Türk dünyası

Türkiyədə zəlzələ nəticəsində ölənlərin sayı 50 500-ə yüksəlib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin daxili işlər naziri Süleyman Soylu məlumat yayıb. Məlumata görə, ölənlər arasında 1020 nəfərin kimliyini müəyyən etmək mümkün olmayıb. Araşdırmalar davam edir.

Tatarıstanın müstəqilliyinin tanınması ilə bağlı Demokratiya Naminə Ukraynaya Dəstək Platformasının Mövqe Sənədi  Tatar xalqının azadlıq və müstəqillik mübarizəsinin ifadəçəsi Müstəqil Tatarıstan Hökuməti Türk Dövlətləri Təşkilatına müraciət edərək Tatarıstanın müstəqilliyinin beynəlxalq aləmdə tanınmasına köməklik göstərməsini istəyib. Müraciətdə qeyd olunur ki, Tatarıstan Respublikasının müstəqilliyinin üçüncü dövlətlər tərəfindən tanınmamasına baxmayaraq, Tatarıstan Respublikası 30 avqust 1990-cı il tarixli Suverenlik Bəyannaməsinə, suverenlik haqqında referendumun nəticələrinə uyğun olaraq müstəqil demokratik dövlətdir. Tatarıstanın heç vaxt Rusiya Federasiyasına qoşulmaq müqaviləsi imzalamadığı üçün Tatarıstanı Rusiyanın bir hissəsi hesab etmək üçün heç bir hüquqi əsasın olmadığı da müraciətdə qeyd olunur. Buna görə də Türk Dövlətləri Təşkilatına müraciət edən Müstəqil Tatarıstan Hökuməti Tatarıstan Respublikasının dövlət suverenliyi və müstəqilliyinin rəsmən tanınması imkanlarının nəzərdən keçirməyi xahiş edir.  Müstəqil Tatarıstan Hökuməti tatar xalqı üçün həyati önəmli bu tarixi günlərdə qardaşlarının güclü dəstəyinə həmişəkindən daha çox ehtiyac duyduğunu, Tatarıstan Respublikasının müstəqilliyinin tanınması məsələsinin həlli üçün beynəlxalq və diplomatik əlaqələrin qurulmasında, birgə məşvərətçi və işçi qruplarının yaradılmasında Müstəqil Tatarıstan Hökumətinə dəstək olmaq, ilkin mərhələdə Tatarıstanın Türk Dövlətləri Təşkilatında müşahidəçi qismində iştirakın təmin edilməsi xahiş edir.  Demokratiya Naminə Ukraynaya Dəstək Platforması Müstəqil Tatarıstan Hökumətinin müracətinə qətiyyətli dəstəyini ifadə edərək, Türk Dövlətləri Təşkilatında təmsil olunan türk dövlətlərini, xüsusilə Rusiya imperializmindən əziyyət çəkmiş və çəkməkdə olan Azərbaycan Respublikasını tarix beynəlxalq hüquq və böyük türk milləti qarşısında məsuliyyətlərini dərk etməyə, Tatarıstanın müstəqiliyinin tanınması ilə bağlı addımlar atmağa çağırır.  Demokratiya Naminə Ukraynaya Dəstək Platforması Müstəqil Tatarıstan Hökuməti və Başqırd Milli Hərəkatının Moskva imperializminə qarşı və müstəqillik uğrunda mübarizədə fəaliyyətlərini əlaqələndirmək cəhdlərini alqışlayır, Rusiya imperiyasınındakı müstəmləkə xalqıarını azadlıq və istiqlaliyyət mübarizəsində birgə hərəkət etməyə çaığıraraq bəyan edir ki, BMT Nizamnaməsi və ATƏT-in Helsinki Yekun Aktında təsbit olunmuş xalqların öz müqəddəratını təyinetmə hüquqlarına hörmət və istinad edilərək Tatarıstan Respublikasının müstəqilliyi tanınmalı, Türk Dövlətləri Təşkilatında iştirakı təmin edilməlidir. Sənəd imzalamaq üçün açıqdır!

Türkiyənin Ərzurum vilayətində yenidən zəlzələ qeydə alınıb.  Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AFAD-ın rəsmi tviter səhifəsində məlumat yayılıb.  Bildirilib ki, vilayətin Aziziye rayonunda baş verən yeraltı təkan Rixter şkalası ilə 3.9 ballıq maqnituda ilə qiymətləndirilib.  Ocağı yerin 16.1 kilometr dərinliyində yerləşən zəlzələdən sonra itki və dağıntılar barədə məlumat verilməyib. 

ATA İttifaqından prezidentliyə namizədi Sinan Oğan bu gün Millət İttifaqından prezidentliyə namizəd Kamal Kılıçdaroğlu ilə görüşəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mətbuatı məlumat yayıb. Məlumata görə, görüş CHP-nin mərkəzi qərargahında keçiriləcək. Görüş zamanı “seçki təhlükəsizliyi” məsələsinin müzakirə olunacağı bildirilir.

Türkiyənin ilk milli müşahidə peyki İMECE-nin orbitə buraxılması təxirə salınıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu haqda Türkiyə mətbuatı məlumat yayıb. Sözügedən məsələ ilə bağlı peykin orbitə buraxılması əməliyyatını həyata keçirəcək SpeysX şirkətinin rəsmi Tvitter səhifəsində açıqlama paylaşılıb. Səbəb kimi isə hava şəraiti göstərilib. Türkiyə Elm və Texnoloji Tədqiqat Qurumu (TÜBİTAK) öz açıqlamasında bu gün peyki orbitə daşıyacaq “Falkon 9” raketinin buraxılmasının mümkün olmayacağını qeyd edib.

Türkiyənin Eskişəhir şəhərində sərnişin avtobusu, yük maşını və hərbi maşının iştirakı ilə yol qəzası olub. Hadisə bu gün səhər saatlarında baş verib. Bildirilib ki, qəza nəticəsində 12-si hərbçi olmaqla 14 nəfər yaralanıb. Hadisə yerinə polis və təcili tibbi yardım əməkdaşları cəlb olunub. Yaralılar xəstəxanaya yerləşdirilib. Məlumata görə, onlardan 2-nin vəziyyəti ağırdır. Hazırda qəzanın səbəbləri araşdırılır.

Hazırda Böyük Britaniyada ana müxalifət olan Leyboristlər Partiyası növbəti parlament seçkisində qalib gəlib hökumətə yiyələnsə, Çində müsəlman uyğurlara qarşı yürüdülən soyqırımı siyasətinin beynəlxalq məhkəmələr səviyyəsində tanınması məsələsini qaldıracaq. Böyük Britaniyada hökuməti hər beş ildən bir keçirilən parlament seçkisində qalib gələn partiya qurur. Hazırda hökumətə 2019-cu ildə keçirilmiş parlament seçkisinin qalibi Mühafizəkarlar Partiyası başçılıq edir. 2021-ci ildə Böyük Britaniya parlamenti Çin hökumətinin uyğurlara qarşı repressiyasını soyqırımı kimi tanıyıb. Qərar leyboristlərin təşəbbüsü ilə qəbul edilib. Lakin mühafizəkarlar soyqırımı haqda qərarların beynəlxalq məhkəmələrdə verilməli olduğunu bildirir və hələ də uyğurlara qarşı cinayətlərdən danışarkən soyqırımı ifadəsini işlətməkdən çəkinirlər. Novator.az-ın məlumatına görə, Leyboristlər Partiyasının kölgə kabinetində xarici işlər naziri olan Devid Lemmi uyğur soyqırımının beynəlxalq məhkəmələrdə tanınmasına çalışacaqlarını “Politico” qəzetinə açıqlamasında deyib. O bildirib ki, leyboristlərin Pekin rejiminə və uyğur məsələsinə münasibəti dəyişməyib. Britaniya parlamentinin artıq uyğur soyqırımını tanıdığını xatırladan Devid Lemmi vəd edib ki, leyboristlər hakimiyyətə gəlsə, soyqırımının beynəlxalq məhkəmələrə daşınması istiqamətində geniş iş aparılacaq: “Parlament soyqırımı ilə bağlı qərarını verib. Beynəlxalq ictimaiyyət də Çində uyğurlar əleyhinə yürüdülən siyasətdən çox narahatdır. Biz Çin hökumətinin ölkədə repressiyaları davam etdirdiyinı və Sincan bölgəsində uyğurların həyatına təhlükənin daha da artdığını görürük. Biz Çinə meydan oxumalıyıq. Pekin bir sıra mühüm sahələrdə Britaniyanın strateji rəqibidir. Biz Çini insan hüquqlarını pozduğuna görə məsuliyyətə cəlb etməliyik. Ancaq bizim Pekinlə əməkdaşlığı davam etdirməli olduğumuz sahələr də var”. Uyğurlar əsasən Çinin şimal-qərbində yerləşən, rəsmən Sincan Uyğur Muxtar Rayonu adlandırılan, tarixi adı Şərqi Türküstan olan bölgədə yaşayırlar. Beynəlxalq qurumların hesabatlarına əsasən, Çində milyonlarla uyğur məcburi əməyə, işgəncəyə və cinsi zorakılığa məruz qalır, hökumət uyğurların kökünü kəsmək üçün qadınların uşaq dünyaya gətirməsinə də maneələr törədir. Kanada, Niderland, Belçika, Fransa, Litva, Çexiya və İrlandiya parlamentləri və ABŞ hökuməti də Çin hökumətinin uyğurlara qarşı törətdiyi cinayətləri soyqırımı və ya soyqırımına cəhd kimi qiymətləndirib. Mənbə: Politico.eu

Türkiyənin Qəhrəmanmaraş vilayətinin Göksun rayonunda 4,1 bal gücündə zəlzələ baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AFAD məlumat yayıb. Məlumata görə, təkanlar yerin 16,36 km dərinliyində qeydə alınıb. Tələfat və dağıntı qeydə alınmayıb.

Türkiyənin Bingöl vilayətində 4,5 bal gücündə zəlzələ baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AFAD məlumat yayıb. Zəlzələ yerin 7 kilometr dərinliyində meydana gəlib. Dağıntı və tələfatlar haqda məlumat verilməyib.

UNICEF-in Türkiyə nümayəndəsi Regina De Dominikis Türkiyə nümayəndəliyinin əlavə olaraq 138 milyon dollar yardım üçün müraciət etdiyini bildirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bölgədəki uşaqlara və ailələrə zəlzələdən sonra sağalmaq və həyatlarını bərpa etmək üçün təcili yardım edilməsinin vacib olduğunu qeyd edən Dominikis bu qrupa aid insanlara diqqət göstərməyin vacib olduğunu deyib. Qeyd edilib ki, Türkiyədə zəlzələlərdən təxminən 4 milyon nəfər məktəb yaşlı uşaq zərər çəkib.

Türkiyədə müxalif Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) İstanbul vilayət təşkilatının binasına silahlı hücum edilib.  Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə tviter səhifəsində CHP İstanbul təşkilatının sədri Canan Kaftancıoğlu məlumat verib.  O bildirib ki, binaya doğru 6-7 dəfə atəş açılıb. Güllələr tapılmasa da, boş gilizlər aşkarlanıb.  "Prokurorluq hadisə ilə bağlı təhqiqatı davam etdirir. Yeni məlumatlar paylaşılacaq", - deyə CHP təmsilçisi qeyd edib.  Xatırladaq ki, bundan əvvəl İYİ Partiyanın İstanbul təşkilatının binasına silahlı hücum olmuşdu. 

Türkiyədə Çanaqqala vilayətinin Biga rayonunda sərnişin avtobusu qəzaya uğrayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə TRT məlumat yayıb. Məlumata görə, qəza nəticəsində 17 nəfər yaralanıb. Yaralılar Biga Dövlət Xəstəxanasına aparılıb.