Türk dünyası

10 aprel -Azərbaycan dövlət xadimləri Tofiq Qasımovun və İsgəndər Həmidovun  doğum günüdür. Aprelin 10-u Azərbaycanın iki dövlət xadiminin -xarici işlər naziri olmuş Tofiq Qasımovun və daxili işlər naziri olmuş İsgəndər Həmidovun doğum günləridir. 10 il fərqlə eyni gündə doğulan dövlət adamlarının dünyalarını dəyişmələri eyni 2020-ci ildə baş verib. Tofiq bəy 29 yanvardaqürbətdə , İsgəndər bəy 26 fevralda doğma yurdda Şuşanın, Kəlbəcərin, Laçının... Qarabağın 44 günlük savaş sonucu azadlığını görmədən gözlərini əbədi yumublar. O şirin günü görməsələr də, duymamış olmazlar yəqin. Ruhları Qarabağda dolaşır, Şuşada “Cıdır düzü”ndəat oynadır “ . Bu gün Tofiq Qasımovun 85, İsgəndər Həmidovun 75 illiyidir. Hər ikisi millət vəkili, hər ikisi nazir. Hər ikisi haqq dünyasında, hər ikisihakimiyyətin  yadından çıxmış . Tarixin, dövlətin,  ölkənin,  yurdun,  xalqın yaddaşından isə çıxmazlar. Axı dövlət adamları olublar. Doğruları, yanlışlıqları, xidmətləri ilə. Yaddan çıxarmı nazirin avtobusda işə getməsi, çiynində general çini ilə yanaşı qumbaraatan gəzdirməsi? Heç yadımdan çıxmaz, İsgəndər bəy hələ Qarabağın baş bölgəsi Ağdam və digərləri bizdə olanda deyirdi ki, Şuşa bizim olmasa, heç doğulduğum yer də mənə gərək deyil. Nədən Şuşa -bizim baş tacımız, mənliyimizdir. Ad gününüz qutlu olsun, dövlət adamlarımız! Şuşanın  , Laçının. . . Qarabağın qurtulmasını görməyən gözünüz aydın olsun : ŞUŞA QURTULUB, QARABAĞ QURTULUB! Məğrur Bədəlsoy

Türkiyənin Eskişəhir şəhərində sərnişin avtobusu, yük maşını və hərbi maşının iştirakı ilə yol qəzası olub. Hadisə bu gün səhər saatlarında baş verib. Bildirilib ki, qəza nəticəsində 12-si hərbçi olmaqla 14 nəfər yaralanıb. Hadisə yerinə polis və təcili tibbi yardım əməkdaşları cəlb olunub. Yaralılar xəstəxanaya yerləşdirilib. Məlumata görə, onlardan 2-nin vəziyyəti ağırdır. Hazırda qəzanın səbəbləri araşdırılır.

Hazırda Böyük Britaniyada ana müxalifət olan Leyboristlər Partiyası növbəti parlament seçkisində qalib gəlib hökumətə yiyələnsə, Çində müsəlman uyğurlara qarşı yürüdülən soyqırımı siyasətinin beynəlxalq məhkəmələr səviyyəsində tanınması məsələsini qaldıracaq. Böyük Britaniyada hökuməti hər beş ildən bir keçirilən parlament seçkisində qalib gələn partiya qurur. Hazırda hökumətə 2019-cu ildə keçirilmiş parlament seçkisinin qalibi Mühafizəkarlar Partiyası başçılıq edir. 2021-ci ildə Böyük Britaniya parlamenti Çin hökumətinin uyğurlara qarşı repressiyasını soyqırımı kimi tanıyıb. Qərar leyboristlərin təşəbbüsü ilə qəbul edilib. Lakin mühafizəkarlar soyqırımı haqda qərarların beynəlxalq məhkəmələrdə verilməli olduğunu bildirir və hələ də uyğurlara qarşı cinayətlərdən danışarkən soyqırımı ifadəsini işlətməkdən çəkinirlər. Novator.az-ın məlumatına görə, Leyboristlər Partiyasının kölgə kabinetində xarici işlər naziri olan Devid Lemmi uyğur soyqırımının beynəlxalq məhkəmələrdə tanınmasına çalışacaqlarını “Politico” qəzetinə açıqlamasında deyib. O bildirib ki, leyboristlərin Pekin rejiminə və uyğur məsələsinə münasibəti dəyişməyib. Britaniya parlamentinin artıq uyğur soyqırımını tanıdığını xatırladan Devid Lemmi vəd edib ki, leyboristlər hakimiyyətə gəlsə, soyqırımının beynəlxalq məhkəmələrə daşınması istiqamətində geniş iş aparılacaq: “Parlament soyqırımı ilə bağlı qərarını verib. Beynəlxalq ictimaiyyət də Çində uyğurlar əleyhinə yürüdülən siyasətdən çox narahatdır. Biz Çin hökumətinin ölkədə repressiyaları davam etdirdiyinı və Sincan bölgəsində uyğurların həyatına təhlükənin daha da artdığını görürük. Biz Çinə meydan oxumalıyıq. Pekin bir sıra mühüm sahələrdə Britaniyanın strateji rəqibidir. Biz Çini insan hüquqlarını pozduğuna görə məsuliyyətə cəlb etməliyik. Ancaq bizim Pekinlə əməkdaşlığı davam etdirməli olduğumuz sahələr də var”. Uyğurlar əsasən Çinin şimal-qərbində yerləşən, rəsmən Sincan Uyğur Muxtar Rayonu adlandırılan, tarixi adı Şərqi Türküstan olan bölgədə yaşayırlar. Beynəlxalq qurumların hesabatlarına əsasən, Çində milyonlarla uyğur məcburi əməyə, işgəncəyə və cinsi zorakılığa məruz qalır, hökumət uyğurların kökünü kəsmək üçün qadınların uşaq dünyaya gətirməsinə də maneələr törədir. Kanada, Niderland, Belçika, Fransa, Litva, Çexiya və İrlandiya parlamentləri və ABŞ hökuməti də Çin hökumətinin uyğurlara qarşı törətdiyi cinayətləri soyqırımı və ya soyqırımına cəhd kimi qiymətləndirib. Mənbə: Politico.eu

Türkiyənin Qəhrəmanmaraş vilayətinin Göksun rayonunda 4,1 bal gücündə zəlzələ baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AFAD məlumat yayıb. Məlumata görə, təkanlar yerin 16,36 km dərinliyində qeydə alınıb. Tələfat və dağıntı qeydə alınmayıb.

Türkiyənin Bingöl vilayətində 4,5 bal gücündə zəlzələ baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AFAD məlumat yayıb. Zəlzələ yerin 7 kilometr dərinliyində meydana gəlib. Dağıntı və tələfatlar haqda məlumat verilməyib.

UNICEF-in Türkiyə nümayəndəsi Regina De Dominikis Türkiyə nümayəndəliyinin əlavə olaraq 138 milyon dollar yardım üçün müraciət etdiyini bildirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bölgədəki uşaqlara və ailələrə zəlzələdən sonra sağalmaq və həyatlarını bərpa etmək üçün təcili yardım edilməsinin vacib olduğunu qeyd edən Dominikis bu qrupa aid insanlara diqqət göstərməyin vacib olduğunu deyib. Qeyd edilib ki, Türkiyədə zəlzələlərdən təxminən 4 milyon nəfər məktəb yaşlı uşaq zərər çəkib.

Türkiyədə müxalif Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) İstanbul vilayət təşkilatının binasına silahlı hücum edilib.  Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə tviter səhifəsində CHP İstanbul təşkilatının sədri Canan Kaftancıoğlu məlumat verib.  O bildirib ki, binaya doğru 6-7 dəfə atəş açılıb. Güllələr tapılmasa da, boş gilizlər aşkarlanıb.  "Prokurorluq hadisə ilə bağlı təhqiqatı davam etdirir. Yeni məlumatlar paylaşılacaq", - deyə CHP təmsilçisi qeyd edib.  Xatırladaq ki, bundan əvvəl İYİ Partiyanın İstanbul təşkilatının binasına silahlı hücum olmuşdu. 

Türkiyədə Çanaqqala vilayətinin Biga rayonunda sərnişin avtobusu qəzaya uğrayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə TRT məlumat yayıb. Məlumata görə, qəza nəticəsində 17 nəfər yaralanıb. Yaralılar Biga Dövlət Xəstəxanasına aparılıb.

Türkiyə ordusu Suriyanın şimalında 3 PKK terrorçusunu zərərsizləşdirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb. Məlumata görə, terrorçular “Sülh çeşməsi” əməliyyat bölgələrinə hücum edərkən məhv edilib.

4 aprel türk dünyasının müdrik lideri, türk milliyətçiliyinin və Milliyətçi Hərəkat Partiyasının qurucusu, başbuğ Alparslan Türkeşin anım günüdür. Sozcu.az onun haqqında bir sıra məlumatları təqdim edir: Alparslan Türkeş 25 noyabr 1917-ci ildə Əhməd Həmdi əfəndi və Fatmagül Zəhra xanımın ailəsində Əli Arslan olaraq dünyaya gəlmişdir. Ailəsinin sürgünə göndərildiyi Lefkoşada dünyaya göz açmışdır. Əslən Kayserilidir. İlk və orta təhsilini Lefkoşada almışdır. Türklük və türkçülük şüuru ilə bilənmiş müəllimi Osman Zəki bəy elə o dövrlərdə “Adın Alparslan olsun” deyərək Əli Arslanın adını dəyişir və onun Sultan Alparslana bərabər igid türk olmasını arzulayır. 1933-cü ildə ailəsi ilə birlikdə İstanbula köçmüşdür. Hərbi sferaya böyük sevgisi olan Alparslan Türkeş 1936-cı ildə Qülləli Hərbi Liseyinə daxil olmuş, 1938-ci ildə kiçik leytenant rütbəsi ilə məzunu olmuşdur. 1940-cı ildə Rəfik Yurdsevərin qardaşı qızı Müzəffər xanımla evlənmiş, daha sonra isə Seval xanımla ailə qurmuşdur. Türkeşin iki evlilikdən yeddi uşağı olmuşdur. 1944-cü ildə baş leytenant Türkeş Nihal Adsız və Nejdət Səncərlə birlikdə "İrqçilik-turançılıq" məhkəmə iddiası üzrə mühakimə olunur. 1945-ci ildə həbsdən azad olunur və 1947-ci ildə bəraət alır. 1959-cu ildə də Almaniyanın Atom və Nüvə Tədris Mərkəzinə göndərilir. Buradakı təhsilinin ardınca polkovnik rütbəsi alaraq, Türkiyə Quru Qoşunlarının NATO şöbəsinin müdiri təyin olunur. 1963–1980-ci illər arasında dörd çağırış Ankara və Adanadan Türkiyə Böyük Millət Məclisinə millət vəkili seçilir. 1975-ci ildən sonra qurulan 1-ci və 2-ci Milli cəbhə hökumətləri dövründə baş nazirin müavini vəzifələrində çalışmışdır. 1965-ci ildə Cümhuriyyətçi Kəndli Millət Partiyasının, 1969-cu ildə isə Milliyətçi Hərəkat Partiyasının sədri seçilmişdir. Türkeş Azərbaycana və onun istiqlalına, Azərbaycan davasına böyük önəm verib. Onun Azərbaycan milli azadlıq hərəkatının lideri və daha sonra prezident olan Əbülfəz Elçibəylə xüsusi dostluq münasibətləri var idi. Türkeşin təlimatı ilə xeyli sayda ülküçü gənc 1992-93-cü illərdə Azərbaycana gələrək, ermənilərə qarşı savaşda qəhrəmanlıqlar göstəriblər. “Hamınız türk bayraqlarısınız. Bayrağı ləkələməyin, çirkləndirməyin, yerə atmayın” deyən Alparslan Türkeş 4 aprel 1997-ci ildə Ankarada vəfat etmişdir.kult

Türkiyənin daha 6 vilayəti zəlzələ bölgəsi elan edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mediası məlumat yayıb. Qeyd edilib ki, Bingöl, Kayseri, Mardin, Tunceli, Niğdə və Batmanda baş verən zəlzələlərdə zərər çəkmiş binaların yerləşdiyi yaşayış məntəqələri ümumi həyata təsir edən fəlakət bölgələri olaraq qəbul edilib.

Türkiyənin Adana şəhərinin Saimbəyli rayonunda 4,3 bal gücündə zəlzələ baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə AFAD məlumat yayıb. Məlumata görə, yeraltı təkanların ocağı 3,6 km dərinlikdə olub. Dağıntı və tələfat barədə məlumat verilməyib.