Mövqe

 Ölkə çimərliklərində batanların sayı günü-gündən artır. Hava şəraiti nə qədər dəniz üçün əlverişsiz olsa da, müşahidələrimiz onu göstərir ki, küləkli havada da çimərliyə üz tutanlar var. Əksər ekspertlər iddia edir ki, Xəzərdə batmalara səbəb orada zəlzələ nəticəsində əmələ gələn yarğanlardır. Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin baş direktoru Qurban Yetirmişli mövzu ilə bağlı Moderator.az-a danışıb. O iddiaları kökündən yalanlayıb. “O boğulmaların heç birinin Xəzər dənizində baş verən zəlzələ ilə əlaqəsi yoxdur. Xəzərdə il ərzində götürəndə 4-5 təkan baş veriR. Ən güclüsü 3,9 bal olub. Bu da Türkmənistan tərəfə, cənubi-şərqə doğru daha yaxındır. Bizdən məsafə etibarı ilə 140-150 kilometr uzaqdır. Heç biri də hiss olunmayandır. Ekoloqlar bilmirəm hansı fikirdədirlər, amma mənim fikrim belədir ki, Xəzərdə dalğalar olur. İstər-istəməz dalğa sahilə gəlir. Suyun dibi də gilli, qumlu qarışıqlardan ibarətdir. Burada da çuxurlar əmələ gəlir. Su burulğan kimi dibə çəkilir. Çimənlər də gedib düşür həmin burulğana, orada da boğulma hadisəsi baş verir. 2000-ci ildən sonra Xəzərdə güclü zəlzələ baş verməyib. Dekabrda, fevralda da Xaçmazda zəlzələ baş vermişdi, Bakıda da 3 bala kimi hiss edilmişdi. Ondan sonra 6 ay keçib. Müəyyən bir dəyişiklik olsa belə, istər-istəməz dalğa onu yuyub, hamarlayıb. Siz özünüz də dənizə gedəndə fikir verin ki, bir balaca külək olanda dalğa gəlir, çəkilir arxaya, qumu yuyub aparır. Çuxurlar orada əmələ gəlib. Yoxsa zəlzələnin heç bir təsiri yoxdur. Xırda təkanlardır. 9 ballıq zəlzələ baş vermiş olsaydı, bütün Bakını silkələsəydi deyərdik ki, bəli səbəb budur” deyə Qurban Yetirmişli deyib.

“3 nömrəli poliklinikadan 3 həftədir şəkər dərmanlarımı ala bilmirəm. Səbəb olaraq isə bunu deyirlər ki, 6 aydan bir gəlib həkim yoxlanışından keçməlisiniz. TƏBİB hər adama 10 min sığorta pulu verib. İndi bunları silmək lazımdır axı! Bütün şəkər xəstələrini 6 aydan bir məcburi şəkildə həkimdən keçirirlər ki, sığortanın pulları silinsin. Yoxlanışdan keçməyənlərə şəkər dərmanlarını vermirlər” Bunu Moderator.az-a açıqlamasında şikayətçi Raifə Səfərova deyib. O daha sonra poliklinikada növbə sisteminin olmamasından gileylənib. “3 həftədən sonra vaxt edib poliklinikaya getdim. 2 həkimdən keçdim. 3-cü həkim kardioloq Balakişi Quliyev orada canlı növbə yaradıb. Halbuki resepşında bizə növbə verilir. Mən 4-cü adam ola-ola, adını çəkdiyim həkim 12-ci, 8-ci adamı qəbul edir. Məni saxladır, gözlədir. Sonda əsəblərim dözmədi. Baş həkimin yanına qalxdım. Baş həkim yerində deyildi, onu müavini Füzuli Xəlilov əvəz edirdi. Vəziyyəti ona izah etmişəm. Mən şəkər xəstəsiyəmsə, dövlət bu dərmanları bizim üçün ayırıbsa, biz niyə gəlib onları vaxtlı-vaxtında götürə bilmirik?! Hələ də şəkər dərmanımı almamışam. Bir söz deyən kimi də deyirlər ki, TƏBİB bizə belə göstəriş verib. TƏBİB göstəriş verib ki, şəkər xəstələrini incidəsiniz?! Əgər mənim şikayətim varsa onsuz da həkimə gedəcəm. Yoxdursa mən niyə boş-boşuna həkimə getməliyəm ki? 6 aydan bir bu nə oyundur çıxarırsız? Niyə mənim sığortam boş-boşuna xərclənməlidir?!” deyə şikayətçi iddia edib. Problemlə bağlı adıçəkilən poliklinika ilə əlaqə saxladıq. Poliklinikadan “Rəhbərlik hazırda iş yerində deyil, çölə çıxıb. Siz nömrə verin əlaqə saxlayacağıq. Yaxud da yarım saat sonra özünüz zəng edərək rəhbərliklə danışın. Mən sizə kömək edə bilməyəcəm. Şikayətlərin olması əlbəttə ki, normaldır” deyildi. Yarım saat sonra, hətta bir gün sonra zəng edib problemə aydınlıq gətirmək istəsək də cəhdlərimiz boşa çıxdı. Poliklinikanın və adıçəkilən həkimin mövqeyini dərc etməyə hazırıq.

“20-30 il əvvələdək Azərbaycanda intihar hadisələri çox nadir hallarda baş verirdi. Dəyərlərin dəyişməsi, psixoloji gərginlik, mənəvi böhran, sosial problemlər kimi faktorlar bu prosesdə əsas rol oynayır. Ölkədə mənəvi deqradasiyanın, psixoloji təzyiqin güclənməsində özəl televiziyaların çox böyük və əvəzedilməz rolu var. Adamlar televiziyada daha çox qan-qırğın, terror, qətl, intihar hadisələri ilə rastlaşırlar. Bu hallar adiləşir və sonda insanlar hansısa problemi yarananda çıxış yolunu intiharda görür”. Bunu Bakupost.az -a açıqlamasında sosioloq Elçin Bayramlı ölkədə günlərdir baş verən intihar hadisələri haqda danışarkən deyib. Onun sözlərinə görə, mənəvi dəyərlərin açınması, tərbiyə və əxlaq problemi, ünsiyyət ənənəsinin itməsi, hansısa ağır xəstəlikdən əzab çəkmə, təklənmək, şəxsiyyətin sındırılması, başqaları tərəfindən başa düşülməmək, cəmiyyətdə gözlənilmədən baş verən hadisələrə uyğunlaşa bilməmək, fərdin qayğısına qalan və onu sevən birinin olmaması, sevdiyi şəxsin xəyanəti, narkotik maddələrdən asılılıq kimi problemlər intiharların əsas səbəbidir. E.Bayramlı faciənin ən dəhşətlisinin azyaşlıların intiharı olduğunu bildirib: “Valideynlərin çoxu uşaqlarının tərbiyəsini buraxıb televiziyanın, internetin öhdəsinə. Hər uşağın əlinə yekə bir smartfon alıb verib canlarını qurtarıblar. Onların yerinə uşaqlarını kimlər tərbiyə edir, kimlər yönəldir, bu, onlar üçün maraqlı deyil. Elm sübut edib ki, televiziya və internet materialları insan psixikasına hər şeydən güclü təsir edir. Bu vasitə ilə onu istədiyi istiqamətə yönəldə bilirlər. Subliminal mesajlarla, 25-ci kadrlarla dolu olan videomateriallar, xüsusi frekansda və yüksək tonlarda mahnılar şüuraltına işləyir və yalnız pis məqsədlərə xidmət edir”. O, sosial problemlərin də bu hadisələrə səbəb olduğunu bildirib: “İşsizlik, evsizlik, ağır xəstəlikdən əziyyət çəkib müalicə oluna bilməmək kimi sosial problemlər də güclü stress yaradır və bəziləri bunlara dözə bilməyib intihara əl atır. Bu səbəbdən sosial ədalətin bərqərar, insanların normal həyatının təmin edilməsi intiharların azalmasına səbəb ola bilər. Ona görə də mənəvi-psixoloji cəhətdən sağlam cəmiyyət formalaşdırmaq vacibdir”.

Milli Məclisin deputatı Fazil Mustafa Xalq artisti Ağadadaş Ağayevin mühafizəçi ilə yaşadığı insidentə münasibət bildirib.  Sozcu.az xəbər verir ki, eks-deputat bu barədə öz “Facebook” səhifəsində paylaşım edib. Fazil Mustafa Ağadadaş Ağayevin mühafizəçiyə balta ilə hücum etməsini kəskin tənqid atəşinə tutub:   “Mühafizəçinin atası-anası yoxdur? O Azərbaycan vətəndaşı deyil? Kim kimdən narazıdırsa balta tullamalıdır? Bu nə cür tərəfli yanaşma? Mühafizəçi yanlış hərəkət edibsə, hər halda xalq artistinin müraciətinə hüquq-mühafizə orqanları qətiyyən laqeyd yanaşmaz, məsələni ciddi araşdırardılar. Mühafizəçinin heç xəstəxanaya aidiyyəti olmur, müqavilə bağlayırlar, gəlib rəsmi qaydada obyekti qoruyur. Üstəlik baltanı birbaşa canlı insana tullayır, nə etsin bəs, zərərsizləşdirməsin? O mühafizəçi sizin övladınız, qardaşınız, qohumunuz, qonşunuzdur. Tövsiyyəniz nədir, başını tutsun baltanın altına ki, xalq artistinə toxunmaq olmaz? Bu cür videoların yayılmasının mən də əleyhinəyəm. İnsanın xəstəliyinin şiddətini, təsirini də anlayıram. Mühafizəçinin ekstremal şəraitdə əsəblərini cilovlaya bilməməsini də qınayıram. Ancaq suçu öz vəzifə borcunu ləyaqətlə yerinə yetirmiş və böyük bir faciənin qarşısını almış mühafizəçi işləyən tanımadığım yoxsul bir Azərbaycan övladının üzərinə yönəltmək nə dərəcədə ədalətli davranışdır?", - deyə Fazil Mustafa öz postunda qeyd edib.  Xatırladaq ki, hadisədən sonra xalq artisti Ağadadaş Ağayev və dalaşdığı mühafizə əməkdaşı polis tərəfindən saxlanılaraq, istintaqa cəlb olunub. 

Əfqanıstan SSRİ-nin, Ukrayna Rusiyanın sonunu gətirəcək SSRİ-nin yıxılmasının vacib səbəblərindən biri Əfqanıstanda apardığı müharibə oldu. Bu gün Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibə Əfqanıstan müharibəsindən daha ağır və daha çox itkilərlə müşahidə olunur. Əgər Əfqanıstanda 9 il ərzində SSRİ-nin itkiləri 15 min nəfər təşkil edirdisə, Ukrayna cəbhəsində iki il yarımda Rusiyanın canlı qüvvə itkisi 10 dəfə Əfqanıstandakından çoxdur. Təəssüf ki, bizim bəzi siyasi şərhçilər Rusiyanın imkanları və gücü haqqında yanlış, şişirdilmiş mövqe sərgiləyirlər. Doğrudur Rusiyanın bütün sahələrdə resursları Ukraynadan qat-qat çoxdur, amma Əfqanıstan da SSRİ ilə müqayisə ediləsi ölkə deyildi.  Həm də məsələ yalnız canlı qüvvə itkisində deyil. Rusiya bir sıra mühüm sahələrdə gərginlik yaşayır, bəzən isə böhran həddinə yaxınlaşır. Bir sıra sahələrə diqqət edək: Rusiya yalnız cəbhədə deyil, nəqliyyat sistemində, xüsusilə mülki aviasiya və dəmir yolda itkilərə məruz qalır. Səbəb sanksiyalar və komplekt ehtiyat hissələrinin olmamasıdır. Mülki aviasiya təyyarələri ilə bağlı insidentlər artır. Bu, sanksiyalara görə xaricdən aldıqları ehtiyat hissələrinin yerli istehsalla əvəz edilməsinin nəticəsidir. Sanksiyalar adi məişət səviyyəsində də problemlər yaradır.Hətta, yanğını söndürmək üçün mütəxəssislər və texnika çatışmazlığı ciddi şəkildə narahatlıq yaradır, çünki onların bir qismi Ukrayna cəbhəsinə göndərilib.  Təkcə 2024-cü ildə 850 min hektar torpaq sahələri yanıb, Krasnodar vilayətində isə bir sutka yanğını söndürmək mümkün olmayıb  Əfqanıstanda müharibəni uda bilməyəndən sonra SSRİ dağılmağa başladı. İdarəetmə sistemində çatışmazlıqlar var. Əhalini cəbhəyə göndərənlərin ailə üzvləri çoxdan xaricdə məskunlaşıblar. Putin və ətrafı sülhdən qorxurlar, çünki müharibə dayanandan sonra hesab aparsalar ki, Rusiya nə qazandı və məlum olacaq ki, ağlsız avantyuranın nəticəsində fəlakətdən başqa heç nə. Bu “xüsusi əməliyyat” Rusiyanı təhlükəsiz etdimi? Əksinə, dörd bir tərəfi daha təhlükəli duruma düşdü. Ukrayna müharibəsi üzündən Rusiyada insan qıtlığı yaranıb. Yenilərini Afrikadan yığırlar. Xidmət sahəsində ciddi kadr çatışmazlığı yaranıb. Afrika ölkələrindən əmək miqrasiyasının miqyası dəfələrlə artıb, hətta Tailand və Filippindən də gətirilənlərin sayı çoxalmağa başlayıb. İşçi qüvvəsinə ehtiyac hər ay böyüyür. Müharibədə ölən Rusiya vətəndaşlarını arxa cəbhədə Keniyanın, Kamerunun, Zambiyanın və Əlcəzairin vətəndaşları tutur.  Elə bu səbəbdən də miqrantlar tərəfindən törədilən cinayətkarlığın sayı statistikaya görə sürətlə artır. Miqrantlar tərəfindən zorlamaların sayı 5 faiz, uşaqlara qarşı 25 faiz yüksəlib. İstintaq Komitəsinin rəhbəri Aleksandr Bastrıkin bildirdi ki, xarici vətəndaşlar tərəfindən törədilən cinayətlər bu ilin altı ay ərzində 55 faiz artıb.  İnsan resursları bütün sahələrdə, o cümlədən polisdə belə çatışmır. RF DİN rəhbəri Vladimir Kolokoltsev may ayında çıxış edərək şəxsi heyəti tam komplektləşdirmək üçün 152 min adama ehtiyac olduğunu vurğulayıb. Tezliklə Moskvada nəinki inşaatçılara, “dvornik”lərə, hətta sahə müvəkkilərinə böyük ehtiyac yaranacaq.  Təəssüf ki, bütün bunlara baxmayaraq 10 iyulda  RF Təhlükəsizlik Şurası katibinin müavini Dmitri Medvedyev heç bir sülh müqaviləsini imzalamamağa çağırır və fikrini onunla əsaslandırır ki, sülhdən sonra yenə “banderovçular” hakimiyyətə gəlib Rusiyaya meydan oxuyacaq, ona görə də bütün Ukraynanı Rusiyaya “qatmaq” lazımdır.   Əfqanıstanı son tərk edən sovet qoşunları raport verəndə ki, “bir əsgər belə Əfqanıstanda qalmayıb”, cəmi il yarımdan sonra SSRİ dağldı. Ukrayna müharibəsi bütün bəşəriyyəti təhlükə qarşısında qoyub, amma ilk növbədə Rusiyanın özünü. NATO baş katibi təsadüfən söyləmədi ki, “Ukrayna müharibəsi 10 il də davam edə bilər”. Hələ iki il yarımın nəticələri bu qədər ağırdırsa, 10 ilin nəticələrini təsəvvür etmək belə dəhşətlidir.  Moderator.az-ın analitik qrupu

"Sentyabrın 1-də keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərində namizədliyimi irəli sürməyəcəyəm". Sozcu.az pravda.az-a istinadla xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin İnsan hüquqları komitəsinin sədr müavini, Vəhdət Partiyasının sədri Tahir Kərimli bildirib. "Yorulmuşam, bir qədər istirahət etmək istəyirəm", - deyə Kərimli qeyd edib.  Xatırladaq ki, Tahir Kərimlinin rəhbərlik etdiyi Vəhdət Partiyası seçkilərdə iştirak edəcək.

Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi və Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidməti saxta paylaşımlarla bağlı birgə açıqlama yayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, açıqlamada deyilir: "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin və ailə üzvlərinin adından guya vətəndaşların hansısa investisiya proqramına vəsait qoymağa təşviq edilməsi barədə bir sıra saxta sosial şəbəkə hesablarında paylaşılan materialların saxta (“fake”) məlumat olduğunu bildiririk. Azərbaycanın informasiya agentliklərindən birinin veb-saytının tərtibatını imitasiya edərək hazırlanmış saxta “müsahibə” dezinformasiya mahiyyəti daşıyır və ölkəmizin informasiya mühitini çirkləndirməyə yönəlmiş sistemli dezinformasiya hücumlarının tərkib hissəsidir. Cəmiyyəti yalnız rəsmi mənbələrin verdiyi məlumatlara inanmağa, jurnalistləri, ictimai fəalları bu kimi hallara qarşı hər zaman prinsipiallıq nümayiş etdirməyə, saxta və yalan məlumat əsaslı kampaniyaların vüsət aldığı bir şəraitdə sayıq olmağa çağırırıq. Saxta material, habelə onun mənbəyi barədə müvafiq tədbirlərin görülməsi təmin edilməkdədir".

Müsavat Partiyasının başqanı İsa Qəmbər sentyabrın 1-də keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərində iştirak etməyəcək.  Sozcu.az-ın xəbərinə görə, bu barədə İsa Qəmbər özü məlumat verib.  “Müsavat Partiyası növbədənkənar parlament seçkilərində iştirak üçün namizədlərin irəli sürülməsini, əsasən, yekunlaşdırıb. Artıq 34 namizədimiz var. Mən bu dəfə namizədliyimi irəli sürməyəcəyəm, Müsavat Partiyasının seçkilərdə iştirakına ümumi rəhbərlik edəcəyəm və namizədlərimizə dəstək verəcəm”, - deyə o bildirib./Apa 

Daglıq Şirvan Regional Təhsil İdarəsinin müdir sələhiyyətlərini icra edən Həmid Qasımov İnzibati Təşkilat Sektorunun müdiri Gülnisə Ələkbərovanı işindən azad edib. Saytımıza bu barədə etibarlı mənbə məlumat verib.

Keçmiş prezident və ABŞ prezidentliyinə namizəd Donald Tramp seçki mitinqində ona qarşı sui-qəsd cəhdindən sonra “Truth” sosial şəbəkəsində bəyanat dərc edib. Sozcu.az xəbər verir ki, o, ABŞ hüquq-mühafizə orqanlarına təşəkkürünü və aksiya iştirakçısının ölümü ilə əlaqədar başsağlığı verdiyini bildirib: “Birləşmiş Ştatların Məxfi Xidmətinə və bütün hüquq-mühafizə orqanlarına Pensilvaniya ştatının Batler şəhərində baş verən atışmaya tez reaksiya verdikləri üçün təşəkkür etmək istəyirəm. Ən əsası, mitinqdə həlak olan şəxsin ailəsinə, eləcə də ağır yaralanan daha bir şəxsin ailəsinə başsağlığı vermək istəyirəm. Bunun bizim ölkədə baş verməsi inanılmazdır. Hazırda ölən atıcı haqqında heç nə məlum deyil. Sağ qulağımı deşən güllə mənə dəydi. Dərhal başa düşdüm ki, fit səsi, atəş eşitdim və dərhal güllənin dərini deşdiyini hiss etdim. Ağır qanaxma başladı və sonra nə baş verdiyini anladım. TANRI AMERİKANI QORUSUN!” Xatırladaq ki, Trampın həyatına qəsd onun Pensilvaniya ştatının Batler şəhərində keçirilən seçki mitinqində baş verib. O, qulağından yaralanıb. Atıcının özünün də öldüyü məlum olub. Bundan əlavə, mitinq iştirakçılarından biri ölüb, bir nəfər isə yaralanıb.

Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş hesab olunan Əliyev İmaməddin Əliağa oğlunun meyitinin qalıqları Ağdaş rayonuna gətirilib. O, Birinci Fəxri xiyabanda naməlum şəhid kimi dəfn olunmuşdu. Sozcu. az xəbər verir ki, şəhidin nəşi bu gün rayonun Pirəzə kəndində ailəsinə təhvil verilib və vida mərasimi keçirilib. Vida mərasimində kənd sakinləri, şəhidin ailə üzvləri, qazilər, eləcə də rayon icra hakimiyyətinin, hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları, ictimaiyyət nümayəndələri iştirak ediblər. Cənazə namazı qılındıqdan sonra şəhidin nəşi kənd qəbiristanlığında, atasının məzarı yanında torpağa tapşırılıb, dualar oxunub. Dəfn zamanı yaylım atəşi açılıb. Qeyd edək ki, Əliyev İmaməddin Əliağa oğlu 1992-ci ildə Ağdərə istiqamətində gedən döyüşlərdə itkin düşmüş sayılırdı.

Rusiya Parlamenti İnzibati Xətalar Məcəlləsinin daha 20 maddəsinin pozulmasına görə miqrantların deportasiyası haqqında qanun layihəsini dəstəkləyəcək. Sozcu.az Oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Rusiya Dövlət Dumasının sədri Vyaçeslav Volodin özünün "Telegram" kanalında məlumat verib. Onun sözlərinə görə, söhbət ictimai asayiş və ictimai təhlükəsizlik sahəsində, o cümlədən ekstremist təzahürlərlə bağlı hüquqpozmalardan gedir. "Bunların arasında: polis əməkdaşının, digər güc qurumlarının qanuni sərəncamına tabe olmamaq, miqrasiya qeydiyyatı zamanı yanlış məlumatların təqdim edilməsi, xırda xuliqanlıq, nasist atribut və ya simvollarının, yaxud ekstremist təşkilatların atribut və ya simvollarının təbliği və ya açıq nümayişi, müəyyən edilmiş qaydaları pozmaqla bu məqsəd üçün ayrılmış yerlərdə və ya bu məqsəd üçün ayrılmamış yerlərdə silahdan atəş açmaq var", - deyə spiker vurğulayıb. O hesab edir ki, bir sıra maddələr üzrə ölkədə qalması qanunazidd fəaliyyətləri ilə əlaqədar arzuolunmaz olan şəxslərin operativ şəkildə (məhkəmə qərarı olmadan) çıxarılması təmin edilməlidir. "Miqrasiyaya nəzarət məsələsi son dərəcə vacibdir. Deputatlar onun kəskinliyini başa düşürlər: çoxlu müraciətlər daxil olur, mövzu seçki dairələrində insanlarla ünsiyyət zamanı mütəmadi olaraq səslənir. Miqrasiya qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi bizim üçün prioritet əhəmiyyət kəsb edir", - deyə Dövlət Dumasının sədri yazıb. O əlavə edib ki, Duma hökumətin, nazirliklərin və idarələrin bu sahədə problemlərin həllinə kömək edən təkliflərini ən qısa müddətdə nəzərdən keçirəcək.