Güney

Təşkilatların bir neçəsinə birlikdə çağırış etmək üçün müraciət etsək də, heç biri zaman və yer təyin etməyə hazır deyildi. Sadəcə, Urmu gölünün quruması ilə bağlı etiraz çağırışları səsləndirməklə yetinirdilər. Bu da bizi qane etmirdi. Bu sözləri Axar.az-a Güney Azərbaycan İstiqlal Partiyasının sədri Saleh İldırım Urmu gölünün qurumasına etiraz olaraq keçirilməsi planlaşdırılan aksiya haqqında danışarkən deyib. O, İstiqlal Partiyasının təşkil etdiyi aksiyanın digər Azərbaycan təşkilatları ilə eyni günə təyin edilməməsi məsələsinə aydınlıq gətirib: “Millət hara gedəcəyini bilməlidir. Təşkilatımız etiraz aksiyasının keçiriləcəyi yeri və tarixi müəyyən etdi. Bizdən altı gün sonra digər təşkilatlar da çağırış etdilər. Onlara əvvəlcədən xəbərdar etmişdik ki, gec-tez çağırış edəcəklər. Çünki ictimai rəy bunu tələb edir. Xalq küçələrdədir, etiraz edir. Bu etiraz təkcə sosial şəbəkələrdə paylaşım etmək, yaxud pankartlar asmaqla kifayətlənmir. Gərək, meydanlara çıxaq. Təklif edirlər ki, Avropada keçirək. Orda da olsun, amma bu məsələ küçələrdə, xalqın gücü ilə həll olunacaq. Odur ki, digər təşkilatların çağırışını dəstəkləyirik. Biz onlara da qoşulacağıq. Avqustun 24-də və 27-də meydanlarda olacağıq. Bu, bir günlə həll oluna bilən məsələ deyil”. Urmu gölünün xilasına nail olana kimi hər gün aksiya keçirilməli olduğunu deyən partiya sədri bildirib ki, bəzi qüvvələr onların işinə mane olur: “Rejimə təzyiq etməliyik. Bu, bir savaşdır. Digər təşkilatlar yaxşı olardı, bizdən bir ay sonraya təyin edəydilər. Ya da bizim təyin etdiyimiz tarixə qoşulub, birgə etiraz aksiyası keçirəydik. Lakin onlar birlik istəmir, irançı cərəyanlardır. Məqsədləri İran daxilində müəyyən hüquqlar əldə etməkdir. Lakin Urmu gölü ilə bağlı etiraz aksiyası keçirmək istəkləri xeyirli əməldir. Azərbaycan ruhlu təşkilat olmasalar da, biz Urmu gölünə görə onları dəstəkləyirik”. Qeyd edək ki, Urmu gölünün qurudulmasına etiraz olaraq bir sıra Azərbaycan təşkilatları avqustun 27-də, İstiqlal Partiyası isə avqustun 24-də Güney Azərbaycanın əksər şəhərlərində etiraz aksiyası keçirəcək.

İranda, xüsusən, yeniyetmələr və gənclər arasında yeni növ narkotik maddə olan “Keptaqon” həblərinin istifadəsi geniş yayılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Narkotiklərlə Mübarizə Polisinin keçmiş rəisi Məhəmməd Məsud Zahidian açıqlama verib. İrandan olan mənbələr bildiriblər ki, etiraz aksiyalarını yatırmaq üçün göndərilən məmurlara qəddarlaşmaları və daha da aqressivləşmələri üçün “Keptaqon” verilir.

İranın Sumee-Səra şəhərinin parlamentdəki nümayəndəsi Seyid Kazım Delxoş Əbatəri azərbaycanlıları təhqir edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Azad İran” Teleqram kanalı məlumat yayıb. Belə ki, o, insanlarla görüşü zamanı fars dilində telefonla danışarkən “Bunlar türklərdir, heç nə anlamırlar”, - deyərək, həyasızcasına Azərbaycan türklərini aşağılayıb.

Milli-mədəni fəal və sənətçi Məhəmmədrza Amani Nadarlının (Araz) Şərqi Azərbaycan əyalətinin Şəbüstər şəhərində məhkəməsi olub. Kult.az xəbər verir ki, bu barədə sosial media fəalları məlumat paylaşıblar. Məlumata görə, Azərbaycan rəqsi müəlliminə qarşı "İran İslam Respublikasına müxalif olan qrup və təşkilatların xeyrinə təbliğat" ittihamı irəli sürülüb. Qeyd edək ki, "Mişoc Qartalları" mədəniyyət dərnəyinin məsulu olan Məhəmmədrza Amani bundan əvvəl mayın 21-də həbs edilib. Ardınca iyunun 10-da girov qarşılığında müvəqqəti olaraq sərbəst buraxılıb. Onun barəsində son qərarın yaxın günlərdə elan ediləcəyi bildirilib.

Son iki gün ərzində Gilan əyalətinin Rəşt, Fumən, Tonekabon və Ənzəli şəhərlərində 13 nəfər təhlükəsizlik məmurları tərəfindən həbs edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, saxlanılanlardan 11-i qadın, ikisi isə kişidir. ETTELAAT-ın yerli bölməsi bəyanat yayaraq məlumatı təsdiqləyib. İddia olunub ki, saxlanılanlar 2022-ci ilin sentyabr ayında başlayan etiraz aksiyalarının ildönümü ilə bağlı yeni nümayişlər təşkil etməyə hazırlıqla məşğul olublar.

Ərdəbildən olan ətraf mühit və mədəni fəallar Urmu gölü ilə bağlı çox sayda yazılı vərəqlər yayıblar. Şəhərin bir çpx məhəllələrində və ictimai yerlərdə paylanılan və divarlara yapışdırılan vərəqələrdə gölün acınacaqlı durumu əks olunub.  Azərbaycanlılardan ekoloji fəlakətə biganə qalmamalrı və gölün qurudulmasına qarşı etiraz aksiyalarına qoşulmaları istənilib. "Torpağımı, vətənimi məhv edib, iqtisadiyyatımı talayırsınız. İndi də Urmu gölünü məhv etməklə bütün Azərbaycanın məhv olmasını bayram etmək istəyirsiniz. Azərbaycan buna səssiz qalmayacaq!",- yazılı vərəqlərdə qeyd edilib.

“Rusiya 24 min kvadratkilometrlik Qarabağ dövləti yarada bilər...” Sozcu.az xəbər verir ki,  Tert.am-ın yaydığı məlumata görə, Ermənistan hərbi eksperti Hayk Nahapetyan belə bir fikri “Arkadi Qriqoryanla diqqət mərkəzində” verilişində bildirib. “Artsax enerji mərkəzləri üçün Ukraynadan daha çox qaynar nöqtələrdən biridir. Rusiyanın Qərbə enerji daşıyıcılarını təmin etmək yolu faktiki olaraq kəsilmişdi. İndi Şimal-Cənub yolu Rusiya üçün stratejidir. Hazırda Hindistana ixracın təşkili yolu kifayət qədər uzundur. Rusiya Federasiyasının yaratmağa çalışdığı quru yolu 4 dəfə qısalacaq və onun bir istiqaməti Azərbaycandan keçəcək”- H.Nahapetyan belə deyib. “Əgər Bakı İngiltərə və İsrailin təhriki ilə artsax və Ermənistana qarşı avantüraya getsə, Azərbaycanın parçalanması başlaya bilər... Nəticədə Artsax mərkəzdə qalacaq və indiki 4,4 min kvadrat kilometrlik Artsax əvəzinə, Rusiya 24 min kvadrat kilometrlik Qarabağ dövləti yarada bilər, ehtimal yüksəkdir”, - erməni ekspert belə çərənləyib. Nahapetyan hesab edir ki, Rusiya Federasiyası Ermənistandan - Gümrüdən bazasını çıxarsa belə, heç vaxt Qarabağı tərk etməyəcək.moderator)

İranın bütün bölgələrinin yanacaqdoldurma məntəqələrində yanacaq çatışmazlığına görə uzun növbələr yaranıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə yerli sosial media istifadəçiləri və sürücülər paylaşım ediblər. Dövlət mediası yanacaq çatışmazlığını vətəndaşların yay səfərləri ilə bağlı daha çox yanacaq əldə etmələri ilə əlaqələndirib. SEPAH-a bağlı olan media orqanları isə problemin yanacaqdoldurma məntəqələrində texniki nasazlıqlarla bağlı olduğunu iddia edirlər. Qeyd edək ki, bir neçə aydır İranda yanacaq qiymətlərinin artırılacağı ilə bağlı məlumatlar dərc olunur.

Tanınmış yazıçı-şair Nigar Xiyavi ETTELAAT-ın Təbriz bölməsinə çağırılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə onun ailəsi məlumat yayıb. Bildirilib ki, avqustun 15-də ETTELAAT məmurları Nigar Xiyaviyə zəng edərək Təbriz təhlükəsizlik idarəsinə getməsini istəyiblər. Telefon zəngindən qısa müddət sonra məmurlar onun evinə basqın edərək axtarış aparıb, Xiyaviyə məxsus şəxsi əşyaları müsadirə ediblər. Dindirilmək üçün idarəyə aparılan Nigar Xiyavi barəsində dəqiq məlumat almaq mümkün olmayıb.

Bir sıra Güney Azərbaycan təşkilatları Urmiya gölünün bərpa edilməməsi, gölün qurudulmasına etiraz aksiyasına çağırış ediblər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə xaricdə fəaliyyət göstərən təşkilatların birgə bəyanatında bildirilib. Aksiya ilə bağlı yayılan elanda avqustun 27-i, yerli vaxtla saat 17:00-da hər kəsin Təbriz, Tehran, Kərəc, Urmiya, Ərdəbil və Zəncan şəhərlərinin mərkəzi meydanlarına toplaşması istənilib.

Güneyli jurnalist Nazilə Mərufian müvəqqəti olaraq sərbəst buraxıldıqdan bir gün sonra yenidən həbs edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə onun anası məlumat yayıb. Anasının sözlərinə görə, jurnalist girov qarşılığında müvəqqəti sərbəst buraxıldıqdan bir gün sonra, avqustun 14-də mobil telefonunu götürmək üçün polis bölməsinə getdiyi zaman həbs edilib: "O, polis bölməsində ağır şəkildə döyüldü, etiraz etdikdə məni də Nazilə ilə birlikdə təcridxanaya saldılar. Bir neçə saat sonra məni sərbəst buraxdılar, Naziləni isə Qərçək həbsxanasına köçürdülər". N.Mərufian bu ilin yanvar ayında "ictimai rəyi çaşdırmaq məqsədi ilə rejim əleyhinə təbliğat aparmaq və yalan məlumatlar yaymaq" ittihamına görə iki il azadlıqdan məhrum edilmişdi. Bir müddət öncə səhhətində problem yaranan jurnalist tibb mərkəzinə yerləşdirilmişdi.

Urmu şəhərinin İran parlamentindəki nümayəndəsi Salman Zakir ekoloji fəlakətlə bağlı növbəti dəfə xəbərdarlıq edib. O, mediaya müsahibəsində bu barədə bildirib. "Həm dövlət,  həm xalq Urmiya gölünün qurumasından qorxmalıdır. Gölün quruması nəticəsində duz qasırğaları paytaxtı da təsiri altına alacaq. Minlərlə hektar əkin və bağ sahəsi məhv olacaq, dəri , tənəffüs xəstəlikləri tuğyan edəcək",- Salman Zakir vurğulayıb. Qeyd edək ki, Urmu gölünün sahəsi ötən illə müqayisədə 1139,96 kvadrat kilometr azalaraq, 938,10 kvadrat kilometrə çatıb.  Bu, uzunmüddətli orta göstəricidən 3729,58 kvadrat kilometr azdır.  Göldə suyun həcmi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,41 milyard kubmetr, uzunmüddətli dövrdə isə 15.70 milyard kubmetr azalıb.