Xəbər verdiyimiz kimi, Cəlilabadda qazi Elnur Əliyev ailə qurmağa hazırlaşdığı qızın valideynləriylə yaşadığı problemə görə intihara cəhd edib. Yanıq xəsatərləri alan E.Əliyev hazırda paytaxt xəstəxanalarının birində müalicə olunur və vəziyyəti kafidir. Qazinin vəziyyət Cəlilabad rayon İcra Hakimiyyəti tərəfindən də nəzarətdə saxlanılır. Baş verən hadisə həssas təbəqəyə aid edilən döyüşçülərlə davranış məsələlərini bir daha gündəmə gətirib. Məsələ ilə bağlı Bakupost.az -a açıqlama verən sosioloq, professor Əhməd Qəşəmoğlu bu cür insanlarla sosial iş aparmağın vacib olduğunu bildirib. Onun sözlərinə görə, nə qədər ki ölkəmizdə bu cür hallar davam edir, İcra Hakimiyyətləri həmin insanlarla iş aparmalıdır: "Bunun üçün bizim sosial işçilərimiz olmalıdır. Amma təəssüf ki, o sistem yaranmayıb. Bu insanlara ciddi şəkildə gizli nəzarət olmalı, onlar tibbi müayinədən keçməlidirlər. Qazilərin problemiylə əlaqəli olan digər qurumlar da məsələyə həssas yanaşmalıdır”. Ə.Qəşəmoğlunun sözlərinə görə, bu gün təkcə qazilər yox, başqa təbəqədən olan insanlar da problemləri olanda çıxış yolu kimi intihara cəhd edirlər: “Cəmiyyət günü-gündən mürəkkəbləşir, belə hadisələrin sayı da artır. Biz bununla mübarizə üçün sosial işçilər hazırlamalı, onları təkmilləşdirmə kursuna cəlb etməliyik. Hər kəs öz ərazisində olan qaziləri və digər intihara meyilli insanları müəyyənləşdirməlidirlər. Bu istiqamətində çox həssas iş aparmaq lazımdır”.
Cari ilin ilk beş ayı ərzində 17448 nikah və 8795 boşanma halları qeydə alınıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Dövlət Statistika Komitəsi məlumat yayıb. Bildirilib ki, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə nikahların sayı azalaraq 4,6-dan 4,1-ə, boşanmaların sayı isə 2,2-dən 2,1-ə düşüb.
İnstagramda, yaxud digər sosial şəbəkələrdə onlayn mağazalar fəaliyyət göstərir ki, bunlardan bəziləri də fırıldaqçılıqla məşğuldur. Yəni, məhsul müştəriyə təhvil verilmədən öncə şərt qoyurlar ki, məhsulun qiymətinin tam məbləği yaxud bir hissəsi ödənilməlidir. Ödənişdən sonra isə müştərini bloka atır, yaxud səhifəni silirlər. Bəs belə risklərdən necə qorunmaq olar? Ümumiyyətlə onlayn alış-veriş zamanı insanlar nələrə diqqət etməlidirlər ki, ziyana düşməsinlər? İnformasiya Texnologiyaları üzrə mühəndis-tədqiqatçı, Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Təşkilatları Assosiasiyasının (AKTA) eksperti Bəhruz Əliyev “Yeni Sabah”a bu barədə bəzi məqamlara toxunub: “Sadəcə məntiqli davranmalıyıq. Unutmamaq lazımdır ki, bəzən tanıdığımız insanlara etibar etməkdə çətinlik çəkdiyimiz halda, tanımadığımız və hüquqi ünvanı olmayan, cəmiyyətdə etibarı yaranmamış hər hansı birinə və ya alış-veriş səhifəsinə şərtsiz inanmaq bir az sadəlövlükdür. Təbii ki, cəmiyyətdə qarşılıqlı etibarsızlıq mühitinin yaranmasını əsla arzu etmirik. Amma xəbərlərdən, olan hadisələrdən dərs çıxararaq, daha diqqətli davranmalıyıq. Kiberdələduzların zamanla müxtəlif yollarla insanları aldatmağa çalışdıqlarını nəzərə alaraq, onlar üçün, münbit ola biləcək, heç bir boşluğa icazə verə bilmərik”. Ekspert, həmçinin, ehtiyat tədbirlərindən söz açıb: Rəsmi və tanınmış mağazaların səhifələrindən alış veriş etmək ən təhlükəsiz yollardan biridir. Sosial şəbəkədə “mavi təsdiq” işarəsinin olmasına diqqət yetirilməlidir. Təsdiq olmadığı halda uzaq durmaq məsləhətdir. Rəsmi mağazaların səhifələri müştəri münasibətlərinə xüsusi diqqət edirlər. Rəsmi mağazaların özlərinin online ödəmə sistemi yoxdursa, müştəriyə istədiyini təqdim etmədən ödəniş tələb etmirlər. Ölkədaxili online alış-veriş səhifələri isə, əsasən qapıda ödəmə sistemi ilə işləyirlər. Məhsulu əlinizə alıb yoxlamadan həmin mal üçün ödəmə etməyin. Məhsul təhvil verilmədən əvvəl ödəniş tələb edən mağazalardan ümumiyyətlə uzaq durun. Etibarlı ödəniş sistemlərində istifadə edilməlidir. Sizə təqdim olunan linklərə onların kök domeninə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Şübhə varsa kart məlumatlarını daxil etməmək və məlumatlı şəxsə müraciət etmək lazımdır. Ödənişlərin tanınmış ödəmə sistemləri ilə olmasına xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Sizin adınıza və sizin üçün yaradılmış koda ödəniş etmək olar. Əks halda kiminsə kartına və ya nömrəsinə uzaqdan ödəniş düzgün deyil”. B.Əliyev vətəndaşlara tövsiyə edir ki, hər hansı bir problem halında əlaqə saxlamaq üçün, mümkün olan əlaqə məlumatlarını, və əlaqə formasını yoxlamaq mütləqdir: “Digər müştərilərin rəyləri və təcrübələri sizi mağaza haqqında məlumatlandıra bilər. Haqqında rəy olmayan və ya 1-3 müsbət rəy varsa və mənfi rəy yoxdursa, bu şübhə üçün, əsas verə bilər. Hər hansı bir problem yaşayan digər alıcıların nə dediyini bilmək faydalıdır. Rəylər online alış verişdə müştəri üçün, ciddi əhəmiyyətə sahibdir. Digər alıcıların təcrübələri və rəyləri sizi bir mağazanın etibarlılığı haqqında məlumatlandıra bilər. İnternetdə axtarış edərək və ya sosial media platformalarında müştəri rəylərini yoxlamaq lazımdır. Online mağazadan məhsul sifariş etmədən əvvəl, şərtləri diqqətlə oxumaq lazımdır. Özünüzü qorumaq üçün, mağaza haqqında məlumat toplamaq və dəqiqləşdirmək lazımdır”.
Saat 9:00-a olan məlumata görə əksər rayonlarda hava şəraiti əsasən yağmursuz keçib, lakin axşam və gecə bəzi dağlıq və dağətəyi rayonlarda şimşək çaxıb, qısamüddətli leysan xarakterli yağış yağıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az verilən məlumata görə, düşən yağıntının miqdarı Lazada (Qusar) 13 mm, Şəki, Qax, Şahdağ, Qrız, Balakən, Gədəbəy, Şəmkir, Qəbələ, Zaqatala, Balakən, Tərtər, Yevlaxda 5 mm-dək olub. Şimal-qərb küləyi sarı xəbərdarlığa uyğun olaraq Neftçalada 20 m/s, Goranboyda 19 m/s, Balakəndə 18 m/s, Bakıda və Abşeron yarımadasında 17 m/s, Şirvan, Naftalanda 16 m/s, Zaqatalada 15 m/s-dək güclənib. Qrızvə Şahdağda duman müşahidə olunub. Havanın maksimal temperaturu Bakıda və Abşeron yarımadasında 33, Naxçıvan MR-da 38, Aran rayonlarında 40, dağlıq rayonlarda 31 dərəcəyədək isti olub.
"AzParking"də giriş-çıxışda göndərilən hər SMS-ə görə artıq 0.10 manat ödəniş çıxılması ilə bağlı iddialar yayılıb. Sozcu.az Oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə sosial şəbəkələrdə vətəndaşlar qeyd ediblər. Onların sözlərinə görə, 24 iyundan etibarən sözügedən SMS-lər pullu olub. Sürücülər qeyd ediblər ki, əvvəllər parkinqin ilk 15 dəqiqəsi tamamilə ödənişsiz idi, mesaj göndərildiyi halda belə həmin müddətdə heç bir pul çıxılmırdı. Amma bu dəyişiklikdən sonra SMS bildirişi göndərildiyi an vətəndaşın hesabından 10 qəpik silinir. Eyni proses çıxışda da aparılır və parkinqdən 15 dəqiqədən az belə istifadə edənlər ümumilikdə 0.20 manat ödəniş etməli olurlar. Buna müvafiq olaraq 15 dəqiqəni keçdiyi halda avtomobillə parklanma yerinə giriş və çıxış üçün göndərilən SMS-ə görə çıxılan pul isə ümumi parkinq pulunun üstünə gəlir. Məsələ ilə əlaqədar Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi (AYNA) ilə əlaqə saxlanılıb. Qurumdan sorğuya belə cavab alınıb: "Parklanmaya görə SMS-lərin ödənişli olması ilə bağlı bildiririk ki, bu, "Bakcell" və "Nar" mobil operatorları tərəfindən tətbiq edilən komissiya haqqıdır və parklanmaya görə ödəniş deyil. "Azercell" mobil operatoru tərəfindən bu xidmət üçün heç bir komissiya haqqı tətbiq edilmir. Parklanmaya görə ödənişləri SMS-lə yanaşı, "AzParking" mobil tətbiqi üzərindən etmək mümkündür. Ödəniş üsulu vətəndaşlar tərəfindən könüllü seçilir. "AzParking" mobil tətbiqindən istifadəyə görə heç bir komissiya haqqı tutulmur".
İyulun 11-13-də Azərbaycanda müşahidə ediləcək hava şəraiti ilə bağlı xəbərdarlıq edilib. Bu barədə Sozcu.az-a Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. Bildirilib ki, bu gün Bakıda və Abşeron yarımadasında şimal-qərb küləyinin 15-18 m/s, gecə və səhər arabir 20-23 m/s-dək güclənəcəyi gözlənilir. Günün birinci yarısında yarımadanın bəzi yerlərində yağış yağacağı ehtimalı var. Azərbaycanın rayonlarında iyulun 11-13-də bəzi dağlıq və dağətəyi rayonlarda əsasən gündüz saatlarında arabir yağış yağacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə qısamüddətli leysan xarakterli olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi ehtimalı var. Şərq küləyi 15-18 m/s, bəzi yerlərdə arabir 20-23 m/s-dək güclənəcək. Çaylarda sululuğun artacağı, Böyük və Kiçik Qafqazın bəzi çaylarından qısamüddətli daşqın və sel keçəcəyi gözlənilir.
İctimai fəal İlkin Rüstəmzadə "Ekspressbank"la bağlı Prezidentə müraciət edəcəyini açıqlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, İlkin Rüstəmzadə bankda ona qarşı haqsızlıq edildiyinə görə bu addımı atacağını qeyd edib. "Gəlmişəm "Ekspressbank"a. Cari hesab açmağa, kart açmağa uyğun bilmədilər. Açıq-aşkar dedilər ki, sən qara siyahıdasan. Dedim ki, heç vaxt heç bir bankda kreditim olmayıb, hansısa şübhəli əməliyyatım olmayıb. "Məhkumluğa görə sən bizə uyğun müştəri deyilsən" dedilər. "Voobşem", səviyyən uyğun gəlmir bizim banka". İlkin Rüstəmzadə bankın etdiyinin açıq-aşkar tərbiyəsizlik olduğunu vurğulayıb. O bildirib ki, bu, həm də cinayətdir: "Diskriminasiyanın hər hansı növü və forması Azərbaycan Konstitusiyasına görə qadağandır. Mənə qarşı edilən bu ləyaqətsiz davranışla bağlı Maliyyə, Daxili İşlər Nazirliklərinə və Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətinə rəsmi şikayət ünvanladım. Bir azdan Prezidentə də rəsmi şikayət ünvanlayacam. Sabah isə rəsmi qaydada məhkəməyə müraciət edəcəm. Bankdan mənə qarşı etdikləri davranışa görə 1 milyon manat təzminat tələb edəcəm".
2024-2025-ci tədris ilində VI sinif üzrə coğrafiya, VII sinif üzrə isə kimya, fizika, biologiya fənləri yeni məzmunda tədris olunacaq. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu “Report”a açıqlamasında Elm və Təhsil Nazirliyinin Məktəbəqədər və ümumi təhsil siyasəti şöbəsinin müdiri Vəfa Yaqublu deyib. Şöbə müdirinin sözlərinə görə, bu dərsliklər yeni konsepsiya əsasında tərtib olunub: “Yeni dərsliklər fənnin, elmin həyata tətbiqi məsələlərini qabardır və izafi nəzəri bilikləri azaldır. Misal olaraq, yeni coğrafiya dərsliyi şagirdə məkan anlayışını sadə yolla izah etməklə başlayır. Bu vəsaitlərin hazırlanmasında Sinqapurun dərslik hazırlığı sahəsində qabaqcıl institutları kömək edib”. Nazirlik rəsmisi xatırladıb ki, ötən illərdə informatika fənni bir sıra məktəblərdə yeni məzmunda tədris olunub: “Burada şagirdlərə təkcə nəzəriyyə deyil, praktik kodlaşdırma bacarıqları da öyrədilir. Bundan başqa, təbiət fənlərinin tədrisinə ayrılan vaxt və həcm artırılıb. STEAM məşğələlərinin keçirilməsi də məzmunda yeniliklərə aiddir. Xeyli məktəbdə STEAM laboratoriyaları var və bu sahədə əhatəlilik genişləndirilir. Riyaziyyat və Azərbaycan dili fənlərinin məzmunu ilə bağlı təkmilləşdirmələr davam edir. Əgər əvvəllər Azərbaycan dili fənninin tədrisində şagirdlərə əsasən dil qaydalarını öyrədirdiksə, indi dünyada qəbul olunduğu kimi, dörd əsas məsələni öyrədirik: dinləyib-anlama, oxuyub-anlama, danışma və yazı. Dil qaydaları isə bu istiqamətləri öyrənmək üçün zəruri bilikləri verməlidir. I-V sinif Azərbaycan dili dərslikləri bu istiqamətdə hazırlanır. Eyni hal riyaziyyat fənninə də aiddir. Azərbaycanda riyaziyyat elmi və onun məktəbdə tədrisi hər zaman güclü olub, amma riyaziyyat tətbiqi xarakter daşımayıb. Riyaziyyat fənni üzrə çoxlu misallar həll olunur, ancaq eyni misalın məntiqi hansısa məsələyə, konkret həyati situasiyaya aid olanda şagird cavabı tapa bilmir. Hazırda riyaziyyat fənninin məzmunu şagirdə həyati məsələlərlə riyazi termin və formulları öyrətmək üzərində qurulur”.
Saat 10:00-a olan məlumata görə gözlənildiyi kimi, ölkə ərazisində hava şəraiti əsasən yağmursuz keçib, lakin axşam və gecə bəzi yerlərdə şimşək çaxıb, qısamüddətli leysan xarakterli yağış yağıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, düşən yağıntının miqdarı Gədəbəydə 5 mm, Naxçıvan, Şamaxı, Şəmkir, Qusar, Sabirabadda 1 mm-dək olub. Şərq küləyi iyulun 9-da sarı xəbərdarlığa uyğun olaraq Culfada 17 m/s-dək güclənib. Havanın maksimal temperaturu Bakıda və Abşeron yarımadasında 35, Naxçıvan MR-da 36, Aran rayonlarında 36-40, dağlıq rayonlarda 29 dərəcəyədək isti olub.
“Müvafiq qanun əsasında hər bir tikinti şirkəti qarşısında öhdəlik qoyulmalıdır ki, tikilmiş evlərin, məsələn, 10 faizi Müdafiə Nazirliyinə, 5 faizi Dövlət Sərhəd Xidmətinin balansına keçririlsin. Və həmin evlər hesabına ərazidə yaşayan hərbçilər də mənzillə təmin edilsin...” “Hərbçilərin statusu haqqında qanundakı maddələrdən belə nəticə hasil olur ki, hərbçi peşəsi başqa peşələrdən üstündür. Ancaq reallıqda bu üstünlük görünmür. Hərbçilərin, o cümlədən veteran və əlil hərbçilərin yaşadıqları, işlədikləri yerlərdə evlə, işlə təmin olunmaq hüququ, istirahət hüququ və s. hüquqlarını mərkəzi və yerli icra hakimiyyətləri həyata keçirməlidir. Amma ötən söhbətimizdə də dediyim kimi, yelri icra hakimiyyətlərində bunun üçün bir çox səlahiyyət və imkanlar yoxdur və nəticədə hərbçilərlə bağlı qanunda qeyd edilən məsələləri icra edə bilmirlər”. Bu fikirləri Moderator.az-a açıqlamasında sabiq müdafiə naziri, istefada olan general-mayor Tacəddin Mehdiyev dilə gətirib. “Hərbçilərin yaşayış yeri ilə təmin olunmasını asanlaşdırmaq üçün mən təklif edərdim ki, hərbçilərin statusu haqqında qanunda Müdafiə Nazirliyi, Dövlət Sərhəd Xidməti və s. qurumların balansına uyğun qaydalar əsasında mənzil tikintisi ilə məşğul olan şirkətlər tərəfindən keçirilmiş mənzillərdən verilməsi də nəzərdə tutulsun. Yəni müvafiq qanun əsasında hər bir tikinti şirkəti qarşısında öhdəlik qoyulmalıdır ki, tikilmiş evlərin, məsələn, 10 faizi Müdafiə Nazirliyinə, 5 faizi Dövlət Sərhəd Xidmətinin balansına keçririlsin. Və həmin evlər hesabına ərazidə yaşayan hərbçilər də mənzillə təmin edilsin”, -deyə davamında sabiq nazir təklifini irəli sürüb. “Onu deməliyəm ki, sovet dövründə hərbçilər, xüsusən də “Böyük Vətən” müharibəsi veteranları daha böyük imtiyazlara malik idi. Onların işləmək, pensiya hüququ, istirahət hüququ və s. xeyli dərəcədə təmin olunurdu. Veteranlar sanatoriyalarda pulsuz müalicə ala bilirdi. Taksilərdən başqa bütün şəhərdaxili nəqliyyat: avtobus, tramvay, metro və s. onlar üçün pulsuz idi. Veteranlar ildə bir dəfə təyyarə və qatar ilə ölkənin istənilən nöqtəsinə pulsuz gedib-gələ bilirdilər. Kommunal xərclərin (qaz, işıq, su və s.) 50 faizini ödəyirdilər, telefon isə tamamilə pulsuz idi. Hesab edirəm ki, bu gün də Azərbaycan dövlətinin veteranlara, hərbçilərə bunlardan artıq güzəştlər təmin etməyə gücü yetər. Yəni mövcud qanunlara uyğun olaraq hərbçilər, müharibə veteranları əhalinin digər kateqoriyalarından seçilməlidir... Bundan əlavə, dövlətimizin imkanı var ki, Qarabağ müharibələrinin iştirakçılarına ya faizsiz, ya da heç olmasa, cüzi, yəni 2-3 faizlə pul krediti təşkil etsin. Bundan istifadə edərək onlar öz müxtəlif həyati ehtiyaclarını təmin edə bilərlər. Dövlət xəstəxanalarının pulsuz xidmətindən əlavə, müvafiq qanun qəbul etməklə özəl tibb müəssisələrinin qarşısında da vəzifə qoymaq olar ki, hərbçilərə, müharibə veteranlarına bütün müalicə, əməliyyat və s. qiymətlərində 50 faiz güzəşt edilsin. Bunu bir dəfə də demişəm. II Dünya müharibəsindən sonra SSRİ-də kolxoz sədrləri, zavod direktorları, rayon partiya komitəsinin katibləri və s. kimi aparıcı vəzifələrə öncə idarəetmə qabiliyyəti olan veteran zabitlər təyin edilirdi. Ancaq bu gün qazilərin xeyli hissəsi işsiz qalıb. Hazırda qazilərin idarə, təşkilat və müəssisələrdə uyğun işlə təmin edilməsi haqda qanunlar qəbul olunub, amma, təəssüf ki, çox vaxt onlar düzgün icra olunmur. Bütün bu deyilənləri hərbçilərimiz, qazilərimiz, əlillərimiz üçün təmin edilsə, insanlar öz dövlətlərinə, ordularına bağlı və sadiq olarlar. Dövlətimizin, xalqımızın, torpaqlarımızın, sərhədlərimizin keşiyində dayanan insanları narazı salmaq olmaz. Və onlar razı salınsa, bundan dövlət yalnız qazanar”, - deyə general vurğulayıb.
İyulun 9-dan 10-u gündüzədək bölgələrdə gözlənilən küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib. Sozcu.az xəbər verir ki,bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. Bildirilib ki, sarı xəbərdarlığa uyğun olaraq Naxçıvan, Şahbuz, Babək, Culfa, Ordubad, Gəncə, Naftalan, Goranboy, Şəmkir, Göygöl, Bərdə, Mingəçevir, Gədəbəy, Daşkəsən, Şəki, Yevlax, Tərtərdə fasilələrlə şərq küləyi əsəcək və küləyin sürəti 13.9-20.7 m/san təşkil edəcək.
Sabah saat 10:00-dan Pirşağı-Novxanı-Xırdalan avtomobil yolunun tikintisi ilə əlaqədar olaraq 19-cu km-dən Saray qəsəbəsinə giriş-çıxış hissə avtonəqliyyat vasitələrinin hərəkəti üçün tam məhdudlaşdırılacaq. Sozcu.az Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə istinadən xəbər verir ki, məhdudlaşma sözügedən hissədə aparılan tikinti işləri bitənə qədər qüvvədə olacaq. Alternativ olaraq sürücülər qəsəbəyə giriş-çıxış etmək üçün Pirşağı-Novxanı-Xırdalan avtomobil yolunun 17-ci km-dən istifadə edə bilərlər. Agentlik müvəqqəti narahatlığa görə üzr istəyib.