Dünya

Qüdsdəki Əl-Əqsa məscidində İsrail polisi və fələstinlilər arasında toqquşma baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Al Mayadeen” telekanalı məlumat yayıb. Məlumata görə, toqquşma nəticəsində 100-ə yaxın fələstinli yaralanıb. Polisin apardığı reyd nəticəsində isə 400-dən çox şəxs saxlanılıb. Qeyd edək ki, İsrail qüvvələri axşam saatlarında gözyaşardıcı qazdan, həmçinin rezin güllələr və dəyənəklərdən istifadə edərək məscidin ərazisinə daxil olublar.

Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski iyulda keçiriləcək NATO sammitinə dəvət olunub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə NATO Baş katibi Yens Stoltenberq məlumat verib. "Güclü müstəqil Ukrayna Avro-Atlantik regionun sabitliyi üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir və biz iyulda Vilnüsdə keçiriləcək sammitimizdə prezident Zelenski ilə görüşməyi səbirsizliklə gözləyirik", - Stoltenberq bildirib. Qeyd edək ki, NATO-nun sammiti iyulun 11-də Vilnüsdə keçiriləcək.

2022-ci il oktyabrın ortalarına qədər Rusiya prezidenti Vladimir Putinin məxfi rabitəsini təmin edən şöbədə mühəndis işləyən Federal Mühafizə Xidmətinin (FSO) kapitanı Qleb Karakulov xaricə qaçıb. “Dosye” araşdırma mərkəzi Karakulovla müsahibə dərc edib. Karakulov Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxiləsindən sonra ölkədən qaçaraq müharibəni pisləyən ən yüksək rütbəli kəşfiyyat rəsmisi sayılır. Rusiyada ona qarşı fərarilik maddəsi ilə cinayət işi açılıb. Kapitan Karakulov müsahibəsində qaçmasının əsas səbəbinin Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxilə olduğunu söyləyib. FMX-nin keçmiş əməkdaşı Putini “müharibə cinayətkarı” adlandırıb. Karakulov qaçışının təfərrüatları barədə də danışıb. Dediyinə görə, ötən ilin oktyabr ayında o, Qazaxıstana ezamiyyətə göndərilib. Həmin vaxt o, xanımı və uşağını da Qazaxıstana gətirməyi bacarıb. Oradan ezamiyyətinin son günündə ailəsi ilə birlikdə xidməti pasportla İstanbula uçub. Karakulov FMX-nin necə işlədiyi barədə bir sıra təfərrüatlar verib və onu “olduqca müstəqil təşkilat” adlandırıb. Onun bildirdiyinə əsasən, Vladimir Putin nə mobil telefondan, nə də internetdən istifadə edir. “Onun aldığı bütün məlumatlar yalnız birbaşa yaxın adamlardan gəlir. O, bir növ informasiya vakuumunda yaşayır”, - deyə xüsusi rabitə zabiti danışıb. Karakulovun sözlərinə görə, prezidentin ağır xəstə olması faktı ona məlum deyil. Karakulov Putinin Gəlincikdəki iqamətgahına getmədiyini, tez-tez ora səfər edən və əlaqəni yoxlayan həmkarlarından birinə istinad etdiyini bildirib. Keçmiş zabit Putinin xüsusi qatardan istifadə etdiyini təsdiqləyib. “Prezidentin hər bir xarici səfərində istifadə etdiyimiz danışıq kabineti var. Bu, təxminən 2,5 m hündürlüyündə bir kubdur. Burada təhlükəsiz şəkildə bütün orqanlarla əlaqə saxlamaq olur”, - deyə Karakulov bildirib. FMX zabitinin dediyinə görə, Putinin Sankt-Peterburq, Soçi və Novo-Oqaryovodakı ofisləri interyer baxımından tamamilə eynidir. FMX kapitanı 2009-cu ildəki Putinlə indiki Putini “iki fərqli insan” kimi təsvir edib. “İndi o, çox təcrid olunub. Onun reallığı dərk etmə qavrayışı da dəyişib”, - deyə Karakulov vurğulayıb.Musavat.com

İsrail İranın bölgə və dünyanı təhdid edən nüvə proqramına qarşı Fransa ilə kordinasiyalı şəkildə mübarizə aparacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu İsrailin XİN başçısı Eli Kohen Çexiyaya səfəri öncəsi mediaya verdiyi açıqlamada bildirib. “Qərb ölkələrinin koordinasiyalı şəkildə qəti və sürətli addımları, ciddi sanksiyalar İran hökumətinin siyasətində dəyişikliklərə səbəb ola bilər”, -nazir vurğulayıb. Kohen, həmçinin, qeyd edib ki, o, ABŞ, Fransa, Almaniya və İngiltərədən olan həmkarları ilə birgə MAQATE-ni iyunda keçiriləcək iclasda İrana qarşı təcili addımlar atmağa sövq etmək üçün məsləhətləşmələr aparıb.

Son bir ildə Qərb müttəfiqləri Ukraynaya 70 milyard dollardan çox həcmdə hərbi yardım göndəriblər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə NATO Baş katibi Yens Stoltenberq CNN-ə müsahibəsində deyib. “Putinin sülhə hazırlaşması ilə bağlı heç bir əlamət yoxdur. O, yeni müharibəyə hazırlaşır”, - deyə alyans rəhbəri bildirib.

Suriyada ABŞ hərbi bazasına hücumdan sonra bu ölkənin sahillərinə “USS Corc H. W. Buş” aviadaşıyıcı gəmisi göndərilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Pentaqonun mətbuat katibi Sabrina Sinqx deyib. “Biz SEPAH-la əlaqəli qruplaşmaların Suriyada hərbçilərimizə hücumlarının artdığını müşahidə edirik və buna görə də ehtiyat tədbiri olaraq aviadaşıyıcının yerini dəyişdirdik ki, o, bir az yaxın olsun. Lakin o, əvvəlki kimi Avropa komandanlığının sərəncamındadır”, - deyə o bildirib.

"Bu kəndin sakinləri əzablardan, işgəncələrdən, müsibətlərdən keçib..." Zelenski yüksək vəzifəli almanların yanından Putinə ekstravaqant arzusunu çatdırıb... Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Çerniqov vilayətinin Yaqodnoye kəndini ziyarət edib. Ötən il rusiyalı hərbçilər orada təxminən 370 yerli sakini, demək olar ki, bir ay müddətində zirzəmidə saxlayıb.  Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "24tv.ua" nəşri məlumat yayıb. Məlumatda deyilir ki, Zelenski ilə bərabər Almaniyanın Ukraynadakı səfiri Anka Feldquzen, prezident Ofisinin rəhbəri Andrey Yermak və bu gün Kiyevə səfərə gələn Almaniyanın vitse-kansleri Robert Xabek də ziyarət edib. "Yerli sakinlər, həm böyüklər, həm də uşaqlar burada işgəncələrə məruz qalıb. Mən onlara çox minnətdaram ki, sağ qalıb, döyüşçülərimizi gözləyib. Onlar Rusiyanın, rusiyalı hərbçilərin öz rəhbərlikləri və öz prezidentləri ilə birgə törərdikləri faciəni bütün dünyaya danışıblar", - Zelenski deyib və qeyd edib ki, Yaqodnoye kəndinin sakinləri əzablardan, işgəncələrdən, qeyri-insani münasibətlərdən keçib. "Burada tərəfdaşlarımızın bizimlə birgə olması və bunların hamısını görməsi çox vacibdir. Belə zirzəmilərdə baş verənləri görmək, bunu anlamaq və Ukraynaya yardım etmək üçün çox vacibdir", - Zelenski əlavə edib. O, Rusiya prezidenti Vladimir Putinə bir il öncə işğal zamanı Ukraynanın bu kəndinin sakinlərinin yaşadıqlarını yaşamağı arzu edib. "Bir şeyi əlavə edə bilərəm: bütün bunları Rusiya prezidentinə arzu edirəm- öz həyatının qalan hissəsini zirzəmidə, ayaqyolu əvəzinə vedrə ilə keçirsin", - Zelenski deyib. 2022-ci ilin martın 3-də Rusiya qoşunları Çerniqov vilayətinin Yaqodnoye kəndinə daxil olub. Onlar sakinləri öz evlərindən qovaraq məktəbin zirzəmisinə salıb.  Ümumilikdə, rusiyalı hərbçilər sahəsi 197 kv metr olan zirzəmidə 367 nəfər, o cümlədən 50 uşaq və körpəni, - ən balacası ayyarımlıq olub, - bu zirzəmidə saxlayıb.  Kəndin 11 sakini qeyri-insani şəraitə tab gətirməyərək, dünyasını dəyişib, daha 10 nəfərini rusiyalılar güllələyib. 2022-ci ilin iyununda Ukrayna Prokurorluğu Rusiya Silahlı Qüvvələrinin səkkiz hərbi qulluqçusunu Yaqodnoye kəndində mülki insanların ölümündə şübhəli bilib. Həmin ilin yanvar ayında daha iki rusiyalı hərbçisinin şübhəli bilinməsi barədə məlumat verilib. Bu gün isə Zelenski özünün "Telegram-kanal"ında Çerniqov vilayətində çəkilən dəhşətli fotoşəkilləri dərc edib." "Rusiyalılar haraya daxil olubsa, oraya müsibət və əzab gətirib. İşğala məruz qalan yerlərdə insanları şıkəst edib və güllələyib. Şəhər və kəndləri məhv edib. İşğalçı bütün bunlara görə tam məsuliyyət daşımalıdır", - Zelenski deyib.

"Müharibənin sona çatmasına aparan yol Putinin qətlə yetirilməsi və ya Kreml rəhbəri postundan devrilməsidir..." "Rusiyalıların faciəli surətdə həyatlarını itirməsindən ikrar hissi keçirən generallar var..." Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin sabiq rəhbəri Ukraynada müharibənin nə ilə bitəcəyini müfəssəl təsvir edib Ukraynada müharibəyə son qoymaq üçün Vladimir Putin qətlə yetirilə bilər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin sabiq rəhbəri Ceyms Olson Britaniyanın "The Sun" nəşrinə müsahibəsində bəyan edib. Olson qeyd edib ki, əgər Putin hakimiyyətdə qalacaqsa, o, heç vaxt müharibədən imtina etməyəcək və ona görə də müharibənin sona çatmasına aparan yol onun qətlə yetirilməsi və ya Kreml rəhbəri postundan devrilməsidir. "Onu ya tanış oliqarxlar, ya hərbçilər, ya da, sadəcə, ona qarşı olanlar qətlə yetirəcək. Mən hesab edirəm ki, Putin hazırda uduşsuz vəziyyətdədir. Əgər o, hakimiyyətdə qalarsa, müharibə uzun çəkəcək, çünki o, təslim olmayacaq. Amma düşünmürəm ki, Putin hakimiyyətdə qalacaq. Böyük ehtimalla, o, sadəcə, qətlə yetiriləcək. Mən qətlləri istisna etməzdim. Mənim fikrimcə, böyük ehtimalla, bəzi vətənpərvər ovqatlı rusiyalılar zamanında Putini aradan götürməyə qərar verəcək. Və bu, müharibənin sonu demək olacaq", - 30 ildən artıq Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsində xidmət edən Olson deyib. O, xatırladıb ki, Rusiya Ukraynaya qarşı müharibədə çox böyük itkilərə məruz qalır. Ukrayna hakimiyyətinin məlumatına görə, bu itkilər artıq 170 mini keçib. "Mən bilirəm ki, rusiyalıların faciəli surətdə həyatlarını itirməsindən ikrah hissi keçirən generallar var. Məhz onlar, mümkündür ki, Putinə qarşı üsyanın təşəbbüskarları olacaq. Və əgər onlar bunu etsələr, mən Putini "yeriyən ölü" kimi görürəm və o, buna tab gətirə bilməyəcək. Düşünürəm ki, Putinin aradan götürülməsi onun hərbi məğlubiyyətindən daha çox ehtimal ediləndir", - ABŞ əkskəşfiyyatının sabiq rəhbəri deyib. "The Sun" nəşri qeyd edir ki, Putin özünün və Rusiyanın ali rütbəli hərbçilərinin bel bağladıqları uğurlara nail olmayıb. Nəticədə Rusiya uzunmüddətli qəddar müharibəyə" cəlb edilib və "Rusiya ordusunun alçaldıcı məğlubiyyətləri hələ yenicə toplanmaqdadır". "Hər şeydən göründüyü kimi, tiranın gələcəyi Ukraynada uğuru və ya uğursuzluğu ilə bağlıdır.  Onun sözlərinə görə, ağılsız Vladimir hərbçilərin gücünü və onların komandanlığının səmərəliliyini həddən artıq qiymətləndirməklə "yanlışlığa yol verib", - nəşr yazıb.

Rusiya təhlükəsizlik xidmətləri xaricə səfərlərinin qarşısını almaq üçün yüksək vəzifəli məmurların pasportlarını alır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Faynənşl Tayms” məlumat yayıb. “Artan təzyiq Kreml və FTX-də elitanın sədaqətinə dair şübhələr yaradır. Elitanın çoxu şəxsi olaraq müharibəyə qarşıdır və müharibənin onların həyat tərzinə təsirindən narazıdır. Rusiya təhlükəsizlik xidmətləri xaricə səfərlərinin qarşısını almaq üçün yüksək vəzifəli məmurların pasportlarını yığır. Bu faktı Kremlin sözçüsü Peskov da təsdiqləyib. O bildirib ki, xarici səfərlər “həssas” sahələrdə işləyənlər üçün məhdudlaşdırılıb”, - məlumatda deyilir.

Ötən gecə ABŞ-nin orta-qərb və cənub ştatlarının məruz qaldığı tornadolar səbəbindən həyatını itirənlərin sayı 26-ya yüksəlib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Milli Meteorologiya Xidməti məlumat yayıb. Bildirilib ki, ötən gecədən dünən səhərə kimi əsasən Arkanzas, Missisipi, Ayova, Tennessi, İllinoys və Viskonsin ştatlarını əhatə edən geniş ərazidə 57-dən çox tornado hadisəsi qeydə alınıb. Tornadolar səbəbi ilə Tennessi ştatında 9, Arkanzasda 5, İndianada 3, İllinoysda 4, Memfisdə 2-si uşaq olmaqla 3, Missisipi və Alabamada hər biri bir nəfər olmaqla cəmi 26 nəfər həyatını itirib.

"İlk hücumlar, ilk nailiyyətlər, ilk azad edilmiş ərazilər... Artıq 1 ildir ki, biz Kiyev vilayətindən işğalçıları qovmuşuq". Bunu Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski teleqram kanalında yazıb. "Ukrayna xalqı! Siz dövrümüzün ən böyük anti-bəşəri qüvvəsini dayandırdınız. Məna verən hər şeyi məhv etmək istəyən bir qüvvəni dayanmağa məcbur etdiniz. Və biz bütün torpaqlarımızı azad edəcəyik. Biz bütün şəhərlərimizə və kəndlərimizə Ukrayna bayrağını asacağıq. Biz Ukraynanı qorumaq üçün hər şeyi edəcəyik", - deyə o qeyd edib.

Rusiya cəmiyyəti mövcud deyil. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu rusiyalı müxalifətçi jurnalist, sosioloq və Dövlət Dumasının keçmiş deputatı İqor Yakovenko bildirib. "Ayrı-ayrı Rusiya dövləti yaranmamışdan çox-çox əvvəl Rusiya əhalisini uzun müddət araşdırmış bir sosioloq, bir şəxs kimi rus cəmiyyətinin necə olduğunu bilmirəm. Rus cəmiyyəti mövcud deyil, öz daxilində güclü şəkildə parçalanmış, ayrıca atomlaşdırılmış bir əhali var, o, Rusiya tarixində heç vaxt subyekt kimi çıxış etməyib", - müxalifətçi deyib. Yakovenko vurğulayıb ki, Rusiyada hakimiyyət Moskva krallığının dövründən bəri seçkilər yolu ilə dəyişməyib.