Siyasət

Bu gün ərazilərin quldur dəstələrindən təmizlənməsi prosesi gedir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Prezident İlham Əliyev oktyabrın 11-də MDB-yə üzv dövlətlərin təhlükəsizlik və xüsusi xidmət orqanları rəhbərləri Şurasının 53-cü iclasının iştirakçılarını qəbul edərkən bildirib. "Bizdə olan məlumatlara görə, hələ ərazimizdə gizlənməyə davam edən müəyyən qruplar mövcuddur. Sentyabrın 20-dən sonra Qarabağda hərbi təxribatlar törədildi. Ərazi kifayət qədər böyükdür, dağlıqdır, meşəlikdir, buna görə də bizə ərazini quldur birləşmələrindən tamamilə təmizləmək üçün vaxt lazım olacaq. Bax, prinsip etibarilə, məsələnin tarixçəsi bundan ibarətdir”, - Prezident deyib.

ABŞ-ın Cənubi Qafqazda Azərbaycan və Ermənistan münasibətləri ilə bağlı yeganə məqsədi davamlı sülh və sabitliyin təmin edilməsidir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ABŞ Dövlət Departamentinin mətbuat katibi Metyu Miller bildirib. O qeyd edib ki, Qarabağ əhalisinin humanitar ehtiyaclarının və hüquqlarının təmin edilməsi vacibdir.

“Hazırda nə Azərbaycan, nə də bizim tərəfimizdən sərhədə qoşun yığılmır”. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan yerli İctimai TV-yə müsahibəsində bildirib. “Ötən gün ərzində sərhəddə sadəcə bir güllə açılıb. Bu eskalasiya vəziyyətinin demək olar ki, 0 olduğu mənasına gəlir. Sərhəddə heç bir gərginlik yoxdur. Lakin müasir dünyada hər an hər şey ola, bir neçə saata qoşunların yeri dəyişə bilər. Lakin Azərbaycanla məsələləri həll etsək, müharibənin mənası qalmayacaq”,- Paşinyan deyib.

“Ermənilər əllərinin Qarabağdan tamamilə üzüldüyünü dərk etdiklərindən indi də “8 anklav kənd uğrunda” öz aləmlərində mübarizəyə başlayıblar...” Yaxın Şərqdəki hadisələr, daha doğrusu, Baş nazir Netanyahunun vurğuladığı kimi, İsrail-“HAMAS” savaşı bütün dünyanın diqqət mərkəzindədir, hətta erməni mediası da Qarabağdan çox, bu savaş barədə informasiyalar yayır. Amma fürsət tapan kimi yenə düşmən mövqelərindən əl çəkmir, bizi beynəlxalq ictimaiyyətin qınaq hədəfinə çevirməyə cəhdlər edirlər. Əllərinin Qarabağdan tamamilə üzüldüyünü dərk etdiklərindən indi də “8 anklav kənd uğrunda” öz aləmlərində mübarizəyə başlayıblar. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Şarl Mişellə son telefon danışığında işğalda qalan səkkiz kəndin azad edilməsini  Avropa İttifaqının rəsmisinə xatırlatmasını sanki yenilik kimi qəbul edib təəccüblərini ifadə edirlər.  O dərəcədə ki, Azərbaycan dövlət başçısının Gürcüstan səfəri haqqında informasiya yayan erməni mediası, son cümlədə oxuculara səkkiz kəndin azad edilməsi barədə Şarl Mişelə deyilənləri xatırlatmağı unutmur. Bir-birilə əlaqəsi olmayan xəbərlərdəki xatırlatma sübut edir ki, ermənilər indi də 123, 9 kv.km ərazisi olan bu kəndlər uğrunda siyasət aparmağa, daha doğrusu, hay-küy salmağa başlayıblar...  Rusiya “sülhməramlı” qüvvələri müşahidə məntəqələrini sürətlə ləğv edir və hiss olunur ki, tezliklə gəldikləri məkana- Ermənistana dönəcəklər. RF müdafiə nazirliyinin nümayəndələri iki gün əvvəl İrəvana gəlib və erməni internet kanallarının verdiyi məlumata görə, geri dönmə prosesi Ermənistan hakimiyyəti ilə müzakirə edilir. Hadisələrin sürətli inkişafı nəticəsində yaranmış vəziyyət Rusiya hərbi kontingentinin Azərbaycandan getməsini sürətləndirir. Paşinyan hakimiyyətinin devrilməsi üçün Qarabağdan köç edənlərin İrəvanda qarışıqlıq yaradıb, iğtişaş törədəciyinə son ümid kimi baxan Kreml, hesablamalarında yanıldığını dəqiqləşdirəndən sonra “sülhməramlı”ların bölgəni tərk etməsinin zəruri həddə çatdığını qəbul edib. Bu həm də o deməkdir ki, 2020-ci ilin dekabrında olduğu kimi, Ermənistana qaçanların kütləvi şəkildə geri qayıtması real deyil. Ümumiyyətlə, üç günə köç edən Qarabağ erməniləri geri qayıtmağa cəhd edəcəklərmi? Azərbaycan dövlətinin Qarabağın erməni əhalisinə verdiyi təhlükəsizlik və hüquq təminatı buna imkan versə də, hesab edirəm ki, azsaylı bir hissənin geri dönməsini proqnozlaşdırmaq olar. Geri dönən ermənilərin az bir hissəsi əmlakları üzərində qərar vermək məqsədilə bir müddət yaşamağı, bir hissəsi də satıb ölkəni tərk etməyi seçəcəklər...  Növbəti mərhələ Ermənistan Respublikası ilə sülh müqaviləsinin imzalanması istiqamətində aparılan danışıqlar prosesi olacaq. Oktyabrın sonuna gözlənilən Brüssel görüşündən əvvəl Bişkekdə oktyabrın 13-də MDB toplantısına Paşinyanın video - konfrans şəklində qatılacağı barədə yayılan xəbərlər onu göstərir ki, Paşinyan müqavilənin Qərbin vasitəçiliyi ilə baş tutmasına çalışır və bununla da, Rusiyanın perspektivdə Ermənistanı tərk etməsinin təməlini qoymuş olduğunu bildirmək niyyətindədir. Bu gündən baxanda gələcək Rusiya -Ermənistan münasibətlərinin gərginliklə davam edəcəyi çox ehtimal olunur və təbii ki, Qərbin burada aparıcı rol oynayacağı şübhəsizdir...  İki ölkə arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasından öncə sərhəddə delimitasiya və demarkasiya işlərinin başlanmasına start veriləcək, yoxsa bu işlər müqavilədən sonrakı mərhələyə keçəcək? Nəzərə alsaq ki, səkkiz kəndin azad edilməsi də delimitasiya işlərinin tərkib hissəsidir, o zaman Paşinyan hakimiyyətinin ölkə daxilində baş verən siyasi prosesləri nəzərə alıb qərar verəcəyi ehtimal olunur...  Zəngəzur dəhliz-yolun açılması isə hiss olunur ki, ən son verilən qərarlardan olacaq. İran ərazisindən keçməklə Naxçıvanla magistral və dəmir yolu vasitəsilə əlaqənin yaradılması barədə Azərbaycanla İran arasında bu günlərdə imzalanan niyyət protokolu da göstərir ki, Zəngəzur məsələsi tezliklə gündəmə gəlməyə bilər. Amma, nəzərə alsaq ki, Rusiya üçün bu yol həm hərəkət, həm də yola nəzarətlə bölgədə təsirini saxlamaq baxımından əhəmiyyətlidir.., proseslərin necə inkişaf edəcəyini proqnozlaşdırmaq çətindir...  Əsas odur ki, Rusiya “sülhməramlı”ları, deyilən kimi, noyabrın 1-dək Qarabağı tamamilə tərk etdiyi halda Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazılacaq bir günün, Xankəndində Azərbaycan bayrağının qaldırılmasının, Azərbaycanın Böyük Qələbə günü kimi təntənəli şəkildə qeyd edilməsinin şahidi olacağıq... moderator) İlham İsmayıl

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvilinin dəvəti ilə oktyabrın 8-də Gürcüstana işgüzar səfərə gedib. Sozcu.az xəbər verir ki, Azərbaycanın və Gürcüstanın Dövlət bayraqlarının dalğalandığı Tiflis şəhərinin Şota Rustaveli Beynəlxalq Hava Limanında Prezident İlham Əliyevin şərəfinə fəxri qarovul dəstəsi düzülüb. Azərbaycan Prezidentini Gürcüstanın baş nazirinin müavini, iqtisadiyyat və davamlı inkişaf naziri Levan Davitaşvili və digər rəsmi şəxslər qarşılayıblar.

Qranadada Azərbaycanın iştirakı olmadan Azərbaycan adının dördtərəfli bəyanata daxil edilməsi düzgün yanaşma deyil. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişellə telefon danışığı zamanı deyib. Prezident İlham Əliyev həmçinin Fransanın məlum mövqeyinə görə Azərbaycanın Qranadadakı görüşdə iştirak etmədiyini bildirdi.

Fransanın cənub-şərqində yerləşən Vyana şəhərinin (İzer departamenti) hakimiyyəti meriya binasının fasadından Ukrayna bayrağının götürülməsinə qərar verib. Buna səbəb Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə telefon danışığından sonra Ermənistan və Qarabağla bağlı söylədiyi sözlər olub. Meriyadan bildirilib ki, bayrağın götürülməsi barədə qərar məlum telefon danışığından sonra Zelenskinin verdiyi bəyanatlarla əlaqədar qəbul edilib. Ukrayna prezidentinin İlham Əliyevlə söhbətində dövlətlərin suverenliyi və ərazi bütövlüyü prinsiplərinə sadiqliyi ilə bağlı son bəyanatları buna səbəbiyyət verib.  Xatırladaq ki, Zelenski öz “Telegram” kanalında oktyabrın 4-də İlham Əliyevlə regional təhlükəsizlik, mövcud çağırışlar və qarşılıqlı fəaliyyət formatlarını müzakirə etdiyini bildirib. “Biz dövlətlərin suverenliyi və ərazi bütövlüyü prinsiplərinə sadiqliyimizi təsdiqlədik”, - deyə Volodimir Zelenski qeyd edib. Məlumata görə, Ukrayna bayrağı 2022-ci ilin fevralında Vyana meriyası binasının fasadında asılmışdı. Mənbə: “Le Dauphine Libere”

Prezident İlham Əliyev Dövlət orqanlarında (qurumlarında) normayaratma fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi və bundan irəli gələn bir sıra məsələlərin tənzimlənməsi haqqında Fərman imzalayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, Fərmanla “Normativ hüquqi aktlar” informasiya sistemi yaradılıb. “Normativ hüquqi aktlar” informasiya sistemi haqqında Əsasnamə” təsdiq edilib. “İcra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktlarının layihələrinin hazırlanması, razılaşdırılması, qəbul edilməsi və dərc edilməsi qaydası haqqında Əsasnamə” təsdiqlənib. Müəyyən edilib ki, “Normativ hüquqi aktlar” informasiya sistemi (bundan sonra — Sistem) Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti, mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları, digər dövlət orqanları, habelə nizamnamələrinə əsasən normativ hüquqi akt layihələrinin hazırlanmasında iştirak etmək səlahiyyəti olan Azərbaycan Respublikasının Prezidenti və ya Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən yaradılan publik hüquqi şəxslər, dövlət mülkiyyətində olan və paylarının (səhmlərinin) nəzarət zərfi dövlətə məxsus olan hüquqi şəxslər tərəfindən normativ hüquqi aktların layihələrinin hazırlanmasını, digər dövlət orqanları (qurumları) ilə razılaşdırılmasını və yuxarı orqanlara təqdim olunmasını elektron qaydada təmin edir, sistemin sahibi funksiyalarını Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası, operatoru funksiyalarını Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi həyata keçirir. Nazirlər Kabinetinə normativ hüquqi aktların bu Fərmana uyğunlaşdırılmasına dair təkliflərini üç ay müddətində hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etmək, sistemin aparılması və saxlanılması ilə əlaqədar xərclərin cari ildə dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş vəsait çərçivəsində maliyyələşdirilməsi üçün, növbəti illərdə isə dövlət büdcəsi layihələrində müvafiq vəsaitin nəzərdə tutulması üçün tədbirlər görmək, Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etmək tapşırılıb.

Azərbaycan ordusunun ötən ay həyata keçirdiyi 24 saatdan az müddət davam edən antiterror tədbirlərindən sonra regionda yeni siyasi vəziyyət yaranıb. Artıq separatçılar təslim olub və Qarabağdakı erməni sakinlərin bir çoxu könüllü şəkildə Ermənistana gedib. Rəsmi Bakı Qarabağın erməni sakinləri ilə reinteqrasiya prosesinə start verib. Artıq onlarla erməni Azərbaycan vətəndaşlığı almaq üçün müraciət edib. Qarabağda vəziyyətin sabitləşməsindən sonra orada sülhməramlıların qalıb-qalmaması müzakirə mövzusuna çevirilib. Ötən gün Rusiya Müdafiə Nazirliyi sülhməramlıların Əsgəran, Ağdərə və Şuşa bölgələrindəki postlarını tərk etdiyini açıqlayıb. Həmçinin, Valdayda keçirilən Beynəlxalq Diskussiya Forumunda Rusiya Prezindenti Vladimir Putin sülhməramlıların statusundan danışıb.  "Azərbaycan hesab edirdi ki, sülhməramlıların statusu ilə bağlı əlavə saziş imzalamağa ehtiyac yoxdur. Azərbaycansız saziş imzalamaq isə mənasız idi. Rusiya sülhməramlılarının missiyası atəşkəsin qorunmasına nəzarət etmək idi. Orada sülhməramlıların başqa hüquqları yoxdur”, - Rusiya prezidenti bildirib. Bu gün isə Rusiyanın TASS dövlət informasiya agentliyi adı açıqlanmayan mənbələrə istinadən yazıb ki, Rusiya Müdafiə Nazirliyinin nümayəndə heyəti sülhməramlı kontingentinin Qarabağdan çıxarılmasının vaxtını müzakirə etmək üçün bu gün İrəvana səfər edəcək. Bütün bunların fonunda Rusiya sülhməramlılarının vaxtından əvvəl Qarabağdan çıxacağı ilə bağlı fikirlər ortaya atılıb. Həqiqətən bu mümkündürmü? Məsələ ilə bağlı Modern.az-a danışan Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsinin üzvü Elman Məmmədov bildirib ki, Rusiya sülhməramlıların kimisə qorumasına ehtiyac qalmayıb: “10 noyabr 2020-ci il tarixli sənəddə Rusiya sülhməramlılarının hansı missiyaları həyata keçirməli olduğu təsbit olunmuşdu. Lakin səmimi desək, sülhməramlılar ərazimizə gələndən öhdəliklərini həyata keçirmək yerinə, separatçıları, terrorçuları, cinayətkarları qorumaqla, onların fəaliyyətinə şərait yaratmaqla məşğul oldu. Bir sözlə, separatçılarla əməkdaşlıq yolunu tutdular. Ötən 3 il ərzində Azərbaycan ərazisinə silah-sursat daşınmasında sülhməramlılar da iştirak etdi. Azərbaycan 44 günlük müharibə ilə BMT-nin qəbul etdiyi 4 qətnaməni necə icra etdisə, eləcə də 19-20 sentyabr tarixlərində həyata keçirilən lokal xarakterli antiterror tədbirləri ilə sülhməramlıların həyata keçirməli olduğu işləri həyata keçirdi. Yəni erməni silahlılarını ərazidən çıxarmalı olduğu halda, Azərbaycan bunu antiterror tədbirləri ilə özü etdi. Bu gün ərazilərimizdə Ermənistana aid silahlı birləşmələr yoxdur. Separatçıların başçılarının müəyyən qismi həbs olunub, digərləri də həbs olunacaq. Bunların sayı çoxdur. Təbii ki, bunlar haqqında Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanlarında kifayət qədər məlumatlar var.  İmkan olduqca, onlar da həbs olunacaq. Belə olan halda, Rusiya sülhməramlıları kimi kimdən qoruyacaq? Artıq kimlərinsə, təhlükəsizliyinin təmin edilməsindən söhbət gedə bilməz. Onların ərazimizdə missiyası başa çatmış hesab olunur”. Deputat Rusiya sülhməramlılarının ərazidən nə vaxt çıxacağı ilə bağlı məsələyə də toxunub: “Rusiya Federasiyasının Prezidenti cənab Putin Valday klubundakı çıxışında sülhməramlıların heç bir missiyasının qalmadığını deyib. Qarabağ məsələsi artıq başa çatıb. Sülhməramlıların orada daha icra edəcəyi vəzifə yoxdur. Onların nə vaxt və necə gedəcəyi artıq gedişatda, işgüzar şəraitdə müəyyən olunacaq. Ərazilərimizdə Azərbaycan Ordusundan başqa bizə qardaş və dost olan dövlətlərə aid müttəfiqlik səviyyəsində müəyyən hərbi birləşmələr ola bilər. Ancaq daha Rusiya və digər məsələlər artıq tarixdə qaldı”. Elman Məmmədov Fransa və Ermənistanın bu məsələyə razılıq verdiyini deyib: “Fransa və Ermənistan bu məsələni rahatlıqla qəbul edirlər. Guya ki, Rusiya  sülhməramlılarının Qarabağdan çıxması ilə yanaşı Ermənistanın tələbi və təzyiqi ilə Rusiyanın 102-ci briqadası da Ermənistandan çıxacaq.  Beləliklə, Fransa və başqa Avropa dövlətləri Cənubi Qafqaza ordu yeridə biləcək. Ancaq bu, onların  xam-xəyallarıdır. Ermənistan ərazisinə gələ bilərlər. Azərbaycan ərazisinə isə təbii ki, gələ bilməyəcəklər. Bir məsələ də var ki, Rusiya sıradan, asan həzm olunan dövlət deyil. Rusiya Cənubi Qafqazda, xüsusilə də, Ermənistanda öz mövqelərini qoruyub, saxlayacaq”. Hərbi ekspert Üzeyir Cəfərov isə deyir ki, Rusiya sülhməramlıları 2025-ci ildən sonra da Qarabağdan çıxıb getməyəcək: “Rusiya sülhməramlıları Qarabağda 20 əvəzinə, 25 post qurmuşdular. Yəni postların sayı əvvəlcədən razılaşdırılmış saydan çox idi. indi Əsgəran, Şuşa və Ağdərədə onların qalmasına ehtiyac yoxdur. Çünki həmin ərazilərdə erməni millətindən olan şəxs yoxdur. Oraya hələ Azərbaycan əhalisi də köçməyib. Boş ərazilərdir. Həmin postlarını tərk ediblər. Azərbaycan cəmiyyəti olaraq, Rusiya Prezidentinin dünən Valdayda keçirilmiş Beynəlxalq Diskusiyya Forumundakı çıxışına ciddi yanaşmalıyıq. Əgər kimsə, düşünürsə ki, noyabr ayında Rusiya sülhməramlıları gedəcək, mən həmin adama imkanım daxilində ən böyük hədiyyəni verməyə hazıram. Eyni zamanda son 3 gün  ərzində Rusiyada rəhbərlikdə təmsil olunan şəxslər sülhməramlılarla bağlı məsələni Azərbaycan ilə müzakirə aparacaqlarını dedilər. Çıxarılacağından söhbət getmədi. Əminliklə deyə bilərəm ki, Rusiya sülhməramlıları 2025-ci ildən sonra da çıxıb getməyəcək. Qarabağda qalacaqlar. Buna heç kəsin şübhəsi olmasın. Dünən Putinin bəzi açıqlamalarından sonra qərarımı qətiləşdirmişəm. Onlar Qarabağdan getməyəcəklər”. Hərbi ekspert Rusiya-Azərbaycan patrulunun yaradılacağını bildirib: “Azərbaycan erməniəsilli vətəndaşların Xankəndidə saxlayacaq. Onlarla azərbaycanlılar arasında Rus-Azərbaycan patrulu yaradılacaq. Ermənilərə etimad edilib, polis kimi işləmələrinə icazə verilənə qədər bu patrul işinə davam edəcək. Buna heç kəsin şübhəsi olmasın”.

Azərbaycan və Ermənistan liderləri oktyabrın sonunda Brüsseldə keçiriləcək üçtərəfli görüşdə iştirak etmək barədə razılığa gəliblər. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu AB Şurasının rəhbəri Şarl Mişel deyib.

Avropa İttifaqı (Aİ) Şurasının rəhbəri Şarl Mişel Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevi və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanı oktyabrın sonunda Brüsselə görüşə dəvət edib. Diplomatik mənbələrdən verilən məlumata görə, görüş oktyabrın son həftəsində baş tuta bilər. Mənbə: TASS

"Neokolonializmi hələ də davam etdirən, müstəmləkə siyasəti çərçivəsində insan haqlarına heç bir önəm verməyən ölkələrdən biri kimi Fransanın bu gün özünü yalandan insan haqlarının və beynəlxalq hüququn müdafiəçisi kimi qələmə verməsi riyakarlıqdır". Sozcu.az xəbər verir ki, bu fikirlər Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) BMT-nin 4-cü Komitəsinin (Xüsusi Siyasi və Dekolonizasiya Komitəsi) iclasında Fransanın müstəmləkəçiliyinə qarşı Bakı Təşəbbüs Qrupunun idarə heyəti üzvünün çıxışına dair şərhində yer alıb. Fransanın heç bir əsası olmayan iddiaları, neokolonist həvəsləri, müstəmləkəçilik arzuları ilə yaşamaqda davam etməsi iflasa məhkumdur. "Bu gün Fransanın öz müstəmləkə keçmişinə, qanlı müstəmləkə cinayətlərinə və soyqırımı aktlarına görə məsuliyyət daşımaq və tarixdən dərs çıxarmaq əvəzinə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində erməni separatizmini dəstəkləyərək geosiyasi rəqabət və özünün “Orientalizmə” söykənən müstəmləkəçilik siyasəti ilə Cənubi Qafqaz regionunda neo-kolonialist mənfur təcrübəsini tətbiq etməyə çalışması eyni dərəcədə təhlükəli və qəbuledilməzdir", - deyə məlumatda qeyd edilib.