Redaktor seçimi

Dekabrın 25-də baş verən təyyarə qəzasında həlak olan pilot İqor Kşnyakinin dostu onunla bağlı maraqlı faktları açıqlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, keçmiş təyyarə komandiri olan Bayram ATV telekanalına müsahibəsində dostu İqorun az danışan adam olduğunu bildirib. “Biz təyyarə məktəbini birgə qurtarmışıq. İmkan olduqca ayda bir-iki dəfə dostlarımızla yığılardıq. Saytlarda yayılan fotoda mən də İqorun yanındayam. Maraqlıdır ki, əslində İqor çox danışan adam deyildi. Amma son görüşümüzdə nədənsə İqor çox danışdı. Hələ zarafatca dedim ki, “İqor, sən nə qədər çox danışdın?”. Dedi, “Bayram, o biri görüşlərimizdə heç danışmamışdım...” Bəlkə bunda da bilmədiyimiz bir hikmət var. Böyük oğlum Fərid də pilotdur və o da İqorla uçur. Həmişə oğlumun necə uçduğu haqda danışardı. Dünən oğlum dedi ki, İqor həmişə uçuşa “Allah, Məhəmməd, ya Əli” sözləri ilə başlayardı. Baxmayaraq ki, rus idi, xristian idi, Azərbaycan dilində də çox yaxşı danışardı. Hamımız öləcəyik, Allahın lütfündəndir ki, ona şərəfli ölüm nəsib oldu. Allah rəhmət eləsin”, - dostu bildirib. Qeyd edək ki, 25 dekabr 2024-cü ildə Bakı-Qroznı reysini həyata keçirən AZAL-a məxsus təyyarə Aktau hava limanı yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Təyyarə Qroznı səmasında Rusiya HHM sistemləri tərəfindən vurulub və ciddi zədə alıb. Qəza nəticəsində 38 nəfər ölüb, 29 nəfər yaralanıb.

“Kanal 24” Yutub kanalının aparıcısı Oleq Belousov “Monoblog about...” adlı müəllif bloqunda Qazaxıstanda AZAL-ın qəzaya uğranan təyyarəsi ilə bağlı vəziyyəti təhlil edib. Sozcu.az xəbər verir ki, aparıcı sərnişin təyyarəsinin Rusiyanın hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulduğunu qeyd edir. “Xüsusən, Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin faciəvi olaya qəribə reaksiyası, həmçinin Çeçenistan liderinin qardaşı oğlunun etirafı... Əslində, Putin nəyi gizlətmək istəyir? Təyyarə ilə bağlı nə baş verib? Putin bu cinayəti ört-basdır etmək üçün isterik şəkildə Tokayevdən yardım istəyəcək. Lakin bir nüans var: Xeyli foto və videolar internetdə yayılıb”, - o bildirib. Daha ətraflı videoda: Xatırladaq ki, AZAL-a məxsus J2-8243 nömrəli Bakı-Qroznı reysini yerinə yetirən "Embraer 190" təyyarəsi Aktau hava limanı yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Təyyarədə beşi ekipaj üzvü olmaqla ümumilikdə 67 nəfər (42 Azərbaycan, 16 Rusiya, altı Qazaxıstan və üç Qırğızıstan vətəndaşı) olub. Son məlumatlara görə, faciə nəticəsində 38 nəfər həlak olub, 29 nəfər yaralanıb.

Təyyarənin vurulduğu faktı Rusiya rəhbərliyinə ilk dəqiqələrdən bəlli olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri politoloq Asif Nərimanlı Bakı-Qroznı reysini həyata keçirən AZAL təyyarəsinin Aktauda qəzaya uğraması haqda qeyd edib. O bildirib ki, bu fikri gücləndirən iki məqam var: “- İzi itirmək üçün təyyarənin istiqamətinin Xəzər dənizinə yönləndirilməsi: belə bir qərarın yüksək səviyyədə verilmədiyi ehtimalı azdır; - Rusiya mediasının vurulma faktını təkzib etmək və ya məsuliyyəti Ukraynanın üzərinə qoymaq üçün göstərdiyi canfəşanlıq: informasiya-təbliğat axınının hazırlandığı aydın görünürdü. Görünür, plan baş tutmayıb: təyyarə Aktau sahilinə qədər uça bilib və “qara qutu” tapılıb. Təyyarənin vurulduğu faktının hökumətdəki mənbələr tərəfindən də təsdiq edilməsi artıq Moskvaya “qaçış yeri” qoymur. İndi Rusiya Azərbaycandan üzr istəməli və cinayətkarları cəzalandırmalıdır, çünki təyyarənin vurulması səhv addım olsa da, izi itirmək üçün dənizə istiqamətləndirilməsi cinayət əməlidir”. Qeyd edək ki, 25 dekabrda Bakı-Qroznı reysini həyata keçirən AZAL-a məxsus təyyarə Aktauda qəzaya uğrayıb. Göyərtədə olan 67 sərnişindən 38-i ölüb, 29 nəfər sağ qalıb. İlkin məlumata görə, təyyarəmiz Qroznı üzərində Rusiyanın “Pantsir S1” raketinin hədəfi olub, eyni zamanda radioelektron mübarizə sistemi təyyarənin elektron sistemini sıradan çıxarıb. Qroznı, Mahaçqala və Minvod areroportları enişə icazə vermədiklərindən, təyyarə Aktau hava limanına üz tutub.

Ötən gün (25 dekabr) Aktauda qəzaya uğramış AZAL-ın Bakı-Qroznı reysini həyata keçirən təyyarənin sağ qalan və xilas edilən sərnişinləri ilə bağlı müxtəlif rəqəmlər yayılıb. Sozcu.az Qazaxıstanın Fövqəladə Hallar Nazirliyi və baş nazirinin məlumatına əsaslanaraq bildirir ki, təyyarədə 67 nəfər sərnişin olub. 38 nəfərin cəsədi tapılıb və ekspertizaya göndərilib. Tələs, bitmədən sən də al. Fürsətlər tükənmədən tətbiqə gəl! 29 nəfər xilas edilib ki, onlardan da 3 nəfəri azyaşlı uşaqdır. Qazaxıstan FHN bildirib ki, hadisə yerində gecə-gündüz növbə təşkil olunub.

Aktauda qəzaya uğrayan təyyarənin düşməzdən əvvəlki görüntülərində kəlmeyi-şəhadət deyən şəxsin daha bir videosu yayılıb. Sozcu.az Publika.az-a istinadla xəbər verir ki, qəzadan dərhal sonra həmin şəxs çəkiliş aparıb və bəzi fikirlər səsləndirib. O, təyyarənin qanad hissəsini göstərərək bu sözləri deyib: “Pilotsuz aparat vurdu”.

“Oğlum Qroznuya dostlarının yanına gedirdi. Bu gün səhər 8 radələrində zəng edərək təyyarənin 9-a işləmiş qalxacağını və çatanda xəbər edəcəyini dedi”. Bunu təyyarə qəzası nəticəsində xəsarət alan Şəmkir rayon sakini Samir Alıyevin anası Güllü Alıyeva APA-ya açıqlamasında deyib. “Saat 12-nin yarısınadək gözlədim bir xəbər olmadı. 12-nin yarısı zəng edərək iş yerində olduğunu dedi. Daha sonra qohumlardan öyrəndim ki, təyyarə qəzaya düşüb”, deyə G. Alıyeva bildirib. Onun sözlərinə görə, daha sonra oğlu özü onunla əlaqə saxlayıb: “Səs ataraq dedi ki, Allaha şükür sağam, xəstəxanadayam, yaralanmışam, keçəcək. Yanında olanlardan narahat idi. Bundan sonra əlaqə kəsildi”.

Sərnişin təyyarəsinin qəzaya uğraması faktı ilə bağlı cinayət işi başlanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Baş Prokurorluğun Mətbuat xidməti məlumat yayıb. “Azərbaycan Hava Yolları” aviaşirkətinə (AZAL) məxsus təyyarənin Aktauda qəzaya uğraması faktı ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının Baş prokuroru tərəfindən Cinayət Məcəlləsinin 262.3 (hava nəqliyyatının hərəkət təhlükəsizliyi və istismarı qaydalarını pozma ehtiyatsızlıqdan iki və daha çox şəxsin ölümünə səbəb olduqda) və 314.3-cü (səhlənkarlıq iki və daha çox şəxsin ölümünə səbəb olduqda) maddələri ilə cinayət işi başlanaraq ibtidai istintaqın aparılması Baş Prokurorluğun İstintaq idarəsinə tapşırılıb. Cinayət işinin istintaqı ilə bağlı Baş Prokurorluqda yaradılmış istintaq qrupunun üzvləri Baş prokurorun müavini Elmar Camalovun rəhbərliyi ilə Qazaxıstan Respublikasına ezam olunub. Habelə, Azərbaycan Respublikasının Baş Prokurorluğu tərəfindən iş üzrə müvafiq istintaq və digər zəruri prosessual hərəkətlərin icra olunması məqsədilə Qazaxıstan Respublikasının Baş Prokurorluğuna Beynəlxalq hüquqi yardım haqqında vəsatət göndərilib. Qəzanın səbəblərinin araşdırılması və təxirəsalınmaz tədbirlərin görülməsi üçün aidiyyəti dövlət qurumları ilə birgə tədbirlər icra olunur. Azərbaycan Respublikasının Baş Prokurorluğu təyyarə qəzası nəticəsində həlak olanların doğmalarına və yaxınlarına dərin hüznlə başsağlığı verir, yaralananların tezliklə şəfa tapmasını arzulayır.

AZAL-ın Aktau limanı yaxınlığında qəzaya uğrayan təyyarəsinin göyərtəsində Qazaxıstan, Azərbaycan, Rusiya, Tacikistan və Qırğızıstan vətəndaşları olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Baza Teleqram kanalı məlumat yayıb. Məlumata görə, qəzaya uğrayan təyyarədə 15-ə yaxın rusiyalı olub. Qeyd edək ki, Azərbaycan Hava Yolları aviaşirkətinin J2-8243 nömrəli Bakı-Qroznı reysini yerinə yetirən “Embraer 190” təyyarəsi Aktau şəhərinin 3 km yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Qroznıda duman olduğu üçün təyyarə əvvəlcə Mahaçqala, daha sonra isə Aktau hava limanına göndərilib. Xəzər dənizi üzərində isə təyyarəmiz quş sürüsü ilə toqquşub və SOS siqnalı verib. Təyyarədə 67 nəfər – 62 sərnişin və 5 ekipaj üzvü olub. Qazaxıstan FHN artıq 12 nəfərin sağ çıxarılaraq, xəstəxanalara yerləşdirildiyini bildirib.

Naxçıvan Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin sabiq rəisi polkovnik Mirzə Cəlilovun növbəti məhkəmə prosesi keçirilib. Sozcu.az xəbər verir ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin sabiq rəisi polkovnik Mirzə Cəlilovun növbəti məhkəmə prosesi keçirilib. İlham İbrahimovun sədrlik etdiyi prosesdə dövlət ittihamçısı çıxış edərək bildirib ki, M.Cəlilov Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi kimi çalışdığı dövrdə 1159 nəfərdən ayrı-ayrılıqda hərbi xidmətə yararsız və ya möhlət verilməsi üçün ümumilikdə 2 milyon 464 min manat rüşvət alıb. Bununla yanaşı, o, rəis kimi 10 nəfərdən qanunsuz olaraq rüşvət alaraq onları işlə təmin edib və ya iş yerlərini dəyişib. Təqsirləndirilən şəxs Mirzə Cəlilov ifadə verərək bildirib ki, 2020-ci ildə rəis təyin olunarkən muxtar respublikada fəaliyyət göstərən qurumun digər idarələrinin rəisləri ilə görüş keçirib. O bildirib ki, hərbi xidmətə yararsız olanlar barədə aktları həkimlər verib: "Heç kimdən pul almamışam. Bu, əvvəldən qoyulmuş qanun idi, hər rayon rüblük olaraq məlumat verirdi. İclasda rayon idarə rəisləri bildirdi ki, qayda belə olub. Mən ümumiyyətlə heç kimə göstəriş verməmişəm ki, kimdənsə pul alın. Hər rübün sonunda idarə rəisləri pulları siyahı ilə mənə gətirib verirdilər. Yığılan pulun 10 faizi sonradan onlara verilirdi. Mən isə çalışdığım müddətdə hər rüb 10 min manat paket almışam”. Məhkəmədə M.Cəlilov qanunsuz olaraq işə götürülən işçilər barədə deyib ki, onlar əvvəlcə xidmətə müraciət ediblər. Daha sonra şahidlərin ifadələri dinlənilib. Şahidlər bildiriblər ki, M.Cəlilov onlara deyib ki, bir illik möhlət üçün 1800 manat, 3 illik təkrar müayinədən keçmək üçün 3000 manat, hərbi xidmətə yararsız bilet üçün isə 5000 manat ödənilməlidir. Yığılan pulların 10 faizi isə rayon şöbə rəislərinə verilirdi. Növbəti məhkəmə prosesi 10 yanvar 2025-ci il tarixinə təyin olunub.report)

Dünən - dekabr ayının 22 - Kəlbəcərə Qayıdış İctimai Birliyinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə Kəlbəcər ictimaəti ilə görüş keçirildi. Kəlbəcərin ruhuna uyğun olaraq, sazlı , sözlü keçən görüşdə, kəlbəcərli ziyalılar - alimlər, ozanlar, şairlər və mətbuat nümayəndələri iştirak etdilər. Görüşdə, Kəlbəcərin tarixi, təbiəti və Kəlbəcərin özünə xas olan digər özəllikləri haqqında məlumatlar verməklə bərabər, alimlər və yardacı insanlar  gördükləri işlər barədə Kəlbəcər ictimaətinə məlumat verdilər. Tədbirdə, doğma torpaqlara qayıdışla bağlı görünən işlər, yaranan problemlər, uğurlar və nöqsanlarla bağlı fikir mübadilələri aparıldı.  Kəlbəcər ictimaəti işğaldan azad edilən torpaqlara qayıdışın vacib olduğunu bəyan etdilər və qeyd etdilər ki, işğaldan azad edilən   ərazilərimizdə - o cümlədən Kəlbəcərdə yaşayacaq insanların sosial təminatının yaxşılaşdırılması,  o torpaqların sakinlərinin sahibkarlıqla məşğul olmaları üçün şəraitin yaxşılaşdırılması üçün ciddi işlər görülməlidir. Tədbirdə, işğaldan azad edilən torpaqların sakinlərinin də, qanunda göstərildiyi kimi, digər bölgələrimiz kimi pay torpaqlarının olması da  iştirakçılarının əzas müzakirə etdiyi məsələrdən oldu.  Kəlbəcər ictimaəti hesab edir ki, onların hüquqi və mənəvi torpaqlarının icarə adı ilə mənimsənilməsi doğru siyasət deyil.  Sakinlər bu nöqsanların da aradan qaldırılacağına inandıqlarını bildirdilər. Tədbirdə, Kəlbəcərə qayıdışla bağlı və Kəlbəcər ictimaətinin maraqlarının qorunması  təmin edilməsi məqsədi ilə işçi qrupunun yaradılmasını təklif etdilər. Təklif yekdilliklə qəbul edildi. Elşən Əlisoy

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü və Yeni il bayramı ilə əlaqədar təhsil müəssisələrində bayramdan sonra ilk dərs günü məlum olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyi məlumat yayıb. Bildirilib ki, 5 günlük iş həftəsi ilə işləyən ümumi təhsil müəssisələrində 6 yanvar, 6 günlük iş həftəsi ilə işləyən ümumtəhsil müəssisələrində isə 4 yanvar 2025-ci il tarixi ilk iş günüdür. Xatırladaq ki, Nazirlər Kabinetinin “İş və istirahət günlərinin yerlərinin dəyişdirilməsi haqqında” Qərarına əsasən, 5 və 6 günlük iş həftəsi ilə işləyən ümumi təhsil müəssisələrində 28-29 dekabr 2024-cü il tarixində iş günüdür. 5 günlük iş həftəsi ilə işləyən ümumtəhsil müəssisələrində 28 dekabrda həftənin bazar ertəsi, 29 dekabrda cümə gününün, 6 günlük iş həftəsi ilə işləyən ümumi təhsil müəssisələrində isə 29 dekabrda həftənin bazar ertəsi gününün dərsləri tədris olunacaq.

Dekabrın 20-də “Valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların sosial müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilib. Yeni dəyişikliyə əsasən, mövcud qanunvericilikdə valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların sırasından olan şəxslərin əhatə dairəsi genişləndirilib. Belə ki, hər iki valideyni vəfat edən və ya bir valideyni vəfat etmiş, digər valideyni isə orqanizmin funksiyalarının 61-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərlə yanaşı, bir valideyni vəfat etmiş və digər valideyni aşağıda sadalanan bəndlərdən hər hansı birinə aid olan şəxslər də valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlar hesab ediləcəklər: cəzaçəkmə müəssisələrində cəzasını çəkən; məlum olmayan; xəbərsiz itkin düşmüş, fəaliyyət qabiliyyəti olmayan (fəaliyyət qabiliyyəti məhdudlaşdırılan) hesab edilən, ölmüş elan edilən; valideynlik hüquqlarından məhrum edilən və ya valideynlik hüquqları məhdudlaşdırılan; uşaqlarının tərbiyə edilməsindən və ya onların hüquq və mənafelərinin müdafiəsindən imtina edən; uşaqlarını uşaqlar üçün sosial xidmət müəssisələrindən götürməkdən imtina edən şəxslər. Modern.az-ın məlumatına görə, Elm və Təhsil Nazirliyi bildirib ki, mövcud qanunvericiliyə əsasən, valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlar (övladlığa götürüldükdə belə) təhsil aldıqları müddətdə tam dövlət təminatına götürülürlər. Belə ki, dövlət və özəl ali, orta ixtisas və peşə təhsili müəssisələrində əyani təhsilalma formasında və 23 yaşınadək ödənişli əsaslarla təhsil aldıqları halda onların təhsil haqqı xərcləri dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına ödənilir. Əlavə olaraq, ödənişli və ya dövlət sifarişi ilə (ödənişsiz) təhsil almasından asılı olmayaraq onlara imtahan sessiyalarındakı orta bal göstəriciləri (ÜOMG) nəzərə alınmaqla müəyyən edilmiş təqaüdün iki mislindən az olmayan miqdarda hər ay əlavə təqaüdlər verilir, təhsil aldıqları müddət ərzində dərslik və dərs ləvazimatları alınması üçün müavinət ödənilir. Eyni zamanda təhsil müəssisələrini bitirdikləri zaman mövsümi paltar, ayaqqabı və birdəfəlik pul vəsaiti ilə təmin edilirlər. O cümlədən ilk dəfə işə düzələn zaman onlara birdəfəlik müavinət ödənilir.