İslam dünyasının bir çox ölkələrindən gələn turistlərin sayında nəzərəçarpacaq artım Rusiya Federal Dövlət Statistika Xidməti tərəfindən qeydə alınıb (daha ətraflı cədvəldə*). 2022-ci ildə Türkiyə, İran, Tacikistandan gələn qonaqların sayı təxminən iki dəfə, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən gələn turistlərin sayı isə 5,5 dəfə artıb. Bu gün Rusiyada 20 milyondan çox müsəlman yaşayır (bu, bir çox Avropa ölkələrinin əhalisindən çoxdur), onların əhəmiyyətli bir hissəsi Tatarıstan Respublikasında yaşayır. Bu unikal bölgənin mədəniyyəti iki böyük sivilizasiyanın qovşağında inkişaf etmişdir: Şərq və Qərb. Əsasən Tatarıstan sayəsində İslam ölkələrindən Rusiyaya turist axını hər il 15% artır. Bu fikri Rusiya Federasiyasının İqtisadi İnkişaf nazirinin müavini Dmitri Vaxrukov Tatarıstan Respublikasının paytaxtında keçirilən "Rusiya – İslam dünyası: KazanForum" 2023 Beynəlxalq İqtisadi Forumunda ifadə edib. Müsəlmanlar arasında Tatarıstan Respublikasına maraq təsadüfi deyil - bura İslam orta əsr memarlığı qorunub saxlanılan, heyrətamiz təbiət abidələri və turistlər üçün inkişaf etmiş Halal infrastrukturu olan dünyanın ən şimal bölgəsidir.  Kazan yaxınlığındakı Volqa çayının sahilində "Şimali Məkkə" adlanan qədim Bolqar şəhəri yerləşir. Bu, orta əsr müsəlman memarlığının nadir abidəsi, arxeoloji qazıntılar və tarixi kəşflər yeridir. 922-ci ildə müasir Tatarıstanın əcdadı olan Volqa Bulqariyası burada islam dinini qəbul edib. Tədbir ənənəvi olaraq may ayında qeyd olunur - “İzge Bolqar Zhyeny” bayramında Rusiya Federasiyasından və xaricdən minlərlə müsəlman qədim şəhəri ziyarət etməyə can atırlar. Böyük Bolqarda siz orta əsr kafedral məscidinin Böyük minarəsindən ətrafı seyr edə, Şərq və Şimal məqbərələri, Xan sarayının qorunub saxlanmış qalıqlarını, xan ailəsinə məxsus hamam və türbəni, həmçinin Kiçik Minarəni və ağ əhəng daşdan hazırlanmış 14-cü əsrin ən sirli və gözəl binalarından biri olan əfsanəvi Qara Palata-nı ziyarət edə bilərsiniz. Bolqar Muzey-Qoruğunun ərazisində dünyanın ən böyük çap olunmuş Qurani-Kərimin saxlanıldığı müasir İslam Muzeyi yerləşir. Kitabın ölçüləri 2×1.5 metr, çəkisi isə 800 kiloqramdır. Kitabın üz qabığı qiymətli metallar və daşlarla malaxitdən hazırlanmışdır. Tatarıstanda İslam əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) 57 ölkəsinin nümayəndələrini birləşdirən Kazan Forumun keçirildiyi günlərdə Bolqara gələnlərin sayı xeyli artır. Ənənəvi olaraq, Forum may ayında “İzge Bolqar Zhyeny” bayramı zamanı keçirilir və iştirakçılar üçün mədəni proqramla İslam ziyarətgahlarına ekskursiyalar təşkil olunur. Keçən il bayramın özəlliyi Məhəmməd peyğəmbərin 10 orijinal yadigarının sərgisi oldu.  Dünyanın hər yerindən bir çox zəvvar Tatarıstanın müasir incisini - Ağ Məscidi ziyarət etmək üçün Bolqara gəlirlər. Bu nəhəng memarlıq ansamblı ruhanilər iqamətgahı, mədrəsə və əzəmətli minarələri olan məsciddən ibarətdir. Xarici görünüşünə görə o, məşhur dünya din və mədəniyyət abidəsi - Tac Mahal məqbərəsini xatırladır. Ağ Məscid 2012-ci ildə tikilib və o vaxtdan Rusiyada dünya İslam memarlığının şah əsərlərindən birini öz gözləri ilə görmək istəyən minlərlə xarici turisti cəlb edib. Burada müqəddəs sayılan Məhəmməd peyğəmbərin saç teli də qorunub saxlanılır. Onu namaz zalının divarında şüşə arxasında görmək olar. Bolqar tarixi-arxeoloji kompleksi UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmişdir. Zəngin mənəvi ənənələri, İƏT — in 2022-ci ildə "İslam dünyasının Gənclər paytaxtı" statusu verdiyi Kazan şəhəri də qoruyub saxlayır. Burada müsəlman ölkələrindən gələn qonaqlar Rusiyada və dünyada qalan yeganə Tatar ağ daş qalası olan "Kazan Kremli" muzey-qoruğunu görə və ziyarət edə bilərlər. Kazan Kremlinin obyektləri X əsrdən bəri tikilib və UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmişdir. Bunların arasında: Rusiya və Avropadakı ən böyük məscidlərdən biri olan Kul Şərifin əsas katedral məscidi, XVI əsrdə Moskvanın əsas Katedralinin memarları tərəfindən yaradılan Tatarıstan Respublikasının Mərkəzi Katedrali; dünyanın ən məşhur əyilən qüllələrinin Top 10-unda yer alan məşhur Süumbike əyilən qülləsi; qədim xan məqbərələri. Tatarıstan Respublikasının Rais iqamətgahı da burada yerləşir. 2024-cü ildə yubiley XV KazanForum-da işgüzar proqramla yanaşı, dünya islamının inkişaf tarixinə də nəzər salınacaq. Forumun qonaqları qədim tatar şəhərləri, mənəvi eksponatlar, ən böyük çap olunmuş Qurani-Kərim, Məhəmməd peyğəmbərin irsi ilə tanış olacaq, Rusiyada ənənəvi İslamın mənşəyi haqqında məlumat əldə edəcəklər.  Müsəlmanlar üçün vacib bir xüsusiyyət: indi Rusiya İslam qaydalarına uyğun olaraq oteldə yerləşdirmə, yemək və hətta tibbi və maliyyə xidmətləri ilə halal turizm təklif edir. Bu il Rusiyada xidmət obyektlərinin sertifikatlaşdırılmasına və beynəlxalq standartların tələbləri nəzərə alınmaqla İslam ölkələrindən gələn qonaqlara tam halal xidmət göstərilməsinə imkan verən “Halal məhsullar və xidmətlər” dövlət standartı qəbul edilib.  Xüsusilə, Tatarıstan Respublikasına artıq müsəlman turları təşkil olunur, burada Halal standartlarına uyğun otellərdə qala və ya Halal tibb müəssisəsində sağlamlıq prosedurlarından keçə bilərsiniz. Beləliklə, 2023-cü ilin dekabrında “Turizm və Otelçilik Sənayesi” milli layihəsi çərçivəsində “Bir üfüqün iki paytaxtı” marşrutu üzrə yeni “Moskva + Kazan” turizm istiqaməti təqdim olundu. Marşrutla ilk tanış olanlar arasında İndoneziya və Malayziyadan olan turoperatorlar olub.

Tərtərdə intihar hadisəsi olub.  Sozcu.az-ın məlumata görə, hadisə rayonun Qaynaq kəndində qeyd alınıb.  Belə ki, kənd sakini - 1991-ci il təvəllüdlü Bəhmənli Pərvanə Sovet qızı yaşadığı evdə intihar edib. Onun 3 övladı var.  Hazırda hadisə ilə bağlı araşdırma aparılır. ("Report") 

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Rusiya Federasiyasında ukraynalıların tarixən məskunlaşdıqları ərazilərlə bağlı fərman imzalayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə dövlət başçısı yanvarın 22-də Ukraynanın Birlik Gününün 105 illiyi münasibətilə təbrikində bildirib. “Bu, Ukraynanın gələcəyi naminə tarixi keçmişlə bağlı həqiqətin qaytarılmasıdır”, - deyə prezident bildirib. Onun sözlərinə görə, Ukrayna hakimiyyəti “hüquq və azadlıqların birliyi, ukraynalılar və ölkə haqqında həqiqətlər üçün” hər şeyi etməlidir. Zelenskinin saytında dərc olunan fərmanın mətnində deyilir ki, Ukrayna hakimiyyəti uraynalıların tarixən Rusiya Federasiyasında yaşadıqları torpaqlarda, o cümlədən  Krasnodar, Belqorod, Bryansk, Voronej, Kursk, Rostov vilayətlərində milli kimliyi qorumaq üçün fəaliyyət planı” hazırlamağa hazırlaşır. Bundan əlavə, Ukrayna hakimiyyəti Rusiyada yaşayan ukraynalılara qarşı törədilmiş cinayətlər, həmçinin “məcburi ruslaşdırma siyasəti, siyasi repressiya və deportasiya” haqqında məlumat toplayan mərkəz yaratmağı planlaşdırır. Kiyev həmçinin Rusiya Federasiyasından gələn dezinformasiya və təbliğatla daha fəal mübarizə aparmağı, həmçinin “Ukrayna haqqında rus miflərini ifşa etməyə yönəlmiş” tədbirlər keçirməyi nəzərdə tutur. Prezident bildirib ki, Rusiya Federasiyası daxilində tarixən məskunlaşdıqları torpaqlarda etnik ukraynalıların əsl tarixini izah etmək üçün Ukraynada təhsil proqramlarına dəyişikliklər ediləcək. Bundan əlavə, Ukrayna prezidenti Ali Radaya vətəndaşlıqla bağlı yeni qanun layihəsi də təqdim etdiyini açıqlayıb. Sənədə əsasən, Rusiya istisna olmaqla, dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan bütün etnik ukraynalılar Ukrayna vətəndaşlığını ala biləcəklər.

16 il rəhbərlik etdiyi Azərbaycan səhiyyəsi bu dəfə də Oqtay Şirəliyevin dərdinə dərman olmadı. Xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkən sabiq nazirin səhhəti ağırlaşdı və o, müalicə üçün Türkiyəyə aparıldı. Əslində elə nazir olduğu illərdə də Şirəliyev öz sağlamlığını yerli həkimlərə etibar etmirdi - müalicə üçün tez-tez ya Türkiyəyə, ya da Almaniyaya üz tuturdu. Hətta o zaman bununla bağlı dillərdə dolaşan bir lətifə də vardı. Deyirdilər ki, jurnalistlərdən biri nazirə zəng vurur və xalq arasında geniş yayılan “Azərbaycan səhiyyəsi ölüb, ağlayanı yoxdur” ittihamı ilə bağlı açıqlama istəyir. Xaricdə olan nazir səhiyyəmizin bərbad vəziyyətdə olması ilə bağlı ittihamları rədd edib deyir: “Hazırda Almaniyada müalicə alıram, qayıdanda onu deyənlərin cavabını verəcəyəm". Əlbəttə, sabiq nazirin indi necə deyərlər, canı ilə əlləşdiyi bir vaxtda bu yazını yazmamaq da olardı. Hətta səhhətində heç bir problem olmasaydı da, o, yəqin ki, bu yazını oxumayacaqdı. Amma hər halda maraqlıdır, görən, Şirəliyev bu ağır durumunda müalicə üçün xaricə aparılması haqda nə düşünür? Axı o, nə az, nə çox, düz 50 il səhiyyə sahəsində çalışıb. Bu stajın təxminən 30 ilini rəhbər postlarda keçirib, yuxarıda dediyimiz kimi, 16 il Səhiyyə naziri olub. Yəni, Oqtay Şirəliyevin səhiyyə sahəsində, o cümlədən indi əziyyət çəkdiyi onkologiya sahəsində vəziyyəti nizama salmaq üçün böyük səlahiyyətləri olub. Fəqət, sabiq nazir bu səlahiyyətlərdən yetərincə istifadə etməyib. Görən, heç olmasa, indi bu barədə düşünür, bunun peşmançılığını çəkirmi? Yoxsa canı ağrıya-ağrıya, bu ölkədən o ölkəyə daşınmaq ona daha xoşdur? 16 il nazir işləyən Oqtay Şirəliyevin səhiyyədən mirası da var: Respublika Diaqnostika Mərkəzi. Hətta başqa bir klinikasının olduğu da bildirilir. Azərbaycan səhiyyəsi bir yana, bu adam heç öz klinikalarına da "gün ağlamayıb" və taleyin ironiyasına baxın ki, bu gün əcnəbi həkimlərin şəfqətinə möhtac qalıb! Yeri gəlmişkən, Azərbaycanda onkoloji xəstəliklər ildən-ilə artır və cavanlaşır. Amma bu xəstəliklə mübarizənin necə bərbad vəziyyətdə olduğu hamıya bəllidir. Elə son dövrlərdə bir neçə cavan həmkarımızın, tanınmış insanların bu xəstəlikdən dünyasını dəyişməsini xatırlatmaq kifayətdir. Azərbaycan onkoloqları müalicə bir yana, bu bəlaya düçar olunların ömrünü uzatmaqda belə acizdirlər. Kimlərsə nicat tapırsa, yaxud bu xəstəlikdən bir qədər gec dünyasını dəyişirsə, buna görə, Qərb səhiyyəsinə minnətdardırlar. Azərbaycanda onkoloji xəstələrin düz-əməlli statistikası belə aparılmır. Baxmayaraq ki, indiki onkologiya mərkəzi ötən əsrin 40-cı illərində açılıb. 60-cı illərdən isə radiologiya ilə yanaşı, həm də onkoloji problemlərlə məşğuldur. Bu mərkəzdə bilavasitə statistika ilə bağlı fəaliyyət göstərən "Bədxassəli şişlərin epidemiologiyası və statistikası şöbəsi" var. Amma mərkəzin saytında o şöbəyə aid bölmədə bircə dənə də olsun, nə statistik məqalə, nə də məlumat yoxdur. Onda bu şöbə nə üçün yaradılıb? Eləcə də İnternet resurslarda onkolji xəstəliklərlə bağlı heç bir statistikaya rast gəlmək mümkün deyil. Ən yaxşı halda 2012-13-cü illərin statistikasına dair cüzi məlumatlar əldə etmək mümkündür. Müstəqil araşdırmalara görə isə hər gün Azərbaycanda ən azı 37 nəfər onkoloji xəstəliklərə mübtəla olur. İl ərzində belə xəstələrin sayı orta hesabla 13 -14 min nəfərə yüksəlir. Nəzərə alaq ki, onkoloji xəstəliklərin müalicəsi xeyli vəsait tələb edir və hər kəsin Oqtay Şirəliyev kimi xaricdə müalicə olunmaq lüksü yoxdur. Başqa sözlə, Azərbaycanda onkoloji xəstəliyə tutulmaq və imkansız olmaq potensial ölüm deməkdir! Qısa müddətli xəstəlik və ölüm! Əslində bütün sahələrdə belədir. Səhiyyədə də, təhsildə də, mədəniyyət də, hətta nəqliyyatda da. İllərlə bu sahəyə rəhbərlik edib ancaq öz ciblərini düşünən məmurlarla həyat eynən Oqtay Şirəliyevlə davrandığı kimi davranır... Zaur BakuPost

Telekanallarda hava haqqında məlumatdan çox onu göstərirlər. Başlama saatı, verilişin adı, canlı yayımı fərq etməz, hansı şou proqrama, sosial telelayihəyə göz atsan görərsən ki, yuxarı başda oturub danışır. Necə deyərlər, gözünü verər, amma əlindəki mikrofonu kimsəyə güzəştə getməz.  Ekranın o üzündə çox ideal insan kimi görünür. Övladlıq borcundan, ata-anaya qayğı və məhəbbətdən elə gözəl sitatlar, dəyərli kəlamlar deyir ki... Ömür-gün yoldaşına dəyərin vacibliyi, qarşılıqlı sevgi və hörmətdən danışdıqlarına heyran olmamaq mümkünsüz. Valideyn missiyasından, övlada diqqətdən saatlarla yorulmadan danışır. Həyatdan, bədii ədəbiyyatdan elə sitatlar gətirir tamaşaçının gözündən gildir-gildir yaş axır... Bu gün küləyin at çapdığı Bakıda telekanalların birinin qarşısından keçəndə həmin eksperti avtobus dayanacağında görüb avtomobilimi saxladım. Hara gedəcəksə populyar eksperti maşınla aparmağa hazır olduğumu dedim. İnsafən əvvəlcə etiraz etdi, amma sonra gülümsəyib arxa oturacaqda yerini bərkitdi. Maşını yerindən təzəcə tərpətmişdim ki, canlı yayımda imiş kimi çıxışa başladı, “insan daim xeyirxah işlər görməli, onu dünyaya gətirən valideynlərini başının tacı bilməli, onları gözünün üstündə saxlamalı, həyat yoldaşına vəfalı olmalı, onu anlamalı, mehriban davranmalıdır”, - dedi. Sonra bir xeyli də ananın öz övladlarına qayğı və diqqəti barədə nitq söylədi. Sonra xahiş etdi ki, onu Bilgəhə aparım. “Atam və anam Bilgəhdəki qocalar evindədir, bu gün onlarla görüş günümdür. Nə işim-gücüm olsa da onlarla görüşə gecikmirəm. Həmin gün onların yanında olmasam ürəyim dayanar”, - dedi və kövrəldi. Bilgəhdən qayıdanda xahiş etdi ki, maşını Mərdəkandakı xüsusi internatın qarşısına sürüm: - Oğlumu və qızımı xüsusi internata qoymuşam. İşim elədir ki, telekanalların dəvəti üzündən günüm efirlərdə keçir, ona görə uşaqlara vaxt ayıra bilmirəm. Amma internatda onlara yaxşı baxırlar, ikisi də əlaçıdır. Rəssamlıqla, musiqi ilə məşğul olurlar. Uşaqlarım mənim nəfəsimdir, həftədə bir dəfə görməyəndə boğuluram sanki... İnternatda görüş uzun çəkmədi, maşına oturanda deyəsən kövrəlmişdi: - Bu gün sizi yordum deyəsən. Əgər tələsmirsinizsə Pirallahıya gedək, ikinci həyat yoldaşımla məhkəmə çəkişməm var bu gün. Məhkəmə prosesindən də tez və razı döndü. “Binəqədiyə də baş çəkə bilərikmi?” - dedi və cavabımı gözləmədən əlavə etdi: - Polis idarəsində baş müstəntiqə izahat yazmalıyam. O gün qonşumla dalaşdım, vurub pəncərəsini sındırdım. Polis idarəsinin qarşısında bir xeyli gözləməli oldum. Məşhur ekspert nəhayət ki, gəlib çıxdı və maşına oturan kimi qonşusunun ünvanına xeyli söyüş göndərdi. Sözün açığı həmin söyüşlərdən bəzilərini həyatımda ilk dəfə idi ki, eşidirdim. Telekanalların birinin qarşısından keçəndə birdən qışqırdı: - Saxla, saxla. İndi yadıma düşdü, canlı yayıma dəvətliyəm. Ailə dəyərləri barədə tok-şou olacaq. Əla mövzudur... Maşın dayanan kimi heç təşəkkür etmədən qapını çırpıb getdi. Deyəsən növbəti canlı efirə tələsirdi... Etibar CƏBRAYILOĞLU  Reyting.az 

Ötən həftə Sumqayıt avtovağzalından Bakı Beynəlxalq Avtovağzalına sərnişinlərin daşınmasını həyata keçirəcək ekspres marşrutların fəaliyyəti başlayıb. Lakin sosial şəbəkələrdə yayılan görüntülərdə sözügedən avtobusların Bakı-Sumqayıt yolunda  tıxacda qalması ilə bağlı kadrlar geniş müzakirələrə səbəb olub. Sumqayıtdan Bakıya və əks istiqamətdə sərnişinlərin gediş-gəlişini rahatlaşdırmaq məqsədi ilə fəaliyyətə başlayan ekspres avtobuslar görünür ki, gözlənilən effekti verməyəcək.  Mövzu ilə bağlı Yenisabah.az-a danışan nəqliyyat eksperti İlqar Hüseynli yeni fəaliyyət göstərən ekspres avtobusların gecikmə və tıxac problemini həll etməyəcəyini qeyd edib.  “Bu məsələ illərdir ölkənin belə desək, ən aktual problemlərindən biri olaraq qalır. Bakı-Sumqayıt arası nəqliyyatın daha səmərəli təşkili istiqamətində müzakirələr, təkliflər aparılır amma hələ də konkret addımlar yoxdur. Yeni istifadəyə verilən ekspres avtobusların gediş haqqı 80 qəpik nəzərdə tutulub. Sual yaranır ki, burada məqsəd daha çox 1 manatlıq taksi kimi tanınan nəqliyyat vasitələrinin müştərilərini cəlb etməkdir yoxsa sərnişinləri daha sürətli formada Bakıya çatdırmaq? Düzdü, digər yollarda olduğu kimi, Bakı-Sumqayıt yolunda da avtobuslar üçün alternativ yol da yaradıldı, amma magistralın imkanları sərnişindaşımanın təminatına bəs eləmir. İstəyirsiniz adını ekspres xidməti və ya başqa bir şey qoyun demək olar ki, fərq yoxdur. Burada Bakı Nəqliyyat Agentliyi sadəcə öz maliyyə maraqlarına diqqət edir. O yoldan istifadə edən hamı yaxşı bilir ki, Xırdalan dairəsindən “20 Yanvar” metrosuna qədər gəlib çıxmaq günün pik saatlarında mümkünsüz hala çevrilir. İstənilən qədər avtobus marşurtu yaradılsa belə, nəticədə “butulka effekti” adlandırılan daralmada ilişib qalacaq”.  Ekspert məsələnin həllinin sadəcə bu istiqamətdə bir neçə ötürücü yolun inşasında görür.  “Problemin həlli üçün dünyanın böyük şəhərlərinin təcrübəsindən istifadə etmək lazımdır. Biz artıq çoxpilləli yol ötürücülərinin inşasını tətbiq etməliyik. Bunun xaricində məsələsinin həlli yolu qalmır. Bakı Avtovağzalına çatmamış estakadalar üzərindən 2 və yaxud 3 yol ötürücüsünun inşasına başlaya bilərik. Bu ötürücülərin biri Biləcəri üzərindən birbaşa 9-cu mikrorayon istiqamətinə, digəri isə sağ istiqamətdə Yasamal üzərindən şəhərə girişi təmin edə bilər. Təbii ki, bu mütləq hal deyil və bunun üçün kommunikasiya və lazımi infrastruktur təmin olunmalıdır. Bu bəlkə də qismən həmin yolu tıxacdan xilas edə bilər”. 

"Rusiya hakimiyyəti şəhəri Yeni ilə qədər ələ keçirmək istəyirdi, lakin onların planları puç olub..." Ukraynanın Avdeyevka şəhəri istiqamətində işğalçılar rekord itkilər verməkdə davam edir. Bir neçə ay ərzində "ət" hücumlarında ölənlərin sayı Əfqanıstanda onilliklərlə davam edən müharibədə olduğu qədərdir. Sozcu.az  "UNİAN"-a istinadla xəbər verir ki, Yakov Handzyuk adına 59-cu əlahiddə moto-atıcı briqadanın zabiti  Sergey Tsexotski Avdeevkaya edilən hücumların 4 ayında SSRİ-nin Əfqanıstandakı on illik müharibəsində öldüyü qədər insan öldüyünü söyləyib. "4 ayda Avdeyevkanın özünün yanında, bir fikirləşin, 10 ildə Sovet İttifaqı Əfqanıstanda itirdiyi qədər hərbçi ölüb. Yalnız bir Avdeyevka. Əfqanıstandan sonra, xatırladığınız kimi, SSRİ dağıldı. Rusiyanı da eyni şey gözləyir. Ola bilməz ki, bu işə yaramasın", - deyə Tsexotski bildirib. Zabit əmindir ki, Putin hələ də Rusiya Federasiyasının Ukraynadakı itkiləri üçün bəhanələr gətirməli olacaq. O xatırladıb ki, Başqurdustan artıq diktatordan itkilərin niyə bu qədər qlobal olduğunu soruşmağa başlayıb. Bunun nəticəsi olaraq digər bölgələr də bunu edəcək, çünki cəsədlərin parçaları ilə dolu kisələr Rusiya Federasiyasına qayıtmağa başlayır... Avdeyevkaya hücum haqda... Ruslar uzun müddətdir ki, Avdeyevkanı tutmağa çalışır, lakin Ukrayna müdafiəçiləri tərəfindən ağız-burunları əzilir və böyük itkilər verirlər. Avdeyevka şəhər hərbi administrasiyasının rəhbəri Vitali Barabaş bildirib ki, Rusiya hakimiyyəti şəhəri Yeni ilə qədər ələ keçirmək istəyirdi, lakin onların planları puç olub...

General-leytenant Hikmət Mirzəyevin Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin (XTQ) komandanı vəzifəsindən azad edilərək, müdafiə nazirinin müavini, Quru Qoşunları komandanı vəzifəsinə təyin edilməsi müzakirəsiz ötüşməyib. Hazırda ən çox maraq doğuran sual isə XTQ-nin yeni komandanının kim olacağıdır. Yenisabah.az bildirir ki, bu postu tutmağa layiq olan xeyli peşəkar zabit var. Hərbi ekspertlər də o fikirdədir ki, H. Mirzəyev XTQ-yə rəhbərlik etdiyi uzun illər ərzində öz yerini tutmağa layiq olan bir neçə yüksək rütbəli hərbçi yetişdirib. Adının çəkilməsini istəməyən keçmiş yüksək rütbəli zabitlərdən biri saytımıza ən şanslı namizədin kimliyini açıqlayıb. Mənbə deyib ki, XTQ-nin yeni komandanı general-mayor Akif Pirverdiyev ola bilər. Qeyd edək ki, Akif Səməndər oğlu Pirverdiyev peşəkar hərbçidir. Onun karyerasının əsas dövrü Müdafiə Nazirliyi ilə bağlıdır. A.Pirverdiyev polkovnik rütbəsini daşıdığı dövrdə Müdafiə Nazirliyində yüksək vəzifə tutub. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə 25 iyun 2022-ci ildə general-mayor rütbəsinə layiq görülüb, “Vətənə xidmətə görə” ordeni və “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif olunub. H. Mirzəyev Quru Qoşunlarının komandanı-müdafiə nazirinin müavini təyin olunandan sonra A.Pirverdiyev onun vəzifəsini icra edir.

2024-cü ilin son rübündə Türkiyə lirəsinin dollara nisbətdə bir qədər də ucuzlaşacağı gözlənilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin bəzi KİV-lərində çıxış edən ekspertlər bildiriblər. Proqnozlara görə, bu yaxınlarda dollar qarşısında tarixi minimumunu (bir dollar üçün 30 lirə) yeniləyən türk lirəsinin dəyəri daha da aşağı düşərək 37 lirəyə çata bilər. İqtidsadşı ekspert Mustafa Rəcəb Erçin bildirib ki, Türkiyənin milli valyutasının məzənnəsini proqnozlaşdırmaq çətindir. Onun fikrincə, hökumət çətin ki, devalvasiyaya yol versin. "Türkiyədə xarici valyutanın qiymətinin necə olacağını proqnozlaşdırmaq çətindir, təbii ki, inflyasiya dərəcələrini nəzərə alsaq, 2024-cü ildə məzənnənin indiki səviyyədən bir qədər yuxarı stabilləşəcəyini gözləmək olar. Mövcud iqtisadi proqram deinflyasiyaya əsaslandığı üçün, bu, 2024-cü ildə sabitləşəcək. Deyə bilərəm ki, iqtisadi idarəetmə çətin ki, inflyasiya prosesində devalvasiyaya yol versin”. Türkiyənin Statistika İnstitutunun (TÜİK) məlumatına görə, dekabrda inflyasiya noyabrda olan 61,98%-dən 64,77%-ə yeksəlib. Türkiyənin maliyyə naziri Mehmet Şimşək daha əvvəl bildirmişdi ki, hakimiyyət gələn ilin sonuna qədər inflyasiyanın təxminən yarıya qədər azalaraq 34%-ə düşəcəyini gözləyir. Dekabrda Türkiyə Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini 40%-dən 42,5%-ə qaldırıb.

15.01.2024-cü il tarixində Bakı şəhəri, Binəqədi rayonu, A.Kunanbayev küçəsinin yaxınlığında sexdə partlayışla əlaqədar Nərimanov Tibb Mərkəzinin nəzdində olan Yanıq Mərkəzində 7 nəfərin müalicəsi davam etdirilir. Bu barədə TƏBİB-dən Sozcu.az-a cavab olaraq bildirilib. Müalicə alan 7 nəfərdən 2-nin vəziyyəti ağır stabil, 5 nəfərin vəziyyəti isə orta ağır olaraq qalır. 1 nəfər ambulator müalicə üçün evə buraxılıb. Kliniki Tibbi Mərkəzdə də müalicə alan 1 nəfər ambulator müalicə üçün evə buraxılıb.

Yanvarın 19-da axşam saat 22:05 radələrində Azərbaycanda zəlzələ baş verib. Zəlzələ Saatlı-Sabirabadda 4, Biləsuvar, Cəlilabad, Masallı, Yardımlı, Lənkəran, Lerik, Şirvan, Zərdab, Ağdam, Saatlı rayonlarında 3-4 bala qədər hiss olunub.  Zəlzələ dağıntı və itkilərə səbəb olmasa da, Kürdəmir və Şirvanda yerləşən evlərin divarında çatlar yaranmasına səbəb olub.  Ertəsi gün Şirvan ərazisində yenidən zəlzələ qeydə alınıb. Bu dəfə maqnituda kiçik olsa da, sosial şəbəkələrdə yenidən təkanların ola biləcəyi barədə müzakirələr başlayıb. Həqiqətən, yeni təkanlar daha böyük ola bilərmi? Məsələ ilə bağlı Modern.az-a danışan Geologiya və Geofizika İnstitutunun şöbə müdiri, elmlər doktoru Qulam Babayev deyir ki, il ərzində hiss olunan zəlzələlərin olması qaçılmazdır: "Zəlzələ geniş ərazini əhatə etdi və hiss olundu. Bakıda da bir neçə insan zəlzələni hiss etmişdi. 2023-cü ildə baş verən sonuncu zəlzələdən sonra dediyim kimi, 2024-cü il ərzində hiss olunan zəlzələlər baş verəcək. Nəinki Azərbaycanda, digər dünya ölkələrində də zəlzələlər olacaq. 2023-cü ilin sonlarında bu sözü demişdim. Məhz 2024-cü ilin ilk günlərində Yaponiyada zəlzələ baş verdi. Arxasınca isə sunami hadisəsi meydana gəldi və bir sıra dağıntılara səbəb oldu. Bu il ərzində aktivlik davam edəcək. Hətta mən 2024-cü ili superaktiv adandırıram. Bu, 2023-cü illə müqayisədə belədir. Aktivlik dövri xarakter daşıyır. Bu dövrilikdə yaşayırıq, dövrilik adətən 10,15,20 il ərzində müşahidə olunur.  2025-ci ildə vəziyyətin necə olacağını isə bizə 2024-cü il göstərəcək. Dünyada və Azərbaycanda maqmatik və palçıq vulkanlarının püskürməsi də istisna deyil. Azərbaycanda palçıq vulkanları mövcuddur. Abşeron yarımadasının özündə, həm də dənizdə palçıq vulkanlarının püskürməsi ehtimal olunur. Buna səbəb isə yenə deyirəm ki, bu ilin tektonik, superaktiv kimi qeyd olunmasıdır. İnsanlar özlərini necə aparmaqla bağlı mütəmadi olaraq maarifləndirilməlidirlər. İlk növbədə panikaya və təşvişə düşməməlidirlər və titrəyişlərin gücləndiyini hiss etdikdə kandar qapısını açıq qoymalıdırlar ki, kilitlənməsin". Q.Babayev zəlzələ nəticəsində Şirvanda bəzi evlərdə çatların yaranmasının səbəblərindən də danışıb: "Binalara gəlincə bununla bağlı şərh verə bilmərəm. Çünki məsələyə xüsusi dövlət qurumları və təşkilatları cavabdehdir. Çat verən evlər yəqin ki, köhnə konstruksiyalı evlərdir. Seysmoloq kimi, deyə bilərəm ki, çatların səbəbi müxtəlif ola bilər. İlk növbədə evlərin yararlılıq müddəti bitib. Bəlkə də, yeni konstruksiyalar orada  ev sahibləri tərəfindən əlavə olunub. Ola bilər ki, bina hansısa qurumun ərazisinin üzərində tikilib və seysmik parametrlər vaxatilə nəzərə alınmayıb. Dəqiq  səbəbi bilmək üçün məsələ tədqiq və təftiş olunmalıdır. Versiyalardan bir-ikisi əsas səbəblər kimi göstərilə bilər".

İranın Kirman vilayətində yerləşən hərbi hissədə atışma baş verib. İlkin məlumata görə, olayda 5 hərbçi həyatını itirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə yerli media məlumat yayıb. Təfərrüatlar açıqlanmır.

Tatarıstanda uşaqlar qarın altında qalıblar. Sozcu.az xəbər verir ki, hadisə hotel komplekslərindən birində baş verib. Bir neçə Tatarıstan sakini övladları ilə birlikdə istirahtə gəliblər və ərazidə iki  evcik kirayəyə götürüblər. Ailələrnin ikidən səkkiz yaşa qədər olan yeddi azyaşlı üzvü isə çöldə oynayıb. Bir anda ətrafdakı yamaclardan birində yığılan uşaqların üzərinə aşıb. Böyüklər qar altında qalan övladlarının hamısını çıxara bilsələr də, iki yaşlı uşaq ayağından zədə alıb. O, xəstəxanaya yerləşdirilib. Zərərçəkənin vəziyyəti barədə məlumat verilmir. Valideynlər mövcud vəziyyətdən narazı olduqlarından hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət etməyi planlaşdırırlar. Hadisədən sonra hotel kompleksinin ərazisində qartəmizləyən texnika müşahidə olunub.

Almaniyada yaşayan Əhliman adlı azərbaycanlı dava zamanı öldürülüb. Sozcu.az “Qafqazinfo”ya istinadən xəbər verir ki, Mingəçevir şəhərindən olan və bir müddətdir Almaniyada çalışan Əhliman moldovalı şəxslərlə dava-dalaş zamanı baş nahiyəsindən ağır xəsarətlər alıb və xəstəxanaya çatdırıldıqdan az sonra vəfat edib. Qeyd edək ki, dava kafedə başlayıb. Vəfat edən şəxsin nəşinin Azərbaycana gətirilməsi istiqamətində iş aparılır.

İraqın şimalında Pençe-Kilit əməliyyatı bölgəsində keçirilən hava əməliyyatı ilə 10 PKK terrorçusu zərərsizləşdirilib. Sozcu.az Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, verilən açıqlamada: “Türkiyə Silahlı Qüvvələri polad caynaqları ilə terror yuvalarını məhv etməyə davam edir”, - deyə bildirilib. Açıqlamada, "İraqın şimalındakı Pəncə-Kilid əməliyyatı bölgəsində müəyyən edilən 10 PKK terrorçusu hava əməliyyatı ilə zərərsizləşdirilib. Soylu millətimizi terror bəlasından xilas etmək üçün böyük əzm və əzmlə mübarizəmizi davam etdiririk" ifadələri qeyd edilib.

Ukrayna müharibənin 697-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 376 030 hərbçi, 6 181 ədəd tank, 11 466 ədəd zirehli döyüş maşını, 8 875 ədəd artilleriya sistemi, 968 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 655 hava hücumundan müdafiə sistemi, 331 ədəd hərbi təyyarə, 324 ədəd helikopter, 11 862 ədəd avtomobil texnikası, 6 936 ədəd PUA, 1 818 qanadlı raket, 23 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 1 392 xüsusi avadanlıq itirib.

Rusiyanın Leninqrad vilayətinin Ust-Luq limanında “Novateka” şirkətinə məxsus qaz terminalında partlayışlar baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, Kinqiseppski rayonunun rəhbəri Yuri Zapalatski məlumat verib. “Partlayış zamanı müəssisədə 148 nəfər olub. Ölən və yaralanan qeydə alınmayıb. Hazırda yanğının söndürülməsi istiqamətində işlər aparılır. Vəziyyət tam nəzarət altındadır”, - Zapalatski bildirib. Rusiya mətbuatının məlumatına görə, terminala Ukrayna PUA-larının hücumu olub.

Bakıda həbsxanada olan separatçı liderlərin yeni görüntüləri yayılıb. Sozcu.az APA-nın Teleqram kanalına istinadla həmin görüntüləri təqdim edir:

Rusiya Federasiyasının Tula vilayətindəki evdə qaz sızmasından ailənin bütün üzvləri ölüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İstintaq Komitəsi məlumat yayıb. Hadisə zamanı üç nəfərin meyiti evdə aşkarlanıb. Müstəntiqlər ölümün ilkin səbəbinin dəm qazından olduğunu güman edirlər. Hadisənin baş vermə şəraiti araşdırılır.

İsrailin Dəməşqə zərbəsi nəticəsində ölən 5 SEPAH üzvündən biri Qüds briqadası komandirinin təhlükəsizlik üzrə müavini Höccətullah Ümidvardır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İran mediası məlumat yayıb. Bildirilir ki, Höccətullah Ümidvarın Suriyadakı əməliyyat adı Hacı Sadiq olub. Suriya ordusunda nüfuz sahibi olan Hacı Sadiq bir çox əməliyyatın hazırlanmasına rəhbərlik edib. H.Ümidvarın ölümü İranda böyük əks-səda doğurub. Qeyd edək ki, İsrail ordusu bu gün Dəməşqdə SEPAH zabitlərinin qərargah kimi istifadə etdiyi dördmərtəbəli binaya zərbə endirib. Nəticədə bina tamamilə dağılıb, H.Ümidvar da daxil olmaqla, SEPAH-ın 5 hərbi müşaviri və suriyalı hərbçilər ölüb.

Bakıda məktəbli qıza qarşı xuliqanlıq etmiş 43 yaşlı kişi inzibati qaydada məsuliyyətə cəlb edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, hadisə Sabunçu rayonu Bakıxanov qəsəbəsində baş verib. Polisə müraciət edən vətəndaş məktəbli qızının məşğələyə getdiyi vaxt naməlum şəxsin onu narahat etdiyini və xuliqanlıq hərəkətlərinə yol verdiyini bildirib. Bununla bağlı Sabunçu RPİ-nin 13-cü PŞ tərəfindən araşdırma aparılıb və həmin şəxsin 1981-ci il təvəllüdlü, Qubadlı rayon sakini Fuad Babayev (şərti) olması müəyyənləşib. Polis tərəfindən saxlanılan şəxs barəsində İXM-nin 510-cu, yəni xırda xuliqanlıq maddəsi ilə protokol tərtib edilib. Saxlanılan şəxs daha sonra Sabunçu rayon Məhkəməsinə göndərilib. O, ifadəsində bildirib ki, yaxınlaşdığı qıza qarşı pis niyyəti olmayıb: “Bakıxanov qəsəbəsi, Ərəblinski küçəsi ünvanında kafe işlədirəm. Yol ilə gedən qızın əvvəllər kafemdə işləmiş qadın işçisinin qızı olduğunu düşündüm və ona anasını yenidən işə dəvət etməkdən ötrü nömrəmi vermək məqsədilə yaxınlaşdım. Başqa bir niyyətim olmayıb. Bir daha sözügedən ünvanda olmamışam və heç kimi narahat etməmişəm”. Qızın atası isə Fuadın onun övladını təqib etdiyini və avtomobilinə əyləşdirmək istədiyini deyib: “Qızım axşam saat 19:16 radələrində fənn məşğələsindən çıxaraq yaşadığımız Ərəblinski küçəsindəki evə qayıdan zaman möhkəm qorxub. Bunun səbəbi isə, 40-45 yaşlarında tanımadığı bir kişinin onu təqib etməsi və idarə etdiyi avtomaşına minməyi təklif etməsi olub. Hesab edirəm ki, həmin şəxsin dedikləri həqiqəti əks etdirmir və o, pis niyyətlə qızıma yaxınlaşıb. Qızım hal-hazırda Naxçıvan MR-da – nənəsinin yanındadır. Həmin şəxsə qanunamüvafiq tədbir görülməsini məhkəmədən xahiş edirəm”. Sabunçu rayon Məhkəməsinin qərarı ilə Fuad Babayev 100 manat cərimə edilərək sərbəst buraxılıb.//Publika.az

Ukrayna Rusiya ilə danışıqlara getməyəcək. Rusiya lideri Vladimir Putin təkcə Ukraynanı deyil, digər postsovet ərazilərini də işğal etmək istəyir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu “Bild”ə müsahibəsində  Ukrayna prezidentinin aparat rəhbərinin müşaviri Mixail Podolyak deyib. “Müharibə, Putinin fikrincə, o, Ukraynanın bütün ərazisini fəth edənə qədər, Avropada hegemonluğa nail olana qədər, digər postsovet ərazilərini fəth edənə qədər davam edəcək. İnsan bir neçə ilə kifayətlənmək istəsə, nüfuzunu, münasibətlərini məhv edərək böyük müharibəyə getməz. Bu cəfəngiyyatdır”, – deyə o bildirib. O, həmçinin tərəfdaşları Ukraynaya silah tədarükünü davam etdirməyə çağırıb. Onun sözlərinə görə, problem bərabərsizlikdir, tədarüklər balanslaşdırılmalıdır. Podolyak Rusiyanın müharibə dövründə ciddi irəliləyiş əldə etmədiyini vurğulayıb.

ABŞ Ənsarullah hərəkatının Ədən körfəzinə yönəlmiş gəmi əleyhinə raketini vurub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Mərkəzi Komandanlığı məlumat yayıb. Qeyd edək ki, husilər ötən ilin noyabrın ayının ortalarından bəri Qırmızı dənizdə mülki gəmilərə hücum təşkil edir.

Batumi Beynəlxalq Hava Limanının binasına bomba qoyulması barədə xəbər yayılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "Birinci Kanal" məlumat yayıb. Hava limanına bomba qoyulması barədə anonim məlumat daxil olduqdan sonra Batumi-İstanbul reysi 2 saat müddətinə təxirə salınıb. Sapyorlar hadisə yerinə gəlsələr də, hər hansı partlayıcı qurğu tapmayıblar.