Sosial

Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov və Sağlam Cəmiyyət Hərəkatının rəhbəri Elçin Bayramlı mağazalardakı qidaların keyfiyyətsizliyindən və alıcıların aldadılmasından danışıblar.  Sozcu.az xəbər verir ki, ekspertlər hətta marketlərdə satılan çörəyin də sağlamlıq üçün təhlükəli olduğunu qeyd ediblər. Elçin Bayramlı zavod çörəyinin konsaregenlərlə dolu olduğunu iddia edib: “Emal sənayesində elə bir qida yoxdur ki, tam sağlam olsun. Mən sizi əmin edirəm ki, bu, belədir. Təbii qida təbiətdən gələn, heç bir kimyəvi maddə qatılmayan, rafinə edilməyən qidalardır. Bu gün insanlar qida qəbul etmir qidanın imitasiyasını qəbul edir. Adi xamanı götürüb üstündə yazılanları oxusanız görəcəksiniz: quru süd, süd yağı əvəzləyicisi, digər kimyəvi maddələr. Xamanın içində süd yoxdur, bunu açıq-aşkar özləri yazırlar.  Çörək də təbii deyil. Yalnız təndirxanalarda, birinci növ undan bişirilən çörəklər təbiidir. Zavodlarda müddət uzadıcı, ağardıcı dərmanlar vurulan çörəklər birbaşa konsaragendir. Bu, birbaşa ölümcül məhsuldur. Zavodlarda bişirilən çörəklərə sürətli mayalandırıcı vurulur. Normal vəziyyətdə 30 dəqiqəyə mayalanan xəmir bu sayədə 5 dəqiqəyə mayalanır, çünki zavod dayanmadan istehsal etməlidir. Bu maddə isə birbaşa konsaragendir. Və ya unun keyfiyyətsizliyini gizlətmək üçün çörəyə ağardıcı dərmanlar vurulur. Bu zaman çörək artıq təbii qida sayılmır”.   Eyyub Hüseynov bir müddət əvvəl Azad İstehlakçılar Birliyinə gətirilən “təbii bal”ın tərkibini yoxladıqlarını və tərkibindən baldan əsər-əlamət olmadığını açıqlayıb:  “Keçən həftə Azad İstehlakçılar Birliyinə “təbii bal” gətiriblər. Saxla bal istehsalçısı üstünə “natural” yazıb, arı şəkli vurub. Tədqiqat apardıq, məlum oldu ki, “paraşok”dur  (toz). Məlum oldu ki, tərkibində baldan əsər yoxdur, hamısı tozlardan hazırlanıb. Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi ilə məsələ qaldırdıq və həmin məhsulun satışı tamamilə dayandırıldı, mallar müsadirə olundu. Qida sahəsində bu cür anormal hallar var”. 

Cəlilabad rayonunda fərdi yaşayış evindən ər və arvadın meyitləri aşkar edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, onların dəm qazından öldüyü ehtimal olunur. Hadisənin təfərrüatı və onların şəxsiyyəti dəqiqləşdirilir. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Aprelin 8-də Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı gözlənilir. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a verilən xəbərə görə, günün birinci yarısında bəzi yerlərdə yağış yağacağı ehtimalı var. Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 7-11° isti, gündüz 12-17° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 765 mm civə sütunundan 768 mm civə sütununa yüksələcək. Nisbi rütubət 60-70 % olacaq. Azərbaycanın rayonlarında havanın bəzi yerlərdə arabir yağıntılı olacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə intensiv olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi, yüksək dağlıq ərazilərdə qar yağacağı ehtimalı var. Axşam yağıntılar əksər rayonlarda tədricən kəsiləcək. Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq. Mülayim qərb küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 7-11° isti, gündüz 13-18° isti, dağlarda gecə 0-4° isti, gündüz 4-8° isti olacaq.

Cəlilabad rayonunda xəsarətlə nəticələnən yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib. Sozcu.az-ın məlumatına görə, avtomobil yolu keçən 2013-cü il təvəllüdlü Ağayev Anar Namiq oğlunu vurub. Yaralı təcili tibbi yardımın köməkliyi ilə Bakıda yerləşən xəstəxanaların birinə gətirilib. Müayinə zamanı ona açıq kəllə-beyin travması diaqnozu qoyulub. Hadisənin təfərrüatı araşdırılır.report

Azərbaycanda taksi sifarişi operatorları ilə işləyən taksi minik avtomobillərinə taksometrin quraşdırılmasına ehtiyac yoxdur. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin (AYNA) açıqlamasında bildirilir. "Taksi sifarişi operatorlarının proqram təminatı taksometr funksiyasını yerinə yetirir. Gediş haqqı proqram təminatı ilə hesablanır", - deyə açıqlamada qeyd olunub.

Lənkəran Dövlət Universitetinin nəzdində Sosial və Aqrar-Texnoloji Kollecin tələbəsi vəfat edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu haqda Sosial və Aqrar-Texnoloji Kolleci məlumat yayıb. Bildirilib ki, “Ətraf mühitin mühafizəsi və bərpası” ixtisasının III kurs tələbəsi Əliyev Əlirza Əlikramoviç pnevmoniyadan dünyasını dəyişib.

Beynəlxalq “Database.earth” platforması maraqlı hesabat açıqlayıb. Həmin hesabata görə Azərbaycan əhalisinin sayı gələcəkdə 10 milyon 462 min 904 nəfərdən 8 milyon 265 min 201 nəfərə qədər azala bilər. Beləliklə də 2024-cü ildən 2100-cü ilə qədər əhalinin sayında 161,64% azalma baş verə bilər. Məsələ ilə bağlı Bizim.media-ya danışan Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin icraçı direktoru Sahib Məmmədov bildirib ki, qlobal səviyyədə əhalinin artım tempində azalma müşahidə olunur: “Təbii ki, Azərbaycan da bu prosesin içindədir. Baxmayaraq ki, proqnozlara görə 2040-cı ilə qədər ölkəmizdə əhalinin sayının artımı davam edəcək. Amma sonrakı illərdə əhalinin sayında azalma gözlənilir. Bu da Azərbaycan dövlətinin təqdim etdiyi statistikaya əsasən, Beynəlxalq qurumların hazırladığı hesabatlarda özünü göstərir. Əlbəttə ki, dövlətin müdaxiləsi hesabına bu proqnozlar dəyişə, doğru çıxmaya bilər. Amma bu hesabat davam etməkdə olan tendensiyalara əsaslanıb”. Sahib Məmmədov Azərbaycanda davam edən tendensiyalardan da danışıb: “Son 60 ilin statistikasına baxdıqda görürük ki, qadınbaşına düşən uşaqların sayı üç dəfədən çox azalıb. Əgər ötən əsrin 60-cı illərində bir qadın ortalama altı uşaq dünyaya gətirirdisə, indi bu rəqəm 1,5 nəfərdən bir qədər çoxdur. Bundan əlavə Azərbaycanda selektiv abort artıq əhalinin cins tərkibini dəyişdirməkdədir. Hazırda ölkəmizdə reproduktiv qadınların sayı kişilərdən azdır. Bu tendensiya da uzunmüddətli planda demoqrafik vəziyyətə ciddi surətdə təsir edir. Yəni yaxın gələcəkdə həm əhalinin cins tərkibi, həm də yaş tərkibi dəyişəcək. Üstəlik doğuşun sayı azalacaq. Nəzərə alaq ki, əhalinin mədəni səviyyəsi artdıqca, tibbi texnologiya inkişaf etdikcə əhalinin artımında müsbət dinamikanı mənfi dinamika əvəzləyir”. İcraçı direktor mövcud zərərli təsirlərdən də danışıb: “Məsələn, Avropadan bizə ixrac edilən “uşaqsız ailə” modeli də öz sözünü deyir. Eynicinslərin evlənməsi təşviq olunur.  Bütün bunlar da qlobal səviyyədə əhalinin azalmasına yönəlik addımlardır. Bundan çıxış edən məlum təşkilat hesab edir ki, 2100-cü ilə qədər proses belə davam edərsə, onda indiki 10 milyon 500 minlik əhali iki milyona qədər azala bilər. Əlbəttə ki, bu bir proqnozdur. Nəzərə alaq ki, Azərbaycan dövlətinin müvafiq qurumları əhalinin artımı və yaxud artımın sabit saxlanılması üçün təhlillər aparır, müəyyən işlər görür. Məsələn selektiv abortun qarşısını almaq üçün ciddi iş gedir. Bu kimi addımların müsbət nəticəsi olarsa, onda əhalinin sayının azalmasının qarşısı alına bilər”.

“Dövlət rüsumu haqqında” Qanuna əsasən, taksi fəaliyyəti göstərmək istəyənlərə buraxılış vəsiqəsi üçün dövlət rüsumu 125, buraxılış kartı üçün isə 25 manat müəyyən edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin yanında Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi məlumat yayıb. Bildirilib ki, buraxılış vəsiqəsi taksi fəaliyyəti göstərmək istəyən hüquqi şəxslərə və ya fərdi sahibkarlara təqdim olunan icazə növüdür. Buraxılış kartı isə taksi kimi istifadə olunan nəqliyyat vasitəsi üçün nəzərdə tutulub.

Bakının Binəqədi rayonunda 2001-ci il təvəllüdlü Lətif yetkinlik yaşına çatmayan qıza təcavüz edib. Belə ki, o, Binəqədi rayonunda yerləşən hotellərdən birində 14 yaşına çatmamış yeniyetməni döyəcəyi ilə hədələyib, ona zor tətbiq edib. O, hoteldə yeniyetmə ilə cinsi əlaqədə olub.  Hadisə cəmiyyətdə ciddi müzakirələrə səbəb olub və son illər bu tip halların artması tənqid edilib.  Bəs görəsən, son dövrlər bu halların artmasının səbəbi nədir? Bunda valideynlər, yoxsa cəmiyyət günahkardır?  Mövzu ilə bağlı Yenisabah.az-a danışan psixoloq Könül Əhmədova bildirib ki, bu cür halların artmasında valideynlər və onların qurmadığı düzgün tərbiyə modulu əsas səbəbkardır:  “Bu məsələ çox aktual və geniş müzakirələrə səbəb olur. Biz hamımız yeniyetmə olmuşuq və burada məsələ məhz həmin dövr yox, həm də ondan əvvəlki dövrdür. Yeniyetmənin həyatında ata, ana, mühit, cəmiyyət və şəxs özü rol oynayır. Düzgün  tərbiyə vermək erkən yaşlardan başlayır və vacibdir. Valideynlər bu məsələyə xüsusi önəm verməlidir. Ailələrdə düzgün tərbiyə modulu olmalıdır, amma çox təəssüflər olsun ki, valideynlər buna fikir vermirlər.  Ümumiyyətlə, son zamanlar valideynlərin diqqətsizliyi və məsuliyyətsizli ucbatından baş verən bədbəxt hadisələr artır. Bu zaman valideyn ya uşaqda, ya da cəmiyyətdə günah görür, amma özünü günahlandırmır. Valideynlər öz uşaqlarına qarşı daim məsuliyyətli və qayğılı olsalar, bu hallar baş verməz.  Valideynlərə sual edilməlidir: Hörmətli valideyn, nə vaxtdan uşağınızın tərbiyəsi ilə məşğul olmağa başlamısınız, nə vaxtdan onu dinləyirsiniz? Bunların heç biri bizim cəmiyyətin 80 faizində formalaşmayıb. Yeniyetmə də düşdüyü mühitə görə, addım atmağa başlayır, sonra da bu cür hadisələr başlayır və yeniyetmələr öz yollarında olmurlar”.  Psixoloq qeyd  edib ki, ailədə həm ana, həm də ata yeniyetmənin tərbiyəsində eyni dərəcədə rol oynayır. Bu dövrdə valideynlər eyni qaydada tərbiyəyə üstünlük verməlidirlər:  “İnsanlar sual edə bilər ki, atanın, yoxsa ananın tərbiyəsi daha uğurludur? Bu sualın birmənalı cavabı var: Eyni istiqamət üzrə gedən tərbiyə özünü daha yaxşı göstərməyə başlayır. Bəzən valideynlərdən biri qaydanı tətbiq edir, digəri isə pozur. Bu uşaqda çaşqınlıq yaradır, tərbiyə zamanı qüsura səbəb olur. Ailədə valideynlərin hər biri eyni qaydada tərbiyəyə üstünlük verməlidir. İnanın ki, tərbiyə motivi düzgün aparılsa, gələcəkdə də yeniyetmə bu cür hallarla qarşılaşmayacaq. Valideynlər tərəfindən nəzarətsiz qalan yeniyetmələr özlərini yaşlarından böyük aparmağa başlayır, mənəm-mən deyir yaxud iradəsi zəif olur. Bu hər uşaqda eyni olmur.  Yeniyetmə uşaqları olan ailələr varsa, valideynlər məqsədyönlü olmalıdır, onların dünyagörüşünü artırmalı, mənəvi hiss və düşüncələrini inkişaf etdirməli, düzgün davranış qaydalarına fikir verməlidirlər və uşaqları düzgün istiqamətləndirməlidirlər”. 

Aprelin 5-də gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Mülayim cənub-qərb küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 6-11° isti, gündüz 13-18° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 763 mm civə sütunundan 760 mm civə sütununa enəcək. Nisbi rütubət gecə 70-74 %, gündüz 45-50 % olacaq. Azərbaycanın rayonlarında Havanın əsasən yağmursuz keçəcəyi, lakin axşam şimal və qərb rayonlarında arabir yağıntılı olacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə intensiv olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi ehtimalı var. Gecə və səhər arabir duman olacaq. Mülayim şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 6-11° isti, gündüz 18-23° isti, dağlarda gecə 2-7° isti, gündüz 10-15° isti olacaq.

Ötən aylarda 1 yaşını tamamlayan, ağır xəstəlikdən əziyyət çəkən Rəsulun dəstəyinizə ehtiyacı var. Sozcu.az xəbər verir ki, Rəsulun atası Rəhman Abbasov oğlunun müalicəsi məqsədilə lazımi vəsaitin toplanması üçün yardım istəyir. Əməliyyatın məbləği ailə üçün olduqca yüksəkdir. 14 aylıq Rəsul Abbasov “Kəskin Mieloblast Leykoz M7”dən əziyyət çəkir. Rəsulun Türkiyədə müalicəsi üçün böyük məbləğdə pula ehtiyacı var. Valideynləri həmin məbləği qarşılaya bilmir. Maddi dəstəyə ehtiyacları var. Qeyd: Dəstək olmaq istəyənlər aşağıdakı bank hesabına ödəniş edə bilərlər. AİLƏ İLƏ ƏLAQƏ: 077 711 63 00 BANK HESABI: 5239 1517 9119 7232 (KAPİTAL)

Azərbaycanda yeni tətbiq edilən, amma nisbətən daha az müraciətin qeydə alındığı birdəfəlik ödənişlərdən biri də xüsusi kateqoriyalı şəxslərə işə düzələn zaman ödənilən vəsaitdir. Belə ki, mövcud qanunvericiliyə əsasən, valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlara ilk dəfə işə düzələn zaman birdəfəlik müavinət verilməsi həyata keçirilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri millət vəkili Vüqar Bayramov qeyd edib. O bildirib ki, bu hüquq valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlar, habelə onların arasından olan şəxslərdədir: “Onlar ilk dəfə işə düzəldikdə artıq bu müavinətin alınması üçün müraciət etmək hüququna malik olurlar. Müavinətin məbləği ölkə üzrə orta aylıq əmək haqqının beş misli qədərdir. Hazırda orta aylıq əmək haqqı 942.4 manat olduğu üçün həmin şəxs müraciət edən zaman 4712 manat müavinət ödəniləcək. Bu müavinəti almaq hüququ olan vətəndaşlarımız yaşayış yeri üzrə Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun struktur bölməsinə, DOST mərkəzinə və ya “Şəhid ailələri üzvlərinin, müharibə ilə əlaqədar xəsarət almış hərbi qulluqçuların və əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərin müraciətləri üzrə vahid əlaqələndirmə mərkəzlərinə" müraciət edə bilər. Bu zaman aşağıdakı sənədlər tələb olunur: şəxsiyyət vəsiqəsi və doğum haqqında şəhadətnaməsinin surəti, əmək kitabçasının surəti, valideynlərin ölüm haqqında şəhadətnaməsi və yaxud bu barədə Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələrinin arayışı. Deməli, bu vətəndaşlarımız işə düzələndən sonra müvafiq sənədlər ilə müraciət edib həmin müvainəti ala bilərlər. Bir sıra müavinətlər ilə bağlı məlumatlığın nisbətən az olduğunu nəzərə alsaq, belə ödənişlərin proaktiv təyin olunması vacibdir. Yəni hər hansı sənəd tələb olunmadan elektron müavinətin hesablanması və təyinatı daha məqsədəuyğundur”.