Siyasət

15 iyun tarixində Dövlət Sərhəd Xidmətinin hərbi qulluqçusunun yaralanması ilə nəticələnmiş Ermənistan silahlı qüvvələrinin Laçın dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsinə qarşı hərbi təxribatını qətiyyətlə pisləyirik. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyindən bildirilib. Bu hərbi təxribat Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünə qarşı təcavüz olmaqla yanaşı, Azərbaycan tərəfdən sərhəd buraxılış məntəqəsinin uğurlu fəaliyyətinə, erməni sakinlərin təhlükəsiz, sərbəst və maneəsiz keçidinə, habelə Laçın yolu ilə hərəkətinə maneçilik törətmək məqsədi daşıyır. Buraxılış məntəqəsindən erməni sakinlərin heç bir çətinlik olmadan sərbəst hərəkətini həzm edə bilməyən Ermənistanın bu hərbi təxribatı Ermənistanın Azərbaycanla münasibətlər qurmaqda və sülh prosesində maraqlı olmadığının bariz nümunəsidir. Ermənistanın bu kimi hərbi təxribatlarının qarşısı qətiyyətlə alınacaq və Ermənistan tərəfinin Azərbaycanın erməni sakinlərinin cəmiyyətimizə reinteqrasiyasına mane olmaq istiqamətində cəhdləri uğursuz olacaqdır. Beynəlxalq ictimaiyyəti Ermənistan tərəfinin bu təxribatını qətiyyətlə pisləməyə və Ermənistanı bölgədə sülh və sabitliyə hədə olan təcavüzkar hərəkətlərdən çəkindirməyə çağırırıq.

İyunun 15-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Pakistan İslam Respublikasının Baş naziri Məhəmməd Şahbaz Şərif ilə təkbətək görüşü başlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə məlumatı Azərbaycan Prezidentinin Mətbuat Xidməti yayıb.

Fransa Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin erməni sakinlərinin hər iki istiqamətdə sərbəst hərəkətini görmək istəmir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Ayxan Hacızadə Tvitter hesabında yazıb. O vurğulayıb ki, blokada iddiası Fransanın qərəzsiz olmasına dair iddialarına ziddir. Qeyd edək ki, Fransa xarici işlər naziri Ketrin Kolonna daha əvvəl demişdi ki, “heç bir ölkə Ermənistanla qonşusu arasında sülh razılaşması üçün Paris qədər səy göstərmir”.

Ermənistan və Azərbaycan xarici işlər nazirləri arasında bu həftə Vaşinqtonda planlaşdırılan danışıqların növbəti raundu qrafiklə bağlı problemlərə görə təxirə salınıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller deyib. “Bu görüş 100% qrafiklə bağlı problemlərə görə baş tutmadı. Biz bu görüşü mümkün qədər tez keçirməyi səbirsizliklə gözləyirik”, - o bildirib. O qeyd edib ki, tərəflər dinc dialoq aparmağa davam edir: “Vaşinqton həll edilməmiş məsələlərin həlli üçün birbaşa dialoqun əsas olduğuna inanır”. Qeyd edək ki, 12 iyunda Vaşinqtanda keçirilməsi nəzərdə tutulan Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarının görüşü təxirə salınmışdı.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iyunun 14-də Türkiyənin Ədalət və İnkişaf Partiyası sədrinin birinci müavini Binəli Yıldırımı qəbul edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycan Prezidentinin Mətbuat xidməti məlumat yayıb.

ABŞ-ın İrəvandakı səfirliyi əməkdaşlarının Ermənistanın bir sıra regionlarına səfərlərini qadağan edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə səfirliyin saytında məlumat yayılıb. “Ermənistan və Azərbaycan arasında davam edən münaqişə səbəbindən ABŞ səfirliyinin əməkdaşlarına və onların ailə üzvlərinə Azərbaycanla həmsərhəd rayonlara hər hansı qeyri-vacib səfərlər qadağan edilib”, - məlumatda deyilib. Səfərlərin qadağan olunduğu yerlər Ermənistanın Tavuş, Göyçə, Cermuk və Zəngəzur vilayətləridir. Ararat vilayətinin Arazdəyən rayonuna səfərlər qadağan edilməyib, amma burada dayanmaq olmaz. Qeyd olunur ki, ABŞ vətəndaşları Ermənistan və Azərbaycan arasındakı bütün beynəlxalq sərhədlər yaxınlığında ehtiyatlı davranmalı, Qarabağ münaqişəsi zonası və təmas xəttinə yaxın səfərlərdən çəkinməlidirlər.

Prezident İlham Əliyevlə Azərbaycanda dövlət səfərində olan Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında təkbətək görüş başlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Prezidentin mətbuat xidməti məlumat yayıb.

"Son zamanlar Azərbaycanla İran arasında bir sıra təmaslar həyata keçirilib. Xarici işlər nazirləri arasında baş tutan danışıqlar zamanı ölkələrimiz arasında yaranmış məlum vəziyyətə dair ətraflı fikir mübadiləsi aparılıb". Sozcu.az xəbər verir ki, bu fikirləri Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə İranın Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Nasir Kənaninin 12 iyun tarixli şərhinə münasibət bildirərkən səsləndirib. O, cari ilin yanvar ayında terror hücumu nəticəsində fəaliyyətini dayandıran səfirliyimizin işinin bərpa olunması məsələsinə də toxunub: "Azərbaycan terror hücumu ilə bağlı istintaqın başa çatdırılacağını gözləyir. Terror aktını törədənlər və sifarişçilər məsuliyyətə cəlb olunmalı, ən sərt şəkildə cəzalandırılmalıdır. Azərbaycan tərəfi əmin olmalıdır ki, səfirliyin təhlükəsiz fəaliyyəti üçün şərait mövcuddur və bununla bağlı tam zəmanət verilməlidir".

ABŞ Senatında Azərbaycana səfir təyinatı ilə bağlı dinləmələr keçiriləcək. Sozcu.az xəbər verir ki, iyunun 13-də ABŞ Senatının Xarici Əlaqələr Komitəsində namizədliyi ABŞ Prezidenti Co Bayden tərəfindən irəli sürülən Mark Libbinin Azərbaycan səfir təyin olunması ilə bağlı müzakirə olacaq. Qeyd edək ki, artıq bir ildir ki, karyeralı diplomat Mark Libbinin namizədliyinin təsdiqi Senatın Xarici İşlər Komitəsində təxirə salınır. Mark Libbi hazırda Vaşinqtonda Milli Hərbi Kollecdə Dövlət Departamenti fakültəsinin müşaviri vəzifəsində işləyir.

Milli Məclisinin növbədənkənar sessiyasının növbəti iclası başlayıb. Sahibə Qafarovanın sədrliyi ilə keçirilən iclasın gündəliyinə 41 məsələnin müzakirəsi daxil edilib. Həmin məsələlər aşağıdakılardır: 1. “Azərbaycan Respublikasının İnsan hüquqları üzrə müvəkkili (ombudsman) haqqında” Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Qanunu (ikinci səsvermə). 2. “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Bosniya və Herseqovinanın Nazirlər Şurası arasında təbii və digər fəlakətlərdən mühafizə sahəsində əməkdaşlıq haqqında” Sazişin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi. 3. “Azərbaycan Respublikası Hökuməti, Gürcüstan Hökuməti və Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsi çərçivəsində tranzit gömrük prosedurlarının asanlaşdırılması üçün ilkin məlumat mübadiləsinə dair” Sazişin təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi. 4. “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 5. Azərbaycan Respublikasının Mülki Prosessual Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 6. “Məhkəmə-Hüquq Şurası haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 7. “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 8. “Elm haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 9. “Peşə təhsili haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 10. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində, “Məktəbəqədər təhsil haqqında” və “Ümumi təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarında dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 11. “Sanitariya-epidemioloji salamatlıq haqqında”, “Şəhid adının əbədiləşdirilməsi və şəhid ailələrinə edilən güzəştlər haqqında”, “Yanğın təhlükəsizliyi haqqında”, “Milli arxiv fondu haqqında”, “Valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların sosial müdafiəsi haqqında” və “Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarında dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (üçüncü oxunuş). 12. “Kosmik fəaliyyət haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (ikinci oxunuş). 13. Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (ikinci oxunuş). 14. “Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (ikinci oxunuş). 15. “Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 16. “Banklar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 17. Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 18. Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 19. Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 20. Azərbaycan Respublikasının “Banklar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişikliklər edilməsi barədə (birinci oxunuş). 21. “Bank olmayan kredit təşkilatları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 22. “Kredit ittifaqları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 23. “Poçt haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 24. “Əmanətlərin sığortalanması haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 25. “Kredit büroları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 26. “Valyuta tənzimi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 27. “İnvestisiya fondları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 28. “Qiymətli kağızlar bazarı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 29. “Sığorta fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 30. “İcbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 31. “İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 32. “Tibbi sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 33. “Publik hüquqi şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 34. “Sahibkarlıq fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 35. “Hesablama Palatası haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 36. “Mühasibat uçotu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 37. “Dövlət satınalmaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 38. “Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 39. “Auditor xidməti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 40. “Cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş). 41. “İcra haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş).

Azərbaycan və Ermənistan arasında sərhədlərin 1975-ci ilin xəritələri əsasında müəyyən edilməsi təklifinin Rusiyadan gəldiyi məlum olub. Ötən gün mətbuata açıqlama verən Ermənistan parlamentinin deputatı Sergey Baqratyanın sözlərinə görə, 1975-ci il xəritələrinin gündəmə gətirilməsi Ermənistanın yox, Rusiyanın təşəbbüsüdür və irəli sürülən təklif ABŞ tərəfindən dəstəklənib. “1975-ci ilin xəritələrinin rəhbər tutulması təklifi Rusiya tərəfdən gəlib. Bu, Amerika və Ermənistan tərəfi üçün məqbuldur, lakin Azərbaycan qəbul etmir", - erməni deputat vurğulayıb. Azərbaycanın qəbul etmədiyi xəritələrin Rusiya tərəfindən təklif olunması ortaya bir sıra suallar doğurur. Məsələn, Moskva niyə məhz 1975-ci il xəritəsini irəli sürüb? Qonşu Rusiya belə bir addım atmaqla nə əldə etmək istəyir?  Mövzunu Modern.az-a şərh edən Cənubi Qafqaz Tədqiqatlar Mərkəzinin eksperti Fuad Çıraqov deyir ki, Rusiya tərəflər arasında sülhün olmasını istəmir. Əsas məsələ məhz budur. "Açığı, hər hansı xəritənin seçilməsi fundamental məsələ deyil. Çünki demarkasiya və delimitasiyadan əvvəl daha önəmli məsələlər var. Bunlar ilk növbədə Azərbaycan ərazisində hələ də mövcud olan silahlıların çıxarılması, Ermənistanın daxili işimizə qarışmamasıdır. Görünən odur ki, Rusiya Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasının tərəfdarı deyil",- deyə ekspert bildirib.  F.Çırağov vurğulayıb ki, Amerika isə daha çox Ermənistanın maraqlarını qoruyur: "Rusiya əsas iki istiqamətdə prosesə mane olmaq istəyir. Bunlardan birincisi Qarabağ ermənilərinin Azərbaycanla təmasda olmasının qarşısını almaq istəməsidir. Vardanyan layihəsi də bunun üçün edilmişdi. Digər məsələ isə demarkasiya və delimitasiya ilə bağlıdır. Hansı xəritənin seçiləcəyi texniki detallardır. Bu məsələnin uzun illər davam etməsi mümkündür. ABŞ-ın 1975-ci ilin xəritəsi ilə razılaşması isə bəzi məsələlərdən xəbərdar olmadığından irəli gələ bilər. Həmçinin, Ermənistanın maraqlarını daha yaxşı qoruduğu üçün həmin xəritəni məqbul saya bilər. Çünki bu proseslərdə Amerikanın Ermənistanı qorumağa çalışdığının şahidi olmuşuq. Onu da qeyd edim ki, danışıqlar apararaq ABŞ-ın mövqeyini dəyişmək olar".  Siyasi şərhçi Yeganə Hacıyeva da hesab edir ki, Rusiya sülh müqaviləsinin imzalanmasından narahatdır. "Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqların intensivləşməsi bir çox qüvvələri ciddi narahat edir. 44 günlük müharibədən sonra Rusiya öz üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirmədiyi üçün Cənubi Qafqazdakı mövqeyləri zəifləyib. Əslində Rusiya danışıqlar formatının çoxalmasından yox, ancaq sülh müqaviləsinin imzalanmasından narahatdır. Məsələn, Rusiya Fransa və Almaniyanın danışıqlarda iştirak etməsinə müsbət yanaşır",- o qeyd edib.  Y.Hacıyeva düşünür ki, Rusiyanın 1975-ci ilin xəritəsini təklif etməsi sülh danışıqlarını yubatmaq istəyindən irəli gəlir: "Rusiyanın 1975-ci ilin xəritəsi ilə demarkasiya və delimitasiya işlərinin aparılması təklifi sülh danışıqlarına maneə törətmək istəyinin təcəssümüdür. Yəni Rusiya bununla mövcud vəziyyətin qorunub saxlanılmasını istəyir. Baqratyanın ABŞ-ın bu təklifi qəbul etməsi ilə bağlı fikri isə dezinformasiyadan ibarətdir. Çünki Amerikanın proseslərdə hansı ilin xəritəsinin doğru olub-olmaması ilə bağlı real təsəvvürü yoxdur. ABŞ hazırkı mərhələdə Azərbaycan tərəfinin təklifləri ilə razıdır. Çünki ABŞ Azərbaycan və Ermənistan arasında ikili görüş keçirilməsinin tərəfdarıdır". Qeyd edək ki, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın sözlərinə görə, sərhədin delimitasiya və demarkasiyası 1975-ci ildəki SSRİ Baş Qərargahının xəritələrinə əsasən aparılacaq. Paşinyan hesab edir ki, Ermənistanın mövqeyi dəyişməz olaraq qalır. Belə ki, o, SSRİ Baş Qərargahının 1975-ci ildəki xəritələrinə əsasən delimitasiya tərəfdarıdır. “İrəvan delimitasiyanın nəticələrinə görə qoşunların güzgüvari şəkildə geri çəkilməsində israrlıdır. Bu, təhlükəsizliyi təmin edəcək. Bu vəzifə artıq beynəlxalq birlik tərəfindən formalaşdırılıb və bu mühüm haldır. Bakının qoşunların çıxarılması ilə bağlı mövqeyinə gəlincə, hazırda heç bir irəliləyiş görmürük”,  - erməni baş nazir söyləyib.

Azərbaycan xarici işlər nazirinin müavini Xələf Xələfov Berlində Almaniyanın Xarici İşlər Nazirliyinin Şərqi Avropa, Qafqaz və Mərkəzi Asiya üzrə müvəkkili Mattias Lüttenberq ilə siyasi müzakirələrdə iştirak edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Lüttenberq Tvitterdə paylaşım edib. "Berlində Almaniya və Azərbaycan arasında illik siyasi məsləhətləşmələr keçirilib. Xarici işlər nazirinin müavini Xələf Xələfova tərəfdaşlığa, şəffaflığa və qarşılıqlı hörmətə əsaslanan hərtərəfli dialoqda iştirakına görə təşəkkür edirəm. Almaniya Cənubi Qafqazda sabitlik uğrunda mübarizəni davam etdirəcək", - paylaşımda deyilir.