Təhlil

Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin yeni Baş Qərargah rəisi Mətin Gürak keçmiş Baş Qərargah rəisi İlkər Başbuğun bacanağıdır.  Ötən il müdafiə naziri Hulusi Akarın təşəbbüsü ilə qəbul olunan qanun dəyişikliyi ilə Baş Qərargah rəislərinin təqaüd yaşı 67-dən 72-yə qaldırılıb. Bu dəyişikliklə o vaxtkı Baş Qərargah rəisi Yaşar Gülərin, yaxud Gülər təqaüdə göndəriləcəyi təqdirdə, qaydalara görə onun yerinə təyin olunacaq Quru Qüvvələri komandanı Musa Aysevərin səlahiyyət müddətini 2027-ci ilə qədər uzatmaq mümkün olacaqdı. Bu halda Mətin Gürak 2025-ci ildə yaş həddi ilə əlaqədar təqaüdə göndəriləcəkdi. Hulusi Akarın bu qanun dəyişikliyi ilə məhz Gürakın Baş Qərargah rəisliyini əngəlləmək niyyəti güddüyü kulislərdə danışılırdı.  Lakin prezident Ərdoğan gözlənilmədən Hulusi Akarla yollarını ayırdı və onun yerinə Yaşar Gülər təyin olundu. Güləri Baş Qərargahda müvəqqəti əvəz edən Quru Qüvvələri komandanı Aysevər isə yaş həddi ilə əlaqədar Yüksək Əsgəri Şura tərəfindən təqaüdə göndərildi və Baş Qərargah rəisi vəzifəsinə 2-ci ordunun komandanı Mətin Gürak gətirildi. M.Gürak Mardində doğulub və ərəb əsillidir.    Bir sözlə, hərbi sistemdəki intriqalarda uduzan Hulusi Akar oldu. O, indi heç bir gücü olmayan adi bir millət vəkilidir.  Bunu Süleyman Soyluya da aid etmək olar. O da özünü çox güclü hiss etdiyi bir dönəmdə birdən-birə yüksəklikdən yerə düşdü. (Ərdoğan tipli liderlər bu cür “şişmiş” adamları sevmir.) Yeni daxili işlər naziri Əli Yerlikaya hazırda Soylunun adamlarını sistemdən təmizləməyə başlayıb. Vəzifədən azad olunanlar arasında Soylunun sağ və sol əli kimi tanınan paytaxtın polis rəisi (əmniyyət müdiri) Sərvət Yılmaz və Sedat Pekerin ifşaedici çıxışlarında adı tez-tez hallanan Əmniyyət genel müdir yardımçısı Rəsul Holoğlu da var. Yılmaz və Holoğlu MHP-yə yaxın idi.  2021-ci ildə Ankara əmniyyət müdiri S.Yılmaz nazir Soylu ilə arası soyuq olan İstanbul valisi, indiki nazir Əli Yerlikaya haqqında FETÖ dosyesi hazırlayaraq onu “vurmağa” çalışmış, lakin bu plan baş tutmamışdı. Şahin Cəfərli, politoloq 

Argentinada 6,1 bal maqnitudada zəlzələ baş verib. Sozcu.az TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Avropa-Aralıq dənizi Seysmoloji Mərkəzi məlumat yayıb. Episentri Anatuya şəhərindən 45 km şimal-qərbdə qeydə alınan yeraltı təkanların dərinliyi 592 km olub. Tələfat və dağıntılar barədə məlumat yoxdur. Qeyd edək ki, Anatuya şəhərinin əhalisinin sayı 20,2 min nəfər təşkil edir.

Avqustun 5-nə keçən gecə pilotsuz təyyarələr Rusiya bayrağı altında üzən tankerə hücum edib.  Sozcu.az xəbər verir ki, Novorossiysk Dəniz Xilasetmə Koordinasiya Mərkəzindən TASS-a verilən məlumata görə, tankerin yanacağı dağılmayıb. Tankerin özünə zərər dəydiyi dəqiqləşdirilir - maşın otağı zədələnib. Gəmidə 11 nəfər var. İtki olmayıb, ekipaj gəmidən çıxarılmayıb. Hadisə yerinə iki yedək gəmisi gəlib, lakin yedəkləmə məsələsi hələ də həllini tapmayıb. Telegram kanallarında və sosial şəbəkələrdə buna qədər partlayışlar barədə məlumat verilib. Onların Krım körpüsü yaxınlığında baş verdiyi iddia edilsə də, Krım səlahiyyətliləri körpüyə hücum edilmədiyini bildiriblər. Sonradan məlum olub ki, zədələnən Rusiya tankeri "Sig”dir. Novorossiysk Dəniz Xilasetmə Koordinasiya Mərkəzi gəminin adını dəqiqləşdirməyib.

ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp ümumilikdə 561 il həbs cəzasına məhkum oluna bilər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Tramp tərəfdarlarına yazdığı məktubunda deyib. “Baydenin korrupsiyalaşmış ədliyyə sistemi məni təqib etdiyinə üçün 561 il həbs cəzası ala bilərəm”, - Tramp bildirib.

Rusiya ordusu gecə saatlarında Kiyev vilayətinə PUA-larla hücum edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna KİV məlumat yayıb. Hücum zamanı fərdi yaşayış evində yanğın baş verib. Yanğın tez bir zamanda söndürülüb, itki yoxdur. Məlumatda bildirilib ki, Ukraynanın hava hücumundan müdafiə qüvvələri Rusiyanın Kiyevə hücum etdiyi bütün “Şahid” PUA-ları məhv edib.

Polşada ordunun gücünü demək olar ki, iki dəfə artırmaq üçün hərbi hissələr bərpa olunur və yeniləri yaradılır. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Polşa Baş nazirin müavini Yaroslav Kaçinski deyib. O bildirib ki, əvvəllər üç diviziyadan ibarət olan Polşa ordusu indi altı diviziyadan ibarət olacaq: “Və daha sonra əlavə bir bölmə yaradıla bilər. Əsas vəzifələrdən biri, bəlkə də dövlətin əsas vəzifəsi təhlükəsizliyi qorumaqdır. Hakimiyyət Belarusla sərhədi gücləndirir, xüsusən də sərhədi qorumaq üçün hasarlar çəkir və hər cür elektron cihazlar quraşdırır”.

Ukrayna müharibənin 519-cu günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 244 270 hərbçi, 4186 ədəd tank, 8147 ədəd zirehli döyüş maşını, 4745 ədəd artilleriya sistemi, 698 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 457 hava hücumundan müdafiə sistemi, 315 ədəd hərbi təyyarə, 311 ədəd helikopter, 7229 ədəd avtomobil texnikası, 3996 ədəd PUA, 1347 qanadlı raket, 18 gəmi/qayıq, 708 xüsusi avadanlıq itirib.

Ukrayna Müdafiə Qüvvələri Rusiyanın işğal etdiyi Krıma və Krım körpüsünə zərbələr endirməyə davam edəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Ukrayna müdafiə naziri Aleksey Reznikov deyib. “Bu zərbələr rusların bizə qarşı mübarizə qabiliyyətini azaldacaq və ukraynalıların həyatını xilas etməyə kömək edəcək. Daha çox sursat, yanacaq, qida və s. almaq imkanlarını dayandırmaq üçün düşmənin logistik marşrutlarını məhv etmək normal bir taktikadır. Buna görə də bu taktikadan istifadə edəcəyik”, - nazir qeyd edib.

Növbəti yayda Ukrayna müharibədə qələbə qazanacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Ukrayna müdafiə naziri Aleksey Reznikov deyib. Reznikov CNN-ə müsahibəsində bildirib ki, NATO-nun 2024-cü il sammitinə Ukraynanın Alyansa qəbulu üçün imkan kimi baxır: “Ola bilər ki, bu, Ukrayna üçün çox vacib gün olacaq. Bu, hər halda mənim proqnozumdur”. Nazirin sözlərinə görə, müharibə bitəndən sonra Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü alyansın özünün marağında olacaq: “Ona görə ki, biz NATO və Avropanın şərqində əsl qalxan olduq. Ukrayna rusları necə saxlamaq, onları necə məğlub etmək, NATO silahları ilə necə davranmaq lazım olduğu ilə bağlı real döyüş təcrübəsi əldə etdi”.

Kasetli sursatların döyüş meydanında təsiri kütləvi istifadəsi başlayandan sonra hiss ediləcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri ukraynalı hərbi ekspert Pavel Narojni deyib. “Kasetli sursatlar yüksək partlayıcı sursatlardan fərqlidir. Bu səbəbdən yalnız kütləvi şəkildə istifadə edilməyə başlayanda təsiri hiss olunacaq”, - ekspert bildirib. Narojni cəbhədə vəziyyətin genişmiqyaslı dəyişməsi üçün hansı silahlardan istifadə edilməli məsələsinə də toxunub: “Bahalı texnikanı və düşmənin arxa xətlərini məhv etmək üçün xüsusilə F-16 qırıcılarından əlavə, bizə çoxlu sayda uzaqmənzilli dəqiq silahlar lazımdır. Çünki ön planda şərti olaraq nisbətən ucuz avadanlıq dayanır. Daha müasir hava hücumundan müdafiə sistemi, elektron müharibədə isə uzaq məsafədən atəş açmaq lazımdır”.

Rus işğalçıları Baxmut istiqamətində nəhəng qüvvələr cəmləşdiriblər, lakin düşmənin mənəvi-psixoloji durumu aşağı səviyyədədir. Onlar yaxın həftələrdə Baxmutu tərk edə bilər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Ukrayna ordusunun ehtiyatda olan general-mayoru Viktor Yaqun deyib. Yaqun bildirib ki, ruslar Baxmut yaxınlığında mövqelər və əlavə müdafiə xətləri hazırlayıb: “Üstəlik, onlar artıq Baxmuta hücumdan əvvəl, bütün bu kampaniya başlayanda orada dayanmışdılar. Ona görə də geri çəkiləcəkləri təqdirdə bu xətlərə gedəcəklərindən şübhələnirəm. Təəssüf ki, onlar o istiqamətdə çox sayda qoşun toplayıblar, rəqəmlər artıq bizə məlumdur”. O qeyd edib ki, Baxmutu çox az qan tökməklə və daha yaxşı metodla azad etmək olar: “Güman ki, yaxın gələcəkdə ruslar iki çətin seçim arasında qalacaqlar: ya Baxmutda qalıb başqa bir “Brest qalasını” mühasirəyə alacaqlar, ya da geri çəkiləcəklər. Düşünürəm ki, bir-iki həftədən sonra bizim üçün müsbət qərar veriləcək”.

Rusiya Moskvanın etiraf etmək istədiyindən daha həssasdır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Böyük Britaniyanın müdafiə naziri Ben Uolles deyib. “Rusiya ordusunun iyerarxiyasında parçalanma olduqca realdır, itkilərin səviyyəsi dəhşətlidir”, - Uolles bildirib. Nazir Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin NATO ölkələrinə qarşı olduqca ehtiyatlı yanaşdığını da vurğulayıb: “Ruslar çox ehtiyatlıdırlar və təxribat yaratmamağa çalışırlar. İddia etmək olar ki, alyans özü-özünü idarə edir. Beşinci maddənin çəkindirici amili də qüvvədədir”.