Mövqe

Bir neçə gündür ki, Ermənistan mediası Sarkis Qalstyan adlı Qarabağ ermənisinin Azərbaycan tərəfindən Xankəndiyə komendant təyin edildiyi barədə xəbər tirajlayır. Bu xəbərlərdə erməni jurnalist Tatul Akopyana istinad olunur. Erməni jurnalist özünün Facebook səhifəsində yazıb ki, “Sarkis Qalstan Xankəndi komendantı təyin olunub”. Amma Azərbaycanın rəsmi qurumları hələ ki xəbərə reaksiya bildirməyib. Modern.az saytının məlumatına görə, “Azadlıq” radiosunun erməni xidməti - “Azatutyun” yayılan informasiyanı araşdırmağa çalışıb. Sarkis Qalstyanın Ermənistandakı qohumları “Azatutyun”a deyiblər ki, o, həqiqətən də arvadı ilə birlikdə Qarabağda qalıb. Qohumlardan biri deyib ki, ötən gecə Qalstyanla söhbət edib və o, azərbaycanlılarla əməkdaşlıq etdiyini və hər hansı vəzifəyə qoyulduğunu inkar edib. Qohumlarının sözlərinə görə, Sarkis Qalstayan İrəvandakı yaxınları ilə Qarabağdakı Rusiya sülhməramlıları vasitəsilə danışıb. Qeyd olunur ki, Sarkis Qalstyan Qarabağ separatçılarının "keçmiş parlamentində deputat" olmuş David Qalstyanın əmisidir. Qondarma “deputat” deyib ki, əmisinin Xankəndinin komendantı təyin olunmasına və azərbaycanlılarla əməkdaşlıq etməsinə dair heç bir məlumatı yoxdur. O deyib ki, əmisini son dəfə sentyabrın 28-dən sonra görüb və həmin vaxt Qarabağdan evakuasiya gedirdi. David Qalstyanın sözlərinə görə, əmisi ona deyib ki, Ermənistana getməyəcək və Qarabağda qalan ermənilərə kömək edəcək. David Qalstyan onu da deyib ki, əmisi uzun illər Dağlıq Qarabağda müxtəlif vəzifələrdə çalışıb, 1990-cı illərdə hərbi əməliyyatlarda iştirak edib, Şuşada "başçı müavini" olub. Daha sonra qondarma “Hərbi vətənpərvərlik və təhsil nazirliyində” orta vəzifədə çalışıb. 

“Azərbaycan və Ermənistan dərhal sülh danışıqlarını bərpa etməlidir”. Bunu Azərbaycan Prezidentinin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov ABŞ-nin Hudson İnstitutunun Yaxın Şərqdə Sülh və Təhlükəsizlik Mərkəzinin direktoru Maykl Doran və Hudson İnstitutunun baş elmi işçisi Lyuk Koffinin suallarını cavablandırarkən deyib. “Dərhal sülh danışıqlarını, sərhədlərin delimitasiyası məsələsi ilə bağlı müzakirələri bərpa etməliyik və əlbəttə ki, kommunikasiyaların bərpasını müzakirə etməliyik. Bunlar sülh prosesinin üç əsas istiqamətidir və onların böyük perspektivləri var”, - o bildirib. E.Əmirbəyovun sözlərinə görə, Qarabağdakı qeyri-qanuni rejimin ləğvi regionda daha geniş sülhə gedən əsas maneəni aradan qaldırıb. O, Azərbaycanın bu yolda daha bir maneəni – öz suveren ərazisində Ermənistan silahlı qüvvələrinin qanunsuz hərbi mövcudluğunu aradan qaldırdığını da vurğulayıb. Prezidentin nümayəndəsi qeyd edib ki, Azərbaycan Qarabağ regionunun erməni sakinləri ilə fəal dialoq aparır və reinteqrasiya planları Qarabağ ermənilərinin sosial, iqtisadi, siyasi, mədəni və dini hüquqlarını həyata keçirə biləcəkləri müxtəlif sahələri əhatə edir.

“Çox konstruktiv və nikbin idik, çünki mühüm sənədi imzalamaq şansının olduğuna inanırdıq”. Sozcu.az “Armenpress”ə istinadla xəbər verir ki, bunu Nikol Paşinyan deyib. “Heyətimizin Qranada səfərini heç kim ləğv etməyib. Orada görüşlər keçirib, mövqelərimizi daha ətraflı təqdim etməyə çalışacağıq. Ümid edirik ki, masa üzərində olan konseptual sənəd lazımi anda imzalanacaq. Mən bu sənədi imzalamağa hazıram. Təəssüf edirəm ki, sabah bu mühüm qərarın qəbul olunduğunu elan etmək imkanım olmayacaq”, – deyə Baş nazir qeyd edib.

Xankəndidə həbs edilərək Bakıya gətirilən separatçı Araik Arutyunyanın vəkilinin kimliyi məlum olub. Sozcu.az Azinforum.az-a istinadən xəbər verir ki, onun hüquqlarını tanınmış vəkil Alov Səfərəliyev müdafiə edəcək. Alov Səfərəliyev faktı təsdiqləyib: “Bu gün Araik Arutyunyanın müdafiəçisi kimi onun dindirilməsində iştirak etdim. Səhhəti və psixoloji durumu yerindədir. Təkcə onu deyə bilərəm ki, onun dedikləri bir çox məsələlərin açılmasına kömək olacaq. Müdafiəmizi Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə, Beynəlxalq konvensiyaların tələblərinə və vəkil etikasına uyğun olaraq quracayıq. Bir sözlə, peşə borcumuzu vicdanla yerinə yetirəcəyik!”

Xəbər verdiyimiz kimi, Qarabağdakı separatçıların keçmiş "rəhbəri" Arayik Arutyunyan Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti tərəfindən saxlanılıb. O, digər separatçılarla birgə Bakıya gətirilib. Sozcu.az xəbər verir ki, Arayik Arutunyan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Gəncə şəhərinin onun əmri ilə vurulduğunu etiraf etmişdi. Oktyabrın 4-də Araik Arutyunyan öz sosial şəbəkə hesabından Gəncə terrorunun məsuliyyətini öz üzərinə götürdüyünü elan edib. Terror aktı nəticəsində 26 dinc sakin qətlə yetirilib, 175 nəfər isə xəsarət alıb.  Faktla bağlı Cinayət Məcəlləsinin müxtəlif maddələri ilə cinayət işi başlanıb və Araik Arutyunyan barəsində axtarış elan edilib. Arayik Arutunyanın barəsində Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 100.1, 100.2 (Təcavüzkar müharibəni planlaşdırma, hazırlama, başlama və ya aparma), 116.0.1, 116.0.6, 116.0.7, 116.0.8-1 (Silahlı münaqişə zamanı beynəlxalq humanitar hüquq normalarını pozma), 117.2 (Silahlı münaqişə zamanı cinayətkar əmr vermə), 120.2.1, 120.2.4, 120.2.12 (Qəsdən adam öldürmə), 186.3 (Əmlakı qəsdən məhv etmə), 214.2.1, 214.2.3 (Terrorçuluq), 218.3 (Cinayətkar birlik (təşkilat) yaratma), 279.3-cü (Qanunvericiliklə nəzərdə tutulmayan silahlı birləşmələri yaratma) maddələri ilə cinayət işi başlanıb və istintaqın aparılması Baş Prokurorluğun İstintaq İdarəsinə tapşırılıb. Cinayət Məcəlləsinə əsasən o, ömürlük həbs edilə bilər.

Ermənistanın Azərbaycana ərazi iddiaları yüz illər əvvəl başlayıb. Tarixi torpaqlarımızda məskunlaşan ermənilər zaman-zaman soydaşlarımızı öz ata-baba yurdlarından sıxışdırıb çıxarmaqla öz mənfur niyyətlərini həyata keçirməyə çalışıblar. Ötən əsrin əvvəllərində qədim Azərbaycan torpaqlarında dövlət qurmağa nail olan ermənilər 20-ci əsrin sonlarında Azərbaycana yeni ərazi iddiaları irəli sürdülər. 35 il ərzində Qarabağı Azərbaycandan qoparmağa çalışan Ermənistan məqsədinə nail ola bilmədi və biabırcasına məğlub oldu. Buna baxmayaraq, Ermənistandakı revanşist qüvvələr daim qisas almaq üçün məqam axtarır və imkan düşən kimi təxribatlar törədirdilər. Öz silahlı qüvvələrini Qarabağdan çıxarmaqdan imtina edən Ermənistan Azərbaycanın suveren ərazisində qanunsuz silahlı dəstələr yerləşdirməklə müharibə ocağını saxlayırdı. Amma Azərbaycanın həyata keçirdiyi antiterror tədbirləri cəmi 23 saat 43 dəqiqə çəkdi və Qarabağdakı qeyri-qanuni silahlı birləşmələr təslim oldu. Bununla da 35 illik münaqişə birdəfəlik həll olundu. Ermənistandakı siyasi qüvvələr isə hələ də bu acı sonluqla barışmaq istəmir. “Qalib xalqın” nümayəndələri yenə ərazi iddialarından əl çəkmirlər. Müxtəlif planlar quran erməni siyasətçilər Qarabağı qaytaracaqlarına ümid edirlər. Sozcu.az xəbər verir ki, Ermənistanda iranşunas tədqiqatçı kimi tanınan, daim Azərbaycana qarşı qarayaxma kampaniyalarının başında dayanan Vardan Voskanyan öz həmvətənlərini soyuqqanlı olmağa və mübarizə əhval-ruhiyyəsini qoruyub-saxlamağa çağırıb. Voskanyan Qarabağın qaytarılması üçün xalqa müraciət də edib: “Əgər biz Qarabağı “ana” Ermənistanın tərkibinə qatmasaq, gələcək nəsillər bizi söyəcək, məzarımızı lənətləyəcək. Sonuncu erməni qalana qədər Qarabağ uğrunda mübarizə aparmalıyıq. Yalnız ondan sonra biz Ermənistanın dövlət qalasının tikintisinə başlamalıyıq, çünki Qarabağla Ermənistanın birləşməsi bizim təhlükəsiz və ləyaqətli yaşamağımızın yeganə təminatçısı olacaq”. Bununla erməni xislətini bir daha nümayiş etdirən erməni “ziyalısı” yenidən öz millətinə ağrı-acı yaşatmaq üçün xalqa çağırış edir. Amma Voskanyan kimi siyasətbazların boş-boş bəyanatlarından yorulan erməni xalqı bir neçə dəfə müharibənin ağrı-acısını dadıb və onların daha belə çağırışların arxasınca getməyə həvəsi qalmayıb.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski bu ölkənin ərazi bütövlüyü uğrunda Rusiya işğalçılarına qarşı döyüşlərdə iştirak edən  azərbaycanlı zabit – kapitan Aslanov Elşad Gülağa oğlunu igidliyinə görə medalla təltif edib. Bu haqda “Basta”ya Müsavat Partiyasından məlumat verilib. Qeyd edək ki, Elşad Aslanov Müsavat başqanının müavini Gülağa Aslanlının oğludur.

Xəbər verildiyi kimi, dünən gecə saatlarından Ermənistanın bir sıra kütləvi informasiya vasitələrində, o cümlədən “@bagramyan26” teleqram-kanalında Qarabağdakı separatçı rejimin 3 keçmiş "prezidenti" (Arayik Arutyunyan, Bako Saakyan və Arkadi Qukasyan) və "hökumət üzvləri"nin guya hansısa yolla Azərbaycan dövlət sərhədini keçə bilməsi və artıq Ermənistanda olması haqda informasiyalar yayılmışdı. Sozcu.az xəbər verir ki, Tert.am saytı səhər saatlarında adları çəkilən separatçı liderlərin Azərbaycan dövlət sərhədini keçə bilməsi və artıq Ermənistanda olması haqda məlumatları təkzib edib. “Tert.am-ın 3 keçmiş prezidentlə bağlı mənbələri onların Ermənistanda olmadığını, lakin təhlükəsizlik baxımından onların yerinin hələlik açıqlanmadığını bildirir”- xəbərdə belə deyilir.

Ermənistan Krımı, Soçini və Armaviri almalıdır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Ermənistan Prezidentinin milli təhlükəsizlik üzrə keçmiş köməkçisi Vladimir Poqosyan deyib. “Əgər sərhədlər yoxdursa, o zaman gəlib Armavir, Soçi və Krımı götürə bilərik. Krımın ümumən 70%-i ermənidir”, - Vladimir Poqosyan “Noyan Tapan TV” Yutub kanalında bildirib.

“Hörmətli həmyerlim Oleq Deripaska artsaxdan olan qaçqınlar üçün qaynar xətt açır”. Moderator.az xəbər verir ki,”İravunk” nəşrinin yaydığı məlumata görə, bu barədə Rusiyanın “RT” telekanalının baş redaktoru, Kremlin işğalçı, irqçi, anti-türk, anti-Azərbaycan siyasətini dəstəkləyən ən həyasız təbliğatçılarından biri Marqarita Simonyan “Facebook” səhifəsində yazıb. “Artsaxda çətin humanitar vəziyyətlə əlaqədar RUSAL işçi qaynar xətti açır.  Şirkət Rusiyadakı sənaye müəssisələrində ixtisaslı köçkünlərin yol xərclərini ödəməyə, onların adaptasiyası və işlə təmin olunmasına dəstək verməyə hazırdır”, - “Armenian Nation” qəzetinin redaktoru əlavə edib.  Qeyd edək ki, Deripaska rusiyalı sahibkar, milyarder, Rusiyanın “Rusal” alüminium şirkətinin rəhbəridir”-xəbərdə belə deyilir. Zəruri arayış və şərh: Rusiya diktatoru V.Putinin yaxın dostlarından və pul “yuyan”larından("FT"-2020) biri kimi tanınan “UC Rusal”-ın təsisçisi və səhmdarı milyarder Oleq Deripaska, son məlumatlara görə, "Forbes" reytinqində rusiyalı milyarderlər arasında 50-ci yerdədir. Biznesmenin sərvəti 2,5 milyard dollar məbləğində qiymətləndirilib... Deripaska 2018-ci ilin aprelindən Putinin layihələrinin maliyyələşdirilməsinə görə ABŞ sanksiyaları, 2022-ci ildən isə Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi ilə əlaqədar Avropa İttifaqı, Böyük Britaniya və bir sıra digər ölkələrin sanksiyaları altındadır... Düzdü, o, Ukraynaya təcavüzün əleyhinə çıxış edib və hazırda xaricdə yaşayır... Onu da xatırladaq ki, Putinin pullarını “yuyan” digər dostu, erməni milyarder Ruben Vardanyan Azərbaycan torpağında erməni separatçılığı və terrorçuluğuna maliyyə və ictimai-siyasi, ideoloji dəstək verməsi səbəbindən artıq Bakıda zindandadır...

“Artsaxın keçmiş xarici işlər naziri David Babayanın Şuşaya təslim olmaq üçün gedəcəyini yazdığı postundan 24 saat keçib, amma harada olduğu hələ də məlum deyil. Sonuncunun postu haqda bilənlər çaşqınlıq içindədir: “Davit Babayan təslim olacaq tip deyildi” və başqa versiyaları müzakirə edirlər”. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu “İravunk” nəşri yazır. “Digər tərəfdən, qəribədir ki, indiyədək Azərbaycan mətubuatı susur və Babayanın Azərbaycana təslim olmasını təsdiqləyən heç nə yazmır. Amma Ruben Vardanyan məsələsində dərhal məlumat verildi. İndi isə sual yaranır: Davit Babayan haradadır və ona nə olub?”- deyə nəşr sual edir. Xatırladaq ki, dünən Azərbaycanın “qara siyahı”sında olan  həm də qondarma rejimin “prezidenti”nin eks-müşaviri David Babayan Xankəndindən Şuşaya getmək qərarını açıqlayıb. O, bu barədə "Facebook" səhifəsində yazıb. "Qərarım ilk növbədə yaxınlarıma böyük ağrı verəcək, amma əminəm ki, onlar başa düşəcəklər. Hamınız bilirsiniz ki, mən Azərbaycanın qara siyahısına düşmüşəm və Azərbaycan tərəfi müvafiq araşdırmalar üçün Bakıya gəlməyimi tələb edib", - deyə Babayan qeyd edib.

Qarabağdakı separatçı rejimin özünü rəsmi olaraq buraxmasından sonra müzakirə olunan məsələlərdən biri də “prosesin niyə 2024-cü ilin 1 yanvar tarixinə” qədər davam etməsi, yaxud “niyə indi tam ləğv edilməməsi” ilə bağlıdır. Sozcu.az Publika.az-a istinadən xəbər verir ki, bu məsələlər həm Ermənistanda, həm Azərbaycanda müzakirə olunur. Ermənistanda müxtəlif iddialar irəli sürülür. İddia olunur ki, Paşinyan hakimiyyəti separatçılardan belə istəyib və 1 yanvarı - Yeni il bayramını ermənilər üçün “yasa” çevirməyi planlaşdırırlar. Azərbaycanda isə belə iddialar irəli sürülür ki, qarşıdakı 3 ay ərzində vəziyyət dəyişə və separatçılar yenidən dirçələ bilərlər. 3 aylıq vaxt məsələsi də Rusiyanın planıdır. Bu iddiaların inandırıcılığı yoxdur. Təbii ki, Ermənistanda kimlərin hansı iddia irəli sürdüyü, nələr uydurduğu bizim üçün maraqlı deyil. Azərbaycanda irəli sürülən iddialar isə reallığa uyğun gəlmir və mövcud reallıqları nəzərə alnmadan irəli sürülən iddialar absurd görünür. Birincisi, qarşıdakı üç ay ərzində Qarabağda separatçıların dirçəlməsi üçün hərbi, siyasi, iqtisadi imkanları praktiki olaraq yoxdur; İkincisi, nəinki Rusiya, istənilən güc bu vəziyyəti dəyişdirə bilməz. Özünü buraxan separatçılara 3 ay – 1 yanvar 2024-cü il tarixinə qədər vaxtın verilməsinin yeganə səbəbi təhvil-təslim prosesinin həyata keçirilməsidir. Azərbaycan bunu 24 saat ərzində də edə bilər, lakin belə bir addım erməni əhalisinin reinteqrasiyası prosesində problemlər yarada bilər, o baxımdan, Xankəndində mərkəzi hakimiyyətin bərpası mərhələ-mərhələ həyata keçiriləcək. Və bayrağımızın ən gec 3 ay sonra Xankəndində dalğlanacağı şübhəsizdir.