Dünya

ABŞ prezidenti Donald Tramp Moskvanın Ukraynada müharibənin dayandırılması ilə bağlı danışıqlardan imtina edəcəyi təqdirdə Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiq olunacağınə “çox böyük ehtimal” adlandırıb. Sozcu.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, Tramp bu barədə Ağ Evdə jurnalistlərlə söhbəti zamanı bildirib. Onun sözlərinə görə, o, tezliklə Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə danışmağı gözləyir və Rusiya tərəfi istədiyi zaman Putinlə görüşməyə hazırdır. Tramp Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskinin sülh istədiyini xatırladıb, lakin “tanqoya iki insanın lazım olduğunu” vurğulayıb. “Görəcəyik nə olacaq” deyən Tramp Putinin “ağıllı” olduğunu düşündüyünü bildirib. Eyni zamanda ABŞ prezidenti Ukraynaya hərbi yardımı davam etdirəcəyini də istisna etməyib. "Biz bu məsələni araşdırırıq", - o deyib. Tramp həmçinin bildirib ki, Çin prezidenti Si Cinpinlə bu yaxınlarda söhbəti zamanı onu Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayandırılmasına kömək etməyə çağırıb. “Mən dedim ki, bu işi həll etməlisiniz. Çünki Çin lideri bu istiqamətdə çox iş görməyib. "Onun da bizim kimi çox gücü var",- deyə Tramp vurğulayıb. Bloomberg mənbələrinin məlumatına görə, ABŞ prezidentinin müşavirləri Rusiya və Ukrayna arasında sülh sazişinin əldə olunmasına kömək etmək məqsədi daşıyan yeni sanksiya strategiyası hazırlayırlar. İki əsas yanaşma nəzərdən keçirilir. Əgər bu, sülhün əldə olunmasına kömək etsə və Ağ Ev döyüşlərin tezliklə sona çatacağını görsə, məhdudlaşdırılmış Rusiya neft istehsalçılarına qarşı sanksiyalar yumşaldılacaq. İkinci variant Moskvanı müharibəni dayandırmağa inandırmaq üçün sanksiyaların sərtləşdirilməsini nəzərdə tutur. Bloomberg-in qeyd etdiyi kimi, Rusiyaya qarşı sərt siyasət neft ticarətində, o cümlədən Avropa gəmiçilik şirkətlərinə və Asiya alıcılarına, o cümlədən Çin və Hindistandakı iri şirkətlərə qarşı ikinci dərəcəli sanksiyaların daha aktiv istifadəsini əhatə edə bilər. Digər mümkün yanaşma Danimarka və Türkiyə boğazlarından Rusiya neftini daşıyan tankerlərə qarşı daha aqressiv addımların atılmasıdır. Kreml Trampın dövründə sanksiyaların sərtləşdirilməsinə təəccüblənməyəcəyini bildirib. “Amerika administrasiyasının dialoq üçün müəyyən siyasi iradə bəyan etməsinə baxmayaraq, bu baxımdan xarakterini ciddi şəkildə dəyişməyəcəyi heç kimə sirr deyil ki, burada həddindən artıq gözləntilərə qapılmağa ehtiyac yoxdur”, - Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov deyib.

İsrail Ordusunun Baş Qərargah rəisi general-leytenant Herzi Halevi istefa ərizəsi verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə TASS məlumat yayıb. "Bu gün İsrailin müdafiə naziri İsrael Katza bildirdim ki, İsrail Müdafiə Qüvvələrinin oktyabrın 7-də üzləşdiyi uğursuzluğa görə məsuliyyəti qəbul etdiyim üçün və İsrail Müdafiə Qüvvələrinin əhəmiyyətli nailiyyətlər əldə etdiyi və Qəzza zolağında olan girovlarımızın azad edilməsi haqqında sazişin həyata keçirilməsi prosesində olduğu bir vaxtda 6 mart 2025-ci il tarixində vəzifəmdən getməyimə icazə verməyinizi xahiş edirəm", - Halevinin bəyanatında deyilir.

Vladimir Putin Ukraynada hərbi əməliyyatlara son qoymaq üçün razılığa gəlməkdən imtina etməklə Rusiyanı məhv edir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ABŞ Prezidenti Donald Tramp deyib. “O, razılaşmalıdır. Hesab edirəm ki, o, sövdələşməyə getməməklə Rusiyanı məhv edir. Rusiyanın böyük problemləri olacaq. Əksəriyyət müharibənin bir həftəyə bitəcəyini düşünürdü, amma indi üç ildir ki, davam edir”, - Tramp bildirib.

Son iki həftə ərzində Gürcüstanda bir neçə nəfər donuz qripi səbəbindən dünyasını dəyişib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "Rustavi 2" telekanalı məlumat yayıb. Məlumata görə, H1N1 virusunun fəsadları fonunda xəstələrdə müşahidə olunan yan xəstəliklər ölümə səbəb olub. Bildirilib ki, dünyasını dəyişənlərdən heç biri peyvənd olunmayıb. Həkimlər virusun yanvar ayının sonuna doğru daha geniş yayılacağını gözləyirlər.

Ukrayna Müdafiə Qüvvələri bir neçə yaşayış məntəqəsində öz mövqelərini bərpa edib. Sozcu.az "UNİAN"-a istinadla xəbər verir ki, bu barədə "DeepState" monitorinq layihəsi məlumat yayıb. Xüsusilə, söhbət Rusiya Federasiyasının Kursk vilayətindəki Maxnovka və Donetsk vilayətindəki Zelenovkadan gedir. Bu arada, işğalçılar Ternı, Dvureçnaya, Kolodyazı və Slavyanka yaxınlığında irəliləməyə nail olublar. Eyni zamanda yanvarın 19-dan 20-ə keçən gecə Ukrayna PUA-ları  Rusiyanın Kazan şəhəri yaxınlığındakı hərbi aerodrom  və aviasiya zavoduna, həmçinin Ryazan vilayətindəki hərbi aerodroma sarsıdıcı zərbələr endirib...

Ukrayna döyüşçüləri cəbhənin Liman istiqamətində uğurlu əks-hücuma keçiblər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukraynanın Xortitsa əməliyyat-strateji qrupunun nümayəndəsi Viktor Trequbov məlumat yayıb. O bildirib ki, Ukrayna ordusu ruslara həm canlı qüvvə və texnika itikisi yaşadır, həm də ələ keçirilən Ukrayna əraziləri geri alınır. Trequbov digər detalları açıqlamayıb, yalnız Ukrayna qüvvələrinin aktiv müdafiədə olduğunu təsdiqləyib.

Qəzza zolağında atəşkəs yanvarın 19-da yerli vaxtla saat 8:30-da qüvvəyə minəcək. Sozcu.az-ın məlumatına görə, İsrail Baş Nazirinin ofisinin müşaviri Dmitri Gendelman bildirib ki, İsrail Müdafiə Qüvvələri girovların qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı həyata keçirməyə hazırlaşır. “İsrail ordusu qüvvələri sazişdə təsdiq edilmiş əməliyyat planına uyğun fəaliyyət göstərəcək. İsrail HƏMAS terror təşkilatı tərəfindən əsirlikdən geri qaytarılan azad edilmiş girovları qəbul etməyə hazırlaşır”, - deyə məlumatda bildirilir. Qeyd edək ki, yanvarın 17-də İsrail və HƏMAS ABŞ və Qətərin köməyi ilə girovların azad edilməsi ilə bağlı saziş imzalayıb.

Ləğv olunmuş qondarma rejimin sabiq “müdafiə naziri” general-leytenant Cəlal Arutyunyanın yanvarın 15-də Sünik vilayətində (Zəngəzur - red.) keçirilən məhkəmə prosesinin detalları məlum olub. Sozcu.az Globalinfo.az-a istinadla xəbər verir ki, Arutyunyanın vəkili Liparit Simonyanın proseslə bağlı “Azadlıq” radiosunun Ermənistan bürosuna müsahibəsi ictimaiyyətin diqqətini çəkib. Simonyan erməni generalın müharibə zamanı hərbi vəziyyətə nəzarətdə səhlənkarlığa yol vermək və faciəyə səbəb olmaqda ittiham edildiyini bildirib. Vəkilin sözlərinə görə, məhkəmə Cəlal Arutyunyanı 44 günlük müharibə zamanı – oktyabrın 12-də Füzuli rayonunun Cuvarlı yaşayış məntəqəsi yaxınlığında, Xocavəndin “Sor” hərbi hissəsinin 20 əsgərinin ölümündə təqsirli bilib. “Diviziya cəbhədə olduğu zaman general kənardan qoşunun gəldiyini görüb. Əsgərlər bunun Ermənistan ordusunun hərbçiləri olub-olmadığını soruşublar. General Arutyunyan onların 100 faiz erməni əsgərlər olduğunu deyib və bundan əmin olduğunu bildirib, atəş açmamaq əmri verib. Lakin gələnlər Azərbaycan ordusunun hərbçiləri olub, nəticədə 20 erməni əsgər mühasirəyə alınıb. Say və güc üstünlüyünün Azərbaycan əsgərlərində olması səbəbindən erməni əsgərlərin hamısı döyüşdə ölüb”, – vəkil bildirib. C.Arutyunyanı 5 ildən 10 ilə qədər həbs gözləyir.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) parlament qrupu ilə görüşündə çıxış edib. Sozcu.az xəbər verir ki, Ərdoğan Suriyadakı vəziyyətə xüsusi diqqət yetirməklə yanaşı, dekabrın 8-də Suriya hökumətinin gedişi ilə bağlı bəzi hadisələrə də toxunub. Türkiyə prezidenti Suriyanın keçmiş lideri Bəşər Əsədin yürütdüyü siyasətdən danışıb, onu ölkənin daxili problemlərini zorakılıq, qan tökmək, təzyiq yolu ilə həll etməkdə suçlayıb. Ərdoğanın sözlərinə görə, Əsədlə onun arasında keçirilən görüşlərdə Suriyanın keçmiş prezidenti heç vaxt reallığa çevrilməyən islahatların həyata keçirilməsindən danışıb. “Onunla keçirdiyimiz bütün görüşlərdə Əsəd bizə islahatlar vəd etdi, lakin heç vaxt sözünün üstündə durmadı”, - o əlavə edib. Bundan başqa, o, Suriyadakı mövcud vəziyyətə toxunaraq, terrorçu “Suriya Kürd Özünümüdafiə Qüvvələri”ni (YPG) Suriyanın ən böyük problemi adlandırıb. Ərdoğan daha əvvəl Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidanın səsləndirdiyi oxşar cümləni təkrarlayaraq, YPG-nin dağılmayacağı təqdirdə Suriyada əməliyyata başlayacaqlarını bildirib. “Suriyanın təbii sərvətlərini ələ keçirən YPG terror təşkilatı dağılıb silahlarını yerə qoymasa, acı taleyindən xilas ola bilməyəcək”. “Suriyalı qardaşlarımızla birlikdə həm İŞİD və YPG, həm də digər terror təşkilatlarını ən qısa zamanda məğlub edəcəyik", - Ərdoğan xəbərdarlıq edib.

Ukrayna müharibənin 1058-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 814 150 hərbçi, 9 791 ədəd tank, 20 368 ədəd zirehli döyüş maşını, 22 015 ədəd artilleriya sistemi, 1 262 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 1046 hava hücumundan müdafiə sistemi, 369 ədəd hərbi təyyarə, 331 ədəd helikopter, 34 132 ədəd avtomobil texnikası, 22 503 ədəd PUA, 3049 qanadlı raket, 28 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 3 697 xüsusi avadanlıq itirib.

Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin sədri Nəvaf Salam yanvarın 14-də istefa verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə məhkəmənin mətbuat xidməti məlumat yayıb. Onun məhkəmənin üzvü və sədri kimi səlahiyyət müddəti 2027-ci il fevralın 5-də başa çatırdı. Qeyd edək ki, ötən gün Livan Prezidenti Cozef Aun Nəvaf Salamı ölkənin Baş naziri təyin edib və ona yeni hökuməti formalaşdırmağı tapşırıb. Salam parlamentin 128 üzvündən 85-nin dəstəyini qazanıb.

İran hazırda 1979-cu ildən bəri ən zəif durumdadır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Ağ Evin milli təhlükəsizlik müşaviri Ceyk Sallivan deyib. "İran hazırda 1979-cu ildən bəri ən zəif vəziyyətdədir. Suriyada da Əsəd rejimi süqut etdi. İndi Amerikanın yeni administrasiyası üçün böyük fürsət yaranıb", - deyə o bildirib.