Redaktor seçimi

Azərbaycan təhsil sistemində son illər həyata keçirilən əsas islahatlardan biri olan müəllimlərin sertifikasiya prosesi pedaqoji heyətin bilik və bacarıqlarının qiymətləndirilməsi, keyfiyyətli kadr seçiminin təşkili və müəllim peşəsinin prestijinin artırılması məqsədi daşıyır. Lakin bu mexanizmin tətbiqi fonunda qeyri-məqbul nəticə göstərən müəllimlərin aqibəti, onlara yönələn dəstək proqramları, regional fərqliliklər və qiymətləndirmənin obyektivliyi ciddi müzakirə predmetinə çevrilib.  Mövzu ilə bağlı təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov Modern.az-a açıqlamasında bildirib ki, sertifikasiyanın məqsədi yalnız süzgəcdən keçirmək deyil, həm də inkişaf potensialı yaratmaq olmalıdır. Onun sözlərinə görə, əks halda bu prosesin sosial və psixoloji nəticələri təhsil sistemində neqativ təsirlər doğura bilər. “Hazırkı hüquqi baza - yəni Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 30 dekabr tarixli, 519 nömrəli qərarı ilə təsdiqlənmiş “Ümumtəhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin sertifikatlaşdırılması Qaydaları” — aydın şəkildə göstərir ki, müəllimlər 60 ballıq test mərhələsində ən azı 30 bal toplamalıdırlar. Qanunun 4.2-ci bəndinə əsasən, 30 baldan aşağı nəticə göstərən müəllimlərin əmək müqaviləsi bir illik müddətə uzadılır və bu müddət ərzində onlar təlimlərə cəlb olunurlar. Əgər bir il sonra keçirilən növbəti sertifikasiya mərhələsində də müəllim yenidən qeyri-məqbul nəticə göstərərsə, əmək müqaviləsinə xitam verilir. Bu müddəa, formal olaraq, şəffaf və obyektiv qiymətləndirmə məqsədi güdür, lakin onun icrası müəllimlərin sosial müdafiəsi və psixoloji hazırlığı kontekstində mübahisəli məqamlar doğurur”. Statistik məlumatlara əsasən, 2023-cü ildə sertifikasiyada iştirak edən müəllimlərin təxminən 34%-i 30 bal həddini keçə bilməyib. Bu rəqəm, ilk baxışdan uğursuzluq kimi görünə bilər, lakin burada nəzərə alınmalı bir neçə amil var.  “Əvvəla, həmin müəllimlərin bir çoxu yaşlı nəsil təmsilçiləridir və texnologiya əsaslı test modellərinə adaptasiya qabiliyyəti zəifdir. İkincisi, bu müəllimlərin çalışdıqları məktəblər — xüsusilə dağ kəndləri və infrastruktur zəif olan rayonlar — pedaqoji və metodik resurslarla lazımi səviyyədə təmin olunmayıb. Təhsil Nazirliyi bu kimi regionlarda fəaliyyət göstərən müəllimlərin hazırlıq səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün 2022-ci ildən başlayaraq təlim proqramları elan etsə də, həmin proqramların əhatəliliyi və keyfiyyəti hələ də ciddi suallar doğurur. Məsələn, 2023-cü ildə keçirilmiş təlimlərdə iştirak etmiş müəllimlərin yalnız 48%-i təlimlərin praktiki bacarıqlarına real təsir etdiyini qeyd edib”. K.Əsədov qeyd edib ki, rayonlarda — xüsusilə Lerik, Yardımlı, Qax, Balakən kimi bölgələrdə — sertifikasiya nəticələri Bakı və Sumqayıtla müqayisədə xeyli aşağı olub. Bu isə müəllimin keyfiyyəti ilə yanaşı, regionlar üzrə təhsil imkanlarında struktur bərabərsizliyin mövcudluğunu göstərir: “Təəssüf ki, hazırda bu rayonlar üzrə diferensial dəstək proqramları tam şəkildə işlək deyil. Həmin bölgələrdə müəllimlər üçün təlim mərkəzlərinin yaradılması, distant təlimlərin daha effektiv texniki bazada keçirilməsi və metodistlərin yerlərdə işə cəlb edilməsi hələ də pilot səviyyəsindədir”. Təhsil eksperti bildirib ki, dünya praktikasında sertifikasiya modeli daha çevik və inklüziv şəkildə tətbiq olunur.  “Finlandiyada müəllimlərin sertifikasiyası test əsaslı deyil, fəaliyyətə əsaslanan model üzərində qurulub. Burada portfoliolar, sinif müşahidələri, pedaqoji layihələr və şagirdlərə fərdi yanaşma kimi amillər müəllimin qiymətləndirilməsində əsas rol oynayır. Estoniyada isə sertifikasiya prosesi formativ və summativ qiymətləndirmənin kombinasiyasına əsaslanır. Ən mühüm fərq ondan ibarətdir ki, bu ölkələrdə sertifikasiya müəllimi sıralardan çıxarmaq üçün yox, inkişaf yolu göstərmək üçün istifadə olunur. Azərbaycanda isə qeyri-məqbul nəticə göstərən müəllimlərə dəstək imkanları məhdud olduğundan bu proses daha çox təzyiq alətinə çevrilir”. O həmçinin qeyd edib ki, müsbət tərəf ondan ibarətdir ki, sertifikasiya prosesi pedaqoji heyətin keyfiyyətinə sistemli yanaşmanı təmin edir, həm təlimat, həm texniki baza, həm də diaqnostik qiymətləndirmə səviyyəsində rasionallıq yaradır: “Müəllimlərin maaş artımı ilə əlaqələndirilməsi də bu prosesi motivasiya vasitəsinə çevirir. 2023-cü ilin nəticələrinə görə, 60 baldan yuxarı nəticə göstərən müəllimlər əməkhaqqısında 35%-ə qədər artım əldə ediblər. Bu artım isə müsbət dinamika yaratmaqla yanaşı, aşağı nəticə göstərən müəllimlər üçün də təşviqedici mexanizmdir”. “Lakin mənfi cəhətləri nəzərə aldıqda, sistemin təkmilləşdirilməsinə ehtiyac açıq şəkildə görünür. Qiymətləndirmənin yalnız test formatına əsaslanması müəllimin dərs idarəetməsi, psixopedoqoji yanaşması, şagirdlə emosional əlaqəsi kimi vacib komponentləri diqqətdən kənarda qoyur. Bu səbəbdən, qiymətləndirmə modelinə dərs müşahidəsi, mikro dərs nümunələri, portfoliolar və müəllimin şagird inkişafına təsirini əks etdirən indikatorlar əlavə edilməlidir. Eyni zamanda, nəticəsi zəif olan müəllimlər üçün fərdi inkişaf planı hazırlanmalı, bu plan üzrə monitorinq və mentorluq sistemləri tətbiq edilməlidir”. Ekspert vurğulayıb ki, sertifikasiya imtahanı vasitədir, məqsəd deyil: “Əgər bu vasitə müəllimi sistemdən çıxarmağa yox, sistemdə saxlamağa və inkişaf etdirməyə xidmət edərsə, o zaman təhsildə keyfiyyət artımı davamlı və inklüziv olacaq. Bu isə yalnız qiymətləndirmə deyil, eyni zamanda dəstək, psixoloji hazırlıq, sosial ədalət və infrastruktur məsələlərinin paralel həllini tələb edir. Təhsil siyasəti bu məsələlərə kompleks yanaşmadıqca, sertifikasiya keyfiyyət mexanizmi olmadan sadəcə filtr alətinə çevriləcək”.

Bəzi Ermənistan vətəndaşları ləğv edilmiş reyslər və İran hava məkanının qapalı olması səbəbindən Bakı hava limanında olublar. Sozcu.az  Ermənistan mediasına istinadən xəbər verir ki, bu barədə Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti məlumat yayıb. Bildirilib ki, vəziyyətlə bağlı ardıcıl işlər gedir. Qeyd edilib ki, yaranmış vəziyyətlə əlaqədar bəzi təyyarələr İrəvanın “Zvartnots”, bəziləri isə qonşu ölkələrin hava limanlarına eniş edib. “Məhz bu səbəbdən Ermənistan vətəndaşları Azərbaycanın paytaxtı Bakının, Azərbaycan vətəndaşları isə İrəvanın “Zvartnots” hava limanındadır” - məlumatda deyilir.

Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan II Qaregindən iqamətgahını dərhal tərk etməyi tələb edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Paşinyan sosial şəbəkə hesabında bildirib. Ermənistanın Baş naziri katolikos II Qaregini və onu müdafiə edənləri kəskin şəkildə tənqid edib. Paşinyanın sözlərinə görə, onun II Qareginə ünvanlanmış tənqidlərini “Azərbaycan” və ya “Türkiyə izi” kimi təqdim etmək cəhdləri ikiüzlülüyün təzahürüdür. Paşinyan vurğulayıb ki, çoxları onun yeni katolikosluğa namizədinin olmasına haqq qazandırmaq istəsə də, təəssüf ki, onun bu posta namizədi yoxdur.

Bu gün Biləsuvar rayon Məhkəməsində Müsavat Partiyasının iki Məclis üzvü Ələddin Ələskərli, Qoşqar Nuralı və partiyanın üzvü Cabir Vəliyev barədə qaldırılmış cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi davam edəcək. Bu haqda Müsavat Partiyası Məclisinin sədri Arif Hacılı özünün feysbuk səhifəsində məlumat yayıb. “Yeni il axşamı bir restoranda baş verən mübahisə nəticəsində başlayan bu məsələnin adətən olduğu kimi elə ilk mərhələdə yerli hüquq mühafizə orqanları tərəfindən həll olunmaması, barışıq cəhdlərinə məhəl qoyulmaması bu işin də arxasında xüsusi sifarişin olduğunu düşünməyə əsas verir”-deyə, Arif Hacılı vurğulayıb.

Tarixdən silinməyən izlər, millətlərin ruhuna çevrilən dəyərlər və xalqı bir amal ətrafında birləşdirən sözlər vardır. Bu sözlər bəzən bir şairin misrasında, bəzən də bir qəzetin səhifəsində millət yaddaşına hopar. “Türküstan” qəzeti məhz belə bir missiyanı daşıyan mətbuat orqanıdır. On doqquz ildir ki, bu qəzet yalnız xəbərlər yayımlamır, eyni zamanda bir ideologiyanın da daşıyıcısı kimi fəaliyyət göstərir: türkçülük, Bütöv Azərbaycan və Turan ideologiyası. “Türküstan” sadəcə mətbuat vasitəsi deyil, milli düşüncənin tribunasıdır. Onun səhifələrində əks olunan hər yazı, hər fikir, hər çağırış bir amalın təntənəsidir. Türkçülük ideyası bu qəzetin nəfəsində, ruhundadır. Burada yayımlanan yazılar gənclərə kimliyini tanıdır, köklərini xatırladır, millət ruhunu dirildir. Qəzetin əsas ideoloji sütunlarından biri də Bütöv Azərbaycan anlayışıdır. “Türküstan” parçalanmış Azərbaycanın yalnız xəritə üzərində deyil, düşüncələrdə və ürəklərdə də birləşməsi uğrunda mübarizə aparır. Güney Azərbaycan mövzusu qəzetin əsas prioritetlərindən biridir və bu sahədə verdiyi ideoloji töhfə gözardı edilə bilməz. Turan ideyası isə “Türküstan” qəzetinin daha geniş coğrafiyaya baxışını əks etdirir. Qəzetin səhifələrində Türk Dünyasının müxtəlif bölgələrindən yazılar yer alır – Qazaxıstandan, Qırğızıstandan, Türkiyədən, Uyğur ellərindən. Buradakı məqsəd bir ideyanın canlı qalmasını təmin etməkdir: Turan – Türk xalqlarının birlik məkanı. On doqquz il – bu, bir qəzet üçün sadəcə zaman deyil. Bu, mücadilə, davamlılıq və amal deməkdir. “Türküstan” qəzeti bu illər ərzində yüzlərlə yazarın səsini çatdırıb, minlərlə oxucunun düşüncəsinə yön verib, vətənsevərlik, milli şüur, türk birliyi uğrunda yorulmadan fəaliyyət göstərib. Bu gün “Türküstan” sadəcə bir qəzet deyil, bir məktəb, bir məfkurə, bir yoldur. On doqquz illik bu yol, gələcəyə uzanan Turan yoludur. Yolunuz uğurlu olsun! "Sözcü.az" saytının kollektivi

“Ermənistan parlamentinin “Şərəf duyuram” fraksiyasının Ermənistan baş nazirinə başlatdığı impiçment prosesi böyük ehtimalla uğursuzluğa düçar olacaq”.  Sozcu.az xəbər verir ki, bunu  səhər saatlarında “Hraparak” nəşri yazıb. “Xatırladaq ki, Ermənistan Respublika Partiyasının təklifi ilə “Şərəf duyuram” fraksiyası Masis şəhərinin meri Davit Hambartsumyanın baş nazirliyə namizəd kimi irəli sürülməsinə qərar verib və fraksiya yekdilliklə bu qərarı dəstəkləmək qərarına gəlib, digər müxalifət deputatlarını da onların təşəbbüslərinə qoşulmağa çağırıb”, - deyə davamında erməni saytı yazır. Məlumata görə, “Hayastan” fraksiyasının rəhbəri, Xocalı canisi Seyran Ohanyan dünən məsələyə belə münasibət bildirib:  “Hayastan” fraksiyası bundan əvvəl verdiyi bəyanata sadiq qalaraq, Milli Məclisdə impiçment prosesinə başlamaq üçün ağlabatan müddət ərzində çatışmayan 28 deputatın imzalarını təmin etməyə hazır olduğunu təsdiqləyir. Bu o deməkdir ki, “Şərəf duyuram” fraksiyasının 6 üzvünə 2  “Vətəndaş sazişi” deputatı qoşulmayana qədər proses davam edə bilməz. Təbii ki, “VS”-dən xaric edilən Akop Aslanyan və Ovik Ağazaryanın da qoşulma ehtimalı daha yüksək idi, lakin hər ikisi imza atmayacaqlarını açıqlayıblar. Sualımıza cavab olaraq Ağazaryan dünən bir daha xatırladıb ki, onlar artıq impiçment təşəbbüsü ilə çıxış ediblər və Edmon Marukyanın namizədliyini irəli sürüblər və onların mövqeyini dəyişib başqa namizədi dəstəkləyəcək yeni hallar yaranmayıb. Aydınlaşdırıcı sualımıza: Küçə mübarizəsi başlasa, fors-major vəziyyət yaranarsa, bunu yeni hal kimi qiymətləndirəcəklərmi, Ağazaryan cavab vermək istəmədi”, - davamında nəşr bildirir.

2024-cü ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin mükafatına layiq görülən Xatirə Əziz Rəhimli – Azərbaycan ədəbiyyatının və jurnalistikasının parlaq simalarından biri, şairə, publisist və vicdanlı söz adamı olaraq tanınır. Bu mükafat onun illərlə göstərdiyi məhsuldar yaradıcılıq fəaliyyətinin, peşəkar əzminin və vətəndaş mövqeyinin ali qiymətidir. Onun fəaliyyəti təkcə bir sahə ilə məhdudlaşmır – o, həm yazır, həm maarifləndirir, həm də xalqın dərdini, arzusunu qələmə alır. Qələminin gücü ilə insanlara yol göstərən, düşündürən və duyğulandıran Xatirə Rəhimli bu gün cəmiyyətimiz üçün dəyərli simalardan biridir. Sözə könül verən şairə Xatirə Rəhimli poeziya aləmində özünəməxsus dəsti-xətti olan, duyğuların ən incə qatlarına toxunan bir şairədir. Onun şeirlərində vətənə məhəbbət, insanlara sevgi, qadın təbiətinin zərifliyi və həyati müşahidələrin dərinliyi əks olunur. Xatirə xanımın qələmindən çıxan misralar oxucunu düşündürür, saf duyğulara aparır, ruhunu dinləndirir. Onun poetik dünyası həm klassik köklərə söykənir, həm də müasir dövrün ritmini içində daşıyır. Peşəkar jurnalist və ictimai xadim Jurnalistika sahəsində də Xatirə Rəhimli əvəzsiz işlər görüb. O, təkcə hadisələri işıqlandırmır – onları hiss edir, analiz edir, cəmiyyətin mövqeyini qurmağa yardımçı olur. Onun publisistik yazıları təkcə faktlarla dolu deyil, həm də dərin təhlil və yüksək bədii dəyərlə seçilir. Jurnalist kimi Xatirə xanım həm də sosial ədaləti qoruyan, xalqın içindən çıxan problemlərə səs verən bir missiyanı öz üzərinə götürüb. Onun yazılarında cəmiyyətin aynası olan hadisələr, insan taleləri, qəhrəmanlıq nümunələri öz əksini tapır. İnsanlıq simvolu Xatirə Rəhimli təkcə peşəkar deyil, həm də insan olaraq həssas, qayğıkeş və səmimi bir insandır. Onun ətrafında olanlar onu mehribanlığı, ədəb-ərkanı, yardımsevərliyi ilə tanıyır. Xalqın sözünə və düşüncəsinə dəyər verən bu xanım, eyni zamanda ailəsinə, dostlarına və doğmalarına bağlı bir Azərbaycan qadınıdır. Zəngin təcrübə, nurlu yol Uzun illər ərzində qazandığı zəngin təcrübə onu həm ədəbi mühitin, həm də media dünyasının nüfuzlu simalarından birinə çevirib. Gənc nəsil jurnalistlər və yazarlar üçün o, örnək, ruhlandırıcı bir şəxsiyyətdir. Onun yaradıcılığı həm klassik irsə, həm də çağdaş tələblərə uyğun şəkildə inkişaf edir. Nəticə Xatirə Rəhimli – sadəcə bir şairə və ya jurnalist deyil, bir məktəbdir. Onun qələmi həqiqətin, sevgilərin, vətənpərvərliyin, ədalətin carçısıdır. 2024-cü ildə aldığı Prezident mükafatı onun ədəbi və ictimai fəaliyyətinin rəsmi təsdiqi, xalq tərəfindən isə mənəvi təltifidir. Azərbaycan ədəbiyyatı və jurnalistikası onun kimi sözün və əqidənin təmiz daşıyıcılarına hər zaman ehtiyac duyur. Şair-jurnalist Xatirə Əziz Rəhimlinin yaradıcılığı yaşamaqla qalmır – yaşadır. Onun adı daim hörmətlə çəkilir və çəkiləcək. Müəllif: Müşfiq Niftalı oğlu Şəmmədov

Ermənistanın Dövlət Gəlirləri Komitəsinin sədri Eduard Akopyan Azərbaycanla sərhədlərin açılması halında gömrük prosedurlarının hazır olduğunu bildirib. Sozcu.az Musavat.coma-a istinadən xəbər verir ki, onun sözlərinə görə, Azərbaycanın əsas ərazisindən Naxçıvana yüklərin tranziti zamanı gömrük nəzarəti digər ölkələrlə olduğu kimi həyata keçiriləcək. Hazırda Ermənistanın Gürcüstan və İranla sərhədlərində sadələşdirilmiş tranzit rejimi tətbiq olunur. Bu da müəyyən hallarda malların daha sürətli və az bürokratik əngəllərlə daşınmasına şərait yaradır. Lakin Akopyan Naxçıvana yönələcək yüklər üçün konkret olaraq hansı sadələşdirilmiş prosedurların nəzərdə tutulduğunu açıqlamayıb. Məsələ ilə bağlı danışıqların davam etdiyi və dəqiq mexanizmlərin razılaşdırılma mərhələsində olduğu ehtimal edilir.

Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan və NATO Baş katibi Mark Rutte arasında telefon danışığı baş tutub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə XİN-in məlumatında deyilir. Tərəflər Rusiya-Ukrayna müharibəsinə son qoyulması səylərini müzakirə ediblər. Fidan və Rutte iyunun 24-25-də Haaqada keçiriləcək NATO sammitinə hazırlıq mövzusuna da toxunublar.

Levon Ter-Petrosyan Ermənistan Respublikasında seçki saxtakarlığı praktikasının banisidir və o, təbii ki, özü kimi populist fırıldaqçı və fırıldaqçının yanında olmalıdır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan ölkənin birinci prezidenti Levon Ter-Petrosyanın ötən gün II Qareginlə görüşməsi və ona “tam dəstək” ifadə etməsi haqda sosial şəbəkə hesabında yazıb. Qeyd edək ki, Paşinyanla erməni kilsəsi arasında gərginlik yaşanır. Paşinyan bəzi yepiskopları subaylıq andını pozmaqda, doğmalarının ailəsinə qarşı əxlaqsızlıqda ittiham edib.

Ermənistan-Azərbaycan sərhədində vəziyyət nisbətən sabitdir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi, general-leytenant Edvard Asryan parlamentdə jurnalistlərə açıqlamasında deyib. Asryanın sözlərinə görə, Ermənistan Silahlı Qüvvələri ona verilən tapşırıqları, o cümlədən kəşfiyyat işlərini yerinə yetirməkdə davam edir. "Sərhəd zonasında başqa təxribat xarakterli fəaliyyət müşahidə olunmayıb", - Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi bildirib. Edvard Asryan iyunun 4-də jurnalistlərlə söhbətində baş nazir Nikol Paşinyanın "müharibə yox, sülh olacaq" bəyanatını şərh edərkən deyib. "Ermənistanın baş naziri Ali Baş Komandandır, nə deyirsə, onun kifayət qədər əsasları var".

Azərbaycanda ən dərin zəlzələlər Xəzər dənizində baş verir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu AMEA nəzdində RSXM-nin baş direktoru Qurban Yetirmişli "Təbii fəlakətlər, ekoloji problemlər, yaşıl dünya" mövzusunda keçirilən konfransda deyib. O bildirib ki, həmin zəlzələlərin dərinliyi 60-70 km arasında olur.