Təhlil

Baxmutun müdafiəsi Ukrayna ordusunun böyük strateji uğuru oldu. Bunu Ukrayna Prezident Ofisinin müşaviri Mixail Podolyak CNN kanalına bildirib. Podolyakın qeyd edib ki, Ukrayna bu döyüşlər hesabına zaman qazanmalı və Rusiya ordusunu itkilərə məruz qoymalı idi: “Ordu tapşırıqları artıqlaması ilə yerinə yetirdi. Ordumuz bir tərəfdən düşmənin döyüşə hazır əsas hissəsini məhv etmək planını reallaşdırıb, digər tərəfdən isə on minlərlə ukraynalı hərbçinin əks-hücuma hazırlaşmaq üçün təhsil və təlim almasını təmin edib”. Həmçinin bildirilib ki, daha əlverişli mövqelərə çəkilmək qərarı verilsə də, Baxmutun müdafiəsi gələcək qələbənin təməli olacaq.

Millət İttifaqı liderləri parlament üsul-idarəsinə keçidin yol xəritəsini elan etdilər.  - Bildirilir ki, parlament sisteminə keçidlə bağlı Konstitusiya dəyişiklikləri yeni parlament tablosunun imkan verdiyi ən qısa müddətdə tamamlanacaq; - Keçid dövründə 5 siyasi partiyanın liderləri vitse-prezident vəzifəsini tutacaq; - Ankara və İstanbul bələdiyyə başqanları yeni prezidentin uyğun görəcəyi zamanda və müvafiq səlahiyyətlərlə vitse-prezident təyin olunacaq; - Vitse-prezdentlər formal olmayacaq, xüsusi prezident qərarnaməsi ilə onların konkret cavabdehlik sahələri müəyyənləşdiriləcək; - Prezident yanında yaradılmış bütün şuralar və ofislər ləğv ediləcək; - Hökumət formalaşdırılarkən hər partiyaya 1 nazirlik veriləcək, digər nazirliklər bu partiyaların parlament seçkisində alacağı səslərə uyğun bölüşdürüləcək. (Bu, o deməkdir ki, nazirlər əsasən CHP və İyi Partidən olacaq); - Nazirlərin təyinatı və çıxarılması onların təmsil etdiyi partiyanın lideri ilə məsləhətləşmə şəraitində həyata keçiriləcək; - Prezident önəmli qərarları (fövqəladə vəziyyətin elanı, milli təhlükəsizlik məsələləri, yüksək vəzifəli dövlət məmurlarının təyinatı və s.) vitse-prezidentlərlə məsləhətləşmə şəraitində qəbul edəcək;  - Parlament sisteminə keçdikdən sonra erkən seçki olmayacaq, prezident və TBMM səlahiyyət müddətini tamamlayacaq... Təbii ki, bütün bunlar həm prezident, həm də parlament seçkilərində qələbə əldə olunacağı təqdirdə mümkündür.  Mən prezident seçkilərində Kamal Kılıçdaroğlunun elə ilk turda qələbə ehtimalını yüksək görürəm.  Parlament seçkilərində Millət İttifaqı partiyaları vilayətlərin təxminən yarısında ortaq siyahı ilə iştirak etməyi planlaşdırır. Şahin Cəfərli, politoloq 

Azərbaycan toplumunda, o cümlədən demokratik düşərgədə Maral Akşenerə qarşı simpatiya demək olar ki, yoxdur. Əslində, Türkiyə siyasətçiləri içərisində ən sağlam mövqedə olan Maral xanımdır. Azərbaycana münasibəti də lap əvvəldən çox yaxşı olub.  Türkiyə televiziyalarında gedən diskussiyalardan məlum olur ki, Kamal Qılıçdaroğlu "Altılı masa"nın vahid namizədi müəyyən edilməsi ərəfəsində Maral xanım xaric digər bütün partiya rəhbərləri ilə təkbətək görüşüb və gələcək iqtidar koalisiyasının şərtlərini onlarla müəyyənləşdirib, lakin İyi Partiyasının rəhbərliyi ilə razılaşmağı zəruri saymayıb. Bəzi təhlilçilərin rəyinə görə, Kamal bəy bu hərəkəti ilə Maral xanımı və rəhbərlik etdiyi partiyanı fakt qarşısında qoymaqla İyi Partiyasını CHP- nin satilleti səviyyəsinə endirmək niyyəti varmış. Əgər bu mülahizələrdə həqiqət payı varsa, onda "masa" ətrafında yaranan krizə görə qınaq obyekti məhz Kamal Qılıçdaroğlu olmalıdır.   Maral xanımın "Altılı masa"ya qayıdışı bu qurumu əvvəlkindən daha güclü hala gətirəcək. İstənilən halda, Maral Akşenər "masa" daxilində gedən proseslərə şəffaflıq gətirdi. Heç şübhəsiz ki, bu da son nəticədə düşünərək qərar qəbul edən seçicinin iradəsinə müsbət təsir göstərəcək. Digər tərəfdən, "Altılı masa"nın dağılacağı barədə bir il əvvəl verdiyi proqnozun doğrulmasından sevincək hala düşüb son günlərdə teleulduza dönən Məhərrəm İncənin də kefinə soğan doğranacaq. O, hətta Maral xanıma baş nazir vəzifəsini verməyə hazır olduğunu bəyan etmişdi.  Güman edirəm ki, Türkiyədəki növbəti cümhurbaşqanı seçkilərində ikinci tur qaçılmazdır. Böyük ehtimalla ikinci turda Məhərrəm İncə Kamal Qılıçdaroğlunun namizədliyini dəstəkləyəcək. İkinci turda Kamal bəyin qalib gəlməsi üçün bu dəstəyin yetərli olub - olmayacağı sual altındadır. Təəssüf ki, son nəticədə seçkinin taleyini HDP seçiciləri həll edəcək. Bu mənada hansı namizədin qalib gələcəyini əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq hələlik mümkün deyil. Vaqif Hacıbəyli, hüquqşünas 

Pakistanın Bəlucistan əyalətində polis avtomobilinə bombalı hücum nəticəsində 9 polis əməkdaşı ölüb, 15-i yaralanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə yerli KİV məlumat yayıb. Terror hücumunun məsuliyyətin hələ ki heç bir təşkilat üzərinə götürməyib.

İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyə sədri Əkrəm İmamoğlu və Ankara Böyükşəhər Bələdiyyə sədri Mansur Yavaş Türkiyənin milliyətçi İYİ Partiyasının sədri Meral Akşenerlə görüşəcək. Bu barədə "HaberTürk" kanalı məlumat yayıb. Yavaş və İmamoğlu onları namizəd olmağa çağıran Akşenerə namizəd ola bilməyəcəklərini izah edəcəklər. Onlar, həmçinin müxalifətin formalaşdırdığı "Altılı masa"nın dağılmamasına səy göstərəcəklər. Görüşün İYİ Partiyasının qərargahında deyil, başqa məkanda keçiriləcəyi gözlənilir. Qeyd edək ki, "Altılı masa" adlandırılan siyasi blok vahid namizəd mövzusunda razılıq əldə edə bilməyib və İYİ partiyası blokdan çıxdığını açıqlayıb. Akşener CHP sədri Kamal Kılıçdaroğlunun namizədliyinə razı olmayıb və o, İstanbul və Ankara şəhərindən birinin merinin namizədliyini irəli sürüb.

Simferopolda ruslar ukraynayönlü hərəkatın aktivləşməsindən qorxduqları üçün könüllü dəstələr yaradırlar. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı məlumat yayıb. Bildirilir ki, sözügedən könüllü dəstələrin tapşırıqlarından biri, xüsusən də gözətçi və təxribatçıları müəyyən etmək olacaq: “Məlumdur ki, müharibəyə görə Ukraynada hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşlarının müəyyən çatışmazlığı var. Ona görə də şəhərə nəzarət etməkdən əlavə, müşahidəçilərin və təxribatçıların müəyyən edilməsi olmalıdır”.

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov Hindistanın paytaxtı Yeni Dehlidə keçirilən G20 sammiti çərçivəsində ermənistanlı həmkarı Ararat Mirzoyanla görüşüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova Teleqramda yazıb. O bildirib ki, nazirlər Moskva və İrəvan arasında danışıqların istiqamətini müəyyənləşdiriblər. Lakin XİN rəsmisi bu istiqamətlərin nədən ibarət olduğunu açıqlamayıb.

“Çinin Belarus vasitəsilə Rusiyaya texnikalar ötürməsi mümkündür”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ-ın Müharibə Araşdırmaları İnstitutu məlumat yayıb. Bildirilib ki, martın 1-də Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko ilə Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpin arasında 16 bənddən ibarət sənədlər paketi imzalanıb: “Bu, Çinin Rusiyaya yardımını Belarus vasitəsilə ötürməyə, beləliklə, Rusiyanın sanksiyalardan yayınmasına şərait yarada bilər. Rusiya Belarus vasitəsilə Qərbin sanksiyalarından yayına bilər”. Amerikalı analitiklər hesab edirlər ki, Rusiya qüvvələri ciddi texnika itkiləri ilə üz-üzədir: “Bu baxımdan “New York Times” nəşrinin araşdırmaları bizim məlumatları təsdiqləyir. Belə ki, qəzetin yazdığına görə, Rusiya Vuhledar qəsəbəsinə hücum zamanı ciddi itkilərlə üzləşib. Məlumata görə, həmin döyüşlərdə Rusiya qüvvələri ciddi səhvlərə yol veriblər. Nəticədə Rusiyanın tank kalonları Ukrayna tərəfinin pusqusuna düşüb. Rusiya son 3 həftədə ən azı 130 tank və zirehli texnika itirib”.

Təxminən iki il əvvəl Türkiyənin Milliyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) sədri Dövlət Baxçalının Şuşada məktəb açımaq istədiyi haqqında məlumat yayıldı. Bu məlumat MHP-i sədrinin “Twitter” üzərindən yaydığı bir açıqlamaya əsaslanırdı. Həmin açıqlamada Dövlət Baxaçılı belə yazmışdı: “Prezidentimiz Rəcəb Tayyib Ərdoğanın icazəsi varsa və Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev bunu məqsədəuyğun hesab edərsə, Şuşada şəxsən mənim göstərişimlə doqquz fənn üzrə ibtidai məktəb inşa etmək bizim məqsədimizdir”. Bu məlumat yayıldıqdan sonra bunun əleyhinə çıxaraq Azərbaycanda heç bir xarici siyasi qüvvənin və dini cəryanın orta məktəb açmasının yol verilməz olduğunu bildirmiş, bu səbəbdən də Türkiyənin Milliyətçi Hərəkat Partiyasına bağlı “Ülkü Ocaqları Təhsil və Mədəniyyət Vəqfi”nin Şuşada məktəb açmasına icazə verililməsinə də qarşı çıxmışdım.  Bu müzakirələrin getdiyi bir zamanda sosial şəbəkələrin Azərbaycan seqmentində belə bir fikir yayıldı ki, Dövlət Baxçalıya Şuşada məktəb tikməsinə icazə verilməyib. O zaman iştirak etdiyim bütün müzakirə və yayımlarda bu qərarı dəstəklədim. Dostlarımızın bəziləri buna görə məni qınadı, bəziləri isə incidi.  Türkiyənin böyük bir ərazisində milyonlarla insan üçün faciəyə çevrilən zəlzələnin baş verdiyi gündən Dövlət Baxçalının mövqeyi mənim iki il əvvəlki mövqeyimin nə qədər doğru olduğunu göstərir. Zəlzələ bölgəsində zərərçəkənlərin fəryadlarını dinləmək, istəklərinə qarşı həsas olmalı olan 75 yaşlı bir siyasi lider insanları təhdid edir: “Sayın Cumhurbaşkanımızın ve diğer yetkililerin ziyaretlerini sabote etmeye hakkınız yok. Sessizlik olacak”. Belə bir düşüncə sahibinin Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtında məktəb açmasından absurd heç nə ola bilməzdi. Xəqani Cəfərli, politoloq  Sozcu.az

Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalının 371-ci günü başladı... Rusiya müvəqqəti işğal olunmuş Krımdan müəyyən kateqoriya vətəndaşları təxliyə edirlər. Son zamanlar Perevalnoyedə yerləşən Rusiya işğalçı qüvvələrinin hərbçiləri ailələrini Rusiya Federasiyasına göndərirlər. Sozcu.az "TSN"-ə istinadla xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahının mətbuat xidməti martın 1-də səhər saatlarında məlumat yayıb. Kupyanski, Limanski, Baxmutski, Avdeyevski və Şaxtyorski istiqamətlərində son sutka ərzində ukraynalı müdafiəçilər düşmənin 85-dən çox hücumunu dəf ediblər. Ötən sutka ərzində Rusiya işğalçıları "Şahed-136" PUA-dan istifadə etməklə 2 raket və 12 hava zərbəsi endirib. Həmçinin, düşmən çoxsaylı yaylım atəşli raket sistemlərindən 68 hücum həyata keçirib. Mülki əhali arasında yaralananlar var.`

Avropa Parlamenti və NATO Parlament Assambleyası tərəfindən terroru himayə edən dövlət kimi tanınan Rusiyanın rəsmi şəxsləri yenə bəşəriyyəti məhv etməklə hədələməyə başlayıblar.  Avropa Şurası Parlament Assambleyası tərəfinən terrorçu rejim kimi tanınan Rusiya hakimiyyətinin əsas təmsilçilərindən keçmiş prezident, hazırda Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini olan Dmitri Medvedyev  “İzvestiya”  qəzetində dərc olunan “Geri dönüşü olmayan nöqtələr” başlıqlı məqaləsində yenidən bəşəriyyəti məhv edə biləcəkləri ilə hədələyib. İstənilən imperiyanın dağılan zaman dünyanın yarısını öz xarabalıqları altında basdırdığı haqqında heç bir tarixi əsası olmayan, uydurma bir fikir irəli sürən Medvedyev yazır: “Apokalipsis. Tüstülənən dağıntılar radiasiya yaymağı dayandırana qədər, keçmiş həyat əsrlər boyu unudulmalı olacaq”. Medvedyevin belə bir məqalə ilə çıxış edərək, yenidən bəşəriyyəti dünyanın nüvə külünə qərq olunacağı ilə hədələməsi təsadüfi deyil. Ukraynaya qarşı müharibənin bir ili tamam oldu və nəticələr Rusiya üçün faciəlidir. Rusiya çox ağır itgilər verməkdədir. Ağlı başında olan hər kəs anlayır ki, Rusiya “qan” itirməkdən ölmək üzrədir. Rusiyanın uzun müddətli mühibəyə cəlb olunacağı halda “qan” itirməkdən öləcəyi haqqında təxminən bir əvvəl yazmışdım.  Medvedyevdən bir gün öncə isə Avropa Şurası Parlament Assambleyası tərəfinən terrorçu rejim kimi tanınan Rusiya hakimiyyətinin başçısı Putin “Moskva. Kreml. Putin” adlı televiziya proqramına müsaibəsində deyib ki, Qərbin əsas məqsədi Rusiyanı dağıtmaqdır. Putin bildirib Rusiya dağılacağı halda rus xalqı mövcudluğunu qoruya bilməyəcək və öz kimliklərinə malik yeni millətlər yaranacaq.  Bir il öncə Ukraynanın “demilitarizasiya” və “denazifikasiya” məqsədi ilə başladılan “Xüsusi hərbi əməliyyat” adlı müharibənin Rusiyanın özü üçün faciəyə çevriəcəyini dünyada və Azərbaycanda çoxları təsəvvür belə edə bilmirdilər.  Qərb ölkələrinin və onların “satellitləri”nin dünya əhalisinin yalnız 15 faizini təşkil etdiyini, özlərinin isə daha çox olduğunu olduğunu yazan Medvedyev anlamır ki, bəşəriyyəti təhdid etdikləri nüvə külünün altında həmin çoxluq da qalacaq. Çoxluq dedikdə Medvedyev Çin və Hindistanı da aid etdikləri mücərrəd birlik nəzərdə tutulur. Çin və Hindistanın Rusiyanın avanturasının qurbanı olmağa hazır olmasını düşünmək üçün insan normal düşünmək qabliyyətini itirməlidir. Putin və Medvedyevlərin bu sayıqlamalarının yalnız bir səbəbi var: Qorxu. Xəqani Cəfərli, politoloq

Ukraynadakı vəziyyətin nizamlanması üçün Çinin təklif etdiyi fəaliyyət planını dinc adlandırmaq olmaz. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Avropa diplomatiyasının rəhbəri Jozep Borrell bildirib. Onun fikrincə, Çin sənədi qurbanla təcavüzkarı eyni səviyyəyə qoyur: “Əslində, bu, sülh planı deyil və Çin rəhbərliyinin məlum tezislərini təkrarlayır, bəzi bəndlərini bölüşürük, lakin vacib olanlar çatışmır”.