Yol-nəqliyyat hadisəsi ilə əlaqədar TƏBİB-in tabeliyindəki Abşeron Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təcili tibbi yardım briqadaları dərhal əraziyə cəlb edilib. Bu barədə Sozcu.az-a TƏBİB-dən verilib. Mehriban Zəki Sumqayıt Tibb Mərkəzinin nəzdində olan Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasına təxliyə olunub. Ona zəruri tibbi xidmətlər göstərilib, hazırda Reanimasiya şöbəsində müalicəsi davam etdirilir. Vəziyyəti orta ağır olaraq qiymətləndirilir. Hadisə nəticəsində xəsarət alan Dilarə Əliyevaya yerində ilkin tibbi yardım göstərilib, hazırda Sumqayıt Tibb Mərkəzinin nəzdində olan Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasına təxliyə edilir. Qeyd edək ki, qəza nəticəsində prodüsser, rejissor Oqtay Əliyev dünyasını dəyişib.

Bakı-Sumqayıt yolunda baş vermiş ağır yol-nəqliyyat hadisəsi ilə bağlı Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi açıqlama verib. Sozcu.az xəbər verir ki, qurumdan verilən açıqlamada avtomobili idarə edən Oqtay Əliyevin sükan arxasında qəfil ürəyinin tutduğu bildirilib. "Nəticədə onun idarə etdiyi “Leksus” markalı avtomobil yolun hərəkət hissəsindən çıxaraq, qum maneəsinə çırpılıb. O, hadisə yerində ölüb”. Qeyd edək ki, Oqtay Əliyev ürək xəstəliyindən əziyyət çəkirdi.

Az öncə Saray qəsəbəsində tanınmış prodüsser Oqtay Əliyev və onun xanımı, aktrisa Dilarə Əliyeva dəhşətli qəzaya düşüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə sosial şəbəkə istifadəçiləri məlumat yayıb. Belə ki, Oqtay Əliyevin idarə etdiyi “Leksus 4.7” markalı avtomobil yolun hərəkət hissəsindən çıxaraq aşıb. Qəza nəticəsində O.Əliyev dünyasını dəyişib. Həmçinin avtomobildə olan xalq artisti Mehriban Zəki yaralanıb, əməkdar artist, tanınmış aktrisa Dilarə Əliyeva isə yüngül xəsarətlər alıb.

"Dünya jurnalistləri Zelenskinin timsalında yeni Çerçilli və ya Çe Qevaranı görür..." "Çin BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzvü kimi istəsəydi, Ukraynanın qələbəsi üçün nəsə edərdi..." "FTX mafiya prinsipi ilə işləyir. Putin xaç atadır. Onlar Eskobarın kokain satışı hesabına yaşadığı kimi neft və qaz satışı hesabına yaşayır" Nüvə dövlətinin hakimiyyəti başında Putin başda olmaqla mafiyaya bənzər qurum dayanıb. O, məhkəmələr və vətəndaş cəmiyyətinin iştirakı olmadan qərarlar qəbul edir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "QORDON" internet nəşrinin baş redaktoru Alesa Batsmana müsahibəsində teleaparıcı Slavik Şuster deyib. "FTX-DTK özünəməxsus təşkilatdır. O, mafiyanın klassik qanunları prinsipləri ilə işləyir. Baxın, günbəz var (mafiyanın aparıcı üzvlərindən ibarət qrup), bu, kobud desək, "Siyasi Büro" və ya Putinin yaxın dairəsidir. Xaç atası Putin var, böyük mənada hamıya sərf edir. Və bu dövlət, bu mafiya, Pablo Eskobarın (məşhur kolumbiyalı narkobaron) kokain satışı hesabına yaşadığı kimi, neft və qaz satışı hesabına yaşayır. Orada da eyni şeylər baş verir. Sənə mane olan bürün adamları məhv edirsən", - o, deyib. Şuster vurğulayıb ki, bu sistemdə qərarları məhkəmələr və vətəndaş cəmiyyəti deyil, mafiyanın özü qəbul edir, Rusiya hakimiyyəti də belə nümunə üzərində qurulub. Ona görə də bu hakimiyyətə məhkəmələr, parlament və ya azad mətbuat lazım deyil. "Hansısa vətəndaş təsisatları və ya hansısa insan haqları uğrunda çıxış edən adamlar deyil, Pablo Eskobar kimin yaşaması və kimin yaşamaması məsələsini həll edir. Mafiya özü həll edir. Navalnı yaşamamalıdır, Ukrayna yaşamamalıdır, Ukrayna müxalifəti yaşamamalıdır. Bu, elə mafioz dövlətdir, burada qərarlar belə qəbul edilir: günbəz toplanır və deyir: bax, o, satqındır. Aradan götürüb, asıb-kəsirlər ki, bunun qisas olduğu aydın olsun", - o, deyib. Şuster qeyd edib ki, bu mafiya böyük nüvə dövləti, Təhlükəsizlik Şurasının üzvü, liderinin həbsinə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin order verdiyi dövlətin hakimiyyəti başındadır. "Bax, təxminən bizim üzləşdiyimiz vəziyyət belədir. Bunu Qərb liderləri hələ anlamır. Məsələn, Fransa prezidenti bunu dəqiq anlamır. Amma nə zamansa anlamaq lazım gələcək, çünki XXI əsrdir, 2023-cü ildir, ən azından Avropada az-çox vətəndaş cəmiyyəti təsisatları yaradılır və insanlar hüquqlara malikdir. Burada isə biz insanların, başqa ölkələrin, başqa mədəniyyətlərin taleyi haqqında qərar verən mafioz dövlətlə üzləşmişik. Qərarların qəbulu mexanizmində heç kim iştirak etmir, belə mexanizm yoxdur. Gerçəkdən maşın və onun vintcikləri var. Ona görə də bu, hamı üçün böyük təhlükədir", - o, deyib. "Dünya jurnalistləri bu gün Ukraynaya tərəfdardır. Zelenskinin timsalında onlar yeni Çerçillı və ya Çe Qevaranı görürlər" Qərb KİV-lərində bütün jurnalistlər fəal şəkildə Ukraynanı dəstəkləyir. "Bir tərəfdən, Ukrayna var, biz onun  Kremlin bugünkü bədheybət müharibəsinə qəhrəmancasına müqavimətini göstəririk. Amma, digər tərəfdən, biz sanki müharibəni vəsf edirik, çünki bütün jurnalistlər bu gün Ukraynaya tərəfdardır, bu isə artıq davakar mövqedir. Onların hamısı bu gün Zelenskini dəstəkləyir, çünki onun timsalında yeni Çerçillı (Böyük Britanitanın sabiq baş naziri Uinston Çerçill) və ya Çe Qevaranı (Latın Amerika inqilabçısı Ernesto Çe Qevara) görür", - o, deyib. Şuster vurğulayıb ki, jurnalistlər özünə yeni kumir tapıb. "Ukraynaya qarşı heç bir tənqidi münasibət yoxdur. Ümumiyyətlə, Ukrayna barəsində pis danışan yoxdur. Ukrayna həmişə haqlıdır, Rusiya həmişə haqsızdır", - o, deyib. "Çin istəsə, Ukraynanın qələbəsi üçün nəsə edə bilər" Əgər Si Tszinpin Ukraynaya bu müharibədə qalib gəlməyə kömək etmək istəsəydi, o zaman "bunu, sadəcə, etmək lazım idi". "Birləşmiş Ştatlar, Fransa, Böyük Britaniya və Rusiya ilə bərabər Çin BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvündən biridir. ABŞ-ın mövqeyi bəllidir, bütün ölkələrin möveyini də biz bilirik. Çin səs vermir, bitərəf qalır. Rusiyanın mövqeyi aydındır, üç dövlətin də mövqeyini bilirik. Lakin Təhlükəsizlik Şurasında veto hüququ var. Ona görə də TŞ-nin bir üzvü əleyhinə olarsa... Düşünürəm ki, Çin Təhlükəsizlik Şurası səviyyəsində Putinə şəxsi söhbəti zamanı  deməyəcəyini deyə bilər. Çünki Çin BMT-də bütün sivil dünya, yəni Avropa və kollektiv Qərblə birlikdə Ukraynaya səs verərsə, səs verməyə başlayarsa, o zaman heç Moskvaya getməyə ehtiyac olmaz. Amma belə ssenari az ehtimal olunur", - Şuster deyib.moderator

Bir çox mənbələrin verdiyi məlumata əsasən, bu gün Manhettendə böyük jüridə(*izahatı sonda) səsvermə olacaq. Səsvermə predmeti prokuror Elvin Breqqin Trampa qarşı irəli sürdüyü ittihamlardır. Böyük jüridə ittihamlar səs çoxluğu toplasa(ittihamlar çox sadə, həm də mükəmməl hazırlanıb, bu səbəbdən böyük jürinin lehinə səs verəcəyinə şübhəm yoxdur), ABŞ-ın eks-prezidenti Donald Trampa qarşı rəsmi ittihamlar irəli sürüləcək(şəkilləri çəkiləcək, barmaq izləri götürüləcək, təsəvvür edin ki, dünyanın ən qüdrətli ölkənin sabiq prezidenti üçün bu nə dərəcədə utancverici səhnədir). Tramp maliyyə dələduzluqda ittiham olunur(porno aktrisaya ilə intim əlaqədə oluğuna görə, həmin aktrisaya susqunluğu əvəzinə Tramp 130 min$ ödəmişdi, bu pullar seçki kampaniyası zamanı ianələr hesabından verilib, bu isə cinayətdir). Nyu York ştatının qanunvericiliyinə əsasən bu cür cinayətlərə görə ittihamların irəli sürülməsi təqdirdə həbs qətimkan tədbiri olmur(məhkəməyə qədər). Yəni andlılar məhkəməsinə qədər Tramp azadlıqda olacaq, sonrası isə məhkəmənin qərarından asılı olacaq. Təbii ki, etirazlar olacaq, amma: -Etirazların miqyası o qədər də böyük olmayacaq; -Nyu York polisi bu gün fövqəladə(xüsusi avadanlıqlar və s) rejimdə fəaliyyət göstərəcək. Sizə bu barədə xəbər vermişdim, təkrarlamaq yerinə düşər, Trampa qarşı irəli sürülən ittihamlar və hətta həbs, ona seçki kampaniyasında və ya seçkilərdə iştirak etməyə mane olmayacaq. Nəzəri cəhətdən Tramp həbsxanada olarkən də, prezident seçilə bilər, qanunvericilik buna imkan verir(təbii ki bu baş verməyəcək, amma hüquqi yox, siyasi səbəblərdən). *ABŞ dünyada yeganə ölkədir hüquqşünaslıqda böyük jüri institutunu qoruyub saxlayıb. Böyük jüri bir növ istintaqın son mərhələsidir. İstintaq bitəndən, bütün materiallar hazırlanandan və ittihamlar əsaslandırılandan sonra, bütün bunlar böyük jüriyə təqdim olunur və ittihamların irəli sürülməsi ya da sürülməməsi böyük jürinin səsverməsindən asılı olur. Kamran Cəfərov 

Tanınmış ilahiyyatçı, Məşədi Dadaş məscidinin axundu Hacı Şahin Həsənlinin qəfildən dünyasını dəyişməsi ölkə müsəlmanlarını yasa boğdu. Sevənləri izdihamla yola saldıqları mərhum üçün uzun müddət yas tutdular. Hacı Şahinin ürəktutmasından dünyasını dəyişməsi Qafqaz Müsəlmanları İdarəsində də müəyyən problemlərə yol açıb. QMİ sədri Hacı Allahşükür Paşazadə Hacı Şahini əvəzləyəcək şəxsi tapmağa çətinlik çəkir. Hacı Şahinin vəfatından sonra onu ilk əvəzləyən şəxs yetirməsi Hacı Elbrus Kərimov oldu. Martın 10-da möminlər Məşədi Dadaş məscidində onun imaməti ilə cümə namazı qıldılar. O vaxt şiə cameəsinin sevdiyi və hörmət etdiyi gənc və savadlı ilahiyyatçı Hacı Elbrus Kərimovun Hacı Şahini əvəzləyəcəyi, Məşədi Dadaş məscidinə onun yerinə axund təyin olunacağı ilə bağlı məlumatlar yayıldı. Azərbaycan dili ilə yanaşı rus, ərəb və fars dillərini də yüksək səviyyədə bilməsi, Hacı Şahinin sağlığında tez-tez onun yaxın ətrafında görünməsi, mərhumun ən sevimli yetirmələrindən biri olması bu ehtimalı daha da artırdı. Amma QMİ martın 17-də cümə namazını ona deyil, Hacı Şahinin başqa bir yetirməsinə – Kərbəlayi Elmir Vəliyevə həvalə etdi. Təbii ki, bu qərar birmənalı qarşılanmadı və dindar çevrələrdə müzakirələrə yol açdı. Hazırda martın 24-də Hacı Şahini hansı ilahiyyatçının əvəzləməsi böyük maraq doğurur. “Yeni Sabah”ın əldə etdiyi məlumata görə, bununla bağlı QMİ rəhbərliyi arasında qeyri-müəyyənlik hökm sürür. Başda QMİ sədri Hacı Allahşükür Paşazadə olmaqla İdarənin rəhbər şəxsləri Hacı Şahini əvəzləyəcək şəxsin kimliyi barədə qəti qərar verməyə çətinlik çəkirlər. Həm Hacı Elbrus Kərimovun, həm də Kərbəlayi Elmir Vəliyevin Məşədi Dadaş məscidinin axundu olmayacağı dəqiqləşsə də, Hacı Şahini əvəzləyəcək şəxsin kimliyi hələ ki bəli deyil. QMİ əməkdaşlarından biri saytımıza açıqlamasında deyib ki, hazırda bu məsələ rəhbərlik tərəfindən ciddi müzakirə olunur. Onun sözlərinə görə, Hacı Şahinin “40” mərasimindən sonra Məşədi Dadaş məscidinə yeni axund yerinə təyin olunacaq.

Ukrayna müharibənin 391-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 167 490 hərbçi, 3557 ədəd tank, 6887 ədəd zirehli döyüş maşını, 2589 ədəd artilleriya sistemi, 509 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 272 hava hücumundan müdafiə sistemi, 305 ədəd hərbi təyyarə, 290 ədəd helikopter, 5434 ədəd avtomobil texnikası, 2 183 ədəd PUA, 909 qanadlı raket, 18 gəmi/qayıq, 270 xüsusi avadanlıq itirib.

Xaçmaz sakininin əllərini bağlayıb fotoşəkillərini çəkərək yayacağı hədəsi ilə 3 500 manat alan şəxs saxlanılıb. Bu barədə Sozcu.az-a Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Mətbuat xidmətindən məlumat verilib. Belə ki, martın 20-də Xaçmaz rayon sakini E.Kərimov rayon polis şöbəsinə ərizə ilə müraciət edərək ötən il oktyabr ayında həmyerlisi A.Əlislamovun oğurluq məqsədi ilə həyətinə girməsini, onun əllərini bağlayıb fotoşəkillərini çəkərək yayacağı hədəsi ilə 5 000 manat pul tələb etməsini və 3 500 manat aldıqdan sonra sərbəst buraxmasını bildirib. Polis əməkdaşlarının keçirdikləri əməliyyat-axtarış tədbirləri nəticəsində hədə-qorxu ilə tələb etməkdə şübhəli bilinən A.Əlislamov saxlanılıb. Xaçmaz polisi tərəfindən araşdırma aparılır.

İranın Bakıya qarşı qeyri-səmimi mövqeyi, təhdidləri Güney Azərbaycanda narazılıqlarla qarşılaşıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Şərqi Azərbaycan Vəkillər Kollegiyasının sədr müavini Sina Yusifi deyib. O, İran hökumətinin Azərbaycanla Ermənistan arasında olan məsələlərə müdaxiləsini pisləyib və bunun nəticələri barədə xəbərdarlıq edib: "İran hökuməti daxili böhrandan canını qurtarmaq üçün Azərbaycan-Ermənistan arasında olan ixtilaflardan istifadə etməyə çalışır. Ancaq Tehran hökumətinin Qarabağ məsələsinə müdaxiləsi İslam Respublikasının devrilməsi ilə nəticələnə bilər. Bu sistemə son zərbəni Təbriz vuracaq", - güneyli vəkil xəbərdarlıq edib.

Aprel ayında Ramazan bayramı münasibətilə 4 gün qeyri-iş günü olacaq. Aprel ayının 21, 22-i Ramazan bayramı qeyd olunacaq. 2023-сü ildə həftələrarası istirahət günlərinin iş günləri hesab olunmayan bayram günləri ilə üst-üstə düşməsi ilə əlaqədar olaraq beşgünlük iş həftəsində 24 aprel istirahət günüdür. Beləliklə də, aprel ayında 12 gün qeyri-iş günü olacaq.

Rusiya Federasiyasının tammiqyaslı müharibəsinin başlandığı 2022-ci ildən Ukrayna Şimali Atlantika Alyansına üzv dövlətlərdən təxminən 120 milyard dollar məbləğində maliyyə, humanitar və hərbi yardım alıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq bildirib. O, Ukrayna Naminə Alyansa üzv olan ölkələrin bu cür dəstəyini misilsiz adlandırıb. "Amerika Birləşmiş Ştatları ən böyük milli donor olsa da, Avropa ölkələri və Kanada ümumi yardımın yarıdan çoxunu təmin edib", - Stoltenberq bildirib. NATO-nun baş katibi həmçinin əlavə edib ki, Avropa dövlətləri təxminən beş milyon ukraynalı qaçqını qəbul edib. “Avropa və Şimali Amerika Rusiyaya qarşı misli görünməmiş iqtisadi sanksiyaların tətbiqinə davam edir ki, bu da Şimali Amerika və Avropa ölkələrinin möhkəm birliyinə dəlalət edir”, - NATO-nun baş katibi vurğulayıb.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Uşaq Fondunun (UNICEF) icraçı direktoru Ketrin Rassel Əfqanıstana nəzarət edən “Taliban”ı qızların orta məktəblərdə oxumasına icazə verməyə çağırıb. Bu barədə “Report” “İnterfaks”a istinadən xəbər verir. "Əfqanıstanın de-fakto hakimiyyətinin qızların orta məktəbə getməsinə növbəti dəfə mane olması dərin məyusedicidir. Bu əsassız və qeyri-uzaqgörən qərar bir milyondan çox qızın ümid və arzularını puça çıxarır və bütün ölkədə qızların və qadınların hüquqlarının pisləşməsinin davam etməsində daha bir qaranlıq mərhələdir”, - Rassel BMT-nin saytında bildirib. Qeyd edək ki, bir gün əvvəl Əfqanıstan rəsmi olaraq yeni tədris ilinin başlandığını elan edib. Hesabatda qeyd olunur ki, “Taliban” liderləri dəfələrlə, o cümlədən BMT nümayəndələrinə qızların və qadınların təhsilinə mane olmayacaqlarına dair söz veriblər. Amma bir neçə ildir ki, oxumaq hüququndan məhrum ediliblər. UNICEF rəhbəri hesab edir ki, təhsil almaq imkanlarının olmaması uşaqların psixi sağlamlığına və rifahına, eləcə də bütövlükdə ölkənin gələcəyinə böyük ziyan vurur. "Qız və yeniyetmələrin, o cümlədən imkanları məhdud olanların təhsil almaq hüququ var. Qızların təhsil almaq imkanından məhrum edilməsi ölkənin iqtisadiyyatı və səhiyyə sistemi üçün çox böyük fəsadlar törədəcək", - o vurğulayıb. Əfqanıstan dünyada qızların təhsil ala bilmədiyi yeganə ölkədir. 2021-ci ilin avqustunda “Taliban” Əfqanıstanda hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra orta məktəblərdə qızların təhsili dayandırılıb.

ABŞ-ın, Viskonsin ştatının Miluoaki şəhərində 15 yaşlı yeniyetmə atışma nəticəsində ölüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə CNBC telekanalının yerli bölməsi məlumat yayıb. “Miluoaki şəhərində atışma nəticəsində bir yeniyetmə ölüb, 5 qadın yaralanıb”, - xəbərdə deyilir. Kanal bildirib ki, polis hazırda hadisənin başvermə şəraitini araşdırır və şübhəli şəxsləri axtarır.

Fransada pensiya islahatına qarşı keçirilən nümayişlər zamanı 855 nəfər saxlanılıb. Sozcu.az BFMTV telekanalına istinadən xəbər verir ki, bu barədə Fransanın daxili işlər naziri Jerald Darmanen bildirib. “Cümə axşamı günündən bəri Fransada 855 nəfər saxlanılıb, onlardan 729-u Parisin payına düşür. 843 nəfər həbs edilib”, - o deyib. Bundan əvvəl Nazirlər Kabinetinin rəsmi nümayəndəsi Olivye Veran bildirmişdi ki, Fransa hökuməti pensiya islahatlarına görə tətil edən zavodun işçilərini məcburi şəkildə işə cəlb edir. Paris meriyası parlamentdə səsvermədən yan keçərək hakimiyyət tərəfindən qəbul edilmiş pensiya islahatının səbəb olduğu Fransa paytaxtında etirazların nəticələrini aradan qaldırmaq üçün böhran qərargahı açıb. Daha əvvəl saxlanılanların sayının 310 nəfər olduğu barədə xəbər yayılmışdı. Qeyd edilirdi ki, bəzi şəhərlər, o cümlədən Marsel, Nant, Renn və yerli prefekturalar etirazçılar tərəfindən hücuma məruz qalıb. Xatırladaq ki, Fransa hökuməti martın 16-da parlamentdən yan keçən pensiya islahatını təsdiqləyib. Belə bir qərarın təşəbbüskarı ölkə prezidenti adlanır. Pensiya islahatları fonunda Makronun reytinqi son dörd ilin ən aşağı səviyyəsinə düşüb. Sənəd pensiya yaşının 62-dən 64-ə qaldırılmasını nəzərdə tutur.

Yaponiya hakimiyyəti Ukraynaya təmənnasız yardım formasında 470 milyon dollar ayırmağa qərar verib. Sozcu.az "Nikkei" qəzetinə istinadən xəbər verir ki, bunu Yaponiyanın Baş naziri Fumio Kişida Kiyevə səfərindən sonra jurnalistlərə açıqlamasında deyib. "Biz Ukraynaya enerji və digər sahələrdə kömək üçün 470 milyon dollar ianə verəcəyik", - hökumət başçısı bildirib. Yaponiya lideri Kiyevə martın 21-də gedib. O, Ukraynaya Yeddilik Qrupu liderlərindən sonuncusu olaraq səfər edib. “Gündoğar ölkə” bu il G7-yə sədrlik edir və may ayında Xirosimada sammitə ev sahibliyi edəcək. Bu şəhər 6 avqust 1945-ci ildə Amerikanın atom bombasına məruz qalıb. Kişida Zelenskini videobağlantı vasitəsilə sammitdə iştiraka dəvət edib.

Mən küçə süpürgəçisiyəm, daha doğrusu, gürcü dilində " zibil yıgan"- menaqve kimi səslənir bu söz...Hər gun saat 5- də yuxudan durur, ogluma dua edirəm və yatan qoca nənəsinin yaninda qoyuram. Mənim evdən getdiyimdən təkcə popuqaylarımın xəbəri olur. Artıq 5 ildir mən hər gun narıncı rəngli gödəkcəni geyirəm, hər kəsdən əvvəl agaclarla, günəslə , kücələrlə və bütün Yer kürəsi ilə salamlaşıram... Hər kəsin öz işi var, isinin daliyca qaçan insanlar ətrafı zibilləyir, mən isə bu zibilləri yıgışdırır, zibil qutusuna atıram. İçimdə gülümsəyirəm, bilirəm ki, hec vaxt küçə süpürənin, zibil yığanın usaqları zibili yerə atmır..oglumun canina and içərəm, atmırlar zibili yerə... Agaclar mənim qarşımda başlarını əyib üzr istəyirlər. Amma kimsə qocalib əlləri əsir, əlindən nəsə tökülürsə agaclarin nə günahı var ki... Mən agacları bağışlayıram, saralıb tökülən yarpaqlarını da bagıslayıram...Amma məni küçədə it yerinə belə qoyan yoxdur, hətta yaxın qonşularım yanımdan keçəndə salam belə vermirlər. Bəzi adamları mənim çirkli paltarlarım qorxudur, bəzilərini süpürgəm, hətta bəzilərini uzanmış saqqalım.. Bu saqqalıma görə hələ mənim 5 yaşlı oglum, Şaxta baba atam- deyə çagırır məni.. ...Zibil yıga- yıga yataqda qoyub gəldiyim oğlumu, qoca anamı və saat 9- u fikirləşirəm, " görəsən vaxtinda oyandılarmı, bagcaya gecikmədilər ki...". Əslində həyət süpurənin oglu dərsə, bagcaya...hec yerə gecikməməli idi, çünki o hər kəsdən tez oyanırdı.. Ətrafda kimə baxırsan, hərə mənə bir cür baxır: birinin yazıgı gəlir, biri iyrənir, hec kəsin uz- gözundə istilik hiss olunmur. Təkcə küçə itləri  çirkli ayaqqabılarıma sürtünür, zibil qablarindan onlar üçün yıgdıgım ərzaq qalıqlarını onlara verdiyimə minnətdarlıq göstərirlər... Mən - küçə süpürənəm. Gürçü dilində kücə supürənə - zibil yıgan deyirlər. Üstundən həmisə köhnə zibil iysi gəlir. 5 il əvvəl zibil qutularından birində mən bir təzə dogulmuş usaq tapmışdım. O usaq indi mənim oglumdur. Hər gun insanlar ətrafa zibil atdıqları üçün Allaha təşəkkur edirəm.......                    Anna Laşxeli (Gürcü dilindən tərcumə: Emma Cəfərova)

İran ordusuna hava hücumundan müdafiə sistemlərinin hazır vəziyyətə gətirilməsi barədə əmr verilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə SEPAH-a yaxın mətbuat qurumları məlumat yayıb. Məlumatda qeyd edilir ki, ölkənin şimal-qərb sərhədlərində (Azərbaycan) baş verən aktivlik səbəbilə HHM sistemləri hazır vəziyyətdədir. Xəbərə görə, Təbrizdən Parsabada qədər manevr edən Dezful bazasının dəstək uçuşları adi patrul rejimindən əməliyyat rejiminə keçirilib.axar

Avropa İttifaqının martın 23-24-də keçiriləcək sammitinin iştirakçıları Rusiyanın dondurulmuş aktivlərinin müsadirəsini nəzərdən keçirəcək. "Report" xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin təşkilatın 27 ölkəsinin liderlərinə göndərdiyi və Avropa Şurasının mətbuat xidməti tərəfindən dərc edilmiş yazılı dəvətdə deyilir. Toplantıda Aİ ölkələrinin hərbi istehsal imkanlarının genişləndirilməsi və yaxın 12 ay ərzində Ukraynaya 1 milyon mərmi tədarükü planını müzakirə edəcək. "Fevraldakı son görüşümüzdən indiyədək biz Ukraynaya döyüş sursatı istehsalı və tədarükün təcili artırılması üzərində işləyirik. Məqsədimiz 12 ay ərzində Kiyevi 1 milyon mərmi ilə təmin etməkdir", - Şarl Mişelin yazılı dəvətində bildirilir.

Ermənistan Səhiyyə Nazirliyi xəstəxanalara qan ehtiyatı görməklə bağlı tapşırıq verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə erməni Teleqram kanalları Ermənistan Səhiyyə Nazirliyindəki mənbəyə istinadla məlumat yayıb. Səbəbləri açıqlanmasa da, ehtimal olunur ki, bu, Ermənistanın müharibəyə hazırlaşması ilə bağlıdır. Qeyd edək ki, bu gün SEPAH-a bağlı Teleqram kanalları Ermənistanın sərhədə ordu topladığı haqda məlumat yaymışdı. Həmçinin iddia edilirdi ki, Paşinyan ofisinin qeyri-rəsmi sözçüləri yaxın iki həftə ərzində Qarabağla bağlı “sürprizlər” ola biləcəyi xəbərdarlığını edib.axar

Qarabağ qazisi Vahid Rüstəmov (Kəko Vahid) vəfat edib. Sozcu.az-ın xəbərinə görə, bu barədə Qarabağ qazisi Rey Kərimoğlu məlumat verib.konkret Allah rəhmət eləsin.

Pakistanın Xayber Paxtunxva əyalətində Xidmətlərarası Kəşfiyyat İdarəsinin zabiti, briqada generalı Mustafa Kamal Barki terrorçuların pusqusuna düşərək həyatını itirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Pakistan Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb. Bildirilib ki, terrorçularla baş verən atışmada Barki və sürücüsü həyatını itirib, 7 hərbçi isə yaralanıb. Hücumun hansı qruplaşma tərəfindən təşkil edildiyi açıqlanmasa da, bu kimi təxribatların “Pakistan Talibanı” tərəfindən planlaşdırıldığı ehtimal edilir.

İranın hərbi təyyarələrinin Azərbaycan-İran dövlət sərhədi boyunca uçuşlar etməsi haqda məlumat yayılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə iranlı jurnalist Rza Abbasi tvitterdə məlumat paylaşıb. Qeyd edək ki, SEPAH-a yaxın telegram kanalları da bu xüsusda materiallar dərc edir.

Baharın gəlişi, havaların istiləşməsi, qarın əriməsi, təbiətin canlanması bütün millətlərdə olduğu kimi türklərə də dərin təsir etmiş və bu dəyişikliyi müxtəlif mərasimlərlə qeyd etmələrinə səbəb olmuşdur. Dünyanın bir çox xalqlarında Yaz ayının gəlişi müxtəlif formalarda keçirilib, eləcə də Türklərdə. Yeni gün adlanan bu bayramı Zərdüştilik yarandıqdan sonra çalışdı ki, bu ərazidə yaşayan etnosların düşüncəsindən bu atəşə-oda sitayişi çıxarıb zərdüşt görüşlər ilə bağlasın. Bu mümkün olmayanda, Zərdüşt bu adətlərə atəşpərəstlik rəngi verdi. Novruz adlandırmağa başladı.Novruz bayramını Zərdüştlüklə əlaqələndirənlər bunu sübut edəcək heç bir yazılı qaynaq mövcud deyil. Sadəcə bu bayramda od yandırılmasını əsas götürmüşdürlər. Mənbə kimi göstərilən Firdovsinin əsəri də sadəcə poetik bir təssəvürdür. Qədim Türk inanc sistemlərindən biri də od mədəniyyətidir. Türklər dünyanın yaradılışı ilə od və bahar arasında bir bağlılıq qurmuşlar. Novruz bayramında yandırılan tonqalın Atəşpərəstliklə heç bir əlaqəsi yoxdur, tamamilə Şamaizmə aid olan arınma və təmizlənmə mədəniyyətidir. Od Günəşi təmsil edir, buna görə də qədim türklərin alaçıqlarının qapısı birbaşa Günəşin çıxdığı tərəfə qurulurdu.   Sonra gələn dinlər də çalışıb ki, Novruzu özününkiləşdirsin. İslamda da bu hal baş verib. Novruz bayramı günü xəlifəni taxta çıxarıblar ki, bunu İslamın adı ilə bağlasınlar. Bir çox mənbələrdə bu bayramı dinlə də bağlayaraq, Novruzu “Adəmin yaradıldığı gün”, “Atəşpərəstlikdən qalan bir bayram”, “Yunus peyğəmbərin balığın qarnından çıxdığı gün”, “Həzrəti Məhəmmədin peyğəmbərlik xələtini geydiyi gün”, “İmam Əlinin xilafətə gəldiyi gün”, “İmam Əlinin doğum günü”, “Küsülülərin barışması üçün imam Əli tərəfindən elan edilən bayram”, “İmam Əli ilə Fatimayi-Zəhranın evləndikləri gün kimi qələmə verməyə çalışırlar.  Yunanlar da, farslar da, digər xalqlar da qədim türklərin bu bayramını özününküləşdirmək cəhdləri ediblər. Buna görə də bəzən alimlər bu bayramı farslara, bəzən yunanlara, bəzən misirlilərə, bəzən də çinlilərə bağlamağa cəhd edirlər. Əslində isə bu bayram ilk dəfə olaraq Qədim Türklərdən yaranaraq ümumbəşəri bir bayrama çevrilibdir.  Qədim türklərdə bayramın çox elementləri olub, xüsusilə Keçəl və Kosa obrazı.  Əslində bu gün bizə "pay" almağa gələn, yaxud bəzilərinin iddia etdikləri " qış və yazın" sözcüsü adlanan Keçəl və Kosa obrazı bizə sonradan əlavə edilən elementlərdir.  Əslində isə Kosa obrazı qədim türklərdə Yeni Günün gəlişini müjdələyən, insanların evinə ruzi, bərəkət və sağlamlıq gətirilməsini təmin edən Şamanların prototipidir. Fikir verin Şamanın üz quruluşuna, saqqalına və onun hərəkətlərinə. Eyni ilə Kosanın etdiyi kimidir. Sadəcə indi Kosa yerində dövrə vurmur, amma Şamanlar yerlərində 7 dəfə dövrə vurub ritual icra edirdilər. Qədim Şumerlərin "Bilqamış" dastanında da Yeni Günün əsas obrazı kimi Şamanlar olduğu qeyd edilir, elə də qədim Urmiya hövzəsi ətrafı, Lulubbilər, Kutilərdə də şamanlar 21 martın, ilin təhvil olmasında Şamanların əsas obraz olduğunu qaynaqlar yazır.  Qədim türklər qəbilə və soyda xüsusi biliyi, fərasət və hərəkətləri ilə seçilənlərə şaman deyiblər. Şamanlar dəf çalır, nəğmə oxuyur, rəqslər edir və Yazın gəlişini xüsusi ayinlə icra edirdilər. Şamanların geyim şəkli də ritualları qədər çox fərqlidir, xüsusi baş örtükləri, kəmərlər, rəngli parçalardan hazırlanmış əbadan istifadə edirlər. Bu gün Kosanın geyimində olan rəngli çalarlar məhz Şamanların geyimində olan elementlərin bir hissəsidir.   Kosa-Şaman odu qorumaq üçün, pis ruhları qovmaq üçün mütləq qara qüvvəni ordan uzaqlaşdırmaq ayini icra etməli idi. Bu qara qüvvələr isə Keçəl obrazında formalaşmış idi. Keçəl hiyləgər, pis ruhların daşıyıcısı kimi Odu söndürməyə gəlirdi, Kosa isə Günəşin, odun qoruyucusu kimi onunla mübarizə aparırdı. Ona görə də Kosa-Keçəl mübarizəsində Şaman qalib çıxıb, "Keçəli" öldürüb tonqal qalamaqla Yeni Günün başlandığını elan edirdi. Bu günün özündə də Cənubi Azərbaycanda Kosa xeyir, Keçəl isə şər qüvvə olduğu kimi bu bayramı qeyd edirlər.  Kosa obrazı o qədər müqəddəs sayılırdı ki, qədim türklərdən düz orta əsrlərə qədər belə inanc var idi ki, övladı olmayan şəxş Kosa rolunda çıxış edirdisə, inanılırdı ki, onun övladı olacaq. Buna görə də Kosa obrazını və Keçəli ilk öncə farslar, sonralar isə ruslar "dilənçi" formatına salıb qədim türk şamanizmini insanların folklorundan və adət ənənələrindən tamam çıxarda bildilər. Yeni gün bayramı, sonradan Novruz adı ilə bütün türk dünyasına yayılandan sonra qədim şamanizm elementləri yoxa çıxdı, yerində isə pay uman Kosa və onun köməkçisi Keçəl meydana gəldi . Əli bəy Hüseynzadənin də qeyd etdiyi kimi, bu gün türklərin, o cümlədən Azərbaycan türklərinin Yaz bayramında təbiət ünsürləri (od, su, torpaq və hava) ilə bağlı keçirdiyi mərasimlərin kökü, mənşəyi zərdüştiliyə de­yil, şamanizmə, tanrıçılığa gedib çıxır.  Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğalına (1813, 1828) qədər ölkəmizdə təzə il martın 21-dən başlanırmış. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920) zamanında da yeni ilin Novruz bayramından başlanması haqqında qərar verilmişdir. 1920-ci il bolşevik Rusiyası işğalı yeni ilin Novruz bayramından başlanmasını yasaq etmişdir. Bu gün Azərbaycan müstəqil dövlətdir və heç bir kənar təsir altında deyil, ona görə biz Yeni Gün bayramını azad insanlar olaraq qeyd edirik. Tanrı Azərbaycanın Od-Su-Hava-Torpağını daima qorusun. Dörd ünsür xalqımızın süfrəsini daima bərəkətli eləsin. Arzularımızın Şuşa sərhədləri artıq reallaşıb, İrəvan, Təbriz, Borçalı, Dərbənd sərhədləri də inşallah reallaşar. Bayramımız mübarək əziz Azərbaycan xalqı.. Ocağımız daima yansın  Bayrağımız Uca, millətimiz Güclü olsun  Zaur Əliyev, dosent

Bəli, məhz GƏNCƏLİ soyadına diqqət verin. Şəkildə gördüyünüz məzar dahi Nizamiyə aiddir. Onun Gəncəvi adlandırılması ərəbcədir. Əslində isə məzardan gördündüyü kimi onu Nizami GƏNCƏLİ kimi qəbul etmək lazımdır. Türk soyadı ilə. Sonradan onun əsərlərinin üzə köçürülməsi zamanı nədənsə ərəbcə olan Gəncəvi soyadı ilə tanıtdırmağa başladılar. İranın Nizami Gəncəliyə olan iddiaları bu günün mövzusu deyil. Amerika tarixçisi Lev Slyozkin 1934-cü ildə SSRİ Yazıçılar Birliyinin birinci Konqresində nümayəndə heyətinin üzvü kimi çıxış edərək, Nizami Gəncəvini “Gəncədən olan türk” adlandırmasından sonra İran dəfələrlə Stalinə məktub yazaraq Nizaminin İran şairi kimi adlandırılmasını tələb edirdilər. Bu barədə 3 aprel 1939-cu ildə Ukrayna şairi Nikolay Bajanın “Pravda” qəzetində məqaləsində ətraflı məlumat verilir. Məqalədə o, Stalinlə görüşündən danışırdı: “Yoldaş Stalin mənə azərbaycanlı şair Nizami ilə bağlı danışdı, onun əsərlərindən sitat gətirdi, o, bu sözlərlə onu əsaslandırmağa çalışırdı ki, Nizamini İran ədəbiyyatına vermək lazım deyil. Ona görə yox ki, farsca şeirlər yazıb, ona görə ki, o öz poemalarında farsca şeir yazmağa məcbur olduğunu və öz xalqıyla doğma dilində kontakta icazə verilmədiyini göstərir”. Yevgeni Bertels tərəfindən hazırlanan Böyük Sovet Ensiklopediyası 1939-cu ildə Nizamini Azərbaycan şairi kimi təqdim etdi və 1940-cı ildən sonra artıq Nizaminin azərbaycanlı olması bütün sovet alimləri tərəfindən qəbul olundu. İranın məktublarına cavab verməyən Stalindən sonra bir müddət sakitçilik olur, lakin II dünya müharibəsindən sonra yenidən İran Sovetlərə məktub yazaraq eyni iddia ilə çıxış edirlər. Buna rəsmi cavabı 1947-ci il 22 sentyabrda SSRİ Yazıçılar İttifaqının sədri Nikolay Tixonov “Pravda” qəzetində belə cavab verir: “Aydındır ki, Nizami farsca yazıb, Azərbaycan xalqının düşmənləri olan burjua tarixçiləri, İran milliyətçiləri tərəfindən Nizaminin fars şairi kimi qələmə verilməsi və onu vətəni Azərbaycanla əlaqəsinin olmaması faktı ilk dəfə deyil, ancaq bu həyasız yalan heç kimi aldada bilmədi.” T.Adəmiyyət 17 dekabr 1953-cü il tarixində "Pravda" qəzetinin redaktoruna da SSRİ EA-nın müxbir üzvü E.Bertelsin "Velikoe tvorenie Nizami" məqaləsinə etiraz məktubu göndərmiş, bənzər suallarla müraciət etmişdi. Nizami Gəncəvi ilə əlaqədar 1953-cü ilin 15 dekabr tarixində "Pravda" qəzetində Səməd Vurğunun "Velikiy Qumanist" (Böyük humanist) məqaləsi dərc edilmişdi. Məqalədə S.Vurğun yazırdı: "Başıbəlalı Azərbaycan xalqı tarixin çox sınaqlarından keçmişdir. Lakin o, ən başlıcasını unutmamışdır: öz tarixini, öz milli dilini, öz mədəniyyətini öz doğma oğlu və şairi Nizamini ki, qədim Azərbaycan şəhəri Gəncədə doğulmuş və orada yaşamışdır (indiki Kirovabad)". Son günlər isə Azərbaycanlı “alimin” çıxışı zamanı səsləndirlən bir şeir parçasını əsas götürən İran açıq aşkar Nizami Gəncəliyə hücuma keçiblər. Guya Nizami Gəncəlinin İran adlı şeiri olub “Həme aləm tən əst və İran del Nist quyənde zin qiyas xəcel Çün ke İran del zəmin başəd Del ze tən be bud yəqin başəd” Bu “alimin” çıxışına görə ona cavab vermişəm. Amma burdan da ona yazıram 1) Nizami Gəncədə yaşaya-yaşaya necə fars şairi ola bilərdi. İran adlanan dövlət ona necə iddia edə bilər? Gəncə şəhərinin XII əsrdə İran şəhəri olması haqqında fikir də yanlışdır. Gəncə necə İran şəhəri ola bilərdi ki, Nizaminin dövründə İranın özü Səlcuq imperiyasının bir hissəsi idi? Siz bunu yaxşı bilirsiz ki, Pəhləvi sülaləsi ingilislərin köməyi ilə hakimiyyət başına gələndən sonra İran adı istifadə edilməyə başlanıb.  2) Bu Nizami Gəncəvi yazı stili deyil. Xll əsrdə Xorasanın Həmədanin adları hallanır.Amma İran adı dövləti tarixi yazılarda yoxdur. Xl və Xll yüz illik də Xorasandan Türkiyəyə köç edən şiə türklər Türkiyədə Səlcuqlar hakimiyyəti dövründə şiəliyi ilk yayanlar olub. Amma İran adı yoxdur. 3) İranda hazırda bəzi dairələrdə Gəncə adı belə hallanmır. Onlar bura Kuruşabad deyirlər, çünki ruslar Kuruşa elə Kir deyirlər. Buradakı gizli niyyət də üzə çıxır. Azərbaycan şəhərini də iranlılaşdırmaq iddiasındadır Tehran rəsmləri. Buna nə deyirsiz? Və Dahi Nizaminin farsca yazmasına dair. Əlbətddə o dövrdə fars dili regionda ünsiyyət dili kimi çox istifadə edilirdi. Amma bu o demək deyil ki, farsca yazmaq fars olmaqdır. Nizami Gəncəlini orjinaldan oxuyanlar bilirlər ki, Nizaminin fars dili Firdovsinin fars dilindən fərqli idi. Bu dil türk dilinin təsiri altında olan dildir və bu dildə xeyli türk sözləri var.  İran Nizami Gəncəlini fars və iran şairi adlandırmaqda məqsədləri bəllidir 1) O zaman ruslar, ermənilər və farslar Nizaminin türkcə olan şeirlərini yandıraraq məhv edib, ya da ərəbcə dediklərinə qiymət verməyiblər. Hətta onun farsca yazdığı əsərlərin məğzini təhrif etməyə çalışıblar. Onların da bu istiqamətdə tez tez konfrans keçirməkləri buna xidmət edir. Sübut etmək istəyirlər ki, qədimdən hamı Şimali Azərbaycanda, Gəncədə farsca danışıb. Sonradan türk olublar. Nizami Gəncəvi də farsdır. İran mənsublarının niyyəti budur ki, Cənubi və Şimali Azərbaycan türklərinin irsini bu yolla təhrif edib, mənimsəsinlər 2) “Öz tarixi olmayan İran özünə mədəniyyət yaratmaq üçün istənilən yola əl atır”. 3) İran təhsil sistemində, orta məktəb, bakalavr, magistr təhsil pilləri üçün nəzrdə tutulan dərsliklərdə Nizami Gəncəliyə az yer ayrılır, onun barəsində təhsil müəssisələrində az danışlır. Bilirsiz niyə? Çünki Nizami Gəncəlinin fikirləri İranda hazırda olan Molla rejiminin yaratdığı Xomeyniçilik ideyaları ilə üst üstə düşmür. Eyni zamanda İsgəndərnamə əsəri onların guya “tarixi” dövləti olan Əhməniləri məğlub edən İsgəndər Makdeoniyalıya həsr edilib. Necə Nizami fars şairi ola bilərdi ki, onların böyük “imperiyalarını” məhv edən Sərkərdəyə ayrıca poema həsr edib. Demək burda dava Nizami Gəncəlinin kimliyi və şəxsiyyəti deyil, Şimali Azərbaycana olan həyasız iddialardan danışmaq lazımdır.  Nizami Gəncəlinin kimliyini bilmək üçün “Xosrov və Şirin" əsərinin sonunda öz övladını türkzadə (türk oğlu) adlandırmasında görmək olar:  Əgər şod torkəm əz xərgəh nəhani, Xodayə, torkzadəmva to dani. (Əgər türküm çadırdan gizlinə çəkildisə də, Xudaya, türk balasını sən özün qoru.) Dosent Zaur Əliyev