Dünya

Abxaziya parlamentinin  deputatı Vaxtanq Qolandziya Suxumidə  öldürülüb. Sozcu.az xəbər verir ki, atışma nəticəsində digər deputat  Kan Kvarçiya yaralanıb. Atəş açan digər deputat Adqur Xaraziya isə hadisə yerindən qaçıb. “İnterfaks” xəbər verir ki,  yaralı deputat Kvarçiya  reanimasiyaya yerləşdirilib.

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski fransalı həmkarı Emmanuel Makronla Parisin Ukraynaya xarici qoşunların yerləşdirilməsi təşəbbüsünü müzakirə edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna lideri Brüsseldə Makronla görüşdən sonra özünün Telegram kanalında yazıb. “Biz prezident Makronun Ukraynada sülhə gedən yolda sabitliyə töhfə verə biləcək hərbi qüvvələrin olması ilə bağlı təşəbbüsü üzərində işləməyə davam etdik. “Emanuel Makron sülhə nail olmaq üçün bütün lazımi addımları həyata keçirmək üçün digər tərəfdaşları ilə ünsiyyəti haqqında məlumat verib”, - Zelenski qeyd edib. O, şəxsi söhbəti məhsuldar adlandırıb və Makrona bildirib ki, Ukraynanın hava hücumundan müdafiə sisteminin gücləndirilməsi əsas prioritet olaraq qalır. O, həmçinin Fransada daha bir Ukrayna briqadasının təlimi ilə bağlı Makronla razılaşdığını bildirib. “Ordumuz üçün bir briqada hazırladığı üçün Fransaya təşəkkür etdim. razılaşdıq ki, bu əməkdaşlığı davam etdirək və daha bir briqada hazırlayaq. Ümid edirik ki, digər tərəfdaşlar da bu səylərə qoşulacaq və əlavə Ukrayna briqadalarının hazırlanmasına töhfə verəcəklər”, - o yazıb.

Avropa ölkələri atəşkəs və ya sülh əldə olunarsa, Ukraynaya hərbi kontingentin göndərilməsini müzakirə edir və bu kontingentin sayı 100 minə çata bilər. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Röyters” Avropa və Ukrayna rəsmilərinə istinadən məlumat yayıb. Mənbələrə görə, kontingentin əsasını Almaniya, Fransa, İtaliya, İngiltərə və Polşa da daxil olmaqla beş-səkkiz ölkədən ibarət koalisiya təşkil edə bilər. Qeyd olunur ki, heyətin dəqiq sayı missiyanın xarakterindən asılı olacaq və bu, hazırda AB müzakirələrinin diqqət mərkəzindədir. Bildirilir ki, qoşunların sayı 40 mindən 100 min nəfərə qədər ola bilər. Avropa ölkələri qoşunların atəşkəsə əməl olunmasını təmin edən sülhməramlı kontingent, yoxsa antirusiya xarakterli çəkindirici qüvvə olacağına hələ qərar verməyib. İtaliya hakimiyyəti missiyanın sülhməramlı xarakter daşımasını müdafiə edir, Fransa və Ukrayna isə onun çəkindirici olmasında israrlıdır.

Ukrayna müharibənin 1026-cı günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 762 440 hərbçi, 9 551 ədəd tank, 19 707 ədəd zirehli döyüş maşını, 21 128 ədəd artilleriya sistemi, 1 256 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 1025 hava hücumundan müdafiə sistemi, 369 ədəd hərbi təyyarə, 329 ədəd helikopter, 31 398 ədəd avtomobil texnikası, 20 356 ədəd PUA, 2 863 qanadlı raket, 28 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 3 648 xüsusi avadanlıq itirib.

ABŞ-da keçirilən prezident seçkilərində qalib gələn Donald Tramp İranda nüvə silahının yaradılmasının qarşısını almaq üçün Tehrana qarşı qabaqlayıcı hava zərbələri endirmək imkanını nəzərdən keçirir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Voll Strit Jurnal” mənbələrə istinadən məlumat yayıb. Mənbə bildirib ki, Tramp İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu ilə son telefon danışığında prezidentlik dövründə İranın nüvə sıçrayışına nail ola biləcəyindən narahat olduğunu və belə bir nəticənin qarşısını almaq üçün variantlar axtardığını bildirib. Qeyd olunur ki, Trampla İran məsələsinin müzakirələrində iki variant nəzərdən keçirilib: “Onlardan biri Yaxın Şərqə daha çox Amerika qoşunu, təyyarə və gəmi göndərməklə hərbi təzyiqin artırılmasını nəzərdə tutur. ABŞ həmçinin İsrailə bunker dağıdan bombalar kimi qabaqcıl silahlar da sata bilər ki, bu da onun hücum gücünü artıracaq və İranın nüvə obyektlərini sıradan çıxarmağa imkan verəcək”.

İsrail ordusu Suriya sərhədindəki bufer-zonaya müvəqqəti olaraq nəzarət edəcək. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahu deyib. “İsrail cihadçı qrupların bu boşluğu doldurmasına və 7 oktyabr hücumları formasında Qolan təpələrində İsrail yaşayış məntəqələrinə təhlükə yaratmasına icazə verməyəcək. Bu səbəbdən ordu-bufer zonaya daxil olaraq, İsrail sərhədinə yaxın strateji yerləri nəzarətə götürüb. Bu, (Suriyada) 1974-cü il müqaviləsinə sadiq qüvvələr hakim olana və sərhədimizdə təhlükəsizlik təmin edilənə qədər müvəqqətidir”, - Netanyahu bildirib.

Bəşər Əsədin Dəməşqdəki prezident sarayı yanır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "Bild" nəşri məlumat yayıb. Məlumata görə, sarayın qəbul zalı yandırılıb.

“Heyət Təhrir əş-Şam” Suriyanın Dəməşq şəhərinə daxil olduqdan sonra ilk əmrlərini elan edib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Əl-Cəzirə” telekanalı məlumat yayıb. Məlumata görə, HTŞ-nin lideri Əbu Məhəmməd əl-Colani Suriyanın dövlət qurumlarının hakimiyyətin rəsmi təhvil verilməsinə qədər Baş nazir Məhəmməd Qazi əl-Cəlalinin rəhbərliyi altında qalacağını bildirib. Qeyd edək ki, Suriyanın hazırkı hökumətinin başçısı Məhəmməd Qazi əl-Cəlali şəhəri tərk etməyəcəyini, hakimiyyəti sülh yolu ilə təhvil verməyə hazır olduğunu bildirib.

Üsyançılar Suriyada daha çox şəhərə nəzarəti ələ keçirməyə davam etdikcə, Bəşər Əsədin ailəsinin Rusiyaya qaçdığı bildirilir. Sozcu.az  “Wionews” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, Wall Street Journal cümə günü yazır. Bura onun həyat yoldaşı, uşaqları və iki baldızı daxildir.  “WSJ”-nin Suriya təhlükəsizlik rəsmilərinə və ərəb rəsmilərinə istinadən verdiyi xəbərə görə, Suriya prezidentinin Britaniya əsilli həyat yoldaşı keçən həftə üç uşağı ilə birlikdə qaçıb. Qəzetin verdiyi məlumata görə,   Əsədin kürəkənləri Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə qaçıblar. Onun hələ də Suriyada olub-olmaması qeyri-müəyyən olaraq qalır.  “Bloomberg News”-un məlumatına görə, Kremlə yaxın mənbə Moskvanın Suriya prezidentini xilas etməyi planlaşdırmadığını bildirib. Görünür, Vladimir Putin rejim hərbçilərinin mövqelərini tərk etməsindən məmnun deyil. “Rusiyanın Əsədi xilas etmək planı yoxdur və Suriya prezidentinin ordusu mövqelərini tərk etməyə davam etdikcə, Əsədi xilas etmək planı yoxdur”, - mənbə bildirib. Cümə günü Əsədyönlü telekanal xəbər verib ki, prezident İrandadır. Məlumatlara görə, Misir və İordaniya rəsmiləri Suriya prezidentinin ölkəni tərk edərək mühacirətdə olan hökumət qurmasını istəyirlər.

Gürcüstan Baş naziri İrakli Kobaxidze böhranı həll edə bilmədiyi üçün istefa verməlidir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili ölkənin Birinci kanalına müsahibəsində deyib. “Böhranı həll edə bilməyən baş nazir dəyişdirilməlidir və o baş nazir istefa verən kimi mən iki həftəyə seçki təyin etməliyəm. Bu kompromisdir, depolarizasiyadır, Gürcüstan üçün çıxış yolu, sabitlik, sülh, azad və demokratik gələcəkdir”, - Zurabişvili bildirib. Onun sözlərinə görə, Gürcü Arzusu Saakaşvili dövründən də pis olub: “Gürcü Arzusunun bir arzusu var: onların yeganə rəqibi həmişə Mişa olsun. Bu gün Gürcü Arzusu Saakaşvilinin dövründə olduğundan daha pis olub. Onlar hər şeyi təkrarladılar və Saakaşvilinin dövründə olmayan yeganə şeyi - Rusiya, avtoritarizm, təkpartiyalı sistem, seçki saxtakarlığı, insan hüquqlarının pozulması əlavə edildi”.

İsrail aviasiyası Suriyanın Livanla sərhədində Hizbullahın silah anbarları və silah qaçaqmalçılığı marşrutlarına zərbələr endirib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə İsrail ordusundan məlumat verilib. “İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Suriya-Livan sərhədindəki nəzarət-buraxılış məntəqələri yaxınlığında yerləşən silah qaçaqmalçılığı yollarına və terrorçuların infrastrukturuna zərbələr endirib. Bu marşrutlar Hizbullah tərəfindən silahların saxlanması və qaçaqmalçılığı üçün istifadə olunurdu”, - məlumatda qeyd olunub.

ABŞ Dövlət katibi Entoni Blinken Gürcüstan hakimiyyətini AB-yə üzvlük danışıqlarının dayandırılmasına etiraz edən nümayişçilərə qarşı zorakılığa görə pisləyib və Tiflisi daha sərt sanksiyalarla hədələyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Entoni Blinkenin yaydığı bəyanatda bildirilib. “Birləşmiş Ştatlar Gürcü Arzusu Partiyasının Gürcüstan vətəndaşlarına, etirazçılara, media nümayəndələrinə və müxalifət xadimlərinə qarşı amansız və əsassız zorakılığını qətiyyətlə pisləyir. Dinc toplaşmaq və söz azadlığı hüquqlarından istifadə etdiyi üçün saxlanılan şəxslər dərhal azad edilməli, qanunsuz güc tətbiqinə görə məsuliyyət daşıyan məmurlar tam məsuliyyətə cəlb edilməlidir”, - Blinken vurğulayıb. Blinken rəsmi Vaşinqtonun Gürcüstan xalqı ilə həmrəy olduğunu da vurğulayıb: “Birləşmiş Ştatlar əvvəllər elan etdiyimiz ikitərəfli əməkdaşlığın hərtərəfli nəzərdən keçirilməsini davam etdirməklə yanaşı, əlavə sanksiyalar da daxil olmaqla, ixtiyarımızda olan vasitələrdən istifadə etməyə hazırlaşır”. Qeyd edək ki, bundan əvvəl Dövlət Departamenti Tiflisin AB-yə üzvlük danışıqlarını təxirə salmaq qərarına və etirazçılara qarşı güc tətbiqinə görə ABŞ-ın Gürcüstanla strateji tərəfdaşlığını dayandırdığını açıqlamışdı.