Dünya

Serbiyanın Novi-Sad şəhərindəki etirazlar fonunda ölkənin mədəniyyət naziri Nikol Selakoviçə hücum edilərək onun burnu sındırılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Serbiya Prezidenti Aleksandar Vuçiç İnstaqram hesabında məlumat paylaşıb. "Onlar, həmçinin nazir Selakoviçə bu gün axşam hücum ediblər və düşünürlər ki, problemi həll ediblər. Onlar, sadəcə olaraq, bu ölkədə demokratiya haqqında nə düşündüklərini və onlardan fərqli düşünən insanlara necə yanaşacaqlarını bir daha göstərdilər" , - deyə o yazıb. Xatırladaq ki, martın 7-də Novi-Sadda tələbələr etiraz yürüşü keçiriblər, xeyli sayda vətəndaş onlara qoşulub. 2024-cü il noyabrın 1-də dəmiryol vağzalında talvarın uçması nəticəsində 15 nəfərin həlak olması ilə əlaqədar ölkədə etirazlar başlayıb.

Qarşıdakı payız aylarında ya ABŞ-ın iştirakı ilə və ya onsuz İsrailin İranın nüvə bazalarına hava hücumları etməsi gözləniləndir və 2025-ci ildə İran dünyada barəsində ən çox danışılan ölkə olacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu türkiyəli siyasi şərhçi Mete Sohtaoğlu “Haber Qlobal” televizya kanalındakı çıxışında deyib. “İran öz torpaqlarında PKK və PJAK terror təşkilatlarına ev sahibliyini davam edəcəyi təqdirdə Türkiyə hava qüvvələri İraqın şimalında Pəncveyn bölgəsində olduğu kimi, terrorçuların İranın şimal qərbindəki yerləşən bazalarını da bombalaya bilər”, - o bildirib. Sohtaoğlu İranda iqtisadi problemlərə, xüsusən elektrik kəsintiləri səbəbindən yenidən başlayan narazılıq və gərginliyə diqqət çəkərək, Tehranın terror təşkilatlarına dəstəyini kəsmədiyi təqdirdə daha ciddi təpkilərlə qarşılaşacağını söyləyib.

Ukrayna və Amerika nümayəndə heyətləri gələn həftə Səudiyyə Ərəbistanında görüşəcəklər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski sosial şəbəkə hesablarında məlumat verib. Dövlət başçısı qeyd edib ki, o martın 10-da Səudiyyə Ərəbistanına səfər edəcək, Krallığın vəliəhdi, Baş nazir Məhəmməd bin Salman bin Əbdüləziz Al Səudla görüşəcək.

Britaniya Ukrayna ilə yeni iqtisadi saziş imzalayıb. Bu müqaviləyə əsasən, Kiyev hava hücumundan müdafiə sistemləri üçün raketlər də daxil olmaqla, hərbi tədarük üçün 2 milyard dollar alacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Böyük Britaniyanın Baş naziri Key Starmer bildirib. Ayrılan məbləğ 5000-dən çox hava hücumundan müdafiə raketinin alınması üçün kifayət edəcək, deyə Baş nazir Starmer ətraflı şəkildə bildirib. Müqavilə Böyük Britaniyanın da xeyrinə olacaq. Xüsusilə İngiltərənin müdafiə sənayesi sektorunda bu raketlərin istehsalı üçün yeni iş yerləri açılacaq.

Polşanın Baş naziri Donald Tusk Rusiya ilə sərhəddə Avropa qoşunlarının mövcudluğunun artırılmasının nəzərdən keçirilməsini təklif edib. Sozcu.az xəbər verir ki, Tusk bu barədə AB-nin Brüsseldə keçirilən sammitindən əvvəl deyib. “Rusiya və Belarusla sərhədlərdə Avropa və NATO qoşunlarının mövcudluğunun artırılmasının zəruriliyindən də danışacağam”, - o bildirib.

Rusiya İstintaq Komitəsinin Çebarkul qarnizonu üzrə hərbi idarəsinin müstəntiqləri Çelyabinsk vilayətinin Çebarkul şəhərinin ticarət pavilyonlarında reyd keçirib. Sozcu.az yerli KİV-ə istinadla bildirir ki, tədbir zamanı bir müddət əvvəl Rusiya pasportu alsa da, hərbi qeydiyyatdan keçməyən miqrantlar müəyyən edilib. Beş nəfər hərbi komissarlığa aparılıb. Onlara müqavilə üzrə xidmət şərtləri barədə də məlumat verilib. Qeyd edək ki, ötən ilin dekabrında Sankt-Peterburqda ərzaq anbarına basqından sonra 24 nəfər hərbi komissarlığa aparılıb. Tədbirlər zamanı əcnəbilər də daxil olmaqla 350-dən çox vətəndaş yoxlanılıb. Bundan əvvəl Yekaterinburqda, Koltsovo hava limanında hərbi müstəntiqlər bir müddət əvvəl Rusiya vətəndaşlığını almış miqrantlara qarşı reyd keçiriblər. Hərbi komissarlıqda qeydiyyatdan keçməyən hər kəsə çağırış vərəqəsi verilib.lent)

Ukrayna və ABŞ nümayəndələri iclas çağırmaq üzərində işlərə başlayıblar. Sozcu.az Globalinfo.az-a istinadən xəbər verir ki, bunu Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski videomüraciəti zamanı deyib. “Bu gün Ukrayna və ABŞ komandaları toplantı təşkil etmək üzrə işlərə başladılar. Andrey Yermak və Mayk Uolts arasında telefon danışığı oldu, müsbət irəliləyiş var. Növbəti həftə ilk nəticələri görəcəyik”, – Ukrayna prezidenti qeyd edib. O, həmçinin martın 6-da Brüsseldə keçiriləcək Avropa Birliyi ölkələrinin növbədənkənar sammitində iştirak edəcəyini də vurğulayıb. “Diplomatik hadisələrin nə qədər sürətlə inkişaf etdiyini hər kəs görür”, – deyə əlavə edib.

Tramp ticarət tariflərini artırdıqdan sonra Çin ABŞ-a qarşı ritorikasını xeyli sərtləşdirdi. Bu gün, martın 5-dən etibarən, ABŞ-dakı şirkətlər Çindən idxala görə əhəmiyyətli dərəcədə daha çox pul ödəməli olurlar.  Tibbi mallar xüsusilə ağır zərbə alacaq: iynələrin rüsumu indi 50%, qoruyucu maskalar üçün - 25% (əvvəllər 7,5%), tibbi əlcəklər üçün - 25% (əvvəllər 7,5%). ABŞ prezidenti Donald Tramp bu tədbirləri fentanil adlı narkotik maddənin Çindən ABŞ-a qaçaqmalçılığı ilə əsaslandırır.  Lakin Çin vəziyyətə çox fərqli baxır və sərt bəyanatlarla cavab verir. Çinin ABŞ-dakı səfirliyi Çin nazirliyinin rəsmisinə istinadən verdiyi açıqlamada, "Fentanil məsələsi ABŞ-ın Çin idxalına tətbiq etdiyi tarifləri artırmaq üçün əsassız bir bəhanədir" dedi.  "Hüquqlarımızı və maraqlarımızı qorumaq üçün cavabımız tamamilə qanuni və zəruridir." “Biz qorxmuruq.  Təzyiq, məcburiyyət və təhdidlər Çinlə mübarizə yolu deyil.  Bizə maksimum təzyiq göstərməyə çalışanlar səhv hədəf seçib, səhv hesablayıblar.  Əgər Birləşmiş Ştatlar həqiqətən də fentanil problemini həll etmək istəyirsə, Çinlə bərabərhüquqlu şəkildə məsləhətləşməlidir”, - hesabatda deyilir. Çin çox sərt bəyanatla yekunlaşdırır: “Əgər Birləşmiş Ştatlar müharibə istəyirsə – istər tarif müharibəsi, istər ticarət müharibəsi və ya hər hansı digər müharibə – biz sona qədər mübarizə aparmağa hazırıq”.

Böyük Britaniya Baş naziri Keyr Starmer və Fransa Prezidenti Emmanuel Makron Ukraynada sülh planını təqdim etmək üçün gələn həftə Vladimir Zelenski ilə birlikdə Vaşinqtona getməyə hazırdırlar. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Deyli Meyl” diplomatik mənbələrə istinadla yazıb. “Starmer və Makron Vaşinqtona getməyə hazırdırlar. Zelenski gələn həftə ABŞ Prezidenti Donald Trampa planla bağlı vahid mövqe təqdim edəcək”, - məlumatda qeyd olunub.

ABŞ şirkəti Panama limanlarını satın alıb. Sozcu.az xəbər verir ki, Birləmiş Ştatların “BlackRock-TiL” şirkəti Panamanın Balboa və Kristobal limanlarında səhmlərin 90 fazini ələ keçirib. Bu razılaşmanın 22,8 milyard dollara başa gəldiyi vurğulanır. Saziş Panama hökumətinin təsdiqindən sonra qüvvəyə minəcək. Yekun razılaşmanın aprelin 2-dən gec olmayaraq baş tutacağı bildirilir. Xəbərdə qeyd olunur ki, amerikalılar 23 ölkədə 199 yanalma körpüsünə sahib olan şirkətlərdən daha 43 liman almağı planlaşırıb.

Ukraynanın silah istehsalı onun tələbatının yalnız üçdə birini ödəyir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ukraynanın Baş naziri Denis Şmıqal ABŞ-ın hərbi yardımları dayandırması xəbərləri fonunda deyib. “Hazırda ehtiyacımız olan silahların təxminən üçdə birini istehsal edirik. Hədəfimiz 50 faizdir, bundan az deyil”, - o bildirib.

Tramp administrasiyası yüksək rütbəli hərbçilərə Ağ Evin icazəsi olmadan rəsmi olaraq terrorçu kimi təyin edilmiş hədəflərə qarşı hava hücumları ilə bağlı qərar qəbul etməyə imkan verən yeni qaydaları təsdiqləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Militari Tayms” portalı adı açıqlanmayan Pentaqon rəsmisinə istinadən məlumat yayıb. “Terrorizmlə mübarizənin effektivliyini artırmaq üçün silahlı qüvvələrin qərarların qəbul edilməsində səlahiyyətlərinin və müstəqilliyinin genişləndirilməsi zəruri idi”, - mənbə bildirib.