Dünya

"ABŞ Rusiya prezidenti Vladimir Putini Amerikanın liderliyinə meydan oxumağa cəsarət etdiyi günə peşman edəcək". Sozcu.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bunu ABŞ Senatında Demokratlar Partiyasının lideri Çak Şumer bildirib. “Biz dediklərimizi başqalarına, məsələn, Çin sədri Si Cinpinə çatdıracağıq ki, bizi sınamasınlar. Eyni zamanda, biz NATO-dakı müttəfiqlərimizə aydın ikitərəfli mesaj göndərəcəyik”, - o, çıxışında bildirib.

"Şimal – Cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi (INSTC) və Şimal dəniz yolu Avrasiyada yük daşımaları sürətləndirməklə əvvəlki dəniz marşrutlarına sərfəli alternativ ola bilər. 2024 — cü ildə "Şimal – Cənub" genişmiqyaslı logistik layihə "Rusiya-İslam dünyası: KazanForum" 2023 Beynəlxalq İqtisadi Forumunda müzakirə olunduğu kimi yeni bir inkişafa nail olacaqdır. Avrasiya ölkələrinin yük daşıyıcıları Hind okeanı və Fars körfəzindən Xəzər dənizi bölgəsinə, Baltikyanı və şimal dənizlərindəki Rusiya limanlarına — dəmir yolu ilə yeni sürətli yolun açılmasını gözləyirlər. İranda Rəşt şəhəri vasitəsilə ölkənin dəmir yolu şəbəkəsini Xəzər dənizinin liman infrastrukturu ilə birləşdirən yekun xəttin tikintisi artıq başa çatdırılır. Paralel olaraq, Şimal-Cənub dəhlizi çərçivəsində Azərbaycan, Qazaxıstan və Türkmənistandan keçməklə Xəzər dənizi ətrafında qərb və şərq quru yolları inkişaf etdirilir. Ötən il Rusiya və İran arasında layihənin qərb qolunun Rəşt və Astara şəhərləri arasında sonuncu dəmir yolu hissəsinin tikintisinə dair saziş imzalanıb. Rusiya "Şimal – Cənub" dəhlizinin inkişafına 2030-cu ilə qədər 280 milyard rubl sərmayə qoymağı planlaşdırır. Gələn il Rusiya Baş nazirinin birinci müavini Marat Hüsnullinin KazanForum 2023-də səsləndirdiyi proqnozlara görə, Rusiya ilə Xəzər regionu, Cənubi Və Cənub-Şərqi Asiya, Fars körfəzi ölkələri arasında yük dövriyyəsi "iki dəfə – ən azı 30 milyon tona, 2030 – cu ilə qədər isə 35 milyon tona qədər artmalıdır. Bu, 2021-ci ilə nisbətən 155% çoxdur." Mütəxəssislərin fikrincə, nəqliyyatın orta qiyməti 30-40% -dək azala bilər. Yük axınlarının həcmi nəzərəçarpacaq dərəcədə artacaq, tranzit potensialı güclənəcək və layihəyə üzv ölkələrin xarici bazarlarına çıxış genişlənəcək. Bu işdə əməkdaşlıq etmək Xəzər dənizi ətrafındakı bütün ölkələr üçün faydalıdır”, - İranın Ticarətin Təşviqi Təşkilatının rəhbəri Əlireza Peyman-Pak KazanForum 2023-də bildirib.  Şimal-Cənub yüksək sürətli nəqliyyat dəhlizi multimodal xarakter daşıyır. Dəniz, dəmir yolu və avtomobil yolları ilə birləşir və Baltikdən Hind okeanına qədər olan marşrutun ümumi uzunluğu 7200 km-dir. Layihə çərçivəsində infrastrukturun inkişafı və birgə logistika məsələlərinin həlli artıq marşrutların müxtəlif nəqliyyat növləri ilə keçdiyi bir sıra ölkələri birləşdirir: Azərbaycan, Qazaxıstan, Türkmənistan, İran, Hindistan, İraq, Tacikistan, Özbəkistan. Qitədə, o cümlədən Şimal Dəniz Marşrutu boyunca yüklərin sürətləndirilmiş və etibarlı çatdırılması üçün yeni imkanlar İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı ölkələrinin iştirakı ilə 2024-cü ilin mayında keçiriləcək növbəti KazanForumunda müzakirə olunacaq

Rəfah şəhərinə endirilən hava zərbəsi nəticəsində HƏMAS-ın daha iki komandiri öldürülüb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İsrail ordusu məlumat yayıb. Bildirilib ki, PUA zərbəsi nəticəsində HƏMAS-ın Rəfah bölgəsində yüksək səviyyəli komandiri Əhməd Əliakubi öldürülüb. Zərbə zamanı HƏMAS komandiri İman Rantisi də həlak olub.

Qəzzada həlak olanların sayı 28 064 nəfərə çatıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Fələstin Səhiyyə Nazirliyi məlumat yayıb. Məlumata görə, hərbi əməliyyatlar zamanı 67 611 nəfər yaralanıb.

Gürcüstanın həbsdə olan sabiq prezidenti Mixail Saakaşvili həmkarı, hazırkı prezident Salome Zurabişviliyə Avropaya inteqrasiya üçün yaradılan ictimai platformanı “küçələrə çıxarmağı” təklif edib.  Sozcu.az Gürcüstan mətbuatına istinadən xəbər verir ki, o, Vahid Milli Hərəkat Partiyasının bu halda Zurabişvilinin ideyasına qoşulmağa hazır olduğunu əlavə edib.  "Təbii ki, indiki prezidentə müdriklik öyrətmək fikrində deyiləm, sadəcə deyəcəyəm ki, onun yerində olsaydım, xalqın tribunasını küçələrə çıxarardım. Geniş Azadlıq Meydanı kiçildi. Salome xanıma tanış olan hippodrom artıq praktiki olaraq yoxdur, amma Rustaveli hələ də mövcuddur, onu doldurmaq olar, hamı bunu birlikdə edə bilər. Əgər prezident bu təşəbbüslə çıxış edərsə, biz onu dəstəkləyəcəyik”, - Saakaşvili bildirib. Partiyalar və vətəndaş cəmiyyəti ilə danışıqlara gəlincə, Saakaşvili ən vacib vəzifəni seçkilərin ədalətli keçirilməli olduğunu bəyan etmək deyil, bu ədalətin necə təmin olunacağından danışmaq olduğunu hesab edir. 

Qəzza zolağında təxminən 17 min fələstinli uşaq valideynlərindən birini və ya hər ikisini itirib. Sozcu.az xəbər verir ki, Qəzzada hökumətin Media İdarəsinin baş direktoru İsmayıl əs-Savabite Qəzzanın mərkəzindəki Şuheda əl-Əqsa xəstəxanasında mətbuat konfransı keçirib. Mətbuat konfransında danışan Sevabite, "Soyqırım müharibəsinin başladığı gündən bu yana Qəzza zolağında 17 minə yaxın fələstinli uşaq ailəsiz yaşayır. Bu uşaqların ailələrindən bəziləri şəhid olub və ya həbs edilib, bəziləri isə valideynlərini itirib”, deyə əlavə edib. Qeyd edək ki, 2023-cü il oktyabrın 7-dən Qəzza zolağında 12 min 150 uşaq, 8 min 300 qadın, 340 tibb işçisi, 46 mülki müdafiə işçisi və 123 jurnalist öldürülüb. Yaşamaq uğrunda mübarizə aparan insanlar yemək, su və dərman tapa bilmirlər.

Əlcəzair Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus helikopter qəzaya uğrayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Əlcəzair Prezident Admistrasiyası məlumat yayıb. “Planlaşdırılmış gecə təlimi zamanı Hərbi Hava Qüvvələri Komandanlığının hərbi helikopteri Əl-Maniyə hava limanının yaxınlığında qəzaya uğrayıb. Hadisə zamanı 3 ekipaj üzvü həlak olub”, - məlumatda qeyd edilib. Qəzanın səbəbləri ilə bağlı araşdırmalara başlanılıb.

Rusiya qüvvələri son sutkada Ukrayna ərazisində daha 910 hərbçisini itirib. Sozcu.az "Unian"a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı məlumat yayıb. Bildirilib ki, bununla da Rusiya tərəfinin müharibə başlayandan bəri ümumi itkilərinin sayı 392 380 nəfərə çatıb. Həmçinin son sutka ərzində Rusiyaya məxsus 11 tank, 20 zirehli döyüş maşını, 24 artilleriya sistemi Ukrayna ordusu tərəfindən sıradan çıxarılıb. Xatırladaq ki, 2022-ci ilin 24 fevralında Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində başlayan müharibə davam edir. Rusiya Ukraynanın Xerson və Zaporojye vilayətlərini, habelə qondarma "Donetsk XR" və "Luqansk XR" separatçı qurumlarını birtərəfli qaydada ilhaq etdiyini açıqlayıb. Krım isə 2014-cü ildə ilhaq olunub.

Ukrayna müharibənin 713-cü günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 390 580 hərbçi, 6 365 ədəd tank, 11 857 ədəd zirehli döyüş maşını, 9 367 ədəd artilleriya sistemi, 979 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 665 hava hücumundan müdafiə sistemi, 332 ədəd hərbi təyyarə, 324 ədəd helikopter, 12 453 ədəd avtomobil texnikası, 7 173 ədəd PUA, 1 848 qanadlı raket, 24 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 1 496 xüsusi avadanlıq itirib.

Son bir ildə İrandan xaricə mühacirət etmək üçün müraciət edən həkimlərin sayı 3 dəfə artıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "Etimad" qəzeti məlumat yayıb. İran parlamentinin Səhiyyə Komissiyasının üzvü Zəhra Şeyxi məsələyə münasibəti zamanı səhiyyə mütəxəssislərinin miqrasiya statistikasının dəhşətli səviyyəyə çatdığını deyib. O, hakimiyyətin tibb işçilərinin ölkədən miqrasiyası barədə xəbərdarlıqlara əhəmiyyət vermədiyini bildirib.

Rusiya qüvvələri son sutkada Ukrayna ərazisində daha 810 hərbçisini itirib. Sozcu.az "Unian"a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı məlumat yayıb. Bildirilib ki, bununla da Rusiya tərəfinin müharibə başlayandan bəri ümumi itkilərinin sayı 389 560 nəfərə çatıb. Həmçinin son sutka ərzində Rusiyaya məxsus 5 tank, 4 zirehli döyüş maşını, 18 artilleriya sistemi Ukrayna ordusu tərəfindən sıradan çıxarılıb. Xatırladaq ki, 2022-ci ilin 24 fevralında Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində başlayan müharibə davam edir. Rusiya Ukraynanın Xerson və Zaporojye vilayətlərini, habelə qondarma "Donetsk XR" və "Luqansk XR" separatçı qurumlarını birtərəfli qaydada ilhaq etdiyini açıqlayıb.

Ukrayna və Almaniya Münxen Təhlükəsizlik Konfransında ikitərəfli təhlükəsizlik zəmanətləri haqqında saziş bağlaya bilərlər. Sozcu.az-ın FAZ nəşrinə istinadən verdiyi məlumata görə, sənəd fevralın 16-da imzalana bilər. Ukrayna baş nazirinin Avropaya inteqrasiya üzrə müavini Olqa Stefanişina bəyan edib ki, artıq saziş layihəsi hazırlanıb.