Dünya

Avropa İttifaqı (Aİ) Rusiyaya qarşı 17-ci sanksiya paketinə 60 şəxsi və təşkilatı, eləcə də 150 tankeri daxil edəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Bloomberg” agentliyi bildirib. Agentliyin məlumatına görə, sanksiyalar siyahısına daxil edilən tankerlərin sayı 300-dən çox olacaq, onların Avropanın yurisdiksiyasında olan limanlara girişi qadağan ediləcək. Qeyd edək ki, Avropa Komissiyası Aİ ölkələrinə Rusiyadan uran və nüvə yanacağı almağı qadağan etməyi təklif edib.

Rusiya Hərbi Hava Qüvvələrinin 76-cı qvardiya desant-hücum diviziyasına (Pskov diviziyası) rəhbərlik edən polkovnik Əbdüləziz Şıxabidov Ukraynada öldürülüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Rusiya mətbuatı məlumat yayıb. Məlumata görə, Şıxabidov 76-cı diviziyanın komandiri vəzifəsinə şəxsən Rusiya Prezidenti Vladimir Putin tərəfindən, 2025-ci il martın 10-da təyin edilmişdi. Qeyd edək ki, Şıxabidov bu vəzifəyə təyin edilməzdən əvvəl Cənubi Osetiya və Suriyada gedən döyüşlərdə iştirak edib. O, üç “Şücaət” ordeni və Suvorov ordeni, həmçinin 1-ci və 2-ci dərəcəli “İgidliyə görə” və “Vətənə xidmətə görə” medalları ilə təltif edilib.

Putin sülh istəmir, o, Ukraynanı istəyir. Artıq iki aya yaxındır ki, Ukraynanın razılaşdığı atəşkəsə əməl etməsini, Rusiyanın isə bunu gecikdirərək, bəhanələr gətirib sülhə riayət etməməsini izləyirik. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ABŞ-ın keçmiş vitse-prezidenti Mayk Pens deyib. “Putin yalnız gücü başa düşür, ona görə də ABŞ Ukraynaya davamlı dəstəyini açıq şəkildə bildirməlidir. Tramp administrasiyasının son aylardakı zəif dəstəyi Rusiyanı yalnız cəsarətləndirdi. Putin Ukraynada uğur qazansa, NATO üzvü olan ölkələri işğal etməsi an məsələsidir, o zaman uniformalı kişi və qadınlarımız gedib onunla döyüşməli olacaq”, - Pens bildirib.

Aprelin 26-da Bəndər-Abbas şəhərindəki Şəhid Rəcai limanında baş verən partlayış nəticəsində İran 5 milyard dollara qədər ziyana məruz qalıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu İranın telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları nazirinin müavini Məhəmməd-Möhsün Sədr deyib. Onun sözlərinə görə, dəymiş ziyanın miqyasına baxmayaraq, ölkə müasir texnologiyaların köməyi ilə hadisənin nəticələrinin aradan qaldırılmasını gözləyir. Qeyd edək ki, Şəhid Rəcai limanında baş verən partlayış nəticəsində 57 nəfər həlak olub, 1200-ə yaxın insan yaralanıb.

Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Moskvada 9 May – Qələbə Günü paradına qatılmağı planlaşdıran xarici ölkə nümayəndələrinin təhlükəsizliyi ilə bağlı risklərə diqqət çəkib. O, Rusiya paytaxtında keçiriləcək tədbirdə iştirakın müəyyən təhlükələr daşıdığını vurğulayıb. Buna cavab olaraq, Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedyev sosial media hesabında sərt açıqlama verib. O bildirib ki, Qələbə Günü təxribat baş verərsə, Kiyev mayın 10-nu görməyəcək. Bəs Zelenski bu riski gözə alacaqmı? Bu barədə Moderator.az-a danışan politoloq Oqtay Qasımov bildirib ki, Zelenskinin bəyanatı əsasən xəbərdarlıq və mesaj xarakteri daşıyır: "Düşünmürəm ki, 9 Mayda – bir çox xarici dövlət rəhbərlərinin də iştirak edəcəyi bir tədbir zamanı Moskvaya birbaşa hücum həyata keçirilsin. Doğrudur, Ukraynanın belə bir təcrübəsi var – bir müddət əvvəl PUA-lar Kremlə qədər uça bilmişdilər. Lakin bu bəyanat daha çox həmin tədbirdə iştirak edəcək ölkələrə siyasi mesaj xarakteri daşıyır". Politoloq qeyd edir ki, Zelenskinin əsas məqsədi bu bəyanat vasitəsilə həmin dövlətlərin diqqətini Rusiya-Ukrayna müharibəsindəki təhlükəli vəziyyətə yönəltməkdir: "Şübhəsiz ki, Zelenski yaxşı başa düşür ki, 9 Mayda Moskvaya zərbə endirilsə, bunun qarşılığı çox sərt ola bilər. Üstəlik, tədbirdə iştirak edən xarici dövlət rəhbərləri də təhlükə altına düşərsə, bu, Ukraynanın beynəlxalq imicinə mənfi təsir göstərə bilər". O. Qasımov hesab edir ki, Zelenski Moskvanın birbaşa hədəf alınmasından çəkinəcək. Lakin  həmin günlərdə Rusiyanın digər bölgələrində hərbi obyektlərə və infrastruktur nöqtələrinə hücumlar həyata keçirilə bilər: "Bu hücumlar da Ukraynanın özünü müdafiə hüququ çərçivəsində qiymətləndirilə bilər. Ukrayna təcavüzə məruz qalmış bir ölkədir və atdığı addımlar da əsasən bu çərçivədə dəyərləndirilməlidir". Sonda politoloq vurğulayıb ki, Moskvanın 9 Mayda hədəf alınması ehtimalı aşağıdır. Çünki bu, Ukrayna üçün beynəlxalq aləmdə əlavə diplomatik risklər yarada bilər.

Xarici hərbi kontingentin Ukraynaya gəlməsi yalnız müharibə başa çatdıqdan sonra mümkündür. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu jurnalistlərlə söhbəti zamanı Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski deyib. O bildirib: “Bununla belə, bütün bunlar müharibənin sonunda baş verəcək. Siz başa düşürsünüz ki, heç kim hərbi əməliyyata cəlb olunmaq üçün Ukraynaya sadəcə olaraq öz qoşunlarını göndərməklə risk etməyəcək. Hətta heç kim olmasa da, əksər ölkələr”. Zelenski qeyd edib ki, “Arzulayanlar koalisiyası”nın iştirakçıları arasında öz hərbi kontingentini Ukraynaya göndərməyə hazır olanlar da var. “Biz bunu çox dəstəkləyirik”, - deyə Prezident bildirib. Ukrayna Prezidenti vurğulayıb ki, bəzi ölkələr atəşkəsdən sonra Ukrayna və Rusiyanın təkbətək qalmasını istəyəcək. Artıq belə siqnallar qeydə alınır. “Görürsünüz, hətta ilk addımı - atəşkəsi əldə etmək nə qədər çətindir. Təsəvvür edin, hamı başa düşür, ərazi məsələsi, sanksiyalar – bütün bunlar nə qədər çətin olacaq. Ona görə də elə siqnallar var ki, böyük ehtimalla atəşkəs haqqında razılığa gələndən sonra bəzi ölkələr bizimlə rusların təkbətək qalmasını istəyəcək. "Bunlar məhz belə siqnallardır", - deyə Zelenski ABŞ-ın danışıqları tərk etməsi ilə bağlı suala cavabında bildirib. Eyni zamanda, Prezident vurğulayıb ki, Avropa Ukraynanın yanında olacaq, “çünki çoxlu əlaqədar məsələ var”. ABŞ-ın danışıqlar prosesindən geri çəkilməsi ehtimalı ilə bağlı Zelenski deyib: “Mənə elə gəlir ki, onların belə düşüncələri var, çünki hər şey həqiqətən çox çətindir”.

Ukrayna müharibənin 1165-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 955 470 hərbçi, 10 745 ədəd tank, 22 369 ədəd zirehli döyüş maşını, 27 186 ədəd artilleriya sistemi, 1 375 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 1 153 hava hücumundan müdafiə sistemi, 370 ədəd hərbi təyyarə, 335 ədəd helikopter, 47 003 ədəd avtomobil texnikası, 34 665 ədəd PUA, 3 197 qanadlı raket, 28 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 3 870 xüsusi avadanlıq itirib.

Prezident Vladimir Putin Ukraynada müharibəni dayandırmağa tələsmədiyi üçün ABŞ administrasiyası Rusiyaya iqtisadi təzyiqi artırmaq məqsədilə bir sıra variantlar hazırlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, “Blumberq” adının açıqlanmasını istəməyən Ağ Ev rəsmilərinə istinadla məlumat yayıb. “Diplomatik səylər davam etdiyi üçün Prezident Donald Tramp hələ qərar verməyib. Yekun qərar yalnız prezident tərəfindən veriləcək”, - məlumatda qeyd olunub.

ABŞ və İran nümayəndə heyətləri arasında mayın 3-nə planlaşdırılan danışıqlar logistik səbəblərə görə təxirə salınıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Oman Xarici İşlər Naziriliyi məlumat yayıb. Xatırladaq ki, Oman iki ölkə arasında danışıqlarda vasitəçi kimi çıxış edir.

Avropa Komissiyası Serbiya Prezidentinə xəbərdarlıq edib. Sozcu.az xəbər verir ki, Avropa Komissiyasının nümayəndəsi Giyom Mersyenin sözlərinə görə, xəbərdarlıq Aleksandar Vuçiçin Rusiyaya planlaşdırılan səfəri ilə bağlıdır. Belə ki, Avropa Komissiyası Vuçiçi xəbərdar edib ki, 9 May – Qələbə Paradı ilə bağlı Rusiyaya planlaşdırılan səfər Serbiyanın Avropa İttifaqına üzvlüklə bağlı danışıqlarını çətinləşdirə bilər.

“Rusiya döyüş meydanında vəziyyətin onun xeyrinə olduğuna və danışıqlarda daha çox şey əldə edə biləcəyinə inandığı üçün nizamlanmaya tələsmir. Rusiya lideri Vladimir Putin amerikalı həmkarı Donald Trampın bütün güzəştlərə getməyə hazır olduğunu bildiyi üçün onu dəstəkləyəcəyinə əmindir”. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu “Delfi”yə müsahibəsində Trampın keçmiş milli təhlükəsizlik müşaviri Con Bolton deyib. Eyni zamanda, Bolton iddia edib ki, Putinin “Rusiya imperiyasını yenidən yaratmaq” ambisiyaları Ukrayna hüdudlarından kənara çıxır. O, Avropa ölkələrini birləşməyə və Trampa arxalanmamağa çağırıb. “Düşünürəm ki, Putin keçmiş “KQB” agenti kimi insanları manipulyasiya etməyi bacarır. Onların zəif cəhətlərini bilir. Putin həm Trampın ilk prezidentlik dövründə, həm də Tramp bu il vəzifəyə gəldikdən sonra ilk 90 gün ərzində onunla uğurla oynaya bildi. Putin açıq şəkildə bütün Ukraynanı ələ keçirmək istəyir. O, Rusiya imperiyasını yenidən yaratmağa çalışır. Ona görə də Ukraynada baş verənlərdən asılı olmayaraq, digər keçmiş sovet respublikaları Moskva tərəfindən daim təhdid altındadır. Və mən hesab edirəm ki, bu gün Kreml nədənsə Ukraynada atəşkəsə razılaşsa belə, bu, yalnız müvəqqəti xarakter daşıyacaq, o vaxta qədər ki, onlar öz silahlı qüvvələrini yenidən quracaq, yeni texnikalar alacaq, sonra da müharibəyə davam edəcək. Çünki Rusiya imperiyasının yenidən yaradılması böyük məsələdir. Bunun üçün Ukrayna lazımdır, lakin bir çox başqa şeylər də tələb olunur. Deməli, Putin üçün bu, çox uzunmüddətli plandır. Söhbət təkcə Ukraynanın şərqində növbəti altı ay ərzində baş verəcəklərdən getmir. Mən əmin deyiləm ki, Tramp bu böyük mənzərəni anlayır və ya başa düşürmü, bu onun mühakiməsinə təsir edəcəkmi? Məncə, Kremlin həyata keçirə biləcəyi başqa məqsədlər də var. Bu gün Belarus praktiki olaraq Rusiyanın bir hissəsidir. O, Ermənistan, Azərbaycan, Gürcüstan, Orta Asiya respublikalarını təhdid altında saxlayır. Amma Baltikyanı ölkələr onun siyahısından açıq-aydın kənardadır. Putin onların Rusiya İmperiyasının bir hissəsi olduğuna inanır. Ola bilsin ki, Mərkəzi və Şərqi Avropanın digər ölkələrində rusların “Rusiya İmperiyasının” bir hissəsi kimi görmək istədikləri ərazilər var”, - Bolton bildirib.

ABŞ Prezidenti Donald Trampın impiçmenti ilə bağlı təklif Nümayəndələr Palatasına təqdim edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bununla bağlı ABŞ-ın Demokrat konqresmeni Şri Tanedar X sosial şəbəkə hesabında məlumat paylaşıb. “Mən yeddi maddəlik impiçment qətnaməsi təqdim etmişəm. Tramp Konstitusiyanı, Konqresi və məhkəmələri nəzərə almır, demokratiyanı təhlükə altına qoyur”, – o vurğulayıb. Konqresmen həmçinin Ağ Ev rəhbərinin vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etdiyini vurğulayıb.