Dünya

"Putinlə danışıqlar mümkün deyil, çünki onu yalnız Ukraynanı, Ukrayna millətini, Qərb demokratiyalarını necə məhv etmək maraqlandırır..." Estoniya Putinin təcavüzkar cinayətləri üzrə xüsusi tribunalın yaradılmasını tələb edir Rusiya ukraynalı əsirlərə işgəncə verməklə və uşaqları oğurlamaqla insanlığa qarşı cinayətlər törədir. Ona görə də Rusiya Federasiyasının prezidenti Vladimir Putinə qarşı xüsusi beynəlxalq tribunal təşkil edilməlidir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Estoniya xarici işlər naziri Marqus Tsaxkna Ukraynanın "24tc.ua" nəşrinə eksklüziv müsahibəsində bəyan edib. "Biz 20 min deportasiya olunan uşaqlardan danışırıq, onlar düşərgələrdə yerləşdirilir, onların beyinləri yuyulur, mentaliteti təhrif edilərək Ukraynaya qarşı istifadə edilir. Bunlar insanlığa qarşı cinayətlərdir. Bunlar hərbi cinayətlər və təcavüz cinayətləridir. Ona görə də biz bütün ukraynalı məhbuslar və uşaqların öz evlərinə dönməsi uğrunda mübarizə aparmalıyıq", - nazir deyib. Onun sözlərinə görə, ədalət məhkəməsinin qurulması vacibdir. Ona görə də o, Putinin təcavüzkar cinayətləri üzrə xüsusi beynəlxalq tribunalın təşkil edilməli olduğuna təkid edir. "Bizim gələcəkdə işimiz çoxdur, lakin biz Rusiya ilə hər-hansı sazişlər bağlanılması mənasında danışıqlara başlaya bilmərik, çünki Putin saziş imzalanmasında maraqlı deyil. Onu yalnız Ukraynanı, Ukrayna millətini, habelə Qərb demokratiyalarını necə məhv etmək maraqlandırır. Bununla biz razılaşa bilmərik", - Tsaxkna deyib. Jurnalistlər xatırladıb ki, Maltada Sülh sammitinin gedişində Kanada Ukrayna uşaqlarının qaytarılmasına dəstək üçün beynəlxalq koalisiyanın yaradılmasını təklif edib. Tsaxkna təsdiq edib ki, Estoniya üçün prioritet məsələlərdən biri Ukraynanın həddi-buluğa çatmayan oğurlanmış vətəndaşlarının məsələsidir. "Biz həmçinin BMT Baş Assambleyasında Ukrayna, habelə ABŞ və Belçika ilə birlikdə bunun gerçək problem olduğunu bəyan etmək üçün paralel tədbirin keçirilməsinin təşəbbüskarı olmuşuq.  Biz istənilən format və təşkilatlardan istifadə etməklə birlikdə işləyə bilərik, Estoniya bu təşəbbüsə qoşulacaqdır", - Estoniya XİN rəhbəri bəyan edib. Tribunal hərbi və xüsusilə ağır mülki cinayətlərə baxan fövqəladə məhkəmədir. Müntəzəm tribunallar və əsaslı səbəblər üzrə toplanan tribuballar var.  Məsələn, İkinci dünya savaşından sonra Beynəlxalq Hərbi Tribunal bir aydan bir qədər çox müddətdə fəaliyyət göstərib.

Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı hücumunun əvvəlində Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko Kremlə etibar etmədiyi üçün Polşadan keçərək qaçmağı düşünürdü. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu polşalı jurnalist Zbiqnev Parafyanoviç "Polşa müharibədədir" (Polska na wojnie) kitabında yazıb. Polşa rəsmiləri anonimlik şərti ilə jurnalistə bildiriblər ki, Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsinin ilk aylarında Varşava Belarusun mümkün müharibəyə daxil olmasından ciddi narahat olub: "Polyaklar sadəcə narahatlıqla məhdudlaşmayıblar və Belarus ordusunun arxa cəbhəsində təxribat törətmək üçün Minskdə rejim əleyhinə diversiya qrupları göndərmək üçün ssenari hazırlamağa başlayıblar. Lukaşenkonun özü o zaman o qədər qorxub ki, hətta müxtəlif kanallar vasitəsilə Varşavaya onun sərhədi keçib ən yaxın Polşa hava limanından uçmasına icazə verilib-verilməyəcəyi ilə bağlı sorğular göndərməyə başlayıb. O, yaxşı bilirdi ki, müharibə onlar üçün pis ssenari üzrə getsə, ruslar Batyanın Belarus hava məkanından uçmasına icazə verməyəcəklər".

Husilər tərəfindən Ədən körfəzində ələ keçirilən “Galaxy Leader” yük gəmisi İsrailə məxsus deyil, ekipajında ​​heç bir israilli yoxdur. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İsrail Müdafiə Qüvvələrinin mətbuat xidməti məlumat yayıb. "Qırmızı dənizin cənubunda Yəmən yaxınlığında husilərin yük gəmisini ələ keçirməsi çox ciddi qlobal hadisədir. Bu, Türkiyəni tərk edən və israillilərin olmadığı beynəlxalq mülki heyətlə Hindistana gedən bir gəmidir. Bu, İsrail gəmisi deyil”, - deyə bildirilib. Qeyd edək ki, Yəməndəki “Ənsar Allah” (husilər) hərəkatı İsrailin "Galaxy Leader" yük gəmisini Ədən körfəzində ələ keçiriydiyini iddia edib.

Ukrayna müharibənin 634-cü günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 318 570 hərbçi, 5435 ədəd tank, 10166 ədəd zirehli döyüş maşını, 7744 ədəd artilleriya sistemi, 898 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 588 hava hücumundan müdafiə sistemi, 323 ədəd hərbi təyyarə, 324 ədəd helikopter, 10 120 ədəd avtomobil texnikası, 5755 ədəd PUA, 1563 qanadlı raket, 22 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 1096 xüsusi avadanlıq itirib.

Türkiyənin İstanbul şəhərində Kiçikçəkməcə rayonunda dördmərtəbəli binada partlayış olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə TRT Haber məlumat verib. Hadisə nəticəsində 1 nəfər ölüb, 5 nəfər isə yaralanıb. Yaralılardan 2-nin vəziyyətinin ağır olduğu bildirilib. Binanın zirzəmisində baş verən partlayışın yaranmasına səbəb təbii qaz balonunun partlaması göstərilir. Qeyd edək ki, əraziyə təcili tibbi yardım xidmətinin əməkdaşları cəlb olunub.

Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə Qüvvələrinin 6-cı ordusunun keçmiş komandanı, general-leytenant Vladimir Sviridov Stavropol diyarındakı evində ölü tapılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Baza” Teleqram kanalı məlumat yayıb. Kanalın məlumatına görə, 68 yaşlı Vladimir Sviridov və 72 yaşlı həyat yoldaşı Tatyananın meyitləri noyabrın 15-də Aciyevsk qəsəbəsindəki evlərində aşkarlanıb. İlkin məlumatlara görə, ər və arvad bir həftə əvvəl ölüblər. Onların ölüm səbəbləri məlum deyil.

Çin sədri Si Szinpin ABŞ-a səfər edib. Sozcuu.az xəbər verir ki, bu barədə xarici KİV məlumat yayıb. Bildirilib ki, Si Szinpinin Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (APEC) illik sammitində iştirakından əvvəl ABŞ Prezidenti Co Baydenlə görüşü planlaşdırılır.

ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın Respublikaçılar Partiyasından prezidentliyə namizədliyi təsdiqlənib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Nümayəndələr Palatasının spikeri Mayk Conson məlumat verib. “Mən hamılıqla Trampın tərəfdarıyam", - Conson qeyd edib.

Ukrayna müharibənin 629-cu günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 313 470 hərbçi, 5362 ədəd tank, 10086 ədəd zirehli döyüş maşını, 7589 ədəd artilleriya sistemi, 882 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 580 hava hücumundan müdafiə sistemi, 322 ədəd hərbi təyyarə, 324 ədəd helikopter, 9973 ədəd avtomobil texnikası, 5649 ədəd PUA, 1561 qanadlı raket, 22 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 1081 xüsusi avadanlıq itirib.

Nepal "TikTok" sosial şəbəkəsinə qadağa qoyacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, hökumət proqrama qadağa qoymağa hazırlaşır. Rəsmilər bildirir ki, "Tiktok" ölkədə ictimai harmoniyanı pozur. Yerli medianın məlumatına görə, Nepalda son dörd il ərzində "TikTok" ilə bağlı 1600-dən çox kibercinayət hadisəsi qeydə alınıb.

"İsrail hakimiyyəti fələstinlilərin insansızlaşdırma siyasətini davam etdirir..." "Hüquq müdafiəçiləri girovların taleyindən narahatdır, raket zərbələri onlara təhlükə törədir..." "Amnesty İnternational" beynəlxalq hüquq-müdafiə təşkilatının İsrailin "Qəzzada bütöv aillələri məhv etməkdə" ittiham edən petisiyasını bir milyondan artıq adam imzalayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "vesty.co.il" nəşri yazıb. "İsrail hakimiyyəti fələstinlilərin dehumanizasiyası siyasətini (insansızlaşdırma, yəni subyektin insan nəslinə aid olmasının inkar edilməsinə yönələn hərəkətlər və onun insani hüquqlarının pozulması) davam etdirir, - petisiyada deyilir. İsrail insanlarla dolu qaçqınlar düşərgələri, xəstəxanalar və BMT-nin rəhbərliyi altında olan məktəbləri bombalayır. Zərbələr məscidlərə, çörəkxanalara, yollara və digər infrastruktur obyektlərinə endirilir. İsrail tərəfdən raket atəşləri dinc sakinlərə təhlükə törədir.  Bundan başqa, HƏMAS və digər hərbi birləşmələrin saxladıqları girovlar da İsrailin bombardmanları səbəbindən təhlükə altındadır", - "Amnesty İnternational" öz narahatlığını ifadə edib. Nəhayət, petisiyada bölgədə atəşin dərhal dayandırılmasına çağırış yer alıb. Bu, hüquq-müdafiə təşkilatının İsrailin ünvanına yəhudi dövlətinin fələstinlilərə qarşı törətdiyi insanlığa qarşı ağır cinayətlərdə ilk  ittihamı deyil. Noyabrın 11-də "Amnesty İnternational" İsraili fələstinli  məhkumları alçaldıcı şəraitdə saxlamaqda ittiham edib.  "İsrail həbsxanalarında saxlanılan fələstinli məhkumlar işgəncələrə və alçaldıcı davranışa məruz qalır, - məlumatda deyilir. İsrail İordan çayının Qərb sahilində fələstinlilərin inzibati həbslərindən geniş istifadə etməyə başlayıb. Onların hüquqları güclü döyülmələr və alçaltmalar, məsələn, başı aşağı saxlamaq, diz çökmək və İsrail mahnlarını oxumaq öhdəliyi qoyulmaqla pozulur". 20 oktyabr 2023-cü ildə təşkilat İsraildə HƏMAS-a dəstək nümayişlərinə qadağa qoyulmasından qəzəblənib. Hüquq müdafiəçilərinin fikrincə, bu, demokratiyanın əsaslarına qəsd deməkdir. Təşkilat belə aksiyaları "Fələstində insan hüquqlarınım müdafiəsinə yönələn etirazlar" adlandırır. Təşkilat bəyan edib ki, "nümayişlərin qadağan edilməsi yalnız son tədbir kimi nəzərdən keçirilə bilər".

Qəzza zolağında İsrial və HƏMAS arasında müharibə nəticəsində 11180 nəfər həlak olub, 28 min nəfər isə yaralanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Fələstin Səhiyyə Nazirliyi məlumat yayıb. İsrail ilə Qəzza zolağına nəzarət edən HƏMAS radikal hərəkatı arasında müharibə oktyabrın 7-dən davam edir. Yaraqlıların İsrail ərazisinə hücumu zamanı 1,2 min nəfər həlak olub, 5,4 min nəfər isə yaralanıb.