Redaktor seçimi

Bakı şəhəri yaxınlığındakı Xırdalan qəsəbəsinin ərazisində dalbadal, 3 yeniyetmə intiharı güclü ictimai narahatlıq yaradıb. Xüsusilə də o 16, 15 və 13 yaşlı yeniyetmələrin deyildiyinə görə eyni binanın hündür mərtəbələrindən atılması, eyni hazırlıq müəlliminin yanına getməsi və hər 3-ü qız olması insanlarda böyük şübhələr doğurub.  Sozcu.az xəbər verir ki, bu haqda kriminalist ekspert İlqar Altay deyib. Onun fikrincə, həm kriminal, həm də ictimai cəhətdən yanaşmada ağır və faciəvi hadisədir bunlar: “Və qanunla bu işi prokurorluq araşdırmalı və polis də əməliyyat tədbirləri aparmalıdır. İlk növbədə məsələnin  ağır tərəfləri: maniakal pedofiliya, ya, digər motivlə qəsdən adamöldürmə, sonra özünü öldürməyə vadar etmə variantları səhih yoxlanılıb araşdırılmalıdır. Bu halların, əməllərin olması halında cinayət işi və təqibi başlanmalı, cinayətkarlar tapılıb ən sərt cəzalarını almalıdır.  Əgər tam yəqin edilərsə sadəcə intihar aktıdır, qeyri-kriminal məişət, sosial, fərdi və s. səbəbi araşdırılmalıdır ki, qarşısı alınıb təkrarlanmasın. Bu halda səbəb nə ola bilər? Fikirlərim belədir. Ümumiyyətlə əksər ölkələrdə son dövrlər uşaq, yeniyetmə (13-21 yaş) intihar-ölümü çox artıb. Və 2-ci yerdədir, bədbəxt hadisə, avtoqəza və s. müxtəlif ölümlərin cəmindən sonra...  İntiharları motivinə görə ümumiyyətlə 3 tipə bölmək olur. 1. Təbii intihar-emosional gərginliyin yaratdığı depressiya, ya əhvalın sıxıntısının, çətinliklərin yaratdığı, öz həyatından, yaşamaqdan bezmə.  2. Nümayişkəranə intihar-ölmək həvəsi deyil, daha çox, öz problemlərinə diqqət cəlb etmə, haqsızlığa qarşı etiraz, köməyə çağırış motivli.  3. Qeyri-təbii, yanakı intihar-ekstremal və riskli hərəkətlərlə özünü fərqli, üstün göstərmə kimi davranışla, (məsələn maşınla fokuslar çıxarma) bilərək də ki, bu onun həyatına son qoya bilər.  Bizim bu konkret 3 yeniyetmə hadisəsində isə (əgər kriminal yoxdursa!) düşünürəm ki, Verter Effekti adlanan, biri o birinə baxıb, təkrarlayan intihar yayımı silsiləsi ola bilər. Təcrübədə belə hallar çox olur, çox rast gəlmişik. Eyni məhəllə, mühitdə yaşayıb, eyni tərzdə həyat sürən və ya təhsil alan yeniyetmələrin silsiləvi intiharına. Və bu halda, testlərə hazırlıq, yüksək gərginliyinin zərif yeniyetmələrə depressiv təsiri də ola bilər. Üstəlik, kəsilmə qorxu, həyəcanı, "biabırçılığı!".  Ümumiyyətlə, bizim Azərbaycanda yarış, bəhsə girmə, xüsusən də ki, ali məktəblərə daxil olma ərəfəsi xeyli üzücü, emosional gərginlik yaradır ailələrdə, uşaqlarda. Birinin uşağı qəbul olmur, kəsilirsə o evdə elə bil faciə, matəm olur. Çünki qohum-qonşu sanki valideyni hədəfə götürüb, dəstək əvəzinə, mənəvi sıxır, depressiyaya salır, valideyn də uşağını sıxır, lap depressiyaya salır! Digər tərəfdən, hazırlıq müəllimləri də həddən çox yükləyirlər uşağı, düşünmədən ki, bu cəmi 16 yaşlı kövrək uşaqdır, yükə davam gətirməz! Niyə yükləyir, öz prestiji və testlərin çətinliyinə görə. İmtahan testləri də nədənsə hər ili-ildən lazımsız, bəzən mənasız suallarla çətinləşdirilir. Və bütün bu, cəmiyyət, valideyn, müəllim və testin yükü, 16-17 yaşlı kövrək uşağın belinə yüklənir, həm fiziki, həm psixoloji.  Almaniyada, Avropada isə yalnız, 19-20 yaşlı yetişmiş yekə oğlanlar, qızlar ali təhsilə başlayırlar. Təhsil ilə paralel, övladın sağlıqla da təmini lazımdır axı. Ali təhsil testi ərəfəsi yeniyetmə intiharı sayını hesablasaq, bu analizim yəqin təsdiqini tapar. Yenə qayıdıram bu fikrə ki, məsələnin ilk əvvəl kriminal tərəfləri ciddi obyektiv araşdırılmalıdır. Özüm də ixtisaslı kimi məsələnin cinayət tərəfi təhqiqinin gedişatını çalışıb müşahidə edəcəyəm”.

Gəncə Şəhər Birləşmiş Xəstəxanasının direktorunun inzibati məsələlər üzrə müavini Ruslan Əliyevin işinə xitam verilib. "Report"un Qərb bürosunun məlumatına görə, bu ilin fevral ayında adıçəkilən vəzifəyə təyin edilən R.Əliyevin işinə xitam verilərək tutduğu vəzifədən azad edilib. Qeyd edək ki, R.Əliyev Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Gəncə şəhəri, Nizami rayon şöbəsində Pensiya sektorunun müdiri vəzifəsindən azad edilərək bu vəzifəyə təyinat almışdı.

Ağsu rayonu, Keçdiməz kəndi yaxınlığında mürəkkəb relyefli dağlıq ərazidəki yanğın tam söndürülüb. Bu barədə Sozcu.az-a Fövqəladə Hallar Nazirliyinin (FHN) Mətbuat Xidmətindən məlumat verilib. Qeyd edilib ki, yanğınsöndürmə işləri mürəkkəb şəraitdə, əsasən əl əməyindən istifadə edilərək həyata keçirilib. Yanğın zamanı ərazidə əsasən, quru ot və kol-kos yanıb. Yanğınsöndürmə işlərində FHN-in Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətinin qüvvələri ilə yanaşı, yerli sakinlər də iştirak ediblər.

Ötən gün qeydə alınan yeraltı təkanlar təxminən 5 bal gücündə olub. Bu, dağıdıcı və ya fəlakət hadisə deyil. Normal standartlara uyğun inşa edilən binalar, evlər hətta 10 bal gücündə zəlzələyə də davamlı olmalıdır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Oxu.az-a açıqlamasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin (RSXM) baş direktoru Qurban Yetirmişli deyib. O bildirib ki, evləri, binaları standartlara uyğun tikmirlər, ona görə də yüngül yeraltı təkanlarda belə divarlarda çatlar yaranır: “Kürdəmirdə və digər yerlərdə bəzi evlərdə çatlar olub. Bu normaldır, köhnə evlər, köhnə binalardır. Evin bər-bəzəyinə çoxlu pul tökürlər, fundamentinə diqqət etmirlər. O çatlar da olmalıdır. Ümumiyyətlə, yeraltı təkanlar 5-6 bal gücündə heç bir çatlara səbəb olmur. Əgər bina inşa ediləndə tikinti materialları, konstruktiv elementlərə düzgün riayət edilirsə, binalarda təxminən 10 bala qədər heç bir dağıntı ola bilməz. Seysmik ərazilər olduğu üçün zəlzələlər olacaq. Yüngül dalğalar yenə olacaq, gözlənilir. Amma heç bir fəlakət, dağıntılara səbəb olan zəlzələ gözlənilmir”.

Rusiya sülhməramlıları üçtərəfli bəyannamənin bəndinə uyğun olaraq missiyanı yerinə yetirmirlər. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan “La Repubblica” qəzetinə müsahibəsində deyib. "Mən faktiki olaraq "Rusiyanın sülhməramlı qüvvələri üçtərəfli bəyannamədə onlara həvalə edilmiş missiyanı yerinə yetirmirlər" ifadəsi ilə razılaşmaqdan başqa, buna qiymət verə bilmərəm. Əslində Rusiya sülhməramlılarının Qarabağda olmasının əsas məqsədlərindən biri vətəndaş cəmiyyətinin, mülki əhalinin təhlükəsizliyidir. Bu halda təhlükəsizlik, o cümlədən sərbəst hərəkət hüququ təmin olunmur və bu, həqiqətən həyəcanverici bir faktdır".

Xəbər verdiyimiz kimi, sentyabrın 1-i səhər saatlarında Ermənistan silahlı qüvvələrinin Basarkeçər rayonunun Zod istiqamətindəki bölmələri tərəfindən Azərbaycan Ordusunun Kəlbəcər rayonu ərazisində yerləşən mövqelərinə qarşı zərbə PUA-sı tətbiq edilib. Nəticədə 3 hərbçimiz yaralanıb. Sozcu.az erməni mediasına istinadla xəbər verir ki, Ordumuzun cavab tədbirləri nəticəsində iki erməni əsgərin məhv edildiyi, bir erməni əsgərin yaralandığı bildirilir.

“Əgər Moskva sülh prosesində maraqlıdırsa, sülh prosesi birinci tərəflərin biri-birinin ərazi bütövlüyünü tanımasından başlayır. Niyə Rusiya buna qarşıdır?..” “Zaxarovanın son bəyanatı Moskvanın mövqeyinin iç üzünü tam şəkildə açıb ortaya qoyur. Baxın Rusiya XİN rəsmisi deyir ki, baş verənlər Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımasının nəticəsidir"... Məgər Rusiya Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımır. Bunu ki, həmişə bəyan edir”.  Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Moderator.az-a açıqlamasında Rusiya  XİN rəsmisi M.Zaxarovanı "Laçın yolunda hazırda yaranmış vəziyyət Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımasının nəticəsidir” bəyanatını şərh edən siyasi təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Ərəstun Oruclu söyləyib. “Əgər Moskva sülh prosesində maraqlıdırsa, sülh prosesi birinci tərəflərin biri-birinin ərazi bütövlüyünü tanımasından başlayır. Niyə Rusiya buna qarşıdır? Məsələ burasındadır ki, Rusiya burada da istər “sülhməramlı”larının davranışından, istər bu cür bəyanatlarla açıq-aydın göstərir ki, bütün bu proses onun marağındadır. Və faktiki olaraq indi iç üzünü açır. İndi mənə maraqlıdır ki, rəsmi Bakı Zaxarovanın bu bəyanatına necə reaksiya verəcək. Deyə bilərəm. Heç bir reaksiya olmayacaq...  Gəlin 2022-ci ilin sentyabrında Ermənistanla sərhəddə baş verən toqquşmaları xatırlayaq. Hələ o zaman da, ondan sonra da sizə şərhlərimdə demişdim ki, bütün bu prosesin pozulmasında, sülh danışıqlarının baş tutmamasında yeganə maraqlı tərəf Rusiyadır. Çünki Moskva konflikti belə bir vəziyyətdə saxlamaqla 3 əsas məqsədini təmin etmiş olur. Birincisi, Qarabağın dağlıq hissəsindəki hərbi kontingentini qoruyub saxlamaq, ikincisi, Ermənistanı Rusiya təsir dairəsindən çıxmağa qoymamaq, üçüncüsü, Azərbaycanı Rusiyanın sferasında saxlamaq. Bəli, Azərbaycan Rusiyanın sferasındadır. Azərbaycanın bu gün atdığı bütün addımlar Rusiyanın marağındadır. Bax, buna görə də biz Moskvadan Zaxarovanın  həmin o bəyanatsayağı açıqlamalarını-filanlarını, çağırışları eşidirik”,- deyə analitik vurğulayıb.  

Xəbər verdiyimi kimi ,separatçı rejimin “rəhbəri” Araik Arutyunyan istefa verib.  Sozcu.az xəbər verir ki, A. Arutyunaynı əvəzləyəcək şəxsin adı məlum olub.  Növbəti “prezident seçkiləri”nə kimi A. Arutyunyanın “vəzifəsi”ni qondarma rejimin “təhlükəsizlik şurası”nın “katibi” Samvel Şahramanyan icra edəcək. 

Ötən gün Xankəndidəki Mədəniyyət Sarayında qondarma “artsaxın rus icmasının” nümayəndələrinin görüşü keçirilib. Sozcu.az erməni mediasına istinadla xəbər verir ki, görüşdə “artsaxın rus icmasının” rəhbəri kimi özünü təqdim edən Aleksandr Bodrov vəziyyətin çox ağır olmasından, “blokadadan” danışıb: “Təbii ki, babalarımıza, atalarımıza da asan başa gəlmədiyini xatırlayırıq, çünki bu, əcdadlarımızın müqəddəs Qarabağ torpağında yaşamaq hüququ uğrunda mübarizədir”. O, Rusiyanın Qarabağda “tarixi mövcudluğu”ndan, əsrlər boyu “ermənilərlə ruslar arasında mənəvi bağlar” olmasından bəhs edib: “Bizim Azərbaycan əhalisinə qarşı qətiyyən heç bir problemimiz yoxdur, lakin Azərbaycanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin Qarabağ torpağında həyata keçirdiyi əməliyyatların əleyhinəyik. Bütün bunlar, eləcə də Sumqayıtda, Bakıda, Dağlıq Qarabağda erməni əhaliyə qarşı amansız cinayətlərin törədildiyi faciəli hadisələrin tarixi yaddaşı Azərbaycanın tərkibində olmağın, birgə yaşamağın mümkünsüzlüyünü diktə edir”.axar.az

Acından ölərik, amma türk çörəyi yemərik. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Əsgəranda qeyri-qanuni məskunlaşmış Armine Xaçatryan deyib. Qadın humanitar yük daşıyan yük maşınlarını buraxmamaq üçün separatçıları Ağdam-Xankəndi yoluna getməyə çağırıb. Qeyd edək ki, bu gün Bakıdan Xankəndi şəhərinə 40 ton humanitar yardım göndərilib.

"Putin həbsdən qorxur, ona görə də ancaq Belarusa gedəcək..." “Rusiya diktatoru Vladimir Putin xaricə getməyə hazırlaşırdı, lakin indi onun səfərləri açıqlanmayacaq, çünki o, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi tərəfindən axtarışa verilib”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri politoloq İqor Eydman Ukraynanın “Kanal 24” kanalına şərhində deyib. Rusiyalı təbliğatçılar diktator Putinin xarici səfərlər planlaşdırdığını bildiriblər. Politoloq hesab edir ki, burada yəqin ki, Belarusa səfərlərdən söhbət gedir. "Bu iki kloun bir-birini əyləndirir. Onlar inanılmaz tezliklə görüşürlər. Düşünürəm ki, Lukaşenko Putinlə öz yüksək vəzifəli məmurlarından daha tez-tez görüşür", - İqor Eydman hesab edir. Həmçinin, politoloqun fikrincə, diktator Rusiya Federasiyasının protektoratı altında olan Mərkəzi Asiya ölkələrinə də gedə bilər. Bir də istisna Putinin Çinə səfəri ola bilər. Xatırladaq ki, Putin Hindistanda keçiriləcək “G20” sammitinə getməkdən imtina edib.

Qarabağdakı separatçıbaşı Araik Arutyunyan “təhlükəsizlik şurası”ndakı müzakirəklərin nəticələrini Xankəndidə meydana toplaşmış ermənilərə təqdim edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə erməni mətbuatı məlumat yayıb. Separatçıbaşı bildirib ki, “iclas”da Azərbaycan bayrağını təhqir etdikləri üçün “Laçın” postunda tutulan 3 erməni, çörək məsələsi, eləcə də özünün mümkün istefası müzakirə olunub. Arutyunyan hətta orada toplaşanlara söz verib ki, “çörək problemi” bir neçə günə həll olunacaq. Qeyd edək ki, ötən gecə Arutyunyan son vəziyyətlə bağlı “tş üzvləri” ilə görüş keçirib. Görüş 6 saat davam edib. “İclas” müddətində erməni sakinlər meydana toplaşaraq, hansı qərarən verildiyini öyrənmək istəyiblər.