Sağlamlıq

Mingəçevirdə hepatitə yoluxan şagirdlərin son durumu açıqlanıb. TƏBİB-dən bildirilib ki, 6 nəfər (4-ü oğlan, 2-si qız olmaqla) Mingəçevir Şəhər Mərkəzi Xəstəxanasının Uşaq şöbəsinə müraciət edib. Qeyd olunub ki, onlara dəqiqləşdirilməmiş kəskin virus hepatiti diaqnozu qoyulub və zəruri tibbi xidmətlər göstərilib: "Onların hər biri Kliniki Tibbi Mərkəzin nəzdindəki Ə.F.Qarayev adına 2 nömrəli Kliniki Uşaq Xəstəxanasına təxliyə olunub və müalicələri davam etdirilir. Müraciət edən azyaşlı xəstələrin 1-nin vəziyyəti ağır, 5-nin isə stabil olaraq qiymətləndirilir". Mərkəzi Aran Regional Təhsil İdarəsindən isə sorğumuza cavab olaraq qeyd olunub ki, “Hepatit A” virusuna yoluxmuş şagirdin 1-i Mingəçevir şəhər 8 nömrəli tam orta məktəbin 7ç sinif şagirdi M.Ə, 2-si Mingəçevir şəhər R.Muradov adına Texniki humanitar liseyin şagirdi (M.İ - 10a, E.A - 9d), digər 2-si isə işğaldan azad olunmuş rayonların yerlərdə fəaliyyət göstərən ümumi təhsil müəssisələrində təhsil alan şagirdləridir: "Mingəçevir şəhər Mərkəzi Xəstaxanasında verilən məlumata əsasən, hazırda uşaqlar Bakı şəhər Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinə qaldırılıb və səhhətləri orta stabil olaraq qiymətləndirilir. Həmçinin şagirdlərin səhhəti və sağlamlıq durumu barədə mütəmadi olaraq maraqlanırıq. İdarə məsələ ilə bağlı şagirdlərin, eyni zamanda vətəndaşların gigiyena qaydalarına riayət etmələri və virusdan qorunmağa çağırır".

Bir neçə gün əvvəl loqopedlə bağlı sosial şəbəkələrdə yayılan video insanların qınağına səbəb olmuşdu. Videoda sözügedən şəxs uşaqla çox kobud davranaraq onu qorxutmuşdu. Bu hallarla bağlı bir neçə dəfə görüntülər gündəmə çevrilib. Bəs valideynlər uşaqlarına loqopedə etibar etməzdən öncə nələrə diqqət etməlidirlər? Məsələ ilə bağlı “Yeni Sabah”a açıqlama verən psixoloq Fərqanə Mehmanqızı bir sıra nüansları açıqlayıb. O qeyd edib ki, valideynlər loqopedlərin hər sözünə inanıb, bu cür davranışları normal qəbul etməməlidirlər: “Uşaqlarla bağlı peşələrdə xüsusilə psixoloji və stresə qarşı dayanıqlılıq çox vacibdir. Ümumiyyətlə insan faktoru olan sahələrdə bu cəhətlərin olması mütləqdir. Əgər loqoped peşəsində çalışmaq istəyirsənsə, bu işi sevməlisən. Sevməsən, burada çalışa bilmərsən. Hər şeydən öncə loqoped peşəsi çox böyük psixoloji səbr tələb edən sahədir. Çalışdığın peşəni sevsən, bu işin mütəxəssisi olursan. Mütəxəssis olduqda isə kimə necə davranmaq lazım olduğunu bilirsən”.  Psixoloq bildirib ki, hər uşağın psixologiyası fərqlidir: “Loqoped uşaqlara eyni yanaşmamalıdır. Çünki onlar müxtəlif olduğu kimi, hər uşaq üçün nəzərdə tutulan terapiya üsulu da fərqlidir. Valideyn övladını kimə əmanət etdiyini bilməlidir. Valideynlərə başqa bir tövsiyəm isə ucuza qaçmamaqdır. Bunun da bir sıra səbəbləri var. Loqoped peşəsi öz üzərində işləməyi tələb edir. Həmin peşəyə yiyələnənlər çox sayda kurslara, təlimlərə qoşulur. Bunların hamısı maddiyatla birbaşa bağlıdır. Seansları ucuz olan dırnaqarası mütəxəsislərin isə uşaqlara faydası olmur. Bu artıq yaşanan neçənci hadisədir. Bütün vaxtını canlı yayım açmağa sərf edən şəxsin nə kimi faydası ola bilər? Bu müəssisələrdə kamera nəzarəti olmalıdır. Valideynlər övladlarını kameradan izləyib, loqoped deyə seçdikləri şəxsin uşağa necə davranmasına fikir verməlidirlər. Yoxsa təkcə qiymətin ucuz olmasına görə loqoped seçmək doğru deyil”. F.Mehmanqızı bu peşədə çalışanların dırnaqlarına diqqət yetirmək lazım olduğunu da vurğulayıb: “Loqopedlər ağız masajı edir. Bu səbəbdən onların əlləri təmiz və səliqəli olmalıdır. Həmin videoya diqqət yetirsəz, o qızın dırnaqlarının uzun olduğunu görə bilərsiniz. Dırnaqların uzun olması uşağın ağız nahiyəsi üçün olduqca təhlükəli haldı. Bu həm onu yaralayıb, incidə, həm də orqanizminə zərərli mikrobakteriyaların düşməsinə səbəb ola bilər”.

Səhiyyə nazirinin birinci müavini vəzifəsi ləğv olunub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu, Prezident İlham Əliyevin "Səhiyyə Nazirliyi haqqında Əsasnamə"də dəyişiklik edilməsi ilə bağlı Fərmanında əksini tapıb. Fərmanla səhiyyə nazirinin 3 müavini olacaq. Qeyd edək ki, Fərmana edilmiş dəyişiklikdən əvvəl səhiyyə nazirinin 4 müavini (birinci müavin və müavinlər) var idi.

Türkiyənin məşhur dietoloqu Melis Torluoğlu bədən şişkinliyini azaltmağın üsullarını izah edib. Sozcu.az xəbər verir ki, sağlam qidalanma üzrə mütəxəssis ilk növbədə suyun vacibliyini vurğulayıb. 1. 60 kq çəkidə olan bir fərd gündəlik ən az 60 * 30 = 1800 ml su qəbul etməlidir. Orta hesabla hər gün 2 litrə qədər su içmək vacibdir. 2. İçdiyiniz suyun qələvi olduğundan (ph> 7.0) əmin olun. Gündəlik qəbul etdiyiniz suyun içərisinə qələvi çubuq və ya limon əlavə edərək də qələviliyini təmin edin. 3. Gündəlik menyunuzd ispanaq, tərə, cəfəri, çuğundur yarpağı, brokoli, brüssel kələmi, pərpərən, qulançar kimi tünd yaşıl yarpaqlı tərəvəzlərə və mövsümündən asılı olaraq xiyara daha çox yer verməyə çalışın. 4. Kivi, ananas, zoğal və nar kimi qırmızı rəngli meyvələrdən tez-tez istifadə etməyə çalışın. 5. Duz əvəzinə ədviyyat istifadə edin. 6. Təzyiq probleminiz və ya kafenə qarşı həssaslığınız yoxdursa, hər gün 2-3 fincan yaşıl və ya ağ çay için. 7. Ödəm atıcı smuzilər hazırlayın. Nar şirəsi Nar şirəsi ödəmatıcı təsirə malikdir. Amma şəkər xəstələri nar suyu içməzdən əvvəl mütləq həkimlə məsləhətləşməlidir. Ananas Ananas təbii detoks funskiyasını yerinə yetirən tropik meyvədir. Ananası dilimlərə bölərək və ya suyunu içərək şişkinliyin qarşını ala bilərsiniz. Yaşıl çay Bitki çayları arasında yaşıl çayın yeri ayrıdır. Lakin həddən artıq yaşıl çay qəbulu ziyandır. Əks təqdirdə ürək döyüntüləri sürətləndirə bilər. Qəhvə Qəhvənin faydaları yəqin ki, çox adam məlumatlıdır. Onun bir müsbət cəhəti də həzmə kömək etməsidir. Çobanyastığı çayı Dərman bitkisi olan çobanyastığı çayı həzm prosesini sürətləndirir, eyni zmaanda yuxusuzluğa və stressə qarşı effektivdir. Razyana çayı Bir stəkan qaynar suyun içərisinə bir az razyana əlavə etməklə dəmləyəcəyiniz çay həzmə kömək edir və şişkinliyi aradan götürür. Zəncəfil çayı Zəncəfil çayı mədənin ağırlığını aradan qaldırmaqla yanaşı, bir çox xəstəliyin dərmanıdır. Bu bitki, həmçinin, qadınlarda mensturasiya ağrılarını bir neçə dəqiqə ərzində aradan qaldırır. Qatıq Xüsusilə şam yeməyindən sonra qəbul edilən qatıq tərkibindəki aktiv bakteriyalar sayəsində mədə əzələlərini hərəkətə gətirir və həzm prosesini yüngülləşdirir. Ədviyyatlar Çox qəbul etməmək şərti ilə istifadə olunan ədviyyatlar həzmi asanlaşdırmaqla yanaşı, mədə turşuluğunu aradan qaldırır. (publika.az)

Rusiyalı həkim-diyetoloq Yelena Solomatina buğda yarmasının qlikemik indeksinin yüksək olduğu üçün onun zərərli olduğunu bildirib. Solomatinanın sözlərinə görə, yarma sıyığının qlikemik indeksinin yüksək olması ilə yanaşı, o, həmçinin yüksək kalori dəyərinə malikdir. Üstəlik, onun tərkibində digər dənli bitkilərdə olan liflər də yoxdur. Diyetoloq xəbərdarlıq edib ki, yarma sıyığı qanda qlükozanın kəskin dərəcədə yüksəlməsinə, çəki artımına və diabetin inkişafına səbəb olur. Solomatina buğda yarmasını orqanizmə heç bir qida maddəsi verməyən ağ un və şəkərlə müqayisə edib ki, bunlar da, yalnız rasionumuzun gündəlik kalorisini artırır və qısa müddət ərzində daha enerjili olmağa kömək edir. Sonda o, insanları qida rasionlarına başqa, daha sağlam dənli bitkiləri əlavə etməyi tövsiyə edib. Mənbə: Lenta.ru

Karolinska Universitetinin (İsveç) alimləri müəyyən ediblər ki, insan bədənində C və E vitaminlərinin çox olması ağciyər xərçənginin inkişafına təkan verə bilər. Sozcu.az report-a istinadən xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri The Journal of Clinical Investigation (JCI) jurnalında dərc olunub. Tədqiqatın müəllifləri antioksidantların gəmiricilərin orqanizminə təsirini öyrəniblər. Antioksidantlar orqanizmdə oksidləşdirici proseslərlə mübarizə aparan molekullardır. Məlumdur ki, C və E vitaminlərinin tərkibində bu maddələrin böyük miqdarı mövcuddur. Məlum olub ki, onların yüksək tərkibi daimi qan tədarükünə ehtiyacı olan şişlər də daxil olmaqla yeni qan damarlarının böyüməsinə səbəb olur. Bu da öz növbəsində qanda olan oksigenlə xərçəngli böyümələri qidalandırır və onlar şişməyə başlayırlar. Tədqiqatçılar siçanlar üzərində daha bir neçə təcrübə aparıblar ki, bu da yalnız nəticələri təsdiqləyib. Məlum olduğu kimi, şişlərin böyümə sürəti antioksidantların dozasının artması ilə birbaşa mütənasibdir. Mütəxəssislərin fikrincə, bu, vitaminlərin həddindən artıq istehlakının təhlükəsindən xəbər verir.

Avstraliyanın Sidney Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, gündə beş dəqiqəlik intensiv fiziki fəaliyyət xərçəng xəstəliyinin bəzi növlərinə tutulma riskini 32% azalda bilər. Sozcu.az report-a istinadən xəbər verir ki, bununla bağlı məlumat "JAMA Oncology" jurnalında dərc edilib. "Fasiləli fiziki fəaliyyət, xərçəng xəstəliyinin hər hansı bir növünün inkişaf risklərini 18%, aktivlik çatışmazlığı ilə birbaşa əlaqəli xərçəng xəstəliklərində isə 32% azaltmaq qabiliyyətini nümayiş etdirdi", - tədqiqatda deyilir. Belə fasiləli fiziki fəaliyyət yemək bişirmək, qabların yuyulması və mənzilin təmizlənməsi kimi müxtəlif ev işlərini əhatə edə bilər. Tədqiqatda gündəlik fiziki fəaliyyətinin izlənildiyi 22 min nəfər iştirak edib. Araşdırma yeddi il ərzində aparılıb.

Çox vaxt kişilər diabet olduğunun fərqinə varmır və simptomları iqnor edir. Əksər hallarda şəkər xəstəliyi onlar intim problemlər səbəbindən həkimə müraciət etdikdə təsadüfən aşkarlanır. Sozcu.az medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, müəyyən müddət qanda yüksək şəkər qan damarlarını zədələyir qan dövranını pozur, nəticədə cinsi orqan hissiyatını itirir. Onlarda həm psixoloji, həm fizioloji problemlər başlayır. Qanda təhlükəli şəkərin kişi cinsiyyət üzvlərinə təsirinin siqnalları: - Cinsiyyət üzvü yanında dəridə qıcıqlanma, şişkinlik, qaşınma - Pis qoxu - İntim əlaqə zamanı ağrı - Erektil disfunksiya Cinsi zəiflik diabet xəstələrinin 55%-də yaranır və kişiləri narahat edir. Kişilər getdikcə ereksiya, orqazm, libidonun azaldığını, itdiyini hiss edir, amma bunun səbəbinin şəkər olduğunu düşünmür.

Həkimlər bütün günü ac qalmağın mümkün olub-olmadığını açıqlayıblar. Sozcu.az lent.az-a istinadən bildirir ki, ac qaldıqda gün ərzində orqanizm qaraciyərdə qlikogen yandırmağa başlayacaq, yeni ehtiyatlar və autofagiya prosesləri başlayacaq. Yəni, orqanizm köhnə və xəstə hüceyrələrini "yeyəcək". Amma metabolik proseslər üçün çox maye içmək lazımdır. Bu baxımdan mədəaltı vəzidə ağrılar, öd yolları ilə bağlı problemlər və ürək yanması ola bilər.

Makiyaj fırçalarını tez-tez təmizləməsəniz, bakteriya və göbələklərin yuvasına çevrilə bilər. Çirkli fırçalardan istifadə edənlər bilmədən onları bütün üzlərinə sürtürlər, bu isə göz infeksiyaları və dəri problemləri kimi bir çox ciddi xəstəliklərə yol açır. Sozcu.az publika.az-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə amerikalı mütəxəssislər məlumat verib. Bildirilib ki bakteriyalar dərinin məsamələrinə daxil olaraq ciddi infeksiyalara səbəb ola bilir. Həmçinin bir çox çirkli fırçaların tualet oturacaqlarından daha çirkli olduğu əlavə edilib. Mütəxəssislər makiyaj ustalarına və xanımlara kir yığılmasının qarşısını almaq üçün makiyaj fırçalarını və süngərlərini hər yeddi-on gündən bir yumağı tövsiyə edir. Lakin məlumatlar göstərir ki, amerikalıların 22 faizi fırçaları təmizləmir, 39 faizi isə onlar ayda yalnız bir dəfə yuyur. ABŞ-ın makiyaj təmizləmə brendi olan "GlamTech"in sosial mediada paylaşdığı videoda natəmiz fırçaların vəziyyəti açıq şəkildə göstərilir. Yaxşı istifadə edilmiş, təmiz görünüşlü süngər və fırça istifadə edildikdən sonra qabına qoyulur. Lakin tədqiqatçılar bir müddət sonra hər yerdə bakteriyaların əmələ gəldiyini aşkar edib.

"Qida vərdişləri uşaqlarda hələ körpəlikdən formalaşır. Buna valideynlərin onlar üçün seçdiyi qida təsir edir". Sozcu.az oxu.az-a istinadən bildirir ki, bu barədə rusiyalı nutrisioloq və tibbi psixoloq İrina Mansurova uşaqlarda qidalanma pozğunluğunun səbəbləri barədə danışarkən bildirib. O qeyd edib ki, uşaqların qidalanmasının təşkilinə yanlış yanaşma onların qida davranışına mənfi təsir göstərə bilər və hətta qidalanma pozğunluqlarına səbəb ola bilər. Belə ki, körpəlikdə, xüsusilə də həddən artıq qorumağa meyilli olan narahat analar, uşağı əmizdirərək sakitləşdirməyə çalışırlar. "Qışqıran kimi ona yemək təklif edirlər və bu da hər gün təkrarlanır. Belə hallarda uşaqda qidalanma rejimi olmur. Onda şüur altı səviyyədə stressli vəziyyətləri "yeyib ötüşdürmək" vərdişi formalaşır" - deyə, nutrisioloq bildirib. Bundan əlavə, valideynlər uşaqları şirniyyatlarla həvəsləndirməməli və mükafatlandırmamalıdırlar. Mansurovanın sözlərinə görə, bu həmçinin qida vərdişlərini təhrif edir. Daha sonra belə insanlar sakitləşmək, emosional və psixoloji narahatlığı doldurmaq üçün şirniyyat yeyirlər. "Bəzi insanlar qidanın köməyi ilə daxili boşluğu dolduraraq, təhlükəsizlik, sevgi və məmnunluq hisslərini yaşamağa, bəziləri isə bu yolla mənfi emosiya və hissləri boğmağa çalışırlar. Problemlər o zaman başlayır ki, insanlar dəstəyi öz daxilində axtarmaq əvəzinə, onu yeməkdə və onunla əlaqəli hər şeydə tapmağa öyrəşirlər" - deyə, nutrisioloq əlavə edib. Mütəxəssis vurğulayıb ki, qidalanma pozuntularına qalib gəlmək üçün onun əsas səbəbi ilə mübarizə aparmaq, həmçinin daxili psixoloji dəstək yaratmaq lazımdır. Daha əvvəl psixoloq qeyd edib ki, qidalanma pozğunluqları çəki artımının ən çox rast gəlinən səbəbidir.

Adətən həkimlər ürək problemi olan insanlara yalnız yaşıl çaydan istifadə etməyi tövsiyə edirlər. Sozcu.az lent.az-a istinadən bildirir ki, bununla belə, kardioloq Vitali Toropovun sözlərinə görə, yapon alimlərinin araşdırması göstərib ki, digər kofeinli içkilər insult və ya infarkt keçirmiş insanların ölüm riskini xeyli azaldır. Tədqiqatçılar 40-79 yaş arası, demək olar ki, 46 min insanın sağlamlığı ilə bağlı məlumatları təhlil ediblər. Qeyd olunur ki, subyektlərin 60%-i qadınlardır. Ekspertlər iştirakçıları üç qrupa bölmək qərarına gəliblər: "insult keçirənlər", "infarkt keçirənlər" və "nə infarkt keçirməyənlər, nə də insult keçirənlər". Toropovun sözlərinə görə, alimlər insanların yaşıl çay və kofe istehlakı ilə bağlı vərdişlərini araşdırıb və belə nəticəyə gəliblər ki, bu içkilər yuxarıda qeyd olunan damar patologiyalarından əziyyət çəkən xəstələr üçün faydalı ola bilər. Onları içmək insult və ya infarkt keçirmiş insanların daha uzun ömür sürmə şansını artırdı. Ürək böhranı keçirmiş hər kəs, müntəzəm olaraq qəhvə içməyən insanlarla müqayisədə gündə bir fincan qəhvə içməklə ölüm riskini təxminən 22% azaltmaq şansına malikdir. Tədqiqatçılar həmçinin aşkar ediblər ki, əvvəllər heç vaxt infarkt və ya insult keçirməyən üçüncü qrup iştirakçıları həftədə bir fincandan çox qəhvə içsələr, ölüm riskini 14% azalda bilər.