Paşinyan Makronu Ermənistana dəvət etdi

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Fransa prezidenti Emmanuel Makronu İrəvana rəsmi səfərə dəvət edib. Sozcu.az "Sputnik Armenia"ya istinadən xəbər verir ki, Paşinyan Bastiliyanın alınması günü ilə bağlı təbrikində bu barədə yazıb. O, "Qarabağ məsələsinin həlli prosesində göstərdiyi səylərə görə" Fransa liderinə təşəkkür edib. Paşinyan qeyd edib ki, İrəvan Parisin məsələyə diqqətini xüsusilə yüksək qiymətləndirir.

Putinin ətrafından da məlumatlar alırıq - Budanov

"Kəşfiyyatımızın Rusiya prezidenti Vladimir Putinə yaxın mənbələri var". Sozcu.az "Reuters" agentliyinə istinadən xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna hərbi kəşfiyyatının rəhbəri Kiril Budanov məlumat verib. "Bizim öz mənbələrimiz var. Belə demək mümkünsə, Putinə ən yaxın otaqlarda. Ona görə də biz adətən nə baş verdiyini bilirik", - Budanov deyib. O əlavə edib ki, Ukrayna 2014-cü ildə informasiya müharibəsində tamamilə uduzub, lakin nəticə çıxarıb və ona görə də 2022-ci ildə tamamilə fərqli şəkildə başlayıb: "İndi ruslar artıq uduzurlar". Jurnalistlər Ukraynanın düşmənləri məhv etmək prinsipini İsraillə müqayisə ediblər. Budanov belə bir bənzətməni inkar etməyib.

Madər Musayev vəfat etdi

Deputat Madər Musayev 75 yaşında dünyasını dəyişib. Sozcu.az Unikal.az-a istinadən xəbər verir ki, o, bir müddət davam edən xəstəlikdən sonra vəfat edib. Xatırladaq ki, bir neçə gün öncə Madər Musayev ayağından aldığı xəsarətlə xəstəxanaya yerləşdirilmiş və əməliyyat olunmuşdu.

Marsda ilk dəfə üzvi birləşmələrin izləri aşkar olundu

NASA-nın "Perseverance" roveri ilk dəfə Mars kraterində üzvi birləşmələrin izlərini aşkar edib. Sozcu.az oxu.az-a istinadən bildirir ki, bu barədə Britaniyanın "Nature" elmi jurnalında məqalə dərc olunub. Tədqiqatda dünyanın müxtəlif ölkələrindən alimlərin iştirak etdiyi bildirilib. Məlumata görə, cihaz "kraterin dibindəki süxurlarda bir və ya iki karbon halqası olan müxtəlif üzvi molekullara uyğun gələn izlər tapıb". Eyni zamanda, tədqiqat müəllifləri hansı növ üzvi maddələrin tapıldığını müəyyən edə bilməyiblər. Elm adamları bu qənaətə 45 kilometrdən çox eni olan Ezero kraterində rover tərəfindən çəkilmiş yüksək ayırdedici şəkilləri təhlil edərək gəliblər. Bildirilir ki, tapılan üzvi molekulların təbiətində və paylanmasındakı fərqlər bir vaxtlar Marsda su mühitinin dəyişməsi ilə bağlı müxtəlif proseslərin baş verdiyini göstərir. Tapılan maddələrin üzvi mənşəyinin təsdiqi üçün nümunələrin Yerə çatdırılması tələb olunur. Onlar 2026-ci ildən sonra başlaya biləcək Marsa Qayıdış missiyası tərəfindən çatdırılmalıdır.

Röya: “Oğluma söz vermişəm ki, ikinci dəfə...”

"Deyirlər ki, Hüseyn təkdir. Nə vaxtsa ikinci dəfə ailə qurmaq, uşaq dünyaya gətirmək istəyərsən? Deyirəm ki, yox". Sozcu.az bizim.media-ya istinadən bildriir ki, bu sözləri Xalq artisti Röya Ayxan deyib.  İkinci dəfə hamilə qaldığını yuxusunda görən sənətçi qorxudan ayılaraq ağladığını bildirib: "O qədər beynimə salıb "yox" demişəm ki, bir dəfə yuxuda da ikicanlı və yekə qarnımın olduğunu gördüm. Yuxuda ağlayıb deyirdim ki, mən oğluma söz vermişəm, hamilə ola bilmərəm. Axı necə oldu ki, ərə getdim? Yuxudan ayılıb ağladım. Həyatımda da başa düşürəm ki, oğlum Hüseyn mənim üçün təkdir. Qızımın olmasını heç istəmərəm. Lazım deyil".

Səhərlər bu qidaları yeməyin!

Dietoloqlar sağlamlığa zərərli olan məşhur və asan hazırlanan səhər yeməyini açıqlayıblar.  Sozcu.az lent.az-a istinadən bildirir ki, mütəxəssislərin fikrincə, şəkər, bal, şokolad və dadlandırıcı qidalarda karbohidratlar yüksəkdir. Bu da gün ərzində enerjinin azalmasına və yavaş düşünməyə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, sürətli karbohidratlar beldə tez yerləşir və şəkərin miqdarına görə bəzi dənli bitkilər hətta şirniyyatları da üstələyir. Bu məhsulun həddindən artıq istehlakı piylənmə və ciddi xəstəliklərin inkişaf riskini artırır. Bu baxımdan səhər yeməyində bu qidalardan uzaq durmaq sağlamlığınız üçün daha məsləhətlidir.

"Azərbaycan komandası ilə danışıqlar aparırıq" - Sərvət Çətin

Türkiyə superliqa təmsilçisi "Sivasspor" Azərbaycan klubu ilə yoxlama matçı keçirə bilər. Sozcu.az "TRT Spor"a istinadən xəbər verir ki, bu haqda komandanın baş məşqçisi Sərvət Çətin məlumat verib. O, komandasının iyulun17-də Ərzurum şəhərində təlim-məşq toplanışına başlayacağını deyib.  "Dörd yoxlama oyunu keçirməyi nəzərdə tuturuq. Artıq iki rəqibimiz bəllidir. Bunlar "Antalyaspor" və "Ümraniyespor"dur. Bundan başqa, bir İran və bir Azərbaycan komandası ilə də oyunumuz ola bilər. Amma hələlik bu iki matçla bağlı məsələ dəqiq deyil. Danışıqlarımız davam edir".  Qeyd edək ki, iyulun 10-dan etibarən Azərbaycan klublarından "Səbail" Ərzurumda təlim-məşq toplanışındadır. Bugünlərdə baş məşqçi Şahin Diniyev Qol.az-a bildirib ki ,Ərzurumda toplanış müddətində 3 yoxlama oyunu keçirəcəklər: "Rəqiblər "Ərzurumspor", "Konyaspor" və “Sivasspor” olacaq. Son iki komanda  Türkiyə Superliqasının təmsilçisidir. Bu cür rəqiblərlə oyunlar bizim üçün dərs olacaq. Bütün problemlər məhz həmin matçlarda üzə çıxacaq”.

Güneylilər çağırış etdi: Süleymani yox, Həşimov!

Güney azərbaycanlılar 2020-ci ilin 14 iyulunda Tovuz rayonu ərazisində Ermənistan təxribatının qarşısını almaq üçün keçirilən əməliyyatlar zamanı şəhid olan general Polad Həşimovun ildönümünü qeyd edirlər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə güneyli sosial media istifadəçiləri paylaşımlar ediblər. Onlar sosial media kanallarında Polad Həşimovun fotolarını paylaşır, onun həyatı və Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad edilməsi, müdafiəsi uğrundakı döyüşləri ilə bağlı materiallar dərc edirlər. Azərbaycanlı sosial media istifadəçiləri Qasım Süleymaninin bölgədə İran hegomonluğunun və terorçu molla hakimiyyətinin güclənməsinə xidmət etdiyi halda, Polad Həşimovun ədalət və Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad olunması uğrunda mübarizə apardığını vurğulayırlar. Sosial şəbəkə istifadəçiləri azərbaycanlı Polda Həşimov olduğu halda iranlı Qasım Süleymanini özünə ideal seçən azərbaycanlıları qınayırlar. Güneyli fəalların yazdıqlarına görə, Təbriz və Tehran şəhərlərində Polad Həşimovun anım mərasiminin keçirilməsi nəzərdə tutulsa, bununla bağlı yazılı müraciət olunsa da, hökumət imkan verməyib.

Ukraynada daha bir rus general öldürüldü

Ukrayna Silahlı Qüvvələri Zaporojye vilayətinin Rusiyanın işğalı altında olan Berdyansk şəhərində RF-nin ordu generalı Olaq Tsokovu zərərsizləşdirib.  Sozcu.az “RBK-Ukraina”ya istinadən xəbər verir ki, bunu Ukraynanın Mariupol şəhəri merinin müşaviri Pyotr Andryuşenko bildirib.  Məlumata görə, Ukrayna müdafiəçiləri Berdyanskda Rusiya hərbçilərinin yerləşdiyi “Dyuna” mehmanxanasını bombalayıb. Nəticədə Rusiyanın oteldəki hərbi rəhbərləri də ölüb. Onların arasında ordu generalı Oleq Tsokov da var.  Ukrayna Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı da bu məlumatı təsdiqləyib. Qərargahın sözçüsü Andrey Kovaleyov bildirib ki, işğalçılar bütün gecəni rusiyalı hərbçilərin meyitlərini yerli morqa daşıyıblar. 

Polad Həşimovun bacısı: "Qatillərinə və xainlərə ölmək üçün yalvarmalarını arzu edirəm"

Bu gün Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, şəhid general-mayor Polad Həşimovun anım günüdür. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə şəhidin bacısı Kəmalə Haşımova sosial şəbəkə hesabında yazıb: "Xəyanətə və misilsiz cinayətə açılan 14 iyul sabahı. Tanrının Azərbaycana bəxş etdiyi dəyərin şəhidliklə əbədi doğulduğu tarix. Ölümüylə əfsanəyə dönən, Azərbaycanın 105 illik və əbədi cümhuriyyət tarixində öz torpaqları üçün səngərdə şəhid edilən ilk və tək Paşası. Əsl Generalın, əsl insanın, əsl qəhrəmanın necə olduğunu göstərən adam. Qisasın qiyamətə qalmasın!  Qatillərinə və xainlərə ölmək üçün yalvarmalarını arzu edirəm. Səninlə bərabər bütün şəhid qardaşlarımızın ruhuna ehtiram və salam olsun".  Qeyd edək ki, P.Həşimov 2020-ci il iyulun 14-də Tovuz istiqamətində baş verən döyüşlər zamanı Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin hücum cəhdinin qarşısını alarkən həlak olub.  2020-ci il dekabrın 9-da Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Polad Həşimova “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı verilib.  2020-ci ildə Qəbələ şəhərində Şəhidlər xiyabanının yerləşdiyi küçəyə və Bakı şəhərinin küçələrindən birinə Polad Həşimovun adı verilib. Türkiyənin Osmanqazi rayonunun Dəmirtaş bölgəsində Polad Həşimovun adına yeni park salınıb.

Resept əsasında xaricdən şəxsi istifadə üçün maneəsiz dərman gətiriləcək

Azərbaycan Respublikasına gələn və ya xaricə gedən şəxslər şəxsi istifadə üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş reseptə yazılan dərman vasitələrini maneəsiz gətirə və apara bilərlər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu, Milli Məclisin bu gün keçirilən iclasında müzakirəyə çıxarılan “Dərman vasitələri haqqında” qanuna təklif edilən dəyişiklikdə əksini tapıb. Qüvvədə olan qanuna görə, Azərbaycan Respublikasına gələn və ya xaricə gedən şəxslər şəxsi istifadə üçün zəruri miqdarda dərman vasitələrini, o cümlədən Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatından keçməyən dərman vasitələrini maneəsiz gətirə və apara bilərlər. Dəyişikliyə əsasən isə Azərbaycan Respublikasına gələn və ya xaricə gedən şəxslər həm də şəxsi istifadə üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən təsdiq edilmiş reseptə yazılan dərman vasitələrini maneəsiz gətirə və apara bilərlər. Eyni zamanda təsdiq edilmiş reseptə yazılan, dövlət reyestrinə daxil edilməyən dərman vasitələrini pasiyentin sifarişi əsasında topdansatış əczaçılıq müəssisələri, aptek təşkilatları və ya müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) yalnız reseptdə yazılan miqdarda ölkəyə gətirə bilərlər. Həmin dərman vasitələrinin resept yazılan şəxs istisna olmaqla ölkə ərazisində satışı qadağandır. Layihəyə görə, klinik protokollara əsasən xəstələrin müalicəsi üçün zəruri hesab olunan, lakin beynəlxalq patentləşdirilməmiş adı (təsiredici maddənin adı) ilə dövlət qeydiyyatına alınmayan dərman vasitəsi reseptdə yazıla bilər. Bu halda həmin dərman vasitəsinin tələb olunan miqdarı göstərilməklə resept sistem vasitəsilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqana (quruma) təqdim edilir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) 2 (iki) iş günü müddətində həmin reseptin klinik protokollara və xəstənin elektron sağlamlıq kartındakı məlumatlara uyğunluğunu yoxlayır və nəticəsinə uyğun olaraq resepti elektron sistemdə təsdiq edir və ya təsdiqindən imtina edir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən resept təsdiq olunduqdan sonra reseptdə göstərilən dövlət qeydiyyatında olmayan dərman vasitəsi ölkəyə gətirilə bilər. Qanun layihəsi səsverməyə çıxarılaraq üçüncü oxunuşda qəbul edilib.

Rusiyanın ŞOK itkiləri

Ukrayna müharibənin 506-cı günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 236 590 hərbçi, 4097 ədəd tank, 8008 ədəd zirehli döyüş maşını, 4449 ədəd artilleriya sistemi, 680 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 423 hava hücumundan müdafiə sistemi, 315 ədəd hərbi təyyarə, 310 ədəd helikopter, 7019 ədəd avtomobil texnikası, 3783 ədəd PUA, 1273 qanadlı raket, 18 gəmi/qayıq, 662 xüsusi avadanlıq itirib.

Neft bahalaşmaqda davam edir

Dünya birjalarında neft qiymətləri bahalaşmaqda davam edir. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 81,44 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 77,01 dollara satılır.

Əsgərimiz intihar etdi

Gəncədə əsgər intihar edib. Sozcu.az Oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, intihar N saylı hərbi hissədə qeydə alınıb. Belə ki, 2004-cü il təvəllüdlü Nurəddin Hüseynov hərbi hissənin yataqxanasında özünü ataraq intihar edib. Əsgərin intiharının səbəbləri haqqında hələlik məlumat yoxdur.

Brüssel görüşünün saatı açıqlandı

İyulun 15-də Brüsseldə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və Avropa Birliyi (AB) Şurasının rəhbəri Şarl Mişel arasında görüş keçiriləcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AB Şurasının Mətbuat xidməti məlumat yayıb. Ş.Mişelin İ.Əliyev və N.Paşinyanla görüşü yerli vaxtla saat 13:00-da (Bakı vaxtı ilə 15:00-da) planlaşdırılır. Görüş zamanı Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşmasına dair məsələlər müzakirə olunacaq.

Rusiyalı general qəfildən yoxa çıxdı

Rusiyanın 58-ci ordusunun komandiri vəzifəsindən uzaqlaşdırılan rus general İvan Popovun arvadı ərinin qəfil yoxa çıxdığını bildirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə mediada məlumat yayılıb. “Popov rəhbərlik tərəfindən çağırılıb və problemlərini həll etmək üçün harasa gedib. Bundan sonra onunla əlaqə itib”, - məlumatda deyilir. Daha əvvəl dərc edilmiş generalın əsgərlərə müraciəti ilə bağlı səs yazısına gəlincə, Popovun arvadı qeyd edib ki, səs geniş auditoriya üçün nəzərdə tutulmayıb: “Sadəcə onu vəzifəsinə qaytarmaq üçün tərəfdaşları dəstək kimi dərc ediblər”.

Transformatorda yanan 50 yaşlı kişi öldü

Transformatorda yanan İsmayıllı sakini vəfat edib. Sozcu.az xəbər verir ki, iyulun 6-da İsmayıllı rayonu Hacıhətəmli kənd sakini 1973-ci il təvəllüdlü Ceyhun Bədrəddin oğlu Qubadov transformatora girərək, ağır dərəcəli yanıq xəsarətləri alıb. İsmayıllı Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına yerləşdirilən sakin vəziyyəti ağır olduğuna görə Bakıya göndərilib. C.Qubadov bu gün Nərimanov Tibb Mərkəzində dünyasını dəyişib.

Bu ölkədə səfirliyimiz açılır: MM təsdiqlədi

Milli Məclis Slovakiyada səfirlik açılmasını təsdiq edib. Sozcu.az xəbər verir ki, parlamentin növbədənkənkənar sessiyasını bu gün keçirilən “Azərbaycan Respublikasının Slovakiya Respublikasında (Bratislava şəhərində) Səfirliyinin təsis edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi müzakirəyə çıxarılıb. Səfirliyin açılmasının iki ölkə arasında münasibətlərin inkişafına mühüm töhfə verəcəyi qeyd edilib. Müakirələrdən sonra sənəd səsverməyə qoyularaq qəbul edilib. Qeyd edək ki, iki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1993-cü ilin noyabr ayının 23-də qurulub. İndiyə qədər Azərbaycanın Avstriyadakı səfirliyi həmçinin Slovakiyada da fəaliyyət göstərir. Bundan başqa Slovakiayada Azərbaycanın Konsulluğu var.

Pentaqon: “Vaqner” savaşda iştirak etmir

“Vaqner” hərbi şirkətinin bölmələri Ukrayna ərazisində fəaliyyətini dayandırıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Pentaqonun mətbuat katibi, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin briqada generalı Patrik Rayder deyib. “İndiki mərhələdə biz “Vaqner” qüvvələrinin Ukraynadakı döyüş əməliyyatlarında iştirakını görmürük”, – o bildirib.

Taksilərlə bağlı bu qanun təsdiqləndi

Azərbaycanda taksi kimi istifadə olunan bütün avtomobillərə taksometr quraşdırılacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bu, Milli Məclisin bu gün keçirilən plenar iclasında III oxunuşda müzakirəyə çıxarılan “Avtomobil nəqliyyatı haqqında” qanunda dəyişiklik layihəsində əksini tapıb. Sənəddə deyilir ki, minik avtomobillərində onların qət etdiyi məsafənin, boşdayanmanın müddətinin uçotunun aparılması, gedişhaqqının məbləğinin hesablanması və bu barədə sərnişinin məlumatlandırmasını təmin edən, taksi üçün nəzərdə tutulmuş fiskal yaddaşlı xüsusi cihaz (taksometr) və proqram təminatı olmalıdır. Dəyişiklik layihəsi müzakirələrdən sonra səsverməyə çıxarılaraq III oxunuşda qəbul edilib.

Bu il nikahlar azalıb, boşanmalar artıb - RƏSMİ

Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələri tərəfindən bu ilin ilk beş ayında 19381 nikah və 9040 boşanma halları qeydə alınıb. Bu barədə Sozcu.az-a Dövlət Statistika Komitəsindən məlumat verilib. Bildirilib ki, 2022-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə nikahların sayı azalaraq 5,6-dan 4,6-ya düşüb, boşanmaların sayı isə 1,5-dən 2,2-yə qədər artıb.

İlkin Süleymanovun apellyasiya şikayəti icraata verildi

Tovuz rayonunda 10 yaşlı Nərmin Quliyevanı qətlə yetirməkdə təqsirləndirilən İlkin Süleymanovun barəsindəki hökmdən apellyasiya şikayəti üzrə məhkəmənin vaxtı məlum olub. Sozcu.az APA-ya istinadla xəbər verir ki, iş Gəncə Apellyasiya Məhkəməsində hakim Teyyub Muxtarovun icraatına verilib. Məhkəmənin ilkin baxış iclası avqustun 8-nə təyin edilib. Xatırladaq ki, İlkin Süleymanov Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hökmü ilə 18 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. O, barəsində hökmdən şikayət verərək barəsindəki hökmün ləğv edilməsini və barəsində bəraət hökmünün verilməsini istəyib. Qeyd edək ki, Tovuz rayonunun Dondar Quşçu kənd sakini N.Quliyeva 2019-cu il noyabrın 21-də itkin düşüb, onun meyiti 2020-ci il yanvarın 6-da yandırılmış halda tapılıb. 2020-ci il yanvarın 10-da isə hadisəni törətməkdə şübhəli bilinən Dondar Quşçu kənd sakini, 1973-cü il təvəllüdlü İlkin Süleymanov saxlanılaraq istintaqa cəlb edilib. Ona Cinayət Məcəlləsinin 120.2.4 (xüsusi amansızlıqla qəsdən adam öldürmə), 120.2.9 (təqsirkar şəxs üçün aşkar surətdə köməksiz vəziyyətdə olan adamı qəsdən öldürmə), 144.3 (adam oğurluğu) və başqa maddələrində nəzərdə tutulan ittiham elan olunub.

İran 18 min əfqanı deport etdi

İran hakimiyyəti 18 minə qədər qaçqını Əfqanıstana deportasiya edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Mehr” agentliyi məlumat yayıb. “Son 10 gün ərzində İranın müxtəlif bölgələrində sərhədçilər və polis əməkdaşları tərəfindən müəyyən edilən 17 926 əfqan deportasiya edilib. Qaçqınları Doğarun keçid məntəqəsi ilə çıxarıblar”, - məlumatda deyilir. Qeyd edək ki, ötən gün İranın Sistan və Bəlucistan əyalətinin Minab bölgəsində onlarla Əfqanıstan vətəndaşı həbs edilmişdi.

“Rüşvət alana da, verənə də, arada vasitəçilik edənə də Allah lənət eləsin!..”

Rüşvət – Ən böyük ictimai bəlalardan biri  Rüşvətin haram olduğunu bildirən ayələr 1. “Bir-birinizin mallarını haqqınız olmadığı halda yeməyin! Xalqın malının bir qismini (sizə haram olduğunu bilə-bilə) günah yolu ilə yeməyiniz üçün malınızı hakimlərə (rüşvət) verməyin!” (Bəqərə, 188). 2. “Kaş onların (yəhudilərin) din alimləri və fəqihləri onlara günah söyləməyi və haram yeməyi qadağan edəydilər!” (Maidə, 63). Bu ayədəki “haram yemək” ifadəsini imamlar rüşvət anlamında izah etmişlər. Həzrət Əli (ə) buyurub ki, burada haram yeyənlər kimi tanıtdırılanlar – öz din qardaşının çətinliyini həll etdikdən sonra ondan hədiyyə istəyənlərdir (Biharül-ənvar, CIV, 273; Şeyx Hürr Amüli. Vəsailüş-şiə, XVII, 95, hədis 22067). Həsən Bəsri rəvayət edir ki, Bəni-Israil qövmündə belə bir adət var idi: məhkəməyə gedəndə hər iki tərəf ətəyində rüşvət aparar və hökm çıxarılmazdan əvvəl ətəklərini açıb rüşvəti hakimə göstərərdilər. Hakim də rüşvəti daha bahalı və çox olan tərəfin xeyrinə hökm çıxarardı. Rüşvətin haram olduğunu bildirən hədislər 1. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s) Imam Əliyə (ə) vəsiyyətində buyurub: “Tezliklə müsəlmanlar öz mal-dövlətləri ilə sınağa çəkiləcəklər. Onlar əsası olmayan şübhələrin, nəfsani istəklərin, elmsiz xəyalların əsasında halalı haram bilərlər. Nəbiz (arpa suyu) adı altında şərabı, hədiyyə adı altında rüşvəti, alver adı altında sələmçiliyi halal sayarlar” (N.B.Bidəhəndi. Islam baxımından rüşvət, səh. 27). 2. Imam Cəfər Sadiq (ə) Əmmar ibn Mərvan adlı səhabəsinə buyurub: “Ey Əmmar, rüşvətə gəlincə, bil ki, hökmlərdə rüşvət vermək əzəmətli Allaha və Onun Peyğəmbərinə qarşı küfrdür”. (Burada “hökmlərdə rüşvət vermək” ifadəsinin mənası hökm çıxaran zaman qazıya (hakimə) rüşvət verməkdir) (Şeyx Səduq. Məaniyyül-əxbar, səh. 211; həmçinin bax: Şeyx Küleyni. Əl-Kafi, VII, 409). 3. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (ə): “Rüşvət alana da, verənə də Allah lənət eləsin!” (Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, VI, 113, hədis 15078). 4. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvət alana da, verənə də, arada vasitəçilik edənə də Allah lənət eləsin!” (Əhməd ibn Hənbəl. Müsnəd, V, 279; Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, VI, 114, hədis 15080). 5. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvət alan da, verən də cəhənnəmlikdirlər” (Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, VI, 113, hədis 15077). 6. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvət alan da, verən də, onların arasında vasitəçilik edən də məlundurlar (lənətə layiqdirlər)” (Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, hədis 1495; Əllamə Məclisi. Biharül-ənvar, CIV, 274). 7. Imam Mühəmməd Baqir (ə): “Özünə halal olmayan qadının ayıb yerinə baxan adama, öz din qardaşının qadınına münasibətdə xain davranan insana və dini sahədə elminə camaatın möhtac olduğu halda onlardan rüşvət istəyən şəxsə Allahın Rəsulu lənət edib” (Şeyx Hürr Amüli. Vəsailüş-şiə, XVIII, 163). 8. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Rüşvətdən uzaq olun! Çünki o, əsl küfrdür. Rüşvət alan adam cənnətin ətrini duymaz” (Əllamə Məclisi. Biharül-ənvar, CIV, 274). 9. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s): “Əmirin (valinin) hədiyyə alması bəyənilməzdir, qazının rüşvət alması isə küfrdür” (Mənavi. Feyzül-qədir, I, 212). 10. Məşhur səhabə Əmr ibn As Həzrət Mühəmməd Peyğəmbərin (s) belə buyurduğunu rəvayət edib: “Içində rüşvət yaranan elə bir qövm (millət) yoxdur ki, axırda dəhşətə və qorxuya düçar olmasın” (N.B.Bidəhəndi. Islam baxımından rüşvət, səh. 84). 11. Abdullah ibn Abbas Həzrət Mühəmməd Peyğəmbərin (ə) belə buyurduğunu rəvayət edib: “Hər kim on nəfərə başçılıq etməyi öhdəyə alsa və aralarında ya onların bəyəndikləri kimi, ya da bəyənmədikləri tərzdə hökm versə, qiyamət günündə qolları zəncirlə bağlanmış halda məhşərə gətirilər. Əgər ədalətlə hökm vermiş, rüşvət almamış, zülm törətməmişsə, qolları açılar. Əgər Allahın nazil etdiyi hökmlərdən fərqli hökm vermişsə, rüşvət almışsa, səhlənkarlıq etmişsə, sağ qolunu sol qoluna daha şiddətlə bağlayar və cəhənnəmə atarlar. O, cəhənnəmin elə dərinliyinə yuvarlanar ki, 500 ildən sonra da ora çatmaz” (N.B.Bidəhəndi. Islam baxımından rüşvət, səh. 83-84). 12. Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s) Imam Əliyə (ə) vəsiyyətində buyurub: “Bu qazanclar haramdır: ölü heyvanın (yəni şəriətə əsasən kəsilməmiş heyvanın), itin, məstedici içkinin satışından əldə edilən qazanc, zina üçün verilən muzd, hökm zamanı alınan rüşvət və kahinə verilən muzd” (Əllamə Məclisi. Biharül-ənvar, LXXVII, 54; Şeyx Hürr Amüli. Vəsailüş-şiə, XVII, 94, hədis 22065). Eyni məzmunlu hədis Imam Cəfər Sadiqdən (ə) də rəvayət edilib (Şeyx Küleyni. Əl-Kafi, V, 127). 13. Imam Əli ibn Əbu Talib (ə): “Sizdən əvvəlkilər ona görə həlak oldular ki, camaatın haqqını vermədilər, camaat da məcbur olub öz haqqını batillə (rüşvətlə) aldı. Sonra gələn nəsillər də bu yolla getdi” (Nəhcül-bəlağə, 79-cu məktub). 14. Imam Əli ibn Əbu Talib (ə): “Siz özünüz də yaxşı bilirsiniz ki, camaatın namusunu, qanını, qənimətini (malını) qorumağı, hökmləri icra etməyi, müsəlmanlara rəhbərlik etməyi öhdəyə almış bir valiyə… hökm verərkən rüşvət almaq yaramaz. Çünki bu halda haqqı tapdalamış və ona əməl etməmiş olar” (Nəhcül-bəlağə, 130-cu xütbə). 15. Əbu Hümeyd Saidi adlı səhabə rəvayət edir ki, Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s) Ibn əl-Ütəbiyyə adlı bir nəfəri Bəni-Əzd qəbiləsindən sədəqə və zəkatı alıb gətirməyə göndərmişdi. O adam qayıdandan sonra gətirdiyi maldan bir neçə baş qoyunu beytül-mala təhvil vermədi. Səbəbini soruşanda dedi ki, bu qoyunları Bəni-Əzd qəbiləsi mənə hədiyyə verib. Peyğəmbər minbərə qalxıb buyurdu: “Sizlərdən birini iş dalınca göndərirəm, qayıdanda deyir ki, gətirdiyim malın bu hissəsi beytül-malındır, bu hissəsi isə mənə hədiyyə kimi verilib və özümə çatacaq. O adam öz evində otursaydı görərdi ki, kimsə ona hədiyyə gətirir ya yox? Ixtiyarında olduğum Allaha and olsun, siz bu dünyada hansı heyvanı haqsız yerə mənimsəsəniz, qiyamət günündə boynunuza həmin heyvan yüklənmiş halda Allahın hüzuruna gətiriləcəksiniz” (hədisin fərqli variantları üçün bax: Beyhəqi. Əs-Sünənül-kübra, IV, 158; Ibn əl-Əsir. Üsüdül-ğabə, V, 330; Müttəqi Hindi. Kənzül-ümmal, IV, 394, hədis 11089; Səhihül-Buxari, Kitabül-ehkam, Babü hədayal-ümmal, hədis 7174).islam.az