Türk dünyası

Egey dənizinin Türkiyə hissəsində 4,5 bal gücündə zəlzələ baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AFAD məlumat yayıb. Yeraltı təkanın episentri Çanaqqala vilayətinin Gökçeada rayonu sahillərindən 246 km aralıda yerləşib. Zəlzələ yerin 5,68 kilometr dərinliyində meydana gəlib.

Xəbər verdiyimiz kimi, İYİ Partiyasının sədri Maral Akşənər partiya sədrliyinə namizədliyini irəli sürməyəcək. Sozcu.az Türkiyə mediasına istinadən xəbər verir ki, artıq İYİ Partiyasının sədrliyinə 3 nəfər namizədliyini irəli sürüb. Onlar - siyasi təşkilatın Türkiyə Böyük Millət Məclisində (TBMM) İzmiri təmsil edən deputatı Müsavat Dərvişoğlu, partiyanın TBMM-dəki fraksiyasının rəhbəri Koray Aydın və M.Akşənərin hazırda müavini olan Mehmet Tolqa Akaldır.

Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin İraqın şimalında keçirdiyi əməliyyat nəticəsində PKK terror təşkilatının altı üzvü zərərsizləşdirilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin Milli Müdafiə Nazirliyi sosial şəbəkədə bildirib. “Türkiyə Silahlı Qüvvələrimiz İraqın şimalındakı Metina və Qara bölgələrində aşkarladığı 6 PKK terrorçusunu hava əməliyyatı ilə zərərsizləşdirib”, – nazirliyin mətbuat xidməti qeyd edib.

Türkiyənin BMT yanında daimi nümayəndəsi Sedat Önal Türkiyənin ABŞ-dəki səfiri təyin olunub. Sozcu.az  xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan sərəncam imzalayıb. Sənədə görə, daimi nümayəndə vəzifəsindən azad olunmuş Sedat Önalın yerinə xarici işlər nazirinin müavini Ahmet Yıldız təyin olunub. Qeyd edək ki, Sedat Önal daha öncə Xarici İşlər Nazirliyində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. 2007-2009-cu illərdə Vyanada baş konsul vəzifəsində çalışıb, 2009-cu ildə Xarici İşlər Nazirliyində Yaxın Şərq üzrə baş direktor müavini olub, 2012-2016-cı illərdə İordaniyada səfir vəzifəsində işləyib, 2016-cı ildə Yaxın Şərq və Afrika məsələləri üzrə müşaviri müavini vəzifəsinə təyin edilib. Suriya ilə bağlı Astana prosesində Türkiyə nümayəndə heyətinə rəhbərlik edib. O, 2018-ci ildə xarici işlər nazirinin müavini, 2023-cü ilin fevralında isə Türkiyənin BMT-dəki daimi nümayəndəsi vəzifəsinə təyin olunub.

Türkiyənin 6 vilayətində terror təşkilatının 89 tərəfdarı saxlanılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə daxili işlər naziri Ali Yerlikaya sosial şəbəkə hesabında bildirib. Nazir qeyd edib ki, 2 aprel 2024-cü il çərşənbə axşamı Van, Hakkari, Siirt, Batman, Şırnak və İzmir vilayətlərində qanunsuz aksiyalar keçirən, separatçı terror təşkilatını dəstəkləyən şüarlar səsləndirən ümumilikdə 89 şübhəli saxlanılıb. “Aprelin 2-də xəbərdarlıqlara baxmayaraq, müqavimət göstərərək, icazəsiz nümayiş keçirdiklərinə, separatçı terror təşkilatına dəstək şüarlar səsləndirdiklərinə, təhlükəsizlik qüvvələrinə daşla hücum etdiklərinə Vanda 26, Yüksekovada 29, Hakkaridə 9, Siirtdə 4, Batmanda 5, Şırnakda 10, İzmirdə 6 şübhəli nəzarət altına alınıb. “Təhlükəsizlik qüvvələrimiz ölkəmizin əmin-amanlığı və təhlükəsizliyi naminə yorulmadan fəaliyyətini davam etdirir”, - Yerlikaya “X”dəki hesabında yazıb.

Türkiyədə baş verən yanğında ölənlərin sayı artıb. Sozcu.az “TRT Haber”ə istinadən xəbər verir ki, binanın klub kimi istifadə olunan mənfi 1-ci və mənfi 2-ci mərtəbələrində baş verən yanğına yanğınsöndürənlər 31 texnika və 86 canlı qüvvə ilə cəlb olunub. Yanğın nəticəsində 27 nəfərin həyatını itirdiyi, xəstəxanaya yerləşdirilən ağır yaralının müalicəsinin davam etdiyi açıqlanıb. İstanbul valisi Davud Gül Beşiktaşda 16 mərtəbəli binanın altındakı əyləncə mərkəzində baş verən yanğınla bağlı hadisə yerinə baxış keçirib. Yanğının səbəbinin dəqiq olmadığını və yanğınsöndürmə briqadasının səbəblə bağlı çalışdığını bildirən Gül yanğının binanın altında diskoteka kimi istifadə edilən yerdə baş verdiyini bildirib. Ədliyyə naziri Yılmaz Tunç sosial media hesabından hadisə ilə bağlı açıqlama verib: “Yanğınla bağlı İstanbul Respublika Prokurorluğu tərəfindən məhkəmə istintaqı başlayıb və 3 dövlət ittihamçısı təyin edilib. 3-ü iş yeri məmuru, məsul müdir və 1-i təmirdən məsul olmaqla cəmi 5 şübhəli haqqında həbs qərarı çıxarılıb”. Tunç istintaqın davam etdiyini bildirib. ***16:54 İstanbulun Beşiktaş rayonunda şiddətli yanğın olub. Sozcu.az TRT-yə istinadla xəbər verir ki, hadisə Qayrettəpə məhəlləsində yerləşən 16 mərtəbəli binada baş verib. Bildirilib ki, yanğın yanğınsöndürmə briqadalarının intensiv müdaxiləsi ilə söndürülüb. Qeyd olunub ki, yanğında 15 nəfər həyatını itirib, 7-si ağır olmaqla 8 nəfər yaralanıb. İstanbul Valiliyi hadisə ilə bağlı istintaq başladıldığını açıqlayıb.

Türkiyədə atışma olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "TRT Haber" məlumat yayıb. Hadisə Şanlıurfanın Siverek rayonunda qeydə alınıb. İki qrup arasında baş verən atışmada iki qardaş ölüb. İnsident zamanı Mecit və Orhan Qeyik qardaşları həlak olub. Polis faktı araşdırır.

Türkiyədə keçirilən 31 mart bələdiyyə seçkiləri nəticəsində müxalif Cümhuriyyət Xalq Partiyası (CHP) əlində olan Ankara, İstanbul, İzmir, Antalyanı qorumaqla yanaşı, Bursada da qalib gələrək, Türkiyənin ən böyük 5 vilayətində idarəetməni ələ keçirdi. Sozcu.az xəbər verir ki, bununla da CHP aldığı 37.74 faiz səslə 47 il sonra ilk dəfə bir seçkidən qalib kimi çıxmış oldu. AKP isə qurulduğu 2001-ci ildən bəri 35.5 faiz səslə ilk dəfə ikinci oldu. Bu seçkidə ikinci ən böyük hadisə isə CHP-nin illər sonra xeyli sayda vilayəti ələ keçirməsidir. 2004-cü ildən bəri AKP tərəfindən idarə edilən Adıyamanda CHP-nin namizədi Əbdürrəhman Tutdərə 49.74 faiz səslə qalib gəldi. Ən sürpriz nəticələrdən biri də Balıkəsirdə qeydə alınıb. Burada CHP-nin namizədi Əhməd Akın səslərin 51.1 faizi alaraq qalib gəlib. CHP bununla da Balıkəsirdə 1950-ci ildən bəri ilk dəfə qalib olub. CHP-nin namizədi Əhməd Önal 49.9 faiz səslə Qırıqqalanın bələdiyyə sədri seçilib. Bu, Qırıqqalanın 1989-cu ildə vilayət olmasından bəri CHP-nin ilk qələbəsidir. Kilisdə də CHP ilk dəfə qalib gəlib. Partiyanın namizədi Hakan Bilecen 41.97 faiz səs alaraq, bələdiyyə sədri seçilib. Xatırladaq ki, 2014-cü ildə CHP bu vilayətdə 3 faiz səs toplamışdı. AKP-nin ən böyük məğlubiyyətlərindən biri də Bursanı itirməsi oldu. 2004-cü ildən bəri AKP-nin nəzarətində olan vilayət son seçkidə CHP-yə keçdi. CHP-nin namizədi Mustafa Bozbəy 47.6 faiz səs alaraq bələdiyyə sədri seçilib.

Biz zərbə endirdikcə, PKK küncə sıxılır. Bu dəfə isə illərdir onlara səbir nümayiş etdirən ölkələrdə terror aktları törədir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan Belçika və Almaniyada PKK tərəfdarlarının hücumları barədə açıqlamasında deyib. Nazir Belçikada Türkiyə vətəndaşlarına hücumdan sonra dərhal sonra belçikalı həmkarı ilə telefon əlaqəsi yaratdığını və olayın araşdırılmasını istədiklərini bildirib: “Dünən axşam Almaniyada Hannover Baş konsulluğumuza hücum edəcək qədər yollarını azdılar. Ankara və Berlin lazımi addımları atdı. Hücumu həyata keçirənlərin ədalət qarşısında cavab verəcəyini gözləyirik”. Qeyd edək ki, Belçikanın iki şəhərində PKK tərəfdarları Türkiyə vətəndaşlarına hücum edərək təxribata əl atıb. Bundan əlavə, Türkiyənin Almaniyanın Hannover şəhərindəki Baş Konsulluğunun binasına da hücum həyata keçirilib.

Mən sizə bu seçkinin siyasi tərəfindən söz açmayacam məqsədim sistem haqda danışmaqdır. Türkiyədəki Yerəl(Bələdiyyə) seçki sistemi çox unikal bir sistemdir. Seçici yaşadığı yerə görə 3 fərqli formada səs verir. Məsələn: Türkiyədə rəsmi olaraq 81 İl(Vilayət) var. Bunların da 30-nun Böyükşəhər statusu var. Deyək ki İzmirdə yaşayan seçici seçki məntəqəsinə daxil olduqda 1 yox 5 fərqli bülleten alır. Bunlar: •Böyükşəhər Bələdiyyə Başqanı •Böyükşəhər Bələdiyyə Məclisi üzvləri •Şəhər(İlçe) Bələdiyyə Başqanı •Şəhər(İlçe) Bələdiyyə məclis üzvləri •Məhəllə Başqanı (Muhtar) Böyükşəhər statusu olmayan 51 İldə(Vilayətdə) isə seçiciyə 4 fərqli bülleten verilir: •İl(Vilayət) və ya İlçe(Şəhər) Başqanı •İl(Vilayət) məclis üzvləri •İlçe(Şəhər) məclis üzvləri •Məhəllə Başqanı (Muhtar) İlçelere (Şəhər) tabe olan kəndlərdə: •İl(Vilayət) məclis üzvləri  •Kənd Bələdiyyə Başqanı  •Kənd Bələdiyyə məclisi üzvləri •Məhəllə Başqanı (Muhtar) Bir qədər bizim sistemə bənzər İcra hakimi tipində Valiliklər və Kaymakamlar(Vali nümayəndəsi) da var ki, Valiləri İllərə(Vilayətlərə) Prezident təyin edir və səlahiyyətləri elə də geniş deyil tam səlahiyyəti yalnız polis üzərində var. Kaymakamları(Vali Nümayəndələrini) isə Valilər İlçelere(Şəhərlərə) təyin edir. Kaymakamlar Bələdiyyə Başqanının razılığı olmadan ciddi bir iş görə bilməz.  Bundan başqa əgər Bələdiyyə Başqanı cinayət törədərsə prezident tərəfindən qəyyum təyin olunur. Yox Bələdiyyə Başqanı istefa verərsə və ya ölərsə məclis üzvləri arasından yeni başqan seçilir. Seçkilərdə isə Bələdiyyə Başqanları və Məhəllə Başqanları (Muhtarlar) majoritar qaydada, Məclis üzvləri isə D'hont sisteminə uyğun seçilir. Millət vəkilləri və Dövlət Məmurları Bələdiyyə Başqanı və ya məclis üzvü seçilərsə iki mandatdan birini seçməlidirlər. Yerli əhalidən toplanan vergilər, partiyaların təşkilatlarına verilən pullar,ərazilər, alqı-satqı və s. məsələlərin səlahiyyəti tam olaraq Bələdiyyələrdədir. Buda Bələdiyyə seçkilərinə xüsusi maraq qatır. Həsən Türksoy

Türkiyənin Milli İstehbarat Təşkilatı (MİT) Suriyanın Qamışlı bölgəsində PKK/YPG-nin rəhbərlərindən “Seydo” kod adlı Xəlil Təkini məhv edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mediası məlumat yayıb. Bildirilib ki, adıçəkilən terrorçu Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyinin “yaşıl kateqoriya”lı axtarış siyahısında olub.

Türkiyənin Ərzincan şəhərinin Tercan rayonunda iki avtomobilin iştirakı ilə ağır yol-nəqliyyat hadisəsində yeddi nəfər yaralanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “TRT Haber” məlumat yayıb. Bildirilib ki, yaralanan yeddi nəfərdən dördü uşaqdır. Faktla bağlı araşdırma aparılır.