Gündəm

Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Ukraynada verdiyi itkilərin yeni siyahısı açıqlanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş qərargahı məlumat yayıb. İtkilərin bu şəkildə olduğu bildirilir: 3926 tank 7631 zirehli döyüş maşını 3736 artilleriya sistemi 601 reaktiv yaylım atəşi sistemi 362 hava hücumundan müdafiə vasitələri 314 təyyarə 299 helikopter 3300 PUA 1183 qanadlı raketlər 18 qayıq/gəmi 6461 nəqliyyat vasitələri və yanacaq çənləri 509 xüsusi avadanlıq Bildirilib ki, Rusiya tərəfi təxminən 215 640 nəfər (son sutkada 980 nəfər) insan itkisi verib.

Ukrayna silahlı qüvvələri Baxmut ətrafında, eləcə də Donetsk və Zaporojye vilayətlərinin müxtəlif istiqamətlərində irəliləyirlər. Bu barədə ABŞ mərkəzli Müharibə Araşdırmaları İnstitutundan (MAİ) bildirib. Məlumata görə, Ukrayna Silahlı Qüvvələri Kremennaya bölgəsində rəqibin məhdud və lokallaşdırılmış quru hücumlarını dəf edib. Eyni zamanda, Ukrayna qoşunları Baxmut yaxınlığında davam edən hücum əməliyyatları zamanı 1,2 kilometr irəliləyib. Bildirilib ki, Ukraynanın müdafiə qüvvələri də Donetsk vilayətinin qərbində Donetsk və Zaporojye vilayətləri arasındakı sərhəd yaxınlığında məhdud əks-hücum əməliyyatlarını davam etdirib və bu ərazilərdə taktiki uğur qazanıb. ISW qeyd edir ki, Ukrayna rəsmiləri açıq şəkildə etiraf ediblər ki, ordu əks-hücum əməliyyatları zamanı texnika itkisi gözləyir.

“Bütün Türkiyə vətəndaşlarının şəxsi məlumatları internetə sızdı”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə t24 nəşri yazıb. Nəşrin məlumatına görə, milyonlarla Türkiyə vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqələrindən tutmuş mülkiyyət sənədlərinə qədər bütün şəxsi məlumatlarının yer aldığı e-Dövlət platformasından məlumatlar sızdırılıb. Adı açıqlanmayan sayt ödənişli məlumat verir. Bu arada t24 dəqiqləşdirir ki, bu saytdakı “istifadəçilərin” ümumi sayı 5195 nəfərdir. “İstifadəçilər” dedikdə, görünür, nəşr başlıqda deyildiyi kimi “bütün vətəndaşlar” üçün deyil, yalnız 5 min nəfər üçün məlumatın olduğunu nəzərdə tutur.

Ukrayna müharibənin 471-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 213 770 hərbçi, 3901 ədəd tank, 7600 ədəd zirehli döyüş maşını, 3702 ədəd artilleriya sistemi, 599 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 359 hava hücumundan müdafiə sistemi, 314 ədəd hərbi təyyarə, 299 ədəd helikopter, 6410 ədəd avtomobil texnikası, 3247 ədəd PUA, 1171 qanadlı raket, 18 gəmi/qayıq, 502 xüsusi avadanlıq itirib.

“Azərbaycanda dərslər sentyabrın 1-dən başlamalıdır. Bu mənim şəxsi fikrimdir. Sovet dövründə təhsilin həm müsbət, həm də mənfi ənənələri olub. Həmin müsbət təcrübələrdən bu gün istifadə etməliyik”. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri İTV-də yayımlanan “Sabaha saxlamayaq” verilişində qonaq olan millət vəkili Ceyhun Məmmədov bildirib. Deputat hesab edir ki, dərslərin o vaxt sentyabrın 1-dən başlamasının səbəbi hava şəraiti ilə əlaqəli olub: “Nəzərə almaq lazımdır ki, iyunun əvvəlindən havalar istiləşməyə başlayır. Bizim bütün bölgələrimizdəki məktəblərdə şagirdlərin normal təhsil alması üçün müəyyən sistemlər mövcud deyil. O baxımdan bizim bu ənənəni qorumağımız lazımdır. Digər məsələ isə ondan ibarətdir ki, 3 ay tətil müddəti ilə bağlı təhlillər aparmalıyıq. Sovet dövründə 3 ay yalnız tətil deyildi. Tədris müddəti bitəndən sonra şagirdlərin düşərgələrə getmək imkanı var idi. Şagirdlər orada həm öyrənir, həm əylənir, həm də dincəlirdi”.

Ukrayna müharibənin 470-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 212 730 hərbçi, 3891 ədəd tank, 7576 ədəd zirehli döyüş maşını, 3668 ədəd artilleriya sistemi, 595 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 355 hava hücumundan müdafiə sistemi, 314 ədəd hərbi təyyarə, 299 ədəd helikopter, 6384 ədəd avtomobil texnikası, 3234 ədəd PUA, 1171 qanadlı raket, 18 gəmi/qayıq, 500 xüsusi avadanlıq itirib.

Bəzi rayonlarda şimşək çaxıb, leysan yağıb, Qarasu çayından sel keçib. Bu barədə  Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. İyunun 7-si saat 18:00-a olan məlumata əsasən Naxçıvan, Daşkəsən, Naftalan, Gəncə, Ceyrançöl, Qobustan, Xaçmaz, Kürdəmir, Ağdam, Balakən, Zaqatala, Şəki, İsmayıllı, Quba, Qusar, Qrız, Şahdağ, Mingəçevir, Tərtər, Yevlax, Göyçay, Zərdabda şimşək çaxıb, arabir leysan xarakterli yağış yağıb. Daşkəsən Göygöl, Balakən, Qrızda duman müşahidə olunub. Saat 17:00 radələrində Zərdab rayonu ərazisindən axan Qarasu çayından sel keçib.

Vətəndaşların əksəriyyəti pensiya yaşına çatmasına baxmayaraq, hələdə aldıqları pensiya ilə bağlı bəzi məqamları bilmirlər. Maraqlıdır, görəsən, mövcud qanunvericilikdə ailə başçısını itirmiş şəxs onun pensiyasını almaq hüququna malikdirmi? Ümumiyyətlə, dünyasını dəyişmiş ailə başçısının pensiyasını kimlər ala bilər? Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə hüquqşünas, bank və maliyyə məsələləri üzrə ekspert Əkrəm Həsənov Referans.az-a açıqlamasında bildirib ki, övladları 18 yaşına çatmamış şəxslər, eyni zamanda ər və ya qadın öz həyat yoldaşını itirdiyinə görə onun pensiyasını almaq hüququ var: “Təəssüflər olsun ki, bəzi hallarda, xüsusilə bölgələrdə insanların bu sahədə savadsız və ya məlumatsız olması onları qanunla bağlı bir sıra məsələlərdən xəbərsiz qoyur. Yoldaşı vəfat şəxs istər qadın olsun, istərsə də kişi, əgər arvad özü də pensiya alırsa, həmin şəxs vəfat etmiş ərinin pensiyasının ala bilər. Bu eyni zamanda kişi üçün də keçərlidir. Ər də vəfat etmiş arvadının pensiyasını ala bilər. Lakin burada bir nüans mövcuddur. Əgər vəfat edən şəxsin pensiyası alacaq olan şəxsin aldığı pensiyadan çoxdursa, o zaman ala bilər. Yəni məsəl üçün kişinin pensiyası 600 manat idi, arvadın pensiyası isə 400 manatdır və kişi düyasını dəyişdi. Bu zaman qadın Dövlət Sosial Müdafiə Fonduna müraciət edərək dünyasını dəyişmiş həyat yoldaşının pensiyasını özü ala bilər, lakin bu zaman öz aldığı pensiyadan imtina etməli olacaq”. Hüquqşünas bildirib ki, 18 yaşına çatamamış, yəni himayədə olan uşaqlar da vəfat edən öz ata və ya analarının pensiyasını ala bilərlər. Onun sözlərinə görə, 18 yaşına çatmamış, 18 yaşına çatanadək olan şəxslərin ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası almaq hüququ vardır.

Ermənistandan Xankəndiyə gəlmək istəyən mülki geyimli hərbçi “Laçın” sərhəd-buraxılış məntəqəsindən buraxılmayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə iddia erməni mediasında yayılıb. Bildirilib ki, bu fakt Xankəndidəki separatçılar arasında ciddi narahatlığa səbəb olub. Belə ki, mülki geyimli şəxsin məhz hərbçi olduğu haqda Azərbaycan sərhəd-keçid məntəqəsində məlumat olması onları heyrətə gətirib. “Belə görünür ki, Azərbaycan xüsusi xidmət orqanlarında dəqiq məlumat bazası var. Bütün bunlar, əlbəttə ki, acı bir reallıqdır”, - deyə məlumatda bildirilir.

Ermənistan-Rusiya münasibətlərində gərginlik finişə yaxınlaşıb. Ermənistan TŞ katibi Armen Qriqoryan ardıcıl olaraq antirusiya təbliğatı aparır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Hraparak” erməni nəşrində bildirilib. Qeyd edilib ki, “Rusiya Ermənistanı dəhliz verməyə məcbur edir” və “Ermənistan Rusiyadan sifariş etdiyi və pulunu ödədiyi silahları almayıb” fikirləri Armen Qriqoryana məxsusdur: “Dünən isə televiziya efirində Armen Qriqoryan açıq mətnlə bəyan etdi ki, Ermənistan 9 (10) noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli bəyanatın 9-cu bəndinin müddəalarından, başqa sözlə, Azərbaycanla Naxçıvanı birləşdirən nəqliyyat kommunikasiyaları marşrutlarına Rusiyanın nəzarətindən imtina edir. “Suverenlik və qarşılıqlılıq kommunikasiyaların açılmasında mühüm prinsiplərdir, bu məsələdə önəmli olan siyasi razılaşmaların əldə olunmasıdır”, - Qriqoryan dedi. İrəvanın fikrincə, blokadanın aradan qaldırılması belə olmalıdır: bütün sərhəd nəzarəti Ermənistan tərəfində olacaq; bütün sərhəd xidmətlərini yalnız Ermənistan yerinə yetiriləcək. Bu arada, 2020-ci ildə 9 noyabr tarixli üçtərəfli bəyanatın 9-cu bəndində deyilir: “Ermənistan Respublikası vətəndaşların, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin hər iki istiqamətdə maneəsiz hərəkətini təşkil etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikasının qərb rayonları ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında nəqliyyat əlaqəsinin təhlükəsizliyinə təminat verir”. Həmçinin qeyd edilir ki, nəqliyyat rabitəsinə nəzarət Rusiya FTX-nin Sərhəd Mühafizə Xidmətinin orqanları tərəfindən həyata keçirilir”. Müəllif məqalədə qeyd edib ki, Paşinyan Ukraynaya qarşı müharibədə Ermənistanın Rusiyanın müttəfiqi olmadığını deyəndən bir gün sonra Ankaraya, Ərdoğanın andiçmə mərasiminə gedib: “Belə görünür ki, Ermənistan Rusiyanın təhlükəsizlik çətirindən imtina etmək niyyətindədir. Lakin onun alternativi nədir, bu barədə məlumat verilmir”. Məqalədə bildirilib ki, Ermənistanın sərhəd təhlükəsizliyi və müstəqillikdən, suverenlikdən danışması gülüncdür. Çünki Ermənistan hələ də öz sərhədlərini özü müdafiə etmir – xüsusilə Türkiyə ilə sərhədi Rusiya sərhədçiləri qoruyur və ərazisində Rusiyanın bazası var.axar)

Bu, Tovuzda oğurlanıb öldürülmüş Nərmin Quliyevanın atası Şərif Quliyevin Qarabağ müharibəsində hərbi hissədən qaçdığını sübut edən sənəddir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri jurnalist Aytən Məmmədova qeyd edib. “Necə olursa, 30 il keçir, “Nərmin olayı”ndan dərhal sonra ona (Ş.Quliyev) “Müharibə veteranı” adı və vəsiqəsi verilir. Müharibə vaxtı qaçan adam üçün “Müharibə veteranı” vəsiqəsini hadisədən sonra kimlər təşkil edib? Hansı xidmətlərinə görə? Niyə məhz bu hadisədən sonra? Şərif həmin gün axşam saat 6-da qardaşıgilə gedəcəkdi. Nə ehtiyac var idi ki, günorta qızını gödəkçəyə görə oraya göndərirdi? Nərmin gəlib çıxmır, arxasınca ondan bir yaş böyük qızı Şəbnəmi göndərir. Şəbnəm də qayıdıb, xəbər verib ki, əmimgil deyir, bir saatdır Nərmin çıxıb gedib. Normalda ata neyləməlidir? Narahat olub qızını axtarmalıdır. Bu isə heç bir addım atmır, qızını axtarmır. Üstündən 3-4 saat keçəndən sonra – axşam saat 6-da qardaşıgilə yollanır (o qardaşı ki Nərmini gödəkçəyə görə onlara göndərmişdi), onlarla birlikdə qonşu kəndə qardaşı qızının toyaxşamına gedir. Orada yeyib-içirlər, axşam saat 8-9 radələrində geri qayıdırlar. Gecə təxminən 11 radələrində – iş-işdən keçəndən sonra polisə uşağın itkin düşdüyünü xəbər verirlər”, – deyə Aytən Məmmədova bildirib. Qeyd edək ki, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsində Tovuz rayonunda 10 yaşlı Nərmin Quliyevanı qətlə yetirməkdə təqsirləndirilən İlkin Süleymanovun cinayət işi üzrə növbəti məhkəmə prosesi başa çatıb. Hökmə əsasən, İ.Süleymanov 18 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Şərif Quliyevin I Qarabağ müharibəsində hərbi hissəni tərk etməsi haqda olduğu deyilən sənədi təqdim edirik:

"Sovet İttifaqı hələ də dağılmaqda, onun tozu çökməkdədir..." "24 fevral 2022-ci il tarixi Rusiya Federasiyasının iflasının ən mühüm məqamıdır..." "Siz narazı rusiyalıların üsyanını görəcəksiniz, regionlar Moskvadan müstəqillik tələb edəcək..." Rusiyanın parçalanması labüddür, bu, onun Ukrayna ilə tammiqyaslı müharibəsində məğlubiyyətindən sonra baş verə bilər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Amerikanın "Hadson İnstitutu" analitik mərkəzinin baş elmi əməkdaşı Lyuk Koffi Britaniyanın "Daily Mail" qəzetinə verdiyi müsahibəsində bəyan edib. "Rusiyalı hərbçilərlə Putinin səhra komandirləri arasında ixtilaflar apogeyə çatıb, Ukrayna hücum astanasındadır, müxalif siyasətçilərdən biri artıq  o qədər uzağa gedib ki, ötən həftə dövlət televiziyasında Putinin özünün əvəzlənməsinə çağırış edib. Belə olan halda doğrudanmı bu, Rusiya tiranının sonunun başlanğıcıdır? "Bəli, bu, belədir", - Lyuk Koffi hesab edir və əlavə edir ki, Putinin dünyasının dəyişməsinin ardınca tez bir zamanda Rusiyanın özü parçalanacaq", - qəzet yazır. Ekspert qeyd edib ki, Sovet İttifaqı hələ də dağılmaqda", "onun tozu çökməkdədir". Başqa sözlə desək, Putin nə qədər bunu istəsə də, 1991-ci ildə SSRİ-nin dağılmasından sonra müstəqillik qazanmış ölkələr daha heç vaxt birlləşməyəcək. "Tarixçilər bu barədə yazanda, onlar, ehtimal ki, 24 fevral 2022-ci il tarixini  (Ukraynaya hərbi müdaxiləsi tarixi) Rusiya Federasiyasının iflasının ən mühüm məqamı adlandıracaq", - ekspert qeyd edib. Onun fikrincə, Rusiya Ukraynada məğlubiyyətə uğrayanda iki hissəyə parçalanacaq. Sərt yanaşma tərəfdarları qonşu ölkəyə daha bir hücumu çağırış edəcək, oliqarxlar isə Qərblə münasibətləri nizama salmaq və əldə etdikləri sərvətlərini qoruyub saxlamaq istəyəcək. "Nəticədən asılı olmayaraq, o məqamda Putin ya ölü, ya da sürgündə olacaq. Ukraynadan əsgərlər geri dönəndə, digər regionlar Moskvaya qarşı üsyan edəcək və müstəqillik tələb edəcək", - Koffi əmin edib. Onun fikrincə, milli azlıqların nümayəndələri, - bu, xüsusilə hazırda Ukraynada döyüşən Rusiya qüvvələri arasında qeyri-mütənasib şəkildə təmsil olunan Şimali Qafqazlılara aiddir, - məğlubiyyətdən sonra evlərinə döyüş təcrübəsi ilə dönəcək. "Siz narazı rusiyalıların üsyanını görəcəksiniz. Moskva ölkənin hansı parçaları uğrunda mübarizə aparmaq barədə qərar verməli olacaq", - Lyuk Koffi deyib. Xatırladaq ki, dünən "Vahid Rusiya" partiyasından olan deputat Konstantin Zatulin bəyan edib ki, prezident Vladimir Putinin Ukraynaya hərbi müdaxiləsi zamanı qarşıya qoyduğu məqsədlərin heç birinə nail olunmayıb. Bu zaman, onun fikrincə, bu məqsədlərdən bəziləri hər hansı mənasını itirib. Böyük Britaniya Müdafiə Nazirliyinin ekspertləri əmin edib ki, rusiyalı siyasətçiləri Kremlin ünvanına açıq tənqidi fikirlər söyləməyə "Vaqner qrupu" özəl hərbi şirkətinin rəhbəri Yevgeni Priqojinin aqressiv ritorikası sövq edir.