Türk dünyası

Türkiyədə baş verən yanğında ölənlərin sayı artıb. Sozcu.az “TRT Haber”ə istinadən xəbər verir ki, binanın klub kimi istifadə olunan mənfi 1-ci və mənfi 2-ci mərtəbələrində baş verən yanğına yanğınsöndürənlər 31 texnika və 86 canlı qüvvə ilə cəlb olunub. Yanğın nəticəsində 27 nəfərin həyatını itirdiyi, xəstəxanaya yerləşdirilən ağır yaralının müalicəsinin davam etdiyi açıqlanıb. İstanbul valisi Davud Gül Beşiktaşda 16 mərtəbəli binanın altındakı əyləncə mərkəzində baş verən yanğınla bağlı hadisə yerinə baxış keçirib. Yanğının səbəbinin dəqiq olmadığını və yanğınsöndürmə briqadasının səbəblə bağlı çalışdığını bildirən Gül yanğının binanın altında diskoteka kimi istifadə edilən yerdə baş verdiyini bildirib. Ədliyyə naziri Yılmaz Tunç sosial media hesabından hadisə ilə bağlı açıqlama verib: “Yanğınla bağlı İstanbul Respublika Prokurorluğu tərəfindən məhkəmə istintaqı başlayıb və 3 dövlət ittihamçısı təyin edilib. 3-ü iş yeri məmuru, məsul müdir və 1-i təmirdən məsul olmaqla cəmi 5 şübhəli haqqında həbs qərarı çıxarılıb”. Tunç istintaqın davam etdiyini bildirib. ***16:54 İstanbulun Beşiktaş rayonunda şiddətli yanğın olub. Sozcu.az TRT-yə istinadla xəbər verir ki, hadisə Qayrettəpə məhəlləsində yerləşən 16 mərtəbəli binada baş verib. Bildirilib ki, yanğın yanğınsöndürmə briqadalarının intensiv müdaxiləsi ilə söndürülüb. Qeyd olunub ki, yanğında 15 nəfər həyatını itirib, 7-si ağır olmaqla 8 nəfər yaralanıb. İstanbul Valiliyi hadisə ilə bağlı istintaq başladıldığını açıqlayıb.

Türkiyədə atışma olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "TRT Haber" məlumat yayıb. Hadisə Şanlıurfanın Siverek rayonunda qeydə alınıb. İki qrup arasında baş verən atışmada iki qardaş ölüb. İnsident zamanı Mecit və Orhan Qeyik qardaşları həlak olub. Polis faktı araşdırır.

Türkiyədə keçirilən 31 mart bələdiyyə seçkiləri nəticəsində müxalif Cümhuriyyət Xalq Partiyası (CHP) əlində olan Ankara, İstanbul, İzmir, Antalyanı qorumaqla yanaşı, Bursada da qalib gələrək, Türkiyənin ən böyük 5 vilayətində idarəetməni ələ keçirdi. Sozcu.az xəbər verir ki, bununla da CHP aldığı 37.74 faiz səslə 47 il sonra ilk dəfə bir seçkidən qalib kimi çıxmış oldu. AKP isə qurulduğu 2001-ci ildən bəri 35.5 faiz səslə ilk dəfə ikinci oldu. Bu seçkidə ikinci ən böyük hadisə isə CHP-nin illər sonra xeyli sayda vilayəti ələ keçirməsidir. 2004-cü ildən bəri AKP tərəfindən idarə edilən Adıyamanda CHP-nin namizədi Əbdürrəhman Tutdərə 49.74 faiz səslə qalib gəldi. Ən sürpriz nəticələrdən biri də Balıkəsirdə qeydə alınıb. Burada CHP-nin namizədi Əhməd Akın səslərin 51.1 faizi alaraq qalib gəlib. CHP bununla da Balıkəsirdə 1950-ci ildən bəri ilk dəfə qalib olub. CHP-nin namizədi Əhməd Önal 49.9 faiz səslə Qırıqqalanın bələdiyyə sədri seçilib. Bu, Qırıqqalanın 1989-cu ildə vilayət olmasından bəri CHP-nin ilk qələbəsidir. Kilisdə də CHP ilk dəfə qalib gəlib. Partiyanın namizədi Hakan Bilecen 41.97 faiz səs alaraq, bələdiyyə sədri seçilib. Xatırladaq ki, 2014-cü ildə CHP bu vilayətdə 3 faiz səs toplamışdı. AKP-nin ən böyük məğlubiyyətlərindən biri də Bursanı itirməsi oldu. 2004-cü ildən bəri AKP-nin nəzarətində olan vilayət son seçkidə CHP-yə keçdi. CHP-nin namizədi Mustafa Bozbəy 47.6 faiz səs alaraq bələdiyyə sədri seçilib.

Biz zərbə endirdikcə, PKK küncə sıxılır. Bu dəfə isə illərdir onlara səbir nümayiş etdirən ölkələrdə terror aktları törədir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan Belçika və Almaniyada PKK tərəfdarlarının hücumları barədə açıqlamasında deyib. Nazir Belçikada Türkiyə vətəndaşlarına hücumdan sonra dərhal sonra belçikalı həmkarı ilə telefon əlaqəsi yaratdığını və olayın araşdırılmasını istədiklərini bildirib: “Dünən axşam Almaniyada Hannover Baş konsulluğumuza hücum edəcək qədər yollarını azdılar. Ankara və Berlin lazımi addımları atdı. Hücumu həyata keçirənlərin ədalət qarşısında cavab verəcəyini gözləyirik”. Qeyd edək ki, Belçikanın iki şəhərində PKK tərəfdarları Türkiyə vətəndaşlarına hücum edərək təxribata əl atıb. Bundan əlavə, Türkiyənin Almaniyanın Hannover şəhərindəki Baş Konsulluğunun binasına da hücum həyata keçirilib.

Mən sizə bu seçkinin siyasi tərəfindən söz açmayacam məqsədim sistem haqda danışmaqdır. Türkiyədəki Yerəl(Bələdiyyə) seçki sistemi çox unikal bir sistemdir. Seçici yaşadığı yerə görə 3 fərqli formada səs verir. Məsələn: Türkiyədə rəsmi olaraq 81 İl(Vilayət) var. Bunların da 30-nun Böyükşəhər statusu var. Deyək ki İzmirdə yaşayan seçici seçki məntəqəsinə daxil olduqda 1 yox 5 fərqli bülleten alır. Bunlar: •Böyükşəhər Bələdiyyə Başqanı •Böyükşəhər Bələdiyyə Məclisi üzvləri •Şəhər(İlçe) Bələdiyyə Başqanı •Şəhər(İlçe) Bələdiyyə məclis üzvləri •Məhəllə Başqanı (Muhtar) Böyükşəhər statusu olmayan 51 İldə(Vilayətdə) isə seçiciyə 4 fərqli bülleten verilir: •İl(Vilayət) və ya İlçe(Şəhər) Başqanı •İl(Vilayət) məclis üzvləri •İlçe(Şəhər) məclis üzvləri •Məhəllə Başqanı (Muhtar) İlçelere (Şəhər) tabe olan kəndlərdə: •İl(Vilayət) məclis üzvləri  •Kənd Bələdiyyə Başqanı  •Kənd Bələdiyyə məclisi üzvləri •Məhəllə Başqanı (Muhtar) Bir qədər bizim sistemə bənzər İcra hakimi tipində Valiliklər və Kaymakamlar(Vali nümayəndəsi) da var ki, Valiləri İllərə(Vilayətlərə) Prezident təyin edir və səlahiyyətləri elə də geniş deyil tam səlahiyyəti yalnız polis üzərində var. Kaymakamları(Vali Nümayəndələrini) isə Valilər İlçelere(Şəhərlərə) təyin edir. Kaymakamlar Bələdiyyə Başqanının razılığı olmadan ciddi bir iş görə bilməz.  Bundan başqa əgər Bələdiyyə Başqanı cinayət törədərsə prezident tərəfindən qəyyum təyin olunur. Yox Bələdiyyə Başqanı istefa verərsə və ya ölərsə məclis üzvləri arasından yeni başqan seçilir. Seçkilərdə isə Bələdiyyə Başqanları və Məhəllə Başqanları (Muhtarlar) majoritar qaydada, Məclis üzvləri isə D'hont sisteminə uyğun seçilir. Millət vəkilləri və Dövlət Məmurları Bələdiyyə Başqanı və ya məclis üzvü seçilərsə iki mandatdan birini seçməlidirlər. Yerli əhalidən toplanan vergilər, partiyaların təşkilatlarına verilən pullar,ərazilər, alqı-satqı və s. məsələlərin səlahiyyəti tam olaraq Bələdiyyələrdədir. Buda Bələdiyyə seçkilərinə xüsusi maraq qatır. Həsən Türksoy

Türkiyənin Milli İstehbarat Təşkilatı (MİT) Suriyanın Qamışlı bölgəsində PKK/YPG-nin rəhbərlərindən “Seydo” kod adlı Xəlil Təkini məhv edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mediası məlumat yayıb. Bildirilib ki, adıçəkilən terrorçu Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyinin “yaşıl kateqoriya”lı axtarış siyahısında olub.

Türkiyənin Ərzincan şəhərinin Tercan rayonunda iki avtomobilin iştirakı ilə ağır yol-nəqliyyat hadisəsində yeddi nəfər yaralanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “TRT Haber” məlumat yayıb. Bildirilib ki, yaralanan yeddi nəfərdən dördü uşaqdır. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Türkiyənin Antalya şəhərində avtomobillə mikroavtobus toqquşub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə yerli media məlumat yayıb. İdarəetmədən çıxan mikroavtobus aşıb. Hadisə nəticəsində 7 nəfərin yaralandığı bildirilir.

Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin 2-ci ordu komandanı, general Metin Tokelin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti İraq rəsmiləri ilə görüş keçirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyinin məlumatında bildirilib. “Görüş İraqın şimalındakı "Pəncə-Kilid" antiterror əməliyyatı zonasında keçirilib. İraq vətəndaşlarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlərin görülməsi məsələlərinə xüsusi diqqət yetirilib”, - Milli Müdafiə Nazirliyindən deyilib.

Türkiyənin Muğla vilayətinin Marmaris şəhərində 4,4 bal gücündə zəlzələ baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin Fövqəladə Halların İdarə Olunması Agentliyi (AFAD) məlumat yayıb. Zəlzələ yerin 36 kilometr dərinliyində meydana gəlib. Dağıntı və tələfat qeydə alınmayıb.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Nazirlər Kabinetinin iclasından sonra açıqlamalar verib. “Sərhədimiz daxilində və xaricində maneələrə baxmayaraq, terrorla mübarizəni qətiyyətlə davam etdiririk. İraq sərhədlərimizlə bağlı məsələni bu yay həll etmiş olacağıq" - o deyib. Sozcu.az xəbər verir ki, Ərdoğanın açıqlaması Yunanıstanda geniş rezonans doğurub. Yunanıstanın "Proto Thema" nəşri Türkiyənin yay aylarında əməliyyatlara başlayacağını yazıb: "Ərdoğan Şimali İraqda hərbi əməliyyat keçirəcəyini açıqladı. Bu, hərbi əməliyyatların şiddətlənməsinin xəbərçisidir. Ərdoğan Türkiyənin İraqda PKK terrorçularını mühasirəyə alacağını və problemin, nəhayət, bu yay həll olunacağını açıq şəkildə ifadə etdi". In.gr nəşri isə Türkiyənin müharibəyə hazır olduğunu xüsusilə vurğulayıb.

Türkiyədə Bayraktar Akıncı Hücum Pilotsuz Uçuş Aparatı milli istehsalı olan “Çakır” naviqasiya pilotsuz uçan raketi ilə həyata keçirdiyi sınaq atəşində dənizdəki hədəfi 100 kilometr uzaqdan dəqiqliklə vurub. Sozcu.az CNN Türk-ə istinadən xəbər verir ki, quru, dəniz və hava platformalarından buraxıla bilən “Çakır” ən müasir xüsusiyyətləri və təsirli döyüş başlığı ilə Türkiyə Silahlı Qüvvələri üçün yeni güc mövqeyidir. “Çakır” stasionar və fırlanan qanadlı təyyarələrdən, hücum pilotsuz uçuş aparatlarından, silahlı pilotsuz uçuş aparatlarından, silahlı pilotsuz dəniz nəqliyyat vasitələrindən, taktiki təkərli quru maşınlarından və yerüstü platformalardan buraxıla bilər. 150 kilometrdən çox diapazona malik “Çakır”ın hədəfləri arasında; Sahilə yaxın yerüstü hədəflər, quru və yerüstü hədəflər, strateji quru hədəfləri, ərazi hədəfləri və mağaralar var. Yerli və milli KTJ-1750 turbo-reaktiv mühərrikə sahib olan “Çakır” dizaynının gətirdiyi çeviklik sayəsində missiyanın planlaşdırılması zamanı müəyyən edilmiş üçölçülü dönüş nöqtələri ilə bağlı tapşırıqları asanlıqla yerinə yetirə bilər. Qeyd edək ki, “Çakır” hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə çətin aşkarlanmaq qabiliyyəti ilə də diqqət çəkir.