İqdisadiyyat

Aksiz dərəcələri artırılır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu, Maliyyə Nazirliyinin 2024-cü ilin dövlət və icmal büdcələri üzrə layihələrin təqdimatında əksini tapıb. Vergi Məcəlləsində edilməsi nəzərdə tutulan dəyişikliklərə əsasən, aksiz dərəcəsi siqarillanın (nazik siqarlar) hər 1000 ədədi üçün 43 manatdan 45,5 manata, tütündən hazırlanan siqaretlər və onların əvəzedicilərinin hər 1000 ədədi üçün 38,5 min manatdan 45,5 manata yüksəldilir. Hazırda aksiz dərəcəsi qızdırılma nəticəsində istehlak edilən (buxar) tütün və tütün məhsullarının hər 1000 ədədi üçün 14,0 manatdırsa, layihəyə görə, alışdırılmadan nəfəsə çəkmək üçün nəzərdə tutulmuş tərkibində və ya bərpa edilmiş tütün olan məhsulların hər 1000 ədədi üçün 16 manat olacaq. Birdəfəlik istifadə üçün elektron siqaret, qəlyan və onların əvəzedicilərinin hər bir ədədi üçün aksiz dərəcəsi isə 0,25 manatdan 2 manata qaldırılır. Aksiz dərəcəsi içməli spirt (o cümlədən tərkibində 80 faizdən az spirt olmayan denaturlaşdırılmamış etil spirti; tərkibində 80 faizdən az spirt olan denaturlaşdırılmamış etil spirti), araq (vodka), tündləşdirilmiş içkilər və tündləşdirilmiş içki materialları, likyor və likyor məmulatları, konyak və konyak materiallarının hər litri üçün 4,0 manatdan 4,8 manata qaldırılır. Şampan şərabı üçün aksiz dərəcəsi isə azaldılaraq 2,6 manatdan 0,2 manata endirilir.

Azərbaycanda gələn il də minimum əməkhaqqının 345 manat olması nəzərdə tutulur. Bu, Hesablama Palatasının “2024-cü ilin dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsinə rəyində əksini tapıb. Hazırda da ölkədə minimum əməkhaqqı 345 manatdır. Bəs bu məbləğ vətəndaşlara kifayət edirmi?  Məsələ ilə bağlı iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov Yenisabah.az-a danışıb. O, hazırkı qiymət artımı fonunda bu məbləğin çox aşağı olduğunu bildirib: “345 manat çox aşağı əməkhaqqı səviyyəsidir. Hazırki şərtlər daxilində, xüsusilə son 2 ildə kəskin şəkildə qiymət artımı baş verdikdən sonra bu məbləğ çox azdır. Hazırki dövrlə 2020-ci ili müqayisə etdikdə indi xərclərin 30% çox olduğu müşahidə edilir.  Həssas sosial qruplar aspektindən bu göstərici daha sərtdir. Çünki onlar daha çox gündəlik tələbat, əraz məhsulları istehlakçısıdırlar ki, bu məhsulların da qiyməti daha kəskin şəkildə artıb.  Ölkədə əhalinin əhəmiyyətli bir qismi minimum əməkhaqqı ilə çalışır. Bu şəxslərin sayı təxminən, 400-500 mindir. Bu, böyük göstəricidir”.  Ekspert bildirib ki, sözügedən qərar hələ ki, müzakirə  mərhələsindədir. O, hökumətin minimum aylıq əməkhaqqını 2024-cü il üçün artıracağı qənaətində olduğunu qeyd edib:  “İndiki halda 2024-cü il üçün minimum aylıq əməkhaqqı miqdarı eyni qaldı demək olmaz, çünki hələlik sənəd müzakirə mərhələsindədir. Düşünürəm ki, bu mərhələdə hər hansı təkliflər ortaya çıxacaq və həmin təkliflərə əsasən müəyyən dəyişikliklər ediləcək. Ötən il də əməkhaqqı miqdarı eyni qalacaqdı, amma yanvar ayında hökumət reallığı gördü və daha adekvat addımlar atdı və minimum əməkhaqqı səviyyəsi artırıldı. Ümidlər hələ tam olaraq tükənməyib.  Bu prosesdə hökumətin əsas funksiyalarından biri tarazlığın tapılması və əhalinin az gəlirli sosial qruplarının müdafiə olunmasıdır. Bu baxımdan düşünürəm ki, növbəti bir neçə ay ərzində daha rasional qərarın qəbul edilməsini müşahidə etmiş olacağıq”. 

Gələn il yaşayış minimumu və ehtiyac meyarının həddi 270 manat götürüləcək. Sozcu.az APA-ya istinadən xəbər verir ki, bu, “Azərbaycan Respublikasında 2024-cü il üçün yaşayış minimumu haqqında” və “Azərbaycan Respublikasında 2024-cü il üçün ehtiyac meyarının həddi haqqında” qanun layihələrində əksini tapıb. Başqa sözlə, yaşayış minimumu və ehtiyac meyarı 2023-cü illə müqayisədə 9,7 faiz artırılaraq 246 manatdan 270 manata qaldırılır. Qeyd edək ki, 2023-cü ildə ehtiyac meyarının həddi 2022-ci illə müqayisədə 23 faiz artaraq 246 manat olub. Bununla da 2023-cü ildə ölkə üzrə yaşayış minimumu və ehtiyac meyarının hədləri bərabərləşib.

Ermənistan tərəfi Azərbaycandan qaz almağa hazır olduğunu açıqlayıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Ermənistanın ərazi idarəetmə və infrastruktur nazirinin müavini Hakob Vardanyan Tbilisi İpək Yolu Forumunda çıxışı zamanı bildirib.  O qeyd edib ki, Ermənistan siyasi məsələləri həll etdikdən sonra Azərbaycandan qaz almağa hazırdır. Qeyd edək ki, Forumda Azərbaycanı Baş nazir Əli Əsədov təmsil edir. 

Nazirlər Kabinetinin 2016-cı il 5 fevral tarixli 37 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Ünvanlı dövlət sosial yardımın alınması üçün müraciət edilməsi, onun təyin olunması, verilməsi və verilməsindən imtina edilməsi Qaydaları”nda dəyişiklik edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Baş nazir Əli Əsədov qərar imzalayıb. Qərara əsasən, bu Qaydaların məqsədləri üçün tələb olunan sənədlərin və ya məlumatların Elektron Hökumət İnformasiya Sistemi vasitəsilə müvafiq dövlət orqanından (qurumundan) əldə edilməsi mümkün olduqda, həmin sənədlər və ya məlumatlar ərizəçidən tələb edilməyəcək. Bu sənədlərin və ya məlumatların Elektron Hökumət İnformasiya Sistemi vasitəsilə əldə edilməsi mümkün olmadığı hallarda onların təqdim edilməsi ərizəçinin razılığı ilə sorğu əsasında müvafiq dövlət orqanından (qurumundan) tələb olunur və ya ərizəçi tərəfindən təmin ediləcək. Həmçinin, Notarius tərəfindən təsdiq olunmuş ərizə üzrə məlumatlar Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin “Elektron notariat” informasiya sistemindən bu Qaydaların 1.3.3-cü yarımbəndinə uyğun olaraq nazirliyin Mərkəzləşdirilmiş elektron informasiya sisteminin “Ünvanlı yardım” (VEMTAS) altsisteminə ötürüləcək. Qərara əsasən, Təmsilçilik barədə ərizə bu Qaydaların 2.1-ci bəndinə uyğun olaraq təsdiq edildikdən sonra müraciət üçün 90 (doxsan) gün müddətində, sosial yardım təyin olunduğu halda isə sosial yardımın alındığı dövrdə qüvvədə olacaq.

"Azeri Light" markalı Azərbaycan neftinin qiyməti cüzi artıb. Sozcu.az xəbər verir ki, dünya bazarında "Azeri Light" markalı Azərbaycan neftinin 1 barelinin qiyməti 1,58 ABŞ dolları, yaxud 1,7 % artaraq 95,86 ABŞ dolları təşkil edib. Azərbaycanın builki dövlət büdcəsində bir barel neftin orta qiyməti 60 ABŞ dollarından hesablanıb. Xatırladaq ki, "Azeri Light" neftinin ən aşağı qiyməti 2020-ci il aprelin 21-də (15,81 ABŞ dolları), maksimal qiyməti isə 2008-ci ilin iyulunda (149,66 ABŞ dolları) qeydə alınıb.

Oktyabrın 13-də investorların İsrailin Qəzza zolağında quru reydlərinə başlaması ilə Yaxın Şərqdəki münaqişənin genişlənə biləcəyi ehtimalını qiymətləndirməsi fonunda neft qiymətləri təxminən 6 % yüksəlib. “Report” xəbər verir ki, bu barədə “Reuters” məlumat yayıb. Bildirilib ki, “Brent” fevral ayından bəri ən yüksək həftəlik artım nümayiş etdirib. “Brent” fyuçersləri 4,89 dollar və ya 5,7 % artaraq 90,89 dollar/barelə bərabər olub. ABŞ-nin “West Texas Intermediate” (WTI) markalı nefti 4,78 dollar və ya 5,8 % artaraq 87,69 dollar/barelə çatıb. Hər iki bençmark aprel ayından bəri ən yüksək gündəlik faiz artımını dərc edib. “Brent” həmçinin həftəlik 7,5 % artım əldə edib ki, bu da fevral ayından bəri ən böyük yüksəlişdir. WTI isə həftə ərzində 5,9 % bahalaşıb. Agentlik qeyd edib ki, Yaxın Şərqdəki münaqişə qlobal neft və qaz tədarükünə az təsir göstərib, belə ki İsrail böyük istehsalçı deyil. Bununla belə, investorlar və bazar müşahidəçiləri bunun necə arta biləcəyini və dünyanın ən çox neft hasil edən regionunda yerləşən yaxın ölkələrdən tədarük üçün nə demək ola biləcəyini qiymətləndirirlər.

Pensiyaların oktyabrın 13-də tam ödənilərək yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Dövlət Sosial Müdafiə Fondu məlumat yayıb. Həmin gün güzəştli şərtlərlə pensiya hüququna malik şəxslərin də pensiyaları ödəniləcək.

Oktyabrın 6-da Bakı və Sumqayıt şəhərləri, eləcə də Abşeron rayonu üzrə pensiyaların ödənilməsi nəzərdə tutulub. Bu barədə Sozcu.az-a Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Dövlət Sosial Müdafiə Fondu məlumat yayıb. Qeyd edək ki, güzəştli şərtlərlə pensiya hüququna malik şəxslərin pensiyaları bu ay da qrafik üzrə ödəniləcək.

Çərşənbə günü Londonun "ICE Futures" birjasında Brent markalı neftin noyabr fyuçerslərinin qiyməti 2022-ci il noyabrın 14-dən bəri ilk dəfə bir barel üçün 96 dolları ötüb.  Fyuçerslər son bağlanışdan bəri 3,01% bahalaşaraq 96,79 dollara satılıb. Nyu-Yorkun NYMEX əmtəə birjasında WTI markalı neftin fevral fyuçerslərinin qiyməti isə 3,78% artaraq 93,81 dollar/barelə bərabər olub.

Dünya birjalarında neft yenidən ucuzlaşıb. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 93,43 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 90,38 dollara satılır.

Dünya birjalarında neft bahalaşmaqda davam edir. Sozcu.az xəbər verir ki, hazırda “Brent” markalı neftin bir barreli 90,28 dollara, yüngül neftin bir barreli isə 87,18 dollara satılır.