Güney

İran prezidenti İbrahim Rəisinin həyat yoldaşı Cəmilə Ələmülhuda Venesuela mediasına müsahibə verib. Sozcu.az Musavat.com-a istinadən xəbər verir ki, o, türkləri düşmən adlandırıb. "Tarix boyu İranın çoxlu düşməni olub: monqollar, türklər, ərəblər... Amma onlar İranın dil, mədəniyyət və sivilizasiyasını dəyişə bilməyiblər", - Cəmilə Ələmülhuda deyib.

İranın Kirmanşah vilayətinin Qərbi İslamabad şəhərində İslam İnqilabı Keşikçilər Korpusunun (SEPAH) üzvlərinə silahlı hücum olub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə SEPAH-ın Kirmanşah Korpusunun İctimaiyyətlə Əlaqələr bölməsi məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Qərbi İslamabadda baş vermiş atışma nəticəsində SEPAH üzvü Mehdi Şahməliki öldürülüb, digər iki əməkdaşı isə ağır yaralanıb. Şübhəli şəxs saxlanılıb, faktla bağlı araşdırma aparılır.

Tehranın Rudəki küçəsində bələdiyyə idarəsinin cümə imamı Cavir Rzayi bıçaqlanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İran mediası məlumat yayıb. Məlumata görə, mollanı bıçaqlayan yeniyetmə oğlan hadisə yerindən qaçıb. Cabr Rzayi Xomeyni xəstəxanasına çatdırılıb, vəziyyəti orta ağırdır.

İyunun 11-i günortadan sonra İranın Xuzistan əyalətinin İzə şəhərində hökumət məmurları ilə vətəndaşlar arasında qarşıdurma yaşanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İran mediası məlumat yayıb. Hadisə etiraz aksiyaları zamanı hökumət məmurları tərəfindən öldürülən 9 yaşlı Kiyan Purfələkin ad gününü qeyd edən vətəndaşlara hökumət məmurlarının hücumu nəticəsində meydana gəlib. Toqquşma zamanı polis kapitanı Məhəmməd Qənbəri və 21 yaşlı mülki şəxs Puya Molayi öldürülüb. Həmçinin, bir neçə etirazçının ağır yaralandığı, çox sayda insanın isə həbs edilərək naməlum yerə aparıldığı bildirilir.

Şərqi Azərbaycanı parçalayıb, orada Səhənd adında yeni bir vilayət yaratmaq fikrindədirlər. Ora Şərqi Azərbaycan yox, Səhənd vilayəti deyiləcək və Azərbaycan adı üstündən götürüləcək. Bu sözləri Axar.az-a güneyli araşdırmaçı və milli fəal Məhəmməd Rəhmanifər İranın Güney Azərbaycanı parçalayaraq yeni vilayətlərə bölmək planından danışarkən deyib. Onun sözlərinə görə, bu vilayətləri yaratmaqda məqsəd İranın Azərbaycan kəlməsinə olan qısqanclığıdır: “İranın əsas məqsədi Azərbaycan kəliməsini Güney Azərbaycan torpaqlarından silməkdir. Bu siyasət illərdir davam edir. Hələ Pəhləvilər zamanında çalışıblar ki, torpaqlarımızı parçalayıb, vilayətlərə təzə adlar verməklə, Azərbaycan adını bölgələrin üzərindən götürsünlər. Bəzi yerləri Azərbaycandan ayırıb, başqa vilayətlərə verdilər. Bir vaxtlar Zəncanı ayırıb, vilayət etdilər. Astaranı, Sunquru, Bicarı ayırıb kürd vilayətlərinə tabe etdilər. Həmçinin, Xoy adında bir vilayət yaratmaq istəyirdilər, lakin o zaman biz qarşı çıxdıq. İndi isə Səhənd adlı vilayət yaratmaq fikrindədilər". O, hələ rəsmiləşdirilməyən prosesin Tehran KİV-lərində təbliğatının aparıldığını bildirib: "Azərbaycan adı hazırda iki vilayətin üstündə qalıb: Qərbi və Şərqi Azərbaycan. 20 il bundan öncə də Şərqi Azərbaycanın daxilində şəhər olan Ərdəbili eynən bu cür ayırıb, ayrıca vilayətə çeviriblər. Əsl məqsədləri birdir: Azərbaycanı parçalamaq və tarixi adını silmək. Çalışırlar, elə şərait yaratsınlar ki, Azərbaycan adını dilə gətirməyə ehtiyac qalmasın. İranın rəsmi televiziya və qəzetlərində Qərbi Azərbaycanı “Ustani Urmiyə”, Şərqi Azərbaycanı “Təbriz” olaraq təqdim edir, Azərbaycan Respublikasına da “Bakı Cümhuriyyəti” deyirlər".

Şərqi Azərbaycan əyalətinin Əhər şəhərində güclü yağışlardan sonra yaranan sel daşqını bir ailənin üç üzvünü aparıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Şərqi Azərbaycan əyalətinin Qızıl Aypara Cəmiyyəti məlumat yayıb. Məlumatda ailənin iki üzvünün yaralı vəziyyətdə xilas edildiyi, 8 yaşlı uşağın isə boğularaq öldüyü bildirilib. Qeyd edək ki, iyunun 8-də İranın 22 əyalətində baş verən sel nəticəsində 8 nəfər həyatını itirib.

İran hakimiyyəti seldən zərərçəkən Güney Azərbaycan bölgələrindəki əhalinin vəziyyəti ilə maraqlanmır. Bunu sosial şəbəkədə çoxsaylı faktlar və məlumatlar da təsdiqləyir. Bildirilib ki, İranın rəsmi xəbər saytları və agentlikləri də seldən zərərçəkən bölgələrlə bağlı məlumat vermir. Yerli sakinlər seldən zərər çəkən əhalinin ürəkdağlayan olduğunu bildirirlər. Onların sözlərinə görə, İran hökuməti onlara heç bir yardım göstərmir və taleyin ümidinə buraxıb. Qeyd edək ki, mayın 31-i və iyunun 1-də Güney Azərbaycanın Germi və Biləsuvar rayonlarında leysan yağışlar nəticəsində sel olub. Əhalinin əkin sahələri, şəxsi təsərrüfatına xeyli ziyan dəyib. Sakinlər ərzaq və içməli su çatışmazlığından əziyyət çəkir. Onlara Güney Azərbaycanın müxtəlif bölgələrinin sakinləri humanitar yardım edir.

Tehranda saxlanılan Hoda Tohidi və Zəhra Tohidi adlı iki jurnalist Evin həbsxanasına köçürülüblər. Bu barədə onların qardaşı Əli Tohidi məlumat yayıb. Onun sözlərinə görə, jurnalistlər ümumxalq etirazları zamanı məlumat dərc etdikləri üçün saxlanılıb. Əli Tohidi bildirib ki, bacıları bir neçə gün öncə Tehranın Evin həbsxanası prokurorluğunun hökmlərin icrası bölməsinə çağırılıb. Onlar mühakimə olunmadan və barələrində irəli sürülən ittihamlar sübuta yetirilmədən cəzaçəkmə müəssisəsinə köçürülüb. Vəkilləri də bildirib ki, dindirilmə zaman jurnalist xanımların müdafiəsinə icazə verilməyib. Onlar bacıların mühakimə olunmadan həbsxanaya köçürülməsini qanunsuz adlandırıblar. Qeyd edək ki,  İran məhkəməsi jurnalistlər "ölkənin təhlükəsizliyinə qarşı toplaşmaq və hökumətə qarşı təbliğat aparmaq"da ittiham edilir.

İranda ölüm hökmünün ləğvi üçün kampaniya keçirilir. Bu barədə “Azad İran” “Telegram” kanalı məlumat verib.   Kampaniya çərçivəsində “Dini hökumətə yox, xalqın hakimiyyətinə hə”, “Məcburi dinə, məcburi hicaba, məcburi hakimiyyətə yox!” şüarları əks olunub.

İranda cəsusluqda ittiham olunan 27 yaşlı azərbaycanlı tələbə Fərid Səfərlinin anası Dilarə Əsgərova Prezindent İlham Əliyevə və Birinci-vitse prezident Mehriban Əliyevaya müraciət ünvanlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, D.Əsgərova oğlunun İranda müdafiəsiz ittiham olduğunu bildirib. “Üç aydır ki , İrana dostunu görməyə getmiş oğlum Səfərli Fəriddən xəbər ala bilmirəm. Dünən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mənə ünvanladığı məktubda oğlumun İranda casusluq maddəsi ilə saxlanıldığı bildirilir. Mən bu ittihamı rədd edirəm. Fərid öz üzərində daim çalışan, ana dilindən başqa 3 dildə sərbəst danışa bilən, kifayət qədər dünyagorüşü olan bir gəncdir. Onu tanıyan hər kəs - dostları, qonşular, qohumlar bunu təsdiq edə bilərlər. Almaniyada “Data Analizi” sahəsində ixtisaslaşmışdı və Leypsiq şəhərində bir şirkətdən iş təklifi almışdı. Bu ilin aprel ayından həmin şirkətdə işə başlayacaqdı. Belə bir insanın kiminsə təsiri altına düşüb casusluq etməsi absurddur. O, İrana, sadəcə, dostunu görməyə getmişdi. İranda casusluqda ittiham olunanların necə ağır cəzalandırıldıqlarını Fərid yaxşı bilir və onun indi nələr düşündüyünü təsəvvür edəndə içim yanır. Bir qarışqanı belə incitməyə ürəyi gəlməyən balamın saxta ittihamla, təmamilə təcrid olunmuş halda zindanda nələr yaşadığını ağlıma belə gətirmək istəmirəm. Fərid İranda müdafiəsiz ittiham olunur. Sizdən çox xahiş edirəm, Fəridin vəkillə təmin olunmasına, mənim onunla görüşməyimə imkan yaradılmasına tapşırıq verəsiniz. Mən onun üçün çox darıxıam, onu görmək, bağrıma basmaq istəyirəm, ona mudafiə olunacağını, hər şeyin yaxşı olacağını demək istəyirəm. Mən inanıram ki, Siz Azərbaycan dövləti adına Fəridi müdafiə edəcəksiniz və ailəsinə qovuşmasına nail olacaqsınız”, - D.Əsgərova bildirib.

Təbrizdə yaşayan güneyli milli fəallar Hüseyn Amani, Əlirza Səbri və Cavad Əhmədzadə Təbriz həbsxanasına köçürülüblər. Bu barədə milli fəalların yaxınları məlumat verib. Bundan əvvəl təhlükəsizlik idarəsinin istintaq təcridxanasından həbsxanaya köçürülən Məhəmmədrza Amani (Araz) isə yenidən təcridxanaya geri qaytarılıb. 22 may qiyamının ildönümü öncəsi saxlanılan fəalların nədə ittiham olunduğu barədə açıqlama verilməyib.

İyunun 9-dan 24-ə kimi İstanbulda güney azərbaycanlı rəssam Reyhan Cabbarinin 35 əsərindən ibarət rəsm sərgisi keçiriləcək. Bu barədə "Anadolu" xəbər agentliyi məlumat yayıb. Qeyd edək ki, Reyhan Cabbari karyerasını təkmilləşdirmək üçün 2015-ci ildə İstanbula gəlib. Hazırda o, rəssamlıqlaş məşğul olur, həmçinin fotoqrafiya, memarlıq və dizayn kimi sənət sahələrində çalışır.