Ekoloq- Urmu gölünün rənginin dəyişməsi göölün quruması ilə bağlıdır

Urmu gğlünün rəngininyenidən dəyişərək qırımızya çalması gölün quruması və toplanan nisbi suyun azalması ilə bağlıdır. Bunu tanınmış ekoloq və ətraf mühit fəalı Məhəmməd Dərviş deyib. O, son vaxtlar göldə nisbi su artımının təbiət hadisəsi olduğunu, cari ildə düşən yağıntının miqdarının çox olduğunu söyləyib. "Yağıntıların şiddətli olmasına görə, çaylar, bəndlər daşdı və Urmu gölündə su həcminin artmasına səbəb oldu. Göl sentyabr ayına kimi yenidən quruyacaq",- ekoloq bildirib. O, hakimiyyətin gölün bərpası ilə bağlı iddialarının doğru olmadığını diqqətə çatdırıb. Məhəmməd Dərviş Urmu gölü ətrafında 680 min hektar ərazinin bölgənin vəziyyəti ilə zidiyyət təşkil edən məhsulların əkilməsinə ixtisas verildiyini deyib. Ətraf mühit fəalı bildirib ki, bu qədər geniş ərazilərdə çox su tələb edən kənd təsərrüfatı məhsullarının əkilməsi yanlışdır və hakimiyyət bu ərazilərin əvvəlki təyinatına qaytarılması üçün iş görmür. "Buna görə də, dövlət qurumlarının Urmu gölünün bərpası ilə bağlı iş apardıqları barədə iddiaları absurddur",- Dərviş vurğulayıb. Qeyd edək ki, mövsümi yağıntılardan sonra hazırda Urmiya gölünün sahəsi 1790 kvadrat kilometrə, su həcmi isə 2 milyard 34 milyon kubmetrə çatıb. Nəzərə almaq lazımdır ki, Urmu gölünün minimum ekoloji su həcmi 15 milyard kubmetr, maksimum ekoloji su həcmi isə 30 milyard kubmetr, minimum ekoloji sahəsi isə 4635 kvadrat kilometr olmalıdır. GünazTV

Azərbaycanlı təqaüdçülər 4 şəhərdə etiraz aksiyası keçiriblər

Güney Azərbaycanın Urmu, Ərdəbil, Həmədan və Ərak şəhərlərində Rabitə Nazirliyinin təqaüdə çıxmış işçiləri etiraz aksiyası keçiriblər.  Bu barədə yerli sosial media şəbəkəsində məlumat yayılıb. Rabitə Nazirliyinin yerli idarələri qarşısına toplaşan təqaüdçülər pensiyalarının artırılmamasına, vaxtında ödənilməməsinə və qanunla nəzərdə tutulmuş başqa haqlarının pozulmasına etirazlarını bildiriblər. Məlumata görə, təqaüdçülər hökumət rəsmilərindən onların müraciətlərinə baxılmasını tələb edən şüarlar səsləndiriblər: Tələblərini əks etdirən plakatlar qaldıran təqüdçülər Rabitə Nazirliyinin rabitə şirkətlərindəki səhmdarları dəstəklədiyini, işçi və təqaüdçülərin hüquqlarının pozulmasına göz yumduğunu bildiriblər.

Şərqi Azərbaycandan Kirmana milyardlar daşınır

Azərbaycanın Vərziqan bölgəsində yerləşən və türklərə məxsus “Süngün” mis mədəninin illik gəliri 80 trilyon tümən (1 milyard 200 milyon dollar) təşkil edir və bu gəlir Kirman əyalətinə daşınır. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Kəleybər şəhərinin İran parlamentindəki nümayəndəsi Behnam Rizvani deyib. “Bunun üçün heç bir əziyyət belə çəkmirlər, sadəcə xammalı TIR-lara yükləyib Kirman əyalətinə daşıyırlar”, - millət vəkili bildirib. Onun sözlərinə görə, qanunla “Süngün” mis mədənindən əldə edilən gəlirin 10 faizi Şərqi Azərbaycan əyalətinin büdcəsinə əlavə edilməlidir,ancaq buna əməl olunmur: “Mədənin gəlirindən Şərqi Azərbaycan əyalətinə illik 8 trilyon tümən (120 milyon dollar) verilməlidir, amma dövlət büdcəsindən əyalətə 2 trilyon tümən (30 milyon dollar) ayrılır. Hazırda Qaradağ bölgəsinin bir çox kəndləri yol, tibb mərkəzləri, məktəb, içməli su çatışmazlığından əziyyət çəkir. Sadəcə “Süngün” mis mədəninin əyalətə verilməli olan illik gəliri ilə bütün bunları həll etmək mümkündür". Qeyd edək ki, “Süngün” Yaxın Şərqin ən böyük mis mədənidir.

Təbrizdə ilk elektrik muzeyi açılır

Təbrizdə elektrik enerjisindən istifadəyə başlanılmasının 122-ci ildönümü ilə eyni vaxtda, may ayının 1-də ilk Elektrik və İşıq Muzeyi fəaliyyətə başlayacaq. Bu barədə yerli media məlumat yayıb. İranda bu sahədə ilk olan muzey, tanınmış təbrizli kolleksiyaçı və tarixçi Rza Sərabi Aqdəmin təşəbbüsü və vəsaiti hesabına, Təbriz Elektrik Şirkətinin əməkldaşlığı ilə açılacaq. Qeyd edək ki, Təbrizdə ilk dəfə elektrik enerjisindən istifadə 1902-ci ildə başlayıb.

İran həbsxanalarında 12 məhkum edam edildi

Beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiqlərindən sonra son bir neçə həftə ərzində İranda nisbətən azalan edam hökmlərinin icrası yenidən artıb. Bu barədə insan haqları təşkilatları məlumat yayıb. Bildirilib ki, Qain, Kəhnuc, Şiraz, Kərəc və Bircənd şəhərlərinin həbsxanalarında 12 məhbus edam edilib. Onların dördü adam öldürməkdə, səkkizi isə narkotik maddələrin qaçaqmalçılığında günahlandırılıb. Qətldə ittiham olunaraq edam edilənlərdən biri qadındır. Qeyd edək ki, 2013-cü ildən 2023-cü ilədək İranda 40-ı uşaq olmaqla, 4829 nəfər edam olunub.   2023-cü ildə isə İran həbsxanalarında 834 məhkum edam edilib və bu öncəki illə müqayisədə 43% çoxdur.

İctimai fəala ağır həbs cəzası verildi

Hazırda Tehran şəhərinin Evin həbsxanasında saxlanılan ictimai və sinfi fəal Fərəhnaz Nikxunun işinə yenidən baxılıb. Bu barədə insan haqları müdafiəçiləri məlumat yayıb. Məlumatda bildirilib ki, Tehranın İnqilab Məhkəməsinin 15-ci bölməsi xanım fəal barəsində 10 il həbs qərarı çıxarıb. Fərəhnaz Nikxu "casusluq edərək ölkənin milli təhlükəsizliyinə zərbə vurçaq"da günahlandırılıb. Bundan əvvəl İran Rabitə İdarəsinin əməkdaşı olan 50 yaşlı xanım fəal, 3 dekabr 2022-ci ildə ölkəni tərk istədiyi vaxt həbs edilib. O, uzun müddət İran Təhlükəsizlik və Kəşfiyyat Nazirliyinin (ETTELAAT) təcridxanasında dindirildikdən sonra 30 aprel 2023-cü ildə Evin həbsxanasının qadınlar bölməsinə köçürülüb. Fərəhnaz Nikxu ona qarşı irəli sürülən ittihamları qəbul etməyib, onun təhlükəsizlik məmurları ilə əməkdaşlıq etmədiyinə görə cəzalandırıldığını bildirib.

İrəvan təsdiqlədi: Tarixi paytaxtımızda konsulluq açır

Xarici İşlər Nazirliyi Təbrizdə Baş Konsulluq açacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə qərar hökumətin cümə axşamı keçirilən iclasında qəbul edilib. “Xərclər smetası da təsdiq edilib. O cümlədən, baş konsulun maaşı 2565 dollar və ya Tehrandakı səfirin maaşının təxminən 5/6-i məbləğində təsdiq edilib”, - qərarda deyilir. Qeyd edək ki, İranla sərhədə yaxın Qafan şəhərində İranın Baş Konsulluğunun açılışı zamanı Tehranla Təbrizdə də Baş Konsulluğun açılması barədə razılıq əldə olunub.

“İranda yaşayan azərbaycanlılar təqib olunur” – ABŞ Dövlət Departamenti

“İranda yaşayan etnik azərbaycanlılar təqib olunur”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Dövlət Departamentinin 2023-cü ilə dair “İnsan Hüquqları Təcrübələri Hesabatı”nda bildirilir. Sənəddə qeyd olunur ki, əhalinin təxminən 24 faizini və ya 18 milyondan çoxunu təşkil edən etnik azərbaycanlılar digər etnik azlıq qruplarına nisbətən hökumətə və cəmiyyətə daha çox inteqrasiya ediblər. “Ali Rəhbər Xamenei etnik azərbaycanlı idi. Azərbaycanlılar hökumətin fəalları və ya təşkilatçıları təqib edərək onlara qarşı ayrı-seçkilik etdiyini və bəzi valideynlərin uşaqlarına türk adları qoymasına mane olduğunu bildirirlər”, - hesabatda deyilir.

İranın 4 şəhərində 10 nəfər edam edildi

İranın Təbriz, Kərəc, Kirman və Çabahar şəhərlərinin həbsxanalarında 10 məhkum edam edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə insan haqları təşkilatları məlumat yayıb. Bildirilib ki, edam edilənlərin doqquzu narkotik maddələrin alverində günahlandırılıb. Təbriz həbsxanasında edam edilən 33 yaşlı Əfqanıstan vətəndaşı Vəliullah Bəxtavərin isə adam öldürməkdə ittiham olunduğu qeyd olunub.

Güney Azərbaycan İran tərəfdən heçbir savaşa qatılmayacaq - BƏYANAT

İran-İsrail münasibətlərinin bölgəsəl geopolitikaya təsiri və Güney Azərbaycan Türklərinin bu prosesslərdə roluna dair ACP-nin siyasi tutumu və mövqeyi barədə ulusal açıqlaması. Dünyanın sayqın devlətlərinə və uca millətimizə!! Artıq hər kəsə məlumdur ki, dünya yönətimi dəyişməyə başlamış və son bir neçə ildə yeni siyasi düzən formalaşmaqdadır. Formalaşmaqda olan bu yeni dünya düzəni uğrunda mübarizə yaşadığımız coğrafiyadan da yan keçməməkdədir. Bildiyimiz kimi yerləşdiyimiz coğrafi mövqenin tutumu və geo-siyasi əhəmiti, yani şərqlə qərbin kəsişməsində yerləşməsi və zəngin qaynaqlara sahib olması tarixən yaxın və uzaq yabançı qüvvələrin diqqətini vətənimiz Azərbaycana doğru çəkmişdir. Bu qüvvələr isə heç zaman bizim milli maraqlarımızla hesablaşmayıb, hər zaman öz mənfəətləri və istilaçı maraqlarından çıxış ediblər. Bu vəziyyətin yaranmasında başlıca səbəb bizim vahid millət kimi milli güc olaraq öz milli maraqlarımızdan çıxış edə bilməməyimiz, eləcə də, bu istiqamətdə açıq hədəflər formalaşdıra bilmədiyimizdən bölgəsəl hərəkətlilikdə zəif durumda olmağımız milli kaderimizin başqaları tərəfindən müəyyən edilməsinə yol açmışdır.  Eyni zamanda, biz millət olaraq bu taleyi Azərbaycanımızın iki yerə bölünməsində və yadelli istilaçı dövlətlərin əlində yüz illərlə əsarətdə qalmasında da görmüşük. Bunun da acı nəticələrini və zillətini millət olaraq yüz illərdir yaşamaqda davam edirik. Biz ACP olaraq düşünürük ki, artıq keçmiş dərslərdən nəticə çıxarmalı, babalarımızın tarixən yol verdiyi yanlışıqlıqları bir daha təkrarlamamalıyıq. Biz Azərbaycanlılar dünya yeni düzəninə keçid dönəmində daha uyğun şəkildə millətimizi ayağa qaldırmalıyıq. Bunun ilk yolu milli oyanış və milli bütövlükdən keçir. İran dövləti və onun başında olan farsçı rejimlər, millətimizi yüz illərdir öz mənfəətləri uğrunda hər cür savaşda, bəlada, inqilabda qurban verməkdədir. Həmişə savaşlar dövrü və çətin zamanlarında Azərbaycan Türkləri İran dövlət mənsublarının , İrançı zehniyyət sahiblərinin yadlarına düşməkdədir. Bugündə ortalıq qarışdıqca Azərbaycanlıları qurban vermək üçün İran rejimi bütün siyasi variantlarını işə salacaq, xalqımızı şirin milli vədləri ilə aldatmağa çalışacaqdır. İran rejimi istənilən bir savaşı Azərbaycan torpaqlarına doğru çəkməyə və millətimizi iran-İraq savaşında olduğu kimi, bu savaşlarda yinə qurban verməyə cəhd edəcəyi danılmaz bir reallıqdır. Son 100 ildə bu kimi təhlükələri bu bölgədən sovşduran biz Azərbaycan türkləri olsaq da, lakin bir millət olaraq öz ana torpaqlarımızda, milli haqlarımızı bərpa etmək istədiyimizə heç vaxt imkan verilməyib. Daima bu sahədə basqı altında əzilməyə məhkum olmuşuq. Hətta çox zaman milli haqlarımızı tələb etdiyimizə görə düşmən elan olunmuşuq. İran adlanan coğrafiyada, Azərbaycanlılar döyüşən, çalışan, yaradan, ürətən və becərən bir millət olmasına baxmayaraq, həmişə aldatılan və uduzan bir millətə dönüşmüşdür. Bu səbəbdən bölgədə İran rejimi, iran dövlətçiliyi və iran kimliyi üzərinə böyük güclərin həmləsi və basqısı artdıqca biz də millət olaraq öz yerimizi bəlirləməli və bilməliyik. Bu məqsədlə bəyan edirik ki 1. Millətimiz istər İsrail – İran, istərsə də İran terrorçu rejiminə yönəlmiş digər savaşlara heç bir halda İran terrorçu rejimi ilə birlikdə qatılmayacaq. Güney Azərbaycan iran deyil.Bölgəyə gələn savaşın Güney Azərbaycanın sınırlarının xaricində durması üçün dünyanın bütün sivil dövlətləri ilə ortaq mövqedən çıxış edəcəkdir. 2. Güney Azəbaycan Milli hərəkatı, Millətlərin “öz Taleyini müəyyən etmək” ilkəsi və “İnsanlara hürrüyət, millətlərə istiqlal” devzi ilə coğrafiyamız’da yeni dünya düzənində qatılımçı olacaqdır. İran adlanan ölkədə hər hansı bir savaş baş vercək halda ACP, Azərbaycan milli hərəkatı ilə birlikdə Güney Azərbaycan milli dövlətinin və Cümhuriyyətinin quruluşu və Azərbaycan tarixi sərhədlərin çızılması və qorunması üçün sürətlə hərəkətə keçəcək. Belə bir halda milli iradəmizə önəm verən hər bir tərəflə milli mənfətlərimiz çərçivəsində anlaşmaya qatılacaqdır. Bu istəyin dışında kimsəyə heç vaxt güzəştə getməyəcəkdir. 3. İranın terror himayədarlığı, yayımçılıq (Şovinizm) və işğalçılıq siyasətləri nəticəsində bölgəsəl savaş durumu yaranarsa Güney’də Azərbaycanlılar, 50 milyonluq Azərbaycanlının tək ümid yeri və dövləti olan Azərbaycan Respublikası dövlətinin qərarları ilə hərəkət etmək barədə açıq fikirlə çıxış edəcəkdir. 4. ACP düşünür ki, yüz illərdir millətimizin qanını tökərək insanlarımızı dar ağaclarından ölümə məhkum edən və millətimiz hər bir fürsətdə ən insani və illkin haqlarından və rifahlı yaşamdan mərhum qoyan İran rejiminə qarşı olan və milli mənafeyimizə sayğı göstərən istənilən bölgəsəl güclərlə ortaq mənfəətlərdən çıxış edilməlidir. 5. Biz Azərbaycan milləti və bütün insanlıq üçün bölgəmizdə və coğrafiyamızda terrora xidmət edən güclərə , nukler silahlara və atom bombalarına qarşı olacağıq. İşğala və savaşlara son qoyacaq yeni bir barış yönümlü, ədalətli bir milli dövlətin yapılması əsas hədəfimiz olacaqdır. 6. Yeni dünya düzəni terni bölgəmizdən keçdiyi sürəcdə qırx millyonluq Güney Azərbaycan toplumu ondan kənarda qalmamalı və bu trenin ən sayqın sakinləri olmalıdır. Çünki bölgədə sülh, barış, ədalət və bərabərlik yanlız Azərbaycan millətinin azadlığı və istiqlaliyyət ilə mövcud olacaqdır. 7. Biz ACP olaraq Güney Azərbaycan Milli hərəkatı adına bəyan edirik ki, bölgəni kiçik etnik dövlətlərə parçalamaq, yerli olmayan xalqlara vədələr vermək, heç bir halda bölgənin istiqrarına fayda gətirməyəcəkdir. Yalnız Güney Azərbaycanda Təbriz mərkəzli qırx milyonluq Azərbaycan cümhuriyyəti quruluşunu bərpa etməklə coğrafiyamız demokratik dəyərlərə sahiblənməyə və istikrarına qovuşmaq şansını qazanacaqdır. Bu həm də bölgədə daha sağlıqlı, daha yüksək əmniyyətli və ekonomili gələcəyə bir zəmin yaradacaqdır. Bu coğrafiya vahid bir bədəndən ibarətdir. Bu çalışmalar isə bu bədənin bütün bir canlı kimi vahid şəkildə çalışmasına xidmət göstərəcəkdir. Beləliklə, ortadoğu və Cənubi Qafqazda gərçək mənada sülh, ədalət və barış üzü görəcəkdir. Saydılar ilə Güney Azərbaycan Cümhuriyyət Partiyası (ACP) Təbriz şəhəri

Güneyli məhbus aktivistlərin işlərinə aydınlıq gətirilmir

Güney Azərbaycanın milli aktivistləri Ayaz Seyfxah, Kamal Nuri, Bağır Hacızadə, Araz Aman və Tahir Nəqəvinin saxlanılmalarından 1 ay ötsə də onlara qarşı açılmış işlər qeyri-müəyyən vəziyyətdə qalır. Bu barədə İranda insan haqları aktivistləri məcmusunun xəbər orqanı olan HRANA Xəbər Portalı məlumat yayıb. Onların ailələri vasitəsi ilə məlumatlı olan şəxs HRANA xəbər portalına deyib:  “”bu vətəndaşlar 1 aydan artıqdır ki, işlərinə aydınlıq gətirilmədən Tehran şəhəri Evin Həbsxanasında həbsdədirlər.  Həmçinin onların müvəqqəti azad olunmaları da təmin olunmur”. Xatırladaq ki, aktivistlərin nədə ittiham olunduqları barədə məlumat yoxdur.

"Azərbaycan tarixi torpaqları barədə kimsəyə güzəştə getməyəcək"- güneyli aktivist

Tanınmış güneyli aktivist və yazıçı Əkbər Azad Azərbaycan xalqının özünə tanıdığı haqq-hüququ başqa xalqlara da tanıdığını lakin Azərbaycanın tarixi torpaqlarına göz tikənlər barədə əsla güzəştə getməyəcəyini deyib. O, Abbas Lisnainin mənzilində xeyli digər geneylilərin iştirakı ilə görüşdə Güney Azərbaycanın hüquqları üzrə təşkilatlanmanın əhəmmiyyəti barədə danışıb. “Təşkilat formasına fəaliyyət göstərmək və təşkilatlanmaq xalqımızın haqq və hüquqlarını almaq istiqamətdə vacib bir məsələdir. Lakin beynəlxalq qurumlarda xalqımızın təmsil oluna bilməsi üçün təşkilat qurmaq prosesi şəffaf və demokratik şərtlər əsasında olunmalıdır” Aktivist Azərbaycan xalqının tarixin müəyyən çağlarında kürdlərə mənsub terrorist qruplar tərəfindən soyqırıma məruz qaldığını deyib.  “Mühacir kürdlər bir neçə on il ərzində qonşu ölkələrdən Azərbaycana sığınıblar.  Lakin Azərbaycan xalqının onlara sayğı ilə yanaşmarlarından öz məqsədlərinə istifadə etməməli, Azərbaycanın ərazi bötüvlüyünü tanımalı və sayğı ilə yanaşmalıdırlar.  Əks halda İraqda çaxnaşmalar nəticəsində Azərbaycana sığındıqları kimi, gəldikləri yerlərinə qayıtmalıdırlar.” Xatırladaq ki, İran-İraq müharibəsi zamanı Səddam Hüseyn rejiminin tərəfindən kürd xalqına təzyiq nəticəsində onlardan təxminən 70 min nəfəri Güneyin müxtəlif şəhərlərində, o cümlədən Urmuda yerləşdirilib.  Kürdlərin məhz Güneydə yerləşdirilməsindən məqsəd isə İran hakimiyyətinin siyasətləri olaraq Güney Azərbaycanda etnik tərkibin türklərin ziyanına dəyişdirmək olub.  Mühacirlər hal hazırda Qərbi Azərbaycan, xüsusilə Urmuya torpaq iddiaları ilə çıxış edirlər.