Sağlamlıq

Günün müxtəlif saatında qəhvə içmək hər birimiz üçün adət halını alıb. Ən çox da səhərlər günə qəhvə ilə başlayırıq. Son vaxtlar isə çoxları şəkərsiz, sürtgəzdən keçirilən qəhvədən istifadə edir. Bəs görəsən, bu qəhvə orqanizmə xeyirdir, yoxsa ziyan? Sozcu.az Axşam.az-a istinadən qəhvənin orqanizmə təsirini təqdim edir: Norveçli araşdırmaçılar 20-79 yaş arası insanlar arasında sənədlər toplayıb və 20 il müşahidə aparıb. Onların əksəriyyəti kağız sürtgəcdən keçirilmiş və ya süzülmüş digər qəhvələr içiblər. Filtirdən keçirilən qəhvə içmək insanlar arasında ölüm riskini 15 faiz azaldır. Gündə 3-4 fincan içmək isə ziyandır. Araşdırmaçılar filtirdən keçirilən qəhvə içənlərlə adi qəhvə içənlərin də sağlamlığının fərqləndiyini bildiriblər. Filtirlənməmiş qəhvə orqanizmdə xolestronu çoxaldır. Ürək üçün ziyanlıdır. Filtirlənmiş qəhvə isə ağız, qaraciyər və prostat vəzi xərçəngi riskini azaldır. Onu səhər yeməyindən və nahardan sonra içmək uyğundur. Axşam qəhvə içmək düzgün deyil.

Əsəbi və ya qəzəbli hiss etdiyiniz zaman refleks kimi baş verən dırnaqyemə vərdişi impulslara nəzarətin ən çox görülən pozuntularından biridir. Tibb dilində onikofaqiya olaraq tanınan dırnaqyemə xəstəliyi əksər insanlarda özünü biruzə edə bilər. Qeyri-adi bir vəziyyətlə qarşılaşan insanların reaksiyaları fərqli olur. Əsəbi, stresli olan insanlar bəzən ayaqlarını silkələyir, bəzən stolun üstünə nəsə vurur, bəzən isə dırnaqlarını dişləyir. Dırnaqyemə xəstəliyi olaraq təyin edilən bu vəziyyət ümumiyyətlə uşaqlıqda başlayır və ömür boyu davam edir. Türkiyə mətbuatı xəbər verir ki, insanın əsəbi, stresli və ya gərgin hiss etdiyi zaman dırnaqların dişləməsi və dırnaq ətrafındakı dərinin qoparılması şəklində görülən dırnaq yemə xəstəliyi, bir növ impuls nəzarət pozuqluğu və ya bir növ davranış pozuqluğu olaraq təyin edilə bilər. Dırnaqyemə xəstəliyi ümumiyyətlə 3-4 yaşlarında, bəzən hətta 5 aylıqdan sonra başlayır. Yeniyetmələrin 40, uşaqların 33 faizi dırnaqyemə xəstəliyindən əziyyət çəkir. Bəzi insanlarda bu pozunti qələm dişləmə, saçla oynama, dodaq dişləmə, burun toplama kimi müxtəlif impuls nəzarət pozğunluqlarına çevrilə bilər. Daha da maraqlısı odur ki, onlara tez-tez “etməyin” desəniz və ya onların razılığı olmadan onları bu vərdişdən çəkindirməyə çalışsanız, onlar daha çox stress keçirəcək və tamamilə bu vəziyyətdən asılı olacaqlar. Dırnaqyemə xəstəliyinə səbəb nədir? Mütəxəssislərin fikrincə buna səbəb körpəlik travmaları, ətraf mühit faktorları, genetik faktorlar, psixoloji vəziyyət səbəb ola bilər. 3-4 yaş arasında baş verən dırnaq yemə xəstəliyi, uşağın baxça kimi yeni bir mühitə girməsi nəticəsində yaranan stress və narahatlığın nəticəsidir. Körpələrdə 5 aydan sonra başlayan vərdişin səbəbi, barmaq əmmənin davamı olaraq qəbul edilir. Ola bilsin ki, döş, butulka, əmzik vərdişləri sonradan dırnaq yeməyə çevrilsin. Ətraf Mühit faktorları: Bəzi uşaqlar barmaq əmmə və dırnaq yemə vərdişini təməl bir instinktlə qazana bilər, lakin bu vərdişi olan uşaqların əksəriyyəti əslində bunu ətraflarından görür və öyrənirlər. Uşağın anası, atası, qohumları, böyük qardaşları və s. bu tip dırnaq yemə xəstəliyi varsa, uşaq buradan görüb təqlid edə bilər. Genetik faktorlar: Təbii ki, dırnaq yemə genetik olaraq ötürülən bir vəziyyət deyil, lakin psixoloji pozuntular genetik olaraq ötürülə bilər. Yəni ailədə keçən emosional pozutular, narahatlıq, təşviş pozuntuları və buna bənzər psixoloji pozuntular dırnaq yemə xəstəliyi kimi özünü göstərə bilər. Psixoloji vəziyyət: Dırnaq yemə və buna bənzər impuls nəzarəti poztularının əsas səbəbi psixolojidir. Bunun mütləq diaqnoz qoyulmuş bir vəziyyət olması lazım deyil. Xroniki olaraq hiss edilən gərginlik, sıxıntı, narahatlıq, qəzəb, kədər, qorxu və buna bənzər hallar dırnaq yemə xəstəliyinə səbəb olur. Sosial mühitdəki dəyişikliklər, fiziki mühitdəki dəyişikliklər, etibarsızlıq hissləri, ailədə təzyiq, sevgisizlik kimi amillərlə yanaşı, zehni gerilik, inkişaf poztuları, tiklər, depressiya, obsesif-kompulsif şəxsiyyət pozğunluğu, diqqət əksikliyi, yataq islatma və hiperaktivlik dırnaq yemə xəstəliyinin səbəbləridir. Dırnaq yeməyin nə kimi zərərləri var? Dırnaq yemə xəstəliyi olan insanın həyatı üçün təhlükəsi yoxdur, lakin zərəri kifayət qədər yüksəkdir. Dırnaqlar və onların ətrafındakı quruluş sıradan çıxır, dəhşətli görünür. Bu pis görünüşə görə insan sosial həyatda özünü pis hiss edir və özünə inamını itirir. Dırnaqları və ya onların ətrafındakı dərini yeyib udsanız, mədə infeksiyaları qaçılmazdır. Uşaqlıqdan bəri dırnaq yemə xəstəliyiniz varsa, çənənin tam bağlanmadığı maloklüzyon adlı bir vəziyyətlə qarşılaşa bilərsiniz. Dırnaq yemə xəstəliyini müalicə etmək mümkündürmü? Bədənimizin bir yerində yaranan infeksiyaya bağlı xəstəlik olmadığı üçün həkimə gedib dərman qəbul edə bilməzsiniz. Ancaq bir mütəxəssis psixoloqla görüşərək, impuls nəzarət pozuntusundan xilas ola bilərsiniz. O, dırnaq yemənizin arxasında duran səbəbləri aradan qaldıra bilər. Dırnaq yemə xəstəliyi əslində başqa bir psixoloji pozğunluğun əlaməti hesab olunur. Bir çox impuls nəzarəti pozuntusu kimi, dırnaq yemə də idarə edə biləcəyiniz və psixologiyanız yaxşılaşdıqca uzaqlaşacağınız bir vərdişdir. Dırnaq yemə vərdişindən necə qurtulmaq olar? Sizi dırnaq yeməyə aparan hadisələrdən çəkinin. Ağzınızı və əlinizi saqqız çeynəməklə və ya əlinizdə bir şey tutmaqla məşğul edin. Stress səviyyənizi nəzarət altında saxlamağa çalışın. Dırnaqlarınızı qısa və səliqəli şəkildə kəsin. Dırnaqlarınıza acı dad verən bir şey çəkin. (Bizimyol.info)

Yuxu sağlam bir həyat üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Biz gün ərzində sərf etdiyimiz enerjini yuxu vasitəsilə bərpa edirik. Nizamlı yuxu həm də ruhumuzun sağlamlığı deməkdir. Sozcu.az Axşam.az-a istinadən xəbər verir ki, yuxusuzluq sağlamlığımıza zərbə vuran ilkin əlamətlərdən biridir. Yuxusuz insan aqressiv olur, düzgün qərarlar qəbul edə bilmir, yaddaşı zəifləyir. Həmçinin onun nəfəs yollarında problemlər yaranır. Yuxusuzluğun növləri · Çətin yatmaq · Tez oyanmaq · Gecələr dəfələrlə durmaq · Nəhayət, yuxunun tamamilə olmaması Hər dörd hal sonradan tamamilə yuxusuzluğa gətirib çıxarır. Yuxusuzluq orqanizmdə bir çox xəstəliklərin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Qanda oksigen çatışmazlığı, dəyişikliklər meydana gəlir. Yuxusuzluq zamanı həmçinin ürək, ağciyər və hormonal xəstəliklər də özünü göstərir. Yuxusuzluğun fəsadları Hazırda dünyada ən çox yayılan və qarşısı alına bilinməyən xəstəlik məhz yuxusuzluqdur. Belə ki, dünyada hər on insandan beşi yuxusuzluğun müxtəlif növlərindən əziyyət çəkir. Alimlərin araşdırmaları nəticəsində məlum olub ki, yuxusuzluq zamanı insanda müxtəlif xəstəliklər əmələ gəlir. Mütəmadi şəkildə 6 saatdan az yatmaq bir müddətdən sonra qandakı şəkərin miqdarını sürətlə artırır. Şəkərli diabetin yaranmasına səbəb bədəndəki insulinin hüceyrələrə nəqli zamanı yaranan pozğunluq nəticəsində qlükozanın qanda yığılması və bu zaman mədəaltı vəzin normadan artıq insulin ifraz etməsidir. İnsulini normada saxlayansa yuxudur. Yuxusuzluq həmçinin cinsi pozğunluğa və astma xəstəliyinin yaranmasına gətirib çıxarır. Yuxusuzluğun yaratdığı digər bir fəsadsa xərçəng xəstəliyidir. Yuxu pozğunluğuna qarşı tədbir görülməzsə, bu, ölümlə nəticələnə bilər. Alimlərin qənaətinə görə, yuxusuzluq özünüöldürmə həddinə belə gətirib çıxarır. Yuxusuzluğun səbəbi: Tibb elmində "insomnia" adlanan yuxusuzluğun yaranmasına səbəb aşağıdakılardır: · Vərdiş olunmamış yataq, səs-küy, havasızlıq · Yatmazdan əvvəl tərkibində kofein olan qidalar, içkilər qəbul etmək · Axşam ağır və yağlı yeməklər yemək · Sinir pozğunluğu · Normal həyat tərzini dəyişmək · Stress, narahatçılıq · Artıq çəki · Qorxu, depressiya · Mədəaltı vəzin narahatçılığı, mədədə köp · Bronxial, ürək və ağciyər xəstəlikləri · Soyuqdəymə zamanı ağrılar Müalicəsi: Yuxusuzluq zamanı yuxugətirən dərmanların qəbulu digər xəstəliklərin yaranmasına səbəb ola bilər. Belə ki, bu dərmanlar qaraciyərin çürüməsinə səbəb olur. Buna görə də belə dərmanları qəbul edərkən çoxlu süd məhsulları yemək lazımdır. Ən əsası isə həkimə müraciət edib, yuxusuzluğun hansı səbəbdən yarandığını müəyyən etmək lazımdır.  Yuxusuzluqdan əziyyət çəkənlər · Tərkibində kofein olan içkilərdən uzaq olmalı · Yuxudan 3 saat əvvəl yemək yeməli · İstiotu az olan yeməklərdən istifadə etməli · Yatmazdan əvvəl heç bir dərman qəbul etməməli (sakitləşdiricidən başqa) · Sakit, qaranlıq otaqda yatmalıdırlar

Alkoqol qadınlar üçün kişilərdən daha təhlükəlidir. Sozcu.az Publika.az-a istinadən xəbər verir ki, bu sözləri narkoloq Daniil Petrov deyib. Həkim bildirib ki, pivə qadınlar üçün son dərəcə təhlükəli spirtli içkidir: ondan sui-istifadə potensial olaraq döş xərçənginə, polikistik xəstəliyə və sonsuzluğa səbəb ola bilər. Amma digər spirtlər də təhlükəlidir. Bədəndə lazımi fermentlərin sayının az olması səbəbindən asılılıq kişilərə nisbətən daha sürətli inkişaf edir. "Biz eşitməyə öyrəşmişik ki, pivə kişilər üçün zərərlidir, onun tərkibində kişi hormonal balansını pozan estrogen qadın hormonu var. Ancaq bu içkinin səbəb olduğu digər mənfi nəticələr haqqında unutmaq olmaz: metabolik pozğunluqlar, daxili orqanların patologiyası, piylənmə, sonsuzluq. Bütün bunlar həm kişiləri, həm də qadınlara təsir edə bilər", - Petrov xəbərdarlıq edib. Qadınlarda pivə artıq bədəndə olan estrogen səviyyəsinə təsir göstərə bilməz. Ancaq qadın orqanının reproduktiv sisteminin əsas fəaliyyət zəncirinə - yumurtalıqların, hipofiz bezinin və hipotalamusun əlaqəsinə təsir göstərir. Məhz bu zəncirə əlavə olaraq daxil olan estrogen hormonal fonu və menstrual dövrü pozur. Gələcəkdə dövr tam bərpa olunmaya bilər. Hormonal səviyyələrin pozulması döş xərçəngi, polikistik xəstəlik, yumurtalıq xərçəngi, sonsuzluğa səbəb ola bilər. Bundan əlavə, narkoloqun fikrincə, istənilən alkoqol qadınlar üçün kişilərdən daha təhlükəlidir. Fakt budur ki, qadın orqanizmində alkoqolu parçalayan fermentlər daha azdır. Müvafiq olaraq, asılılıq daha sürətli inkişaf edir. "Qadın orqanizmində 10 faiz çox su olduğu üçün spirt də daha yaxşı həll olunur. Həmçinin qadınlar kişilərdən daha emosional və dəyişkəndir, hormonal dəyişikliklər daha qabarıq şəkildə özünü göstərir və bu baxımdan asılılıq da daha sürətli inkişaf edir", - Petrov yekunda vurğulayıb.

Dünyada və qonşu dövlətlərdə qızılca sürətlə yayılmağa davam edir. Qeyd edilir ki, xəstəliyin fəsadları daha ağır formada özünü göstərir. Bəs Azərbaycanda qızılca ilə bağlı vəziyyət necədir, qarşısı necə alınır? Sozcu.az Trend-ə istinadla xəbər verir ki, infeksionist Mərdan Əliyev qızılca təhlükəli xəstəlik hesab edir: “Hansı ölkələrdə qızılcaya yoluxma baş verib, sürətlə yayılırsa, bu o deməkdir ki, həmin ölkələrdə peyvəndlənmə zəif səviyyədə aparılır. Qızılca çox təhlükəli bir xəstəlikdir və peyvənd olunmaq çox vacibdir. Bu xəstəliyin qarşısını almağın tək yolu peyvəndləmədir. Digər xəstəliklərdən fərqli olaraq yoluxduruculuq qabiliyyəti həddən artıq çoxdur. Əgər sinifdə bir uşaq qızılcaya yoluxubsa və digər uşaqlar peyvənd olunmayıblarsa, bütün hər kəs yoluxacaq". "Azərbaycanda qızılca peyvəndi uşaqların rutin peyvəndlənmə siyahısına daxildir. Bu səbəbdən hər hansı bir təhlükə olacağını düşünmürəm. Bir-iki yoluxma halı ola bilər. Lakin epidemik səviyyədə qızılcaya yoluxma halları yaşanmır”, - deyə M.Əliyev vurğuayıb. Səhiyyə Nazirliyindən verilən məlumata görə, hazırda ölkədə qeyri-adi simptomları olan viruslu infeksiyalar yayılmayıb: “Ölkədə qeyri-adi simptomları olan viruslu infeksiyaların xüsusilə uşaqlar arasında yayılması müşahidə olunmur”.

2022-ci ildə ilk dəfə anemiya diaqnozu ilə 46 min 770 nəfər qeydə alınıb. Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsindən APA-nın sorğusuna cavab olaraq bildirilib. Qeyd edilib ki, tibb müəssisələrində anemiya diaqnozu ilə qeydiyyatda olan xəstələrin sayı isə isə 390005 nəfər olub. Qeyd edək ki, ilk dəfə qoyulmuş diaqnozla 2018-ci ildə 47 min 552, 2019-cu ildə 47 min 912, 2020-ci ildə 43 min 188, 2021-ci ildə 43 min 150 nəfər qeydə alınıb.

İnsan orqanizmində yod çatışmazlığı ən böyük problemdir. Bu, ilk növbədə zob xəstəliyinə səbəb olur. Zob xəstəliyinin yod çatışmazlığı nəticəsində əmələ gəlməsi halı ilk dəfə 1820-ci ildə aşkar olunub. Həmin vaxtlar alimlər bunu ciddi qəbul etməyiblər. Müasir dövrdə isə zob daha çox yayılıb və təhlükəli hesab edilir. Sozcu.az axşam.az-a istinadən bildirir ki, orqanizmin inkişafı üçün insana qida ilə yanaşı, kimyəvi elementlərin olması da vacibdir. Bu elementlər içərisində yod mühüm rol oynayır. İnsan həyatı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən yod insan orqanizminə üç yolla - hava, su və qida məhsulları ilə daxil olur. Son günlər isə içdiyimiz rəngli sular zob yaradır. Tibb elmində boğaz uru adlandırılan bu xəstəlik el arasında zob adı ilə məşhurdur. Zob - qalxanabənzər vəzin potologiyasıdır. Bu anadangəlmə və qazanılmış ola bilir. Zobun bir çox növləri mövcuddur: qarışıq, düyünlü, defus toksik, endemik. Bunlar həmçinin zəhərli və adi zob olmaqla da iki yerə ayrılır. Bu vəzin inkişafının dayanması və funksional aktivlikdən qalması ilə müşayiət olunur. Zob xəstəliyinə dağlıq bölgələrdə daha çox rast gəlinir. Belə bölgələrdə yod çatışmazlığı olduğu üçün endemik zoba tutulanlar çoxdur. Zobun ən geniş yayılmış forması defus toksikli urdur. Bu, eyni zamanda zobun ən qorxulu, fəsadlı formasıdır. Mərkəzi sinir və qan damar sisteminin pozğunluğu, ağırlaşması ilə müşayiət olunur. Hətta bu hal mərkəzi sinir sistemini psixoza və ürək çatışmazlığına gətirib çıxarır. Bu, bir çox kliniki hallarla özünü büruzə verir: Ürək tez-tez döyünür, gözlər bərəlir, bədən əsməyə başlayır, xəstədə kəskin arıqlama halları başlayır. Xəstəlik zamanı insan qəribə hallar keçirir: həyəcanlı,  narahat olur, özünə yer tapa bilmir, cümlə qurub danışmaqda çətinlik çəkir, ürəyi sıxılır. Müalicə vaxtında aparılmadıqda bu hallar daha da kəskinləşir, xəstənin vəziyyəti ağırlaşır, tez-tez qorxur, dəli kimi olur. Adi halda ürək 4-5 litr qan vurursa, bu zaman 30-40 litr qan vurmağa başlayır ki, bu da qan-damar sisteminin zəifləməsinə, ürək çatışmazlığına gətirib çıxarır. Zobun müalicəsi necə aparılmalıdır? Müalicə əsasən üç üsulla aparılır: konservativ, cərrahi və radiaktiv şüalar vasitəsilə.  Ümumiyyətlə, dünya alimlərinin araşdırmalarına görə, zob xəstəliyi tamamilə yoxedilmə funksiyasına malik deyil. Xəstəlik müəyyən müddətdən sonra yenidən baş qaldıra bilər.  Dəniz kələmini qurudub, ondan çay kimi dəmləyib içməklə özünüzü zobdan qoruya bilərsiniz. Zobun digər bir dərmanı isə feyxuadır. Onu ət maşınından çəkib, şəkər tozu ilə qarışdırın (hər ikisi eyni miqdarda olmaq şərtilə). Hər səhər yeməkdən 30-40 dəqiqə əvvəl 2 xörək qaşığı qəbul edin.  Şirin və rəngli qazlı sular içməkdən çəkinin.

Sidney Universiteti, Vaşinqton Universiteti Tibb fakültəsi və digər təşkilatların mütəxəssisləri 2050-ci ilə qədər 800 milyon insanın bel ağrısından əziyyət çəkəcəyi qənaətinə gəliblər. Sozcu.az lent.az-a istinadən bildirir ki, araşdırmanın nəticələri tibb jurnalı "The Lancet Rheumatology"də dərc edilib. Müəlliflər 1990-cı ildən 2020-ci ilə qədər 204 ölkədən tədqiqat iştirakçılarının daxil olduğu məlumatların təhlilini aparıblar. Bu, zamanla dəyişən bel ağrısı şikayətləri olan xəstələrin dinamik xəritəsini yaratmağa imkan verib. Alimlər müəyyən ediblər ki, 2017-ci ildən bəri belə halların sayı yarım milyard insanı ötüb. 2020-ci ildə bel ağrısından əziyyət çəkən təxminən 619 milyon xəstə olub. Çox vaxt qadınlar bel ağrısından əziyyət çəkiblər. Əldə edilən məlumatlara əsasən, 2050-ci ilə qədər bel ağrısı şikayətlərinin sayı demək olar ki, 50 faiz artacaq. Ən çox yoluxma Asiya və Afrikada qeydə alınacaq. Dünyada ümumilikdə 843 milyon insan bu xəstəlikdən əziyyət çəkəcək - əsasən əhalinin sayının artması və qocalması səbəbindən. Bu, gələcəkdə bel ağrısının yayılmasının modelləşdirilməsi üçün istifadə edilən ilk araşdırmadır. Komanda bel ağrısının idarə edilməsinə ardıcıl yanaşmanın olmaması və məhdud terapevtik seçimlərin sağlamlıq böhranına səbəb ola biləcəyinə inanır, çünki bel ağrısı dünyada əlilliyin əsas səbəbidir.

Bəzi tərəvəzlər xərçəngin başlanğıcı və inkişafı ilə mübarizə aparmağa kömək edir. Sozcu.az qafqazinfo-ya istinadən xəbər verir ki, bu haqda rusiyalı terapevt Svetlana Nikitina "MedicForum"a danışıb. Onun sözlərinə görə, bəzi tərəvəzlər müxtəlif digər faydalarla yanaşı, sağlam hüceyrələrin böyüməsini təşviq edir ki, bu da xərçəng riskini effektiv şəkildə azaltmağa kömək edir. Brokoli Brokolinin tərkibində xərçəng əleyhinə xüsusiyyətlərə malik olan sulforafan var. Tədqiqatlar göstərdi ki, sulforafanın döş xərçəngi hüceyrələrinin ölçüsünü və sayını təsirli şəkildə 75 faiz azalda bilər. Pomidor Pomidor likopenlə doymuş tərəvəzdir, istifadəsi də xərçəng əleyhinə təsir göstərir. Xüsusilə tədqiqatçılar onun prostat xərçəngi ilə mübarizədə faydalılığından danışırlar. Amerika Xərçəng Araşdırmaları İnstitutu tərəfindən heyvanlar üzərində aparılan sınaqlar likopenin xərçəng hüceyrələrinin böyüməsini dayandırmaq qabiliyyətini nümayiş etdirib. Sarımsaq Sarımsaq müxtəlif araşdırmalara görə xərçəng hüceyrələrini "öldürə" bilən allisin kimi tanınan aktiv birləşmə ilə zəngindir. Alimlər sarımsağın müntəzəm istehlakını kolorektal xərçəng riskinin azalması ilə əlaqələndirərək, onun xərçəng hüceyrələrinin böyüməsini yavaşlatmaq və iltihabı azaltmaq qabiliyyətini qeyd ediblər. Lobya. Lif və proteinlə zəngin olan lobya yemək kolorektal xərçəngdən qorunmağa kömək edə bilər. İspanaq Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər beta-karoten və lutein antioksidantlarının mənbəyidir. Antioksidanlar bədəndə sərbəst radikalların və kanserogenlərin qarşısını almağa kömək edir. Bundan əlavə, ispanaqda xərçəng hüceyrələrinin inkişafının qarşısını alan C vitamini var.

"Parkinson" və "Altsheymer" xəstəliklərinin riskini azaldan dərmanın adı açıqlanıb Vaşinqton Universitetinin Tibb Məktəbinin alimləri müəyyən ediblər ki, allopurinol preparatı neyrodegenerativ xəstəliklərin riskini azalda bilər. Sozcu.az report-a istinadən xəbər verir ki, araşdırma "PLOS ONE" jurnalında dərc olunub. Alimlər neyrodegenerativ xəstəliyi olan 43 min xəstənin və 334 min sağlam insanın tibbi qeydlərindən alınan məlumatları təhlil ediblər. Tədqiqatın məqsədi üç neyrodegenerativ xəstəliyin daha aşağı riski ilə əlaqəli reseptlə satılan dərmanları müəyyən etmək idi: "Parkinson" xəstəliyi, "Altsheymer" xəstəliyi və amiotrofik yanal skleroz. Tədqiqatçılar, hər üç neyrodegenerativ xəstəlik üçün ən güclü riskin azaldılmasının ksantin dehidrogenaz/oksidaz blokerləri ilə müşahidə edildiyini aşkar ediblər. Allopurinolun daxil olduğu bu dərmanlar "Gut" xəstəliyi üçün istifadə olunur. Onların istifadəsi neyrodegenerativ xəstəliklərin hər bir qrupu üçün riskin 13-34%, orta hesabla 23% azalması ilə əlaqələndirildi. Tədqiqatçılar həmçinin allopurinol qəbul edən və qəbul etməyən xəstələrdə neyrodegenerativ xəstəliklərin yayılmasını müqayisə edən əlavə bir araşdırma aparıblar. Tədqiqatın beşinci ilində allopurinol qəbul edənlərin neyrodegenerativ pozğunluq inkişaf etdirmə ehtimalı 23% az idi. Alimlər qeyd ediblər ki, "Gut" dərmanlarının neyrodegenerativ xəstəliklərin gedişatını ləngidə biləcəyini öyrənmək üçün əlavə tədqiqatlar lazımdır.

Elm adamları siqaret səbəbiylə hansı orqanın daim azaldığını müəyyən ediblər. Bununla belə, yaxşı bir xəbər var: bu proses geri dönə bilər, sadəcə pis vərdişi tərgitmək lazımdır. Sozcu.az medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, Pensilvaniya Universitetinin alimləri siqaretin başqa bir təsirini aşkar ediblər. Məlum olub ki, siqaret beyin həcminin azalmasını və demensiyanın inkişaf riskini artıra bilər. Belə ki, çəkənlərin beyin həcmi orta hesabla çəkməyənlərə nisbətən daha kiçikdir. 1 ildə çəkilən hər bir siqaret qutusu, təhlil göstərdiyi kimi, beyində boz maddənin təxminən 0,15 kub santimetr azalması ilə nəticələnir. Məlum olub ki, siqaretdən çoxdan imtina edənlərin beynində bu daha çox boz maddə var. Beləliklə, siqaretdən imtinanın beyin həcminin azalmasının qarşısını almağa kömək edəcəyi sübut edilib.

Özəl tibbi praktika ilə məşğul olan fiziki şəxslər ödəniləcək məbləği nağdsız qəbul edə biləcəklər. Sozcu.az xəbər verir ki, bununla bağlı “Özəl tibb fəaliyyəti haqqında” qanuna dəyişiklik layihəsi təklif edilib. “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” qanununa edilən dəyişikliyə əsasən nağdsız hesablaşmaların əhatə dairəsi genişləndirilərək bu sıraya tibb müəssisələri ilə yanaşı, özəl tibbi praktika ilə məşğul olan fiziki şəxslər tərəfindən göstərilən tibbi xidmətlər üzrə bir əməliyyat çərçivəsində 500 manatdan artıq olan ödənişlər də əlavə edilib. Bununla da, hüquqi şəxs yaradıb-yaratmamasından asılı olmayaraq, bütün özəl tibbi fəaliyyətə nağdsız əməliyyatlara münasibətdə eyni hüquqi rejim tətbiq olunub. "Özəl tibb fəaliyyəti haqqında” qanun layihəsi də, qeyd olunan “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” qanunun icrası ilə əlaqədar hazırlanıb və uyğunlaşdırma məqsədi daşıyır.