Mövqe

“Elə son 30 ildən çox vaxtda torpaqlarımızı işğal altında saxladıqları, 1 milyondan çox insanımızı qaçqın saldıqları halda 30 minə yaxın erməni Bakıda, Gəncədə və s. yaşamadı?..” “Lakin bu dəfə biz ayıq olmalı, onlarla yanaşı yaşasaq da, gələcək üçün ehtiyatı əldən verməməli, onların qadın, qız alverinə uymamalıyıq ki, gələcəkdə fürsət düşən kimi yenidən dirçəlib başımıza yeni problemlər açmasınlar...” “Hesab edirəm ki, son əməliyyatlarımızdan sonra 10 mindən çox erməni ərazimizi tərk edib Ermənistana getsə də, onların xeyli hissəsi Qarabağda qalıb yaşayacaq. Hələ bəlkə Ermənistana köçənlərin bir hissəsi də bir müddət sonra, yəni vəziyyət stabilləşdikdən və digərlərinin Azərbaycan vətəndaşı kimi rahat, dinc yaşadıqlarını gördükdən sonra geri -Qarabağa dönəcəklər. İkincisi də həm öncəki söhbətimizdə sadaladığımız öz milli, etnopsixoloji xüsusiyətlərinə görə, həm də bizim unutqanlığımızı yaxşı bildiklərinə görə... Eyni zamanda onu da qeyd etməliyik ki, ermənilərin Azərbaycan torpağında mümkün qədər çox yaşamasında öz “sülhməramlı”larını uzun müddət Qarabağda saxlamağı düşünən Rusiya da çox maraqlıdır. Və sərfəli məqam yetişəndə ermənilərin geri dönməsinə şərait yaradacaqlar.”   Sovet dövründə xeyli müddət Ermənistandakı qoşunların tərkibində yüksək hərbi vəzifələrdə çalışdığından hayların etnopsixoloji xarakterinə yaxşı bələd olan müdafiə nazirinin sabiq müavini, polkovnik Mehman Səlimov bu fikirləri Moderator.az əməkdaşının "Sizcə, Azərbaycan ordusunun son antiterror əməliyyatlarından sonra Qarabağdakı ermənilərdən xeylisi Azərbaycanın qanunlarına tabe olub, vətəndaşlığımızı qəbul edib orada yaşayacaqmı?” sualını cavablandırarkən söyləyib. “Bəli ermənilər yaxşı bilirlər ki, biz unutqan xalqıq... Hayların yenə də Rusiyanın dəstəyi ilə 1918-ci ilin 31 martından sentyabrınadək bizə qarşı törətdikləri dəhşətli soyqırımlarından sonra necə yaşadıq onlarla birgə, necə qardaşlaşdıq, kirvələşdik, Şaumyana heykəl qoyduq, nəhayət, erməni qızlarıyla evləndik, qohumlaşdıq? Onların ən güclü silahlarından biri məhz qızları, qadınları olub. Çünki bu haylarda bizdəki kimi, qeyrət, namus kateqoriyaları yoxdur... Elə son 30 ildən çox vaxtda torpaqlarımızı işğal altında saxladıqları, 1 milyondan çox insanımızı qaçqın saldıqları halda 30 minə yaxın erməni Bakıda, Gəncədə və s. yaşamadı?”- deyə davamında polkvnik sual edib. “Ermənilər əmindirlər ki, indi də 5-10 il keçəndən sonra biz bu müharibələri, qətliamları unudacağıq. Və məhz ən çoxu bu xasiyyətimizə arxayın olub Qarabağda qalacaqlar.  Lakin bu dəfə biz ayıq olmalı, onlarla yanaşı yaşasaq da, gələcək üçün ehtiyatı əldən verməməli, onların qadın, qız alverinə uymamalıyıq ki, gələcəkdə fürsət düşən kimi yenidən dirçəlib başımıza yeni problemlər açmasınlar. Bunun üçün vətəndaşlığımızı qəbul etmiş ermənilərə qarşı dözümlülük göstərib, eyni zamanda bizimlə əvvəlki kimi sıx qaynayıb-qarışmalarına imkan vermədən, onların, sadəcə Azərbaycan Konstitusiyasına, qanunlarına uyğun dinc, yanaşı yaşamaları üçün şərait yaratmalıyıq”,- deyə sabiq nazir müavini vurğulayıb.

Yevlaxda keçirilən görüşdən sonra separatçıbaşı Samvel Şahramanyanın Qarabağdakı qondarma rejiminin üzvləri Azərbaycan nümayəndələri ilə fəal təmasdadırlar. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Hraparak” qəzeti məlumat yayıb. Məlumata görə, görüş zamanı azərbaycanlılar bir daha özlərinin prioritet tələblərindən birinə təkid ediblər: Qarabağın “hakimiyyəti” “dövlət strukturlarının və qurumlarının” ləğvini elan etməli, Xankəndidəki bütün dövlət qurumlarının binalarında Azərbaycan bayrağı asılmalı, bundan sonra inteqrasiya başlamalıdır. Qeyd olunur ki, Şahramanyan Azərbaycanın mərkəzi hakimiyyətindən Xankəndiyə girişi təxirə salmağı xahiş edib: “Bildirib ki, şəhərdə artıq təsvirolunmaz çaxnaşma hökm sürür. Qarabağı tərk etmək istəyənlərə humanitar dəhliz veriləcəyi ilə bağlı razılıq əldə olunub”.

“Rusiya Xankəndi və Xocalının tezliklə Azərbaycanın yurisdiksiyasına keçməsinə imkan verməyəcək...” “Hesab edirəm ki, Rusiya, nə qədər ki, bölgədədir, Xankəndi və Xocalının tezliklə Azərbaycan dövlətinin birbaşa idarəçiliyinə, yurisdiksiyasına keçməsinə imkan verməyəcək”. Bu fikri Moderator.az-a açıqlamasında siyasi təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Ərəstun Oruclu “Rusiyanın Yuxarı Qarabağın bir hissəsində faktiki hərbi mövcudluğu şəraitində Xankəndi, Xocalı, Ağdərə və s. məntəqələrimizi tezliklə rəsmi Bakının yurisdiksiyasına qaytara biləcəyikmi? Sualını cavablandırarkən dilə gətirib. Analitik müəyyən səbəblərdən bu məsələdə də optimist ola bilmədiyini bildirib. “Yalnız iki halda Azərbaycan bu iki şəhərimizin tezliklə öz yurisdiksiyasına qaytarılmasına nail ola bilər: 1. Rusiyanın tam zəifləyib Cənubi Qafqazdan əlini üzəcəyi halda; 2. Azərbaycanın Rusiyaya keçmiş Dağlıq Qarabağ ərazisində rəsmən öz hərbi bazasını qurmağa icazə verəcəyi halda...  Məhz Xankəndi və Xocalı Rusiya üçün çox önəmlidir. Elə əslində Ağdərənin özünün də strateji əhəmiyyəti vacibdir. Biz Aprel döyüşlərində də, 44 günlük savaşda da gördük ki, Ağdərə istiqamətində hücum edilməsinə baxmayaraq  Azərbaycan ordusunun sonadək irəliləməsinə imkan verilmir. Düzdür, artıq ordumuzun Ağdərə şəhərinin girişinə bayraq sancmasını əks etdirən videolar yayılmaqdadır. Lakin bu şəhərin birbaşa dövlətimizin idarəçiliyinə keçəcəyi məsələsi hələ sual altındadır. Çünki Ağdərə bir növ Xankəndi və Xocalını şimal hissədən bağlayan forpostdur. Buna görə də bu məsələdə də mən optimist ola bilmirəm”,- deyə ekspert vurğulayıb.

"Rusiya sülhməramlılarının Dağlıq Qarabağda nə qədər sayda və hansı müddətdə qalması yerdə, ərazidə həll ediləcək məsələdir..." "Bizim sülhməramlıların rolu xüsusilə ilk vaxtlar qarabağlıların özlərini təhlükəsiz hiss etmələri üçün çox vacibdir..." "Ermənistanın özü Qarabağın Azərbaycana məxsus olduğunu tanıyıb, amma utanmadan Qarabağı Bakıya Putinin verdiyini bəyan edir..." Rusiya "sülhməramlıları" Dağlıq Qarabağda dinc həyatın nizama salınmasına kömək edəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov BMT Baş Assambleyasının 78-ci sessiyasında ümumi siyasi diskusiyalarda çıxış edərkən bəyan edib. Rusiya sülhməramlılarının Dağlıq Qarabağda nə qədər sayda və hansı müddətdə qalacağı "yerdə, ərazidə həll ediləcək məsələdir", - nazir qeyd edib. "Bizim sülhməramlılar hazırda Qarabağ nümayəndələri ilə Azərbaycanın rəsmi şəxsləri ilə təmaslara kömək edir. Bizim sülhməramlılar orada iştirak edərkən buna istinad edir ki, etimadın möhkəmləndirilməsində, qarabağlıların xüsusilə ilk vaxtlar özlərini təhlükəsiz hiss etmələri üçün onların rolu vacibdir", - bu barədə Lavrov sessiyanın yekunlarına dair mətbuat konfransında bəyan edib. Rusiya sülhməramlılarının hansı sayda və hansı müddətdə Dağlıq Qarabağda qalması "yerdə, ərazidə həll ediləcək məsələdir", - Lavrov qeyd edib. Rusiya sülhməramlıları Dağlıq Qarabağda 2020-ci ilin noyabrında Rusiya, Ermənistan və Azərbaycan liderlərinin atəşin dayandırılması haqqında imzaladıqları Bəyanat əsasında oradadır. Onların qalma müddəti Bəyanatın imzalandığı zamandan beş illiyə, yəni 2025-ci ilədək nəzərdə tutulub, bundan sonra tərəflərdən biri sülhməramlıların işinin dayandırılması barədə bəyanat vermədiyi halda avtomatik olaraq yeni beşillik müddətlərədək uzadılacaq. Baş Assambleyanın sessiyasında çıxışında Lavrov Avropa İttifaqını Azərbaycanla Ermənistan arasında öz vasitəçiliyini zorla qəbul etdirməkdə ittiham edib və qeyd edib ki, belə hərəkətlər yalnız regionda sabitliyi pozur. O, qeyd edib ki, keçmiş Sovet İttifaqının bir sıra ölkələrində olduğu kimi, Ermənistanda Qərb fondları tərəfindən yaradılmış çox güclü lobbilər var, onlar Rusiyanın təsirini sarsıtmaq üçün ABŞ-ın məraqlarını təmsil edir. "Biz buna süni şəkildə qızışdırılan ehtiraslar kimi baxırıq və bunlara kimin rəhbərlik etdiyini bilirik", - Lavrov vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, "təəssüf ki, Ermənistan rəhbərliyinin özü odun üstünə yağ tökür". Lavrov xatırladıb ki, Ermənistanın baş naziri Paşinyan və Azərbaycan prezidenti Əliyev Qarabağın Azərbaycanın ərazisi olduğunu faktiki olaraq tanıyan sənədə imza atdıqdan sonra Ermənistan parlamentinin rəhbəri utanmadan Qarabağı Bakıya Putinin verdiyini bəyan edib". Bu arada isə Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bəyan edib ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanması üçün zəmin vardır. Onun sözlərinə görə, "Qarabağın kimə məxsus olması kimi əsas məsələ özlüyündə Ermənistanın Qarabağın Azərbaycana məxsus olduğunu tanıması" hesabına həll edilib".

Ermənistan BMT-yə müraciət edib. Sozcu.az “Röyters”ə istinadən xəbər verir ki, rəsmi İrəvan insan hüquqları və təhlükəsizliyinə nəzarət etmək üçün BMT-nin missiyasını Qarabağda dərhal yerləşdirməyə çağırıb. Ermənistanın bu çağırışı Rusiyada xüsusi qıcıq yaradacaq. Ümumiyyətlə, bölgədə BMT missiyasının olması arzuolunan deyil. Çünki Azərbaycan Ordusunun antiterror tədbirləri nəticəsində məsələ birdəfəlik həll edilib. Qarabağ ermənilərinin reinteqrasiyası üçünsə zaman lazımdır. Beynəlxalq qurumların bölgədə olması isə vəziyyəti ancaq və ancaq mürəkkəbləşdirə bilər.

Hətta danışıqlar yolu ilə Qarabağdakı separatçı rejimin rəhbərləri təslim olsaydı belə, yenə də Karen Cavalyan kimi generallar və  ona dəstək verən bəzi separatçı qruplar təslim olmaqdan imtina edəcəkdilər. Nəticədə yenə də qan töküləcəkdi, şəhidlər verəcəkdik. Son günlərdə baş verən hadisələr bunu göstərir. İndi ən azı görünən odur ki, münaqişənin həlli yekuna doğru gedir. Ermənistan ərzi bütövlüyümüzü tanıyır, Azərbaycan antiterror əməliyyatları keçirən zaman məsələyə qarışmadı. Bundan sonra qalan ən ciddi məsələ rus qoşunlarının ərazilərimizdən çıxarılmasıdır. İnanıram ki, bu məsələ də Rusiyanın Ukraynada məğlub olmasından sonra həllini tapacaq.  Şəhidlərimizin çox olmasına gəldikdə isə. Xoşunuza gəlməsə də düşmən də döyüşməyi bacarır. Döyüşə bilməsələr 44 günlük müharibədə 3 min şəhid verməzdik. Guya düşməni əfəl, əli silah tuta bilmən, "erməni qandan qorxur" kimi təqdim etməklə nə qazanırıq? İllərdi hərbiləşdirilmiş rejim qurublar və ömürlərini bizimlə döyüşəcəkləri günə həsr ediblər. Sadəcə gücləri çatmadı və ümid edirəm ki, ömürlük dərslərini aldılar.  Qarabağdan isə xoş xəbərlər gəlməkdə davam edir, ordumuz yavaş-yavaş ərazilərimizdə hakim olur.  Şəhidlərimizin ruhları şad olsun! Qazilərimizə şəfa diləyirəm. Ordumuza da daim uğurlar arzulayıram! Fərəc Kərimli, Müsavat başqanının müavini

“Moskva müəyyən həddə qədər Azərbaycana öz suverenliyini bərpa etmək görüntüsü yaradacaq, müəyyən həddə qədər buna imkan verəcək...” “Düşünmürəm ki, “Rusiya sülhməramlıları” deyilən hərbi kontingent orada qala-qala Azərbaycan Respublikasının Qarabağ torpağının dağlıq hissəsində separatçılığın kökünü tamamilə kəsmək mümkün olsun. Bu, mümkün deyil. Ona görə ki, məsələ həllini tapdıqda artıq Rusiyanın qoşunlarına ehtiyac qalmayacaq. Burada çox sadə bir məntiq var, çox sadə bir mexanizm var”. Bu fikri “Sizcə, bundan sonra “sülhməramlı”lar orada ola-ola, Rusiya imperiyası mövcud ola-ola Qarabağın dağlıq hissəsində separatizmin kökünü asanlıqla kəsə biləcəyikmi?” sualını cavablandırarkən siyasi təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Ərəstun Oruclu söyləyib. “Ona görə də Moskva müəyyən həddə qədər Azərbaycana öz suverenliyini bərpa etmək görüntüsü yaradacaq, müəyyən həddə qədər buna imkan verəcək. Lakin o həddi keçəndə yenidən başlayacaq həmin separatçıları silhlandırmağa, hətta ola bilsin, özü də bizə qarşı silaha əl ata bilər. Bu baxımdan Azərbaycanın Qarabağən dağlıq hissəsində separatçılığın kökünü tam kəsəcəyi haqda optimist, nikbun fikir söyləmək olmur. Və  bir daha deyirəm ki, bu Azərbaycan ərazisində separatçılıq və qarşıdurma Rusiyaya öz qoşunlarını orada saxlamaq üçün vacibdir. Ona görə də Rusiya bu vəziyyəti, status-kvonu var gücü ilə qoruyub saxlamağa çalışacaq”,- deyə davamında ekspert vurğulayıb.

Ermənistan xarici işlər naziri dünən BMT-də ağzına gələni danışdı, dedi azərbaycanlılar sosial şəbəkələrdə "erməni qadınları kim birinci zorlayacaq" deyə mübahisə edirlər.  Özləri ediblər, qadın, körpə deməyiblər, minlərlə günahsız, sivil insanı qəddarlıqla öldürüblər, indi bizi də özləri kimi bilirlər, öz etdiklərindən narahatdırlar.  Azərbaycan xalqı, söhbət kişilərdən getdiyi üçün, Azərbaycan kişisi bütün mənfi tərəflərilə bərabər, qadına, uşağa qarşı düşmənçilik aparmır. İçimizdə ən qəddarları belə, küçədə erməni uşağı, köməksiz erməni qadını görsə, ona qarşı nifrət bəsləməz. Sadəcə, bacarmarıq bunu.  Bizi özlərilə səhv salırlar. Biz oğ*aş deyilik. İlkin Rüstəmzadə

"Əslində  Azərbaycan dövləti tərəfindən onun barəsində də cinayət işi qaldırılmasına kifayət qədər əsaslar var...” Putinin milyarder “desant”ı Ruben Vardanyan  Qarabağı tərk teməyəcəyini bildirib. Sozcu.az xəbər verir ki, “Hrapak”ın yaydığı məlumatda belə deyilir. Vardanyan deyib ki,  burada qalıb “qədim artsax” uğrunda sona qədər döyüşəcək və “bütün vətəndaşlarla birlikdə bu torpaqda ölümünü qəbul etməyə hazırdır”. Vardanyan Marqarita Simonyanın Qarabağda son baş verənlər barədəki açıqlamalarını da “çoxüzlülük” adlandırıb. O, Ermənistan hakimiyyətini "artsax" hakimiyyətinə xəyanətdə ittiham edib. Vardanyan Rusiyanın "artsax"la bağlı siyasətini "vətənə xəyanət" hesab edir... Xatırladaq ki, separatçı rejimin keçmiş “dövlət naziri” R.Vardanyan artıq 1 ildən çoxdur ki, Azərbaycan torpağında qanunsuz fəaliyyət göstərir. Əslində  Azərbaycan dövləti tərəfindən onun barəsində də cinayət işi qaldırılmasına kifayət qədər əsaslar var...

İrəvanda hökumət əleyhinə keçirilən aksiyalarda Ermənistanın ikinci prezidenti Robert Köçəryanın oğlu Levon Köçəryan saxlanılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, erməni mediası polislərin onu maşına mindirdikdən sonra döydüklərini əks etdirən video yayıb. Qeyd edək ki, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan hökumətə itaətsizlik aksiyalarını keçmiş prezidentlərdən birinin oğlunun təşkil etdiyini vurğulayaraq, heç kəsə güzəşt edilməyəcəyini bəyan etmişdi.

“Oğlumdan hələ də bir xəbər yoxdur” “Biz əslən Dərələyəz mahalındanıq. 1968-ci ildən gəlib Xocalıda məskunlaşmışıq. Həmin ildən Xocalı işğal olunan günə qədər orada yaşamışıq. Xocalıdan çıxanda nə əziyyətlər çəkmişiksə bunu bir Allah bilir. Biz çox müsibətlər yaşamışıq. Yada düşdükcə, yaşadıqlarım gözümün önünə gələndə ilk günki kimi keçirtdiyim qorxu-həyəcan hissini bir daha yaşayıram” Bunu Moderator.az-a açıqlamasında Xocalı sakini, əsirlikdə qalan Gülayə Orucova deyib. O daha sonra əlavə edib. “Könül istərdi ki, biz yaşadıqlarımızı düşmən də yaşasın. Ancaq bizim xalq zülmkar deyil. Bizim sürünə-sürünə məcburi çıxarıldığımız torpaqlardan onlar bu gün rahat şəkildə, əzab-əziyyətsiz çıxırlar. Biz düşmən qədər qəddar, vəhşi deyilik. Öz humanistliyimizi bir daha sübut etmiş olduq. Ermənilərin qadınları, qocaları, uşaqları Xankəndidən çox asanlıqla Xocalı aeroportuna gedirlər. Allah o günləri bir də bizə yaşatmasın. Prezidentimizin siyasəti nəticəsində biz bu gün öz yurdumuza qayıtmaq üzrəyik. Nə mən, nə də heç bir azərbaycanlı o xalqı bağışlamayacaq. Boşuna deməyiblər ki, tarix təkrarlanır. Onlar bu gün yaşatdıqlarını yaşayırlar. Allah ordumuza güc-qüvvət versin, şəhidlərimizə rəhmət etsin” deyə Xocalı sakini bildirib. Gülayə xanım daha sonra Xocalıdakı günlərini xatırlayıb. “Xocalıda çox gözəl günlər yaşamışıq. 4 övladım var idi. Lap əvvəl Xankəndində ipək fabrikində işləyirdim, ara qarışandan sonra Xocalıya gəldim və orada tikiş fabrikində işləməyə başladım. Yerli əhali özünümüdafiə bölüyü yaratmışdı, gecələr, gündüzlər keşik çəkirdilər ki, ermənilər bizlərə hücum etməsinlər. Mən də, 15 yaşlı oğlum Cavan da keşik çəkirdik. Son günə qədər mən də, qızlarım da Xocalıda qaldıq. Deyirdim ki, erməni kimdir ki, mən ondan qorxum?! Güllə yağış kimi yağırdı. Evdən çıxanda ədyal götürdüm. Qarqar çayından keçib 2 gün meşədə qaldıq. Qarı əridib nəvələrimə yedirdirdim. Yoldaşım, oğlum, kürəkənim, iki qızım və əkiz nəvələrimlə birgə düşmənə əsir düşdük. Yoldaşım oğlum Cavana dedi ki, sən qaç canını qurtar. Cavan özünü qayadan atdı. Sonra öyrəndik ki, oğlumu sağ tutub, erməni qəbirlərinin üstündə başını kəsiblər. Amma bu da dəqiq fakt deyil. Bir ana üçün həyatda bundan ağır nə ola bilər?! Bizi əsirlikdən Milli Qəhrəman Allahverdi Bağırov xilas etdi. Oğlumdan bu günə qədər heç bir xəbər yoxdur (ağlayır)” deyə Gülayə Orucova bildirib.

Rusiyanın Xankəndidə olan erməniəsilli adamı Ruben Vardanyan yenidən separatçı fikirlər səsləndirərək video paylaşıb. O, Ermənistanın müstəqillik gününü təbrik edib və aşağıdakı sözləri deyib: ""Bizim iki vətənimiz var Ermənistan və "Artsax". Bu ikisi bir gün birləşəcək. Heç kim bunu unutmamalıdır və bu ideyaya heç kim mane ola bilməz". Musavat.com-un şərhi: Vardanyanın bu çıxışı daha çox Paşinyana göndərmədir. Erməni separatizminin yaşayan ideoloqlarından olan bu avantüristin çıxışını da xüsusi ilə təqdim edirik. Onun üzündəki və nitqindəki pessimizmə diqqət edin. Vardanyan ermənizmin bütün hədəfləri kimi çökmüş durumdadır. Yazıqlıq, bədbinlik, gələcəyə inamsızlıq yağan bu nitqi hər kəs daha çox paylaşmalıdır. ''Böyük Ermənistan'' xülyası görün bütün erməniliyi və milyardları olan Vardanyanı hansı duruma gətirib.