fələstini dəstəkləyən nümayişlər zamanı 12 polis əməkdaşı yaralanıb. Sozcu.az TASS-a istinadən xəbər verir ki, etiraz aksiyaları zamanı polis əməkdaşlarına hücuma və onlara müqavimətə görə 57 nəfər müvəqqəti saxlanılıb. Bundan əlavə, bəzi iştirakçılar üzlərini bağlayaraq qadağan olunmuş şüarlar səsləndiriblər. Asayişi 520 polis əməkdaşı təmin edib.

Qubada ağır qəza: sürücü öldü

Qubada iki avtomobil toqquşub, ölən var. Sozcu.az-ın Report-a istinadən məlumatına görə, hadisə Quba şəhərinin Əliqulu Nərimanov küçəsində "Opel" və "VAZ-2107" markalı minik avtomobilləri toqquşub. Nəticədə "Opel"in sürücüsü Natiq Qəhrəmanov hadisə yerində ölüb. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Fransa Rusiyanın pulu ilə Kiyevə 12 “Sezar” göndərir

Fransa Ukraynaya daha 12 “Sezar” özüyeriyən haubitsa verəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə BFMTV məlumat yayıb. Məlumata görə, haubitsalar Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən əldə edilən gəlirlə alınıb.

970-ci gün: Rusiyanın itkiləri yeniləndi

Ukrayna müharibənin 970-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 678 520 hərbçi, 9 047 ədəd tank, 18 111 ədəd zirehli döyüş maşını, 19 565 ədəd artilleriya sistemi, 1 232 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 978 hava hücumundan müdafiə sistemi, 369 ədəd hərbi təyyarə, 329 ədəd helikopter, 26 987 ədəd avtomobil texnikası, 17 287 ədəd PUA, 2 624 qanadlı raket, 28 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 3 476 xüsusi avadanlıq itirib.

ABŞ Rusiyaya hərbi güc tətbiq etməyə hazırdır - Panetta

NATO müttəfiqini qorumaq zərurəti yaranarsa, ABŞ Rusiyaya qarşı hərbi güc tətbiq etməyə hazırdır. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ABŞ-ın keçmiş müdafiə naziri (2011-2013) Leon Panetta deyib. Onun sözlərinə görə, Vladimir Putinin anladığı yeganə dil gücdür. Ona görə də Moskva ilə danışıqlar aparmaq üçün güc tətbiq etmək lazımdır: "Ona başa salmalıyıq ki, biz heç bir halda Rusiyanın Ukraynada uğur qazanmasına imkan verməyəcəyik. Bu, Kiyevi qabaqcıl silahlarla təmin etmək, Rusiyadakı hədəfləri vurmaq imkanı - dronları və raketləri Ukrayna torpaqlarına hücum etməmişdən əvvəl məhv etmək deməkdir. Onlar Ukraynaya İsrailin istifadə etdiyi Dəmir Qübbənin ekvivalentini verməlidirlər".

Le Monde: ABŞ Ukraynanın NATO-ya üzv olmasına etiraz etmir

Amerika Birləşmiş Ştatları artıq Ukraynanın NATO-ya üzv olmasına etiraz etmir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Le Monde” mənbəyə istinadən yazır. Nəşrin yazdığına görə, demokratların namizədi Kamala Harris prezident seçkilərində qalib gəlsə, ABŞ-ın hazırkı lideri Co Bayden keçid dövründə Ukraynanın NATO-ya dəvət olunması məsələsində aktiv fəaliyyət göstərəcək. Bununla belə, ekspertlərin fikrincə, Respublikaçı Donald Tramp qalib gələrsə, vəziyyəti dəyişə bilər. "Le Monde" məqaləsində qeyd edir ki, ABŞ-ın bu məsələ ilə bağlı qərarı Ukraynanın NATO-ya üzvlüyünə qarşı çıxan Almaniyanı belə razı sala bilər. Lakin, gözlənilir ki, Türkiyə və Macarıstan Ukraynanın tez bir zamanda alyansa daxil olmasına qarşı çıxacaq. Hollandiyanın müdafiə naziri Ruben Brekelmansın sözlərinə görə, NATO-ya üzv ölkələr arasında bu məsələ ilə bağlı hələ də yekdil qərar yoxdur.

Salyanda 51 yaşlı kişi döyülərək öldürülüb

Salyan sakini döyülərək öldürülüb. Sozcu.az-ın məlumatına görə, hadisə şəhərin T.Xəlilbəyli küçəsində qeydə alınıb. Rayon sakini, 1973-cü il təvəllüdlü Salayev Əziz Sərvənəli oğlunun meyiti həmin küçədə aşkarlanıb. Hadisə yerinə hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları cəlb olunub. İlkin məlumata görə, Ə.Salayevin döyülərək öldürülüb. Hadisənin əsl səbəbi isə araşdırmalardan sonra məlum olacaq.report)

Harris 3 qərarsız ştatda Trampı qabaqladı

ABŞ-nin vitse-prezidenti Kamala Harris, demokratlardan ən yüksək dövlət vəzifəsinə namizəd olaraq, üç qərarsız ştatda seçici dəstəyi səviyyəsinə görə respublikaçılardan olan rəqibi Donald Trampı qabaqlayır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu, “Newsweek” jurnalında dərc edilmiş “Bullfinch Group” sorğusunun nəticələrindən bəlli olub. Məlumata əsasən, Harrisin ən böyük üstünlüyü Miçiqan ştatındadır, burada sorğuda iştirak edənlərin 53 faizi onu dəstəkləyir, Trampa isə respondentlərin 45 faizi güvənir. Digər iki ştatda – Viskonsin və Pensilvaniyada iki namizəd arasındakı fərq xəta payı çərçivəsindədir. Viskonsində Harris Trampı üç faiz bəndi (f.b.), Pensilvaniyada isə bir f.b. qabaqlayır. Qeyd olunub ki, sorğu üç ştatın sakinləri arasında 11-17 oktyabr tarixlərində keçirilib və ona 1,8 min nəfər qatılıb. Tədqiqatın xəta payı 4 f.b. təşkil edir. Xatırladaq ki, ABŞ-də prezident seçkiləri noyabrın 5-də keçiriləcək.

Yeni saziş: Almaniya Ukraynanın müdafiəsini gücləndirir

Ukrayna və Almaniya Ukraynanın hava hücumundan müdafiəsini dərhal gücləndirmək barədə razılığa gəliblər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin rəhbəri Feysbuk səhifəsində məlumat yayıb. Müvafiq sənədi Ukraynanın müdafiə naziri Rüstəm Umerov və almaniyalı həmkarı Boris Pistorius G7 ölkələrinin müdafiə nazirlərinin görüşündə imzalayıblar. Umerov bildirib ki, bu sazişə Belçika, Norveç, Hollandiya və Danimarka da qoşulacaq.

Ukraynada müharibə davam edir, dondurmaq olmaz

Ukraynada müharibə davam edir və kifayət qədər uzun müddət davam edə bilər, lakin onu dondurmaq olmaz. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ukrayna Baş nazirinin Avropa və Avro-Atlantik inteqrasiya məsələləri üzrə müavini Olqa Stefanişina bildirib. Onun sözlərinə görə, bu, dövlətin mövcudluğu uğrunda müharibədir və o, Avropanın müharibə şəraitində yaşadığı normallığa keçə bilməz. "Ona görə də hesab edirəm ki, zaman keçdikcə müttəfiqlər də Ukraynanı dəstəkləmək üçün səfərbər olacaqlar".

Göyçayda ağır qəza: ölən var

Göyçayda bir nəfərin ölümü ilə nəticələnən yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, hadisə gecə saatlarında, rayonun Ləkçıplaq kəndində qeydə alınıb. İlkin məlumata görə, hərəkətdə olan iki minik avtomobili toqquşub. Qəza nəticəsində sürücülərdən biri hadisə yerində ölüb.

Ukraynaya 42 milyon dollarlıq dron veriləcək

Niderland Ukraynaya 42,6 milyon avro dəyərində kəşfiyyat PUA-ları təhvil verəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Niderland Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb. Məlumata görə, "DeltaQuad" şirkəti tərəfindən istehsal olunan PUA-lar kəşfiyyat, müşahidə və nəzarət üçün nəzərdə tutulub. Niderland Müdafiə Nazirliyi vurğulayır ki, aparatların sayı və dəqiq çatdırılma tarixləri təhlükəsizlik səbəbi ilə açıqlanmır.

Minik maşını avtobusla toqquşdu - Yaralı var

Kürdəmirdə yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib. Sozcu.az-ın məlumatına görə, hadisə şəhərin Bakı prospektində qeydə alınıb. Hərəkətdə olan minik avtomobilinin avtobusla toqquşması nəticəsində sürücülərdən biri xəsarət alıb. Yaralı təcili tibbi yardım maşınının köməyi ilə Kürdəmir rayon Mərkəzi Xəstəxanasına aparılıb və həkim nəzarətinə götürülüb. Qəza zamanı avtomobillərə ciddi ziyan dəyib.

NATO ABŞ-ın rolunu azaldır: yükü özü çəkəcək!

NATO Ağ Evin yeni rəhbəri seçildikdən sonra ABŞ-ın Ukraynaya dəstək rolunu azaltmağı planlaşdırır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə CNN alyansının yüksək rütbəli şəxsinə istinadən məlumat yayıb. “Baş katib Mark Rutte NATO-nu təhlükəsizlik məsələlərində yardım sahəsində lider kimi görmək istəyir, nəinki bu rolu öz üzərinə götürən bir müttəfiq”, – nəşrin həmsöhbəti bildirib.

Xəzərdə zəlzələ oldu

Zəlzələlərin tədqiqatı bürosunun məlumatına əsasən, Xəzər dənizində 3.1 maqnitudalı zəlzələ qeydə alınıb. Bu barədə Sozcu.az-a Seysmoloji Xidmət Mərkəzindən məlumat verilib. Bildirilib ki, zəlzələ yerli vaxtla 01:02 -də, 68 km dərinlikdə qeydə alınıb.

Neft həftəni bu qiymətlə yekunlaşdırdı

Dünya birjalarında neft yenidən ucuzlaşıb. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 73,06 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 69,22 dollara satılır.