Gündəm

Ukrayna müharibənin 630-cu günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 314 290 hərbçi, 5377 ədəd tank, 10104 ədəd zirehli döyüş maşını, 7647 ədəd artilleriya sistemi, 884 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 582 hava hücumundan müdafiə sistemi, 323 ədəd hərbi təyyarə, 324 ədəd helikopter, 10 020 ədəd avtomobil texnikası, 5675 ədəd PUA, 1562 qanadlı raket, 22 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 1083 xüsusi avadanlıq itirib.

"40 yaşında özünü ana kimi gerçəkləşdirə bilməyən qadın ev ocağının nə demək olduğunu bilmir..." Rusiyada qızlara ali təhsil almaqdansa, uşaq doğmağa çağırış edilib Çelyabinsk vilayətindən olan senator Marqarita Pavlova gənc qızlara ali təhsildən doğuşa yönəlməyə çağırış edib.  Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə o, "Tsarqrad" telekanalına müsahibəsində bəyan edib. Məlumatı "gazeta.ru" nəşri yayıb. "Qızları ali təhsil almağa yönləndirməkdən əl çəkmək lazımdır. Ali təhsil alan, sonradan mahiyyətcə heç bir şeyə gətirib çıxarmayan gənclər yetişdirməkdən əl çəkilməlidir. Onlar ya başqa ixtisaslar üzrə, ya da başqa bir sahədə işləməyə başlayır, sonra da özünə yer tapmaq üçün uzun illər lazım olur, nəticədə uşaq doğmaq funksiyası nəzərdən qaçırılır", - Pavlova deyib. Onun fikrincə, hansısa "mifik inkişaf" dalınca qaçmaq deyil, ərslərin dərinliyinə nüfuz etmək lazımdır, çünki bəzən inkişaf "deqradasiyaya bərabərdir". "Son 100 ildə inqilab səbənindən qadınlar işləmək imkanı qazanıb və az doğmağa başlayıb", - senator deyib və əlavə edib ki, zərif cinsin nümayəndələri öz üzərinə kişilərin funksiyasını götürüb, kişilər onlara qadın kimi baxmır. Bundan başqa, Pavlova qeyd edib ki, hazırda valideynlər qızlarını əvvəlcə təhsil almağa, karyera qurmağa, mənzil almağa, sonra isə ərə gedib uşaq doğmağa yönləndirir. Nəticədə 40 yaşında özünü ana kimi gerçəkləşdirə biməyən qadın "ev ocağının nə demək olduğunu  bilmir". Senator əmindir ki, bu dəyərlər sistemini dəyişmək lazımdır. "Bizi yanlış yola çəkməyə çox cəhdlər edilir, guya, demoqrafiyanı iqtisadi tədbirlərin köməyilə qaldırmaq olar, bunun üçün ailələrə daha çox müavinət, mənzil, maşın vermək təklif edilir. Bizə deyirlər ki, bu amillər olmasa, gənclər uşaq doğmaq qərarına gəlməyəcək. Bu, tamamilə yanlış yoldur və Ərəb Əmirliklərinin təcrübəsi bunu sübut edir. Orada ailəyə hər cür dəstək göstərilir, lakin bu zaman doğuş əmsalı artmır", - Pavlova deyib. Qızları "ali təhsil almağa yönləndirməkdən əl çəkmək lazımdır", çünki onlar doğmağı unudur", - senator bəyan edib. Onun "zamanı geriyə döndərməkdə" ittiham olunmasından çəkinib-çəkinməməsi barədə suala cavabında senator deyib: "Burada qorxulu nə var ki?". Məmur qadının özü 21 yaşında "sosial-mədəni sahədə sosial-psixoloq" ixtisası üzrə ali təhsil alıb.  Gələcək senator ərə gedib və ali məktəbi bitirdikdən dörd il sonra qızını dünyaya gətirib. Bu zaman o, Çelyabinsk vilayətinin sabiq qubernatoru Mixail Yuryeviçin ailəsinə məxsus telekanalda işləyib.moderator)

Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan KTMT-nin noyabrın 23-də Minskdə keçiriləcək sammitinə getməyəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, Paşinyan bu barədə Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko ilə telefon danışığı zamanı deyib. “Paşinyan görüşdə iştirak edə bilməyəcəyini deyib və KTMT tərəfdaşlarının bu qərara anlayışla yanaşacağına ümid etdiyini bildirib”, - baş nazirin mətbuat katibi Nazeli Baqdasaryan qeyd edib.

“HƏMAS Qəzzaya nəzarəti itirib”. Sozcu.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə İsrailin müdafiə naziri Yoav Qalant bildirib. “Terrorçular cənuba qaçır. Mülki şəxslər HƏMAS bazalarını talayırlar. İsrail qoşunları planlara uyğun olaraq irəliləyir və tapşırıqları dəqiq şəkildə yerinə yetirir”, – deyə Qalant qeyd edib.

Ermənistan Qarabağda Azərbaycan ordusu tərəfindən saxlanılan terrorçu muzdlular üçün hərəkətə keçməyə hazırlaşır. Sozcu.az Globalinfo.az-a istinadən xəbər verir ki, 44 günlük müharibədə ölkəmizə qarşı terror törədən, daha sonra saxlanılan iki Livan vətəndaşı erməni üçün diaspora müraciət edilib. Livan erməniləri Maral Nacaryan və Vigen Euljekyanın 2020-ci ildə döyüşlər zamanı Laçında ələ keçirildiyi bildirilir. V.Euljekyanın həyat yoldaşı ərinin “azadlığı” üçün müəyyən addımlar atıldığını, lakin təfərrüatları açıqlamayacağını deyib. İddia edilir ki, bu iki erməni müharibədən bir müddət öncə Livandan Şuşaya köçüb və burada çalışmağa başlayıb. Qısa müddət sonra isə separatçılar tərəfdən döyüşlərə qatılıb. Qeyd edək ki, bu, ermənilərin Qarabağın işğalda olduğu müddətdə buraya qanunsuz köç həyata keçirməsi və 44 günlük müharibədə muzdlu döyüşçülərdən istifadə etməsinin növbəti sübutudur.

Oktyabrın 7-də kütləvi qətllər törədən terrorçulara etiraz əlaməti olaraq Təl-Əvivin tarixi Dizenqof meydanında dar ağacı quraşdırılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Segodnya v İsraile”("Bu gün İsraildə") telegram-kanalı məlumat yayıb. Aksiyanın təşəbbüskarı həbs olunan terrorçuları ölüm cəzasına məhkum edən “Vətəndaş cəbhəsi” (“Həzit əzrahit”) təşkilatı olub. Təşkilatçılar bildiriblər ki, onlar bu dar ağacını əvvəllər onlara bu cür məzmunlu mitinq keçirməyi qadağan edən Təl-Əviv bələdiyyəsinin razılığı olmadan quraşdırıblar. Obyektin özü iki "mələk" qanadı arasında xaç olan dar ağacıdır və üzərində həmin gün ölən İsrail vətəndaşlarının qurbanları təsvir edilib. Postament üzərində bəyanat tərtib edilib: “Oktyabr qırğınının terrorçuları dar ağacında məsuliyyətə cəlb edilməlidir”.

"Qarabağ xalqı"nın (? - red.) hüquqlarının qorunması vacibdir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sübhani “SivilNet”ə müsahibəsində deyib. “Biz beynəlxalq hüquqa və BMT normalarına uyğun olaraq Ermənistan və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyırıq, lakin bu o demək deyil ki, oradakı insanların hüquqları pozulmalıdır. Hesab edirik ki, Qarabağ xalqının (? – red.), Qarabağ xalqının hər bir nümayəndəsinin hüquqları təmin edilməlidir, onların öz hüquqlarını reallaşdırmaq imkanı olmalıdır. Bu, heç kimin, o cümlədən Azərbaycanın gözardı edə bilməyəcəyi reallıqdır. Qarabağ böhranı başlayanda və qarabağlılar Ermənistana gələndə bir qrup qaçqın Qafana yerləşmişdi, mən gedib onlardan niyə ərazini tərk etdiklərini soruşdum, dedilər ki, həyatları təhlükədə idi. Başqalarını öz vətəndaşı adlandıran ölkə şərait yaratmalıdır ki, bu insanlar özlərini təhlükəsiz hiss etsinlər, bu ərazini, bu torpağı tərk etməsinlər. Biz “Qarabağ xalqı”nın qanuni və legitim hüquqlarının təmin olunmasının tərəfdarıyıq”, - Sübhani bildirib. Sübhani Ermənistandan keçən yol haqqında “dəhliz” sözünün işlənməsi haqda qeyd edib ki, bu sözün arxasında onların (Azərbaycanın – red.) gizli fikri var: “Biz Ermənistanın müstəqilliyini, ərazi bütövlüyünü və suverenliyini dəstəkləyirik və onun beynəlxalq sərhədlərini pozan hər şeyə qarşıyıq. Dəhlizə gəlincə, qeyd etməliyəm ki, beynəlxalq terminologiyada bu, əlaqə marşrutu deməkdir, lakin Ermənistanla bağlı olanda xüsusi hüquqi məna kəsb edir. Bu sözü təkrar edənlər xüsusi mənada işlədirlər və fikirlərini öz bəyanatlarının arxasında gizlədirlər”. Səfir vurğulayıb ki, İran nəqliyyat əlaqələrinin bərpasının əleyhinə deyil, lakin Ermənistanın nəzarətindən kənarda yolların mövcudluğunu qəbuledilməz hesab edir: “Biz Ermənistanın suverenliyindən kənara çıxan və Ermənistanın müstəqilliyini şübhə altına alan o rabitə və kanalların əleyhinəyik. Bizim nöqteyi-nəzərimizdən Ermənistanın nəzarəti və suverenliyi altında olmayan yol qəbuledilməzdir”. Qeyd edək ki, məkrli surətdə erməni əhalini “Qarabağ xalqı” adlandıran və onların guya həyatlarına təhlükə olduğu üçün Qarabağdan getdiyini deməklə, təxribat törədən, Zəngəzur dəhlizinin məntiqini təhrif edən Sübhaninin açıqlamalarına Azərbaycan XİN artıq cavab verib və İranın buna reaksiyasını gözlədiyi vurğulanıb.

“Səfərbər edilmiş Rusiya qoşunlarının bir qrup əsgəri işğal olunmuş Krım yarımadasında öz alayının komandir müavinini döyərək öldürüb və hadisə yerindən qaçıb”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna kəşfiyyatı xarici mediaya məlumat ötürüb. Həmin məlumatda qeyd edilir ki, Rusiyanın cənub hərbi dairəsinin səkkizinci ordusuna daxil olan 20-ci motoatıcı diviziyasının əsgərləri noyabrın 1-də polkovnik Musurbekova ağır bədən xəsarətləri yetiriblər. Həmin gün hücumu törətməkdə şübhəli bilinən hərbçilər geyimlərini atıb mülki şəxs qismində qaçıblar. Onlar Simferopol rayonundakı bazanı tərk edərək, Rusiyanın qonşu Krasnodar vilayətinə qaçıblar. Ukrayna kəşfiyyatı bildirib ki, döyüləndən 6 gün sonra polkovnik Musurbekov Simferopoldakı xəstəxanada aldığı xəsarətlərdən dünyasını dəyişib. Ukrayna Baş Qərargahı bildirib ki, Ukraynadakı müharibəni tərk edən Rusiya hərbçilərinin sayı artır. Aşağı əhval-ruhiyyə, zəif təchizat və təlim, eləcə də Vladimir Putinin komandanlıqla bağlı problemlərə genişmiqyaslı müdaxiləsi başlayandan bəri çoxsaylı belə məlumatlar var. Belə ki, bu ilin avqustunda Ukraynanın işğal olunmuş Xerson vilayətindəki bir qrup rus əsgəri Rusiya Əsgər Anaları Komitəsinə videomüraciət yayıb və orada onların əhval-ruhiyyəsini “döşəmə səviyyəsindən aşağı” kimi təsvir ediblər. Ukraynanın “RBC Ukraine” nəşri son aylarda rus qoşunlarının fərarilik hallarının artdığını vurğulayıb. Məsələn, bu il mayın 25-də Ukraynanın şərqindəki Luqansk vilayətinin Svatove yaxınlığında səfərbər edilmiş 20-yə yaxın rus əsgər yük maşınını oğurlayaraq qaçıb. İyunun 9-da eyni bölgənin işğal altında olan Arapivka şəhərində 90-na yaxın rus əsgəri də fərarilik edib. Donetsk vilayətinin Rusiyanın işğalı altında olan Soledar şəhərindəki hərbi hissədən də keçmiş məhbus olan 7 silahlı əsgər qaçıb. Onlardan üçü daha sonra saxlanılıb. Ukrayna mətbuatı cümə günü 76-cı Qvardiya Hava Hücum Diviziyasının hücum briqadasından olduqlarını bildirən iki nəfərin Ukraynanın Zaporojye vilayətinin Berdyansk şəhərində bir komandirin onu təhqir etdiyi üçün tabeliyində olan şəxsi güllələyərək öldürdüyünü də bildirib. Qeyd edək ki, Almaniyanın “Deutsche Welle” agentliyi belə bir xəbər yaymışdı ki, fərarilərin çoxu postsovet ölkələrinə – Ermənistana və ya Qazaxıstana gedib.konkret)

“Əgər Qəzzada bir uşağı öldürürsünüzsə, bir israillini öldürəcək ən azı bir neçə HƏMAS üzvü yaratmış olursunuz”. Bu barədə “SpeysX” şirkətinin qurucusu İlon Mask deyib. “Əsas problem öldürülən hər HƏMAS üzvünün yerinə neçə yeni üzvün meydana çıxmasıdır. Əgər öldürdüyünüzdən daha çoxunu yaradırsınızsa, demək ki, uğursuzsunuz”, - deyə Mask bildirib. (Axar.az)

“Bazara müdaxilə etmək doğru deyil. Əksinə, hökumət çalışmalıdır ki, ölkədə ərzaq bolluğu yaransın, daha ucuz məhsul istehsal olunsun və digər qonşu ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda ətin qiyməti əhali üçün əlçatan və münasib olsun”. Bu sözləri Yenisabah.az-ala söhbətində kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmov deyib. O, ətin qiymətinin 1-2 AZN aşağı salınması bağlı yayılan xəbərlərdən sonra paytaxtın ət bazarlarındakı hazırkı vəziyyəti şərh edib. Xatırladaq ki, hazırda qiymət azalması deyiləndən daha azdır və bir çox ət dükanlarında ətin kilosu 14 manata müştərilərə təklif olunur. Bildirək ki, əvvəllər bu qiymət 14 manat 50 qəpik civarında qərarlaşmışdı. Öz növbəsində, V. Məhərrəmov qeyd edib ki, aparılan araşdırmalar onu göstərir ki, əksər ölkələr illik adambaşına beynəlxalq normaya uyğun ət istehsal edir: “Ona görə də bu ölkələrdə ətin qiyməti Azərbaycanla müqayisədə 2 dəfə ucuzdur. Məsələn, Rusiya, Qazaxıstan və digər ölkələri buna misal göstərmək olar. Hətta Gürcüstanda belə ətin qiyməti Azərbaycana nisbətən xeyli aşağıdır. Əsas odur ki, ölkədə normaya uyğun məhsul istehsal olunsun. Belə olan zaman qiymətlər uyğun olacaq”. “O ki qaldı hansısa ticarət obyektlərində ətin qiymətinin 50 qəpik-1 manat düşməsinə, bu, normal haldır. Çünki hər bir ticarət obyektinin özünün xərcləri var. İkincisi isə ümumiyyətlə, bazar iqtisadiyyatında yuxarıdan göstəriş verib qiymətləri inzibati qaydada aşağı salmaq düzgün deyil. Burada hökumətin işi ondan ibarət olmalıdır ki, o, monopoliyanı aradan götürsün. Əgər istehsalı lazımi səviyyəyə qaldıra, o cümlədən normaya uyğun olaraq ölkə əhalisinin ətlə təminatını təşkil edə bilmiriksə, deməli, bazardan monopoliya götürülməlidir. Monopoliya ümumiyyətlə, aradan qaldırılmalıdır”, – mütəxəssis əlavə edib. Ekspert nümunə olaraq onu da vurğulayıb ki, azərbaycanlılar il ərzində 40 kiloqram ət istehlak edir:  “Bizdə idxalda monopoliya mövcuddur, indi də kəsimi ələ alıblar. Əgər əvvəllər hər bir qəssab kəsimi özü həyata keçirirdisə, indi bu, mərkəzləşib. Hətta rayonlarda da bu tendensiya özünü büruzə verir. Bu da ətin hər kiloqramına təxminən 1 manat əlavə edir”. “Hökumət bu kimi süni baryerlər yaratmaq özü qiymət artımında bir vasitəçiyə çevrilib. İndi isə qiymətin aşağı salınması ilə bağlı elan edirlər. Yaxşı, bəs aşağı nə qədər salınmalıdır? Bu barədə hökumət bir qiymət deyə bilmir. Məsələn, 1 manat, yaxud manat yarım aşağı salınsın – bu, yoxdur. Ola bilər ki, hökumət kimlərəsə tapşırıq verir ki, bu şəxslər də qəssablara və ət satışı ilə bağlı sahibkarla tapşırıq versin ki, qiymətlər düşsün. Amma hər sahibkar bu məsələdə öz xərcinə uyğun yanaşır və qiyməti ona uyğun elan edir”, – müsahibimiz fikirlərini tamamlayıb.

İsrail hazırda təkcə HƏMAS hərəkatı yox, bütün Fələstin xalqına qarşı müharibə aparır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Fələstin Baş naziri Məhəmməd Ştaye deyib. “Heç birimiz bu və ya digər tərəfdən dinc əhalinin öldürülməsini dəstəkləmirik. Halbuki İsrailin indi etdiyi HƏMAS-a qarşı yox, bütün Fələstin xalqına qarşı müharibədir”, - Ştaye bildirib. Ştayenin sözlərinə görə, İordan çayının qərb sahilində bu il azı 350, oktyabrın 7-dən isə 147 nəfər ölüb: “Üstəlik, israilli nazirlərdən biri məskunlaşanlara silah paylanması əmrini verib. Bu, fələstinlilərin öldürülməsinə icazə verilməsi deyilsə, bəs nədir? İndi bizim həqiqətən ehtiyacımız olan şey müharibənin dayandırılmasıdır. Çünki humanitar yardımın ehtiyacı olanlara çatdırılması üçün bu lazımdır”.

Ermənistan hökuməti bu yaxınlarda “Dünyanın kəsişməsi” layihəsini elan edib. Onun əsasında regional kommunikasiyaların açılacağı təqdirdə Ermənistanın öz ərazisində dövlət qurumları vasitəsilə sərhəd və gömrük nəzarətini həyata keçirməsi dayanır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibinin Rusiya XİN-in rəsmi nümayəndəsinin bəyanatı ilə bağlı şərhində deyilir. “Bundan əlavə, bu yaxınlarda Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətində xüsusi şöbə yaradılıb, onun vəzifəsi regional kommunikasiyaların açılacağı təqdirdə bu rabitələrin, eləcə də malların, yüklərin, nəqliyyat vasitələri və onların vasitəsilə daşınan insanların təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Ermənistan Respublikası heç vaxt heç bir sənəddə öz suverenliyinə hər hansı məhdudiyyətlə razılaşmayıb və onun suveren ərazisinin heç bir hissəsində üçüncü ölkənin nəzarəti bərqərar oluna bilməz”, - bəyanatda bildirilib. Xatırladaq ki, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova bugünkü açıqlamasında Azərbaycanın qərb rayonları ilə Naxçıvan arasında nəqliyyat kommunikasiyalarına nəzarəti Rusiya FTX-nin həyata keçirməsinin qəbul edildiyini bildirib. Zaxarova bu sözlərində 10 noyabr 2020-ci il bəyanatının 9-cu bəndinə əsaslanıb.