Aktual

Xalq artisti Ağadadaş Ağayevin balta atdığı gözətçi ilk dəfə canlı yayıma çıxaraq məsələnin detallarını açıqlayıb.  Sozcu.az xəbər verir ki, Müsavat TV-nin canlı yayımında qonaq olan mühafizəçi Nurəddin Cəlilov günlərdir müzakirə mövzusuna çevrilmiş məsələnin təfərrüatları barədə danışıb:  “Çox adam deyir ki, mən səbrli olmalı idim. Videodan da görünür ki, mən 2 dəfə oradan qaçmağa çalışmışam. Hətta ondan uzaqlaşıb gedib xəstəxananın içinə girmişəm. Bunlar hamısı çəkilişdə var. Klinikamızda 350-400 nəfər adam işləyir, gedib onlardan maraqlana bilərsiniz ki, Nurəddin necə insandır. Bu günə qədər kiminləsə dava etməmişəm, kimisə vurmamışam. Düzdür, bəzən klinikanın qarşısında avtomobili saxlayıb yolu kəsən taksi sürücüləri ilə mübahisəmiz olub, amma bu, sözlü mübahisədən o tərəfə keçməyib. Mübahisə olub, bir-birimizi başa düşmüşük, amma dava olmayıb.  Mən Ağadadaş Ağayevin əlini tutmaq üçün ona yaxınlaşdım ki, kiməsə zərər verməsin. Ona yaxınlaşdıqca yumruqla məni vururdu, deyirdi ki, gəlmə, baltanın biri də var. Mən də düşündüm ki, bəlkə üstündə bıçaq olar.  Videoda da görünür ki, əlini arxaya atır. Düşündüm ki, baltanı atan adamda bıçaq da ola bilər, bıçaqla camaata hücum edər. Axı klinikanın içində işçilər var, mən həmin situasiyada mühafizəsindən məsuliyyət daşıdığım klinikanı qoyub qaçmalı idim?! Onda niyə mühafizəçiyəm? Mənə deyirdi ki, burada dayanma, sən çıxıb getməlisən. Ağadadaş Ağayevin özünü bu qədər təmizə çıxartmağı düzgün deyil.   56 yaşım var, ailəliyəm. 24-25 yaşlarında iki qızım var, ailəm də bu məsələyə görə məni qınadı ki, gərək belə etməyəydin”. 

Azərbaycanın bəzi bölgələrində iyulun 30-31-də, avqustun 1-də qısa müddətə küləkli hava şəraiti gözlənilir. Bu barədə Sozcu.az-a Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. Bildirililib ki, bununla bağlı Xidmət tərəfindən sarı xəbərdarlıq verilib. "Sarı xəbərdarlığa uyğun olaraq Naxçıvan MR, Xaçmaz, Xızı, Şabran, Siyəzən, Altıağac, Qobustan, Gəncə, Goranboy, Samuxda şərq küləyi arabir 13.9-20.7 m/san təşkil edəcək", - deyə məlumatda qeyd edilib.

Nəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququ olmadan nəqliyyat vasitəsinin idarə edilməsinə görə cərimələr artırılıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bununla bağlı Prezident İlham Əliyev İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişikliyi təsdiqləyib. Cərimənin məbləği 100 manatdan 200 manatadək artırılıb. Daha bir dəyişikliklə Məcəllənin 332.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş xətanın inzibati tənbeh almış şəxs tərəfindən inzibati tənbeh vermə haqqında qərar qüvvəyə mindiyi gündən bir il ərzində təkrar törədilməsinə və ya nəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququ məhdudlaşdırılmış şəxs tərəfindən nəqliyyat vasitəsinin idarə edilməsinə görə təyin olunmuş cərimənin məbləği 300 manatdan 400 manata qaldırılıb. Bundan başqa, svetoforun və ya nizamlayıcının qadağanedici işarəsi verilərkən hərəkətin davam etdirilməsinə, 3.1 “Giriş qadağandır” yol nişanının tələblərinin və ya sərnişin daşıma, əks istiqamətli hərəkət zolağına çıxmaqla ötmə və ya manevr etmə, yolayrıcını keçmə qaydalarının pozulmasına, ümumi istifadədə olan nəqliyyat vasitələrinin, yaxud adamlar daşınan yük avtomobillərinin sərnişinlərlə yanacaqdoldurma məntəqəsinə daxil olmasına, 1.1, 1.3 və 1.11 üfüqi nişanlanma xətlərinin tələblərinə riayət etməyərək sola və ya geriyə dönməyə, yaxud maneəni kənardan keçməyə görə 100 manat məbləğində cərimə ediləcək.

Bakı-Xırdalan-Sumqayıt marşrutunda hərəkətdə olan qatar yetkinlik yaşına çatmayan şəxsi vurub. Baş Prokurorluğun Mətbuat xidmətindən  verilən məlumata görə, hadisə iyulun 22-də Bakı-Xırdalan-Sumqayıt marşrutunda hərəkətdə olan qatarın Xırdalan şəhəri ərazisindən keçən zaman baş verib. Nəticədə şəxs aldığı xəsarətlərdən ölüb. Faktla bağlı Abşeron rayon prokurorluğunda araşdırma aparılır.

Bakıda avtomobil iki piyadanı vurub. Sozcu.az Report-a istinadlaxəbər verir ki, hadisə Xətai rayonunun General Şıxlinski küçəsində qeydə alınıb. Belə ki, 2006-cı il təvəllüdlü Kənan Rzazadə idarə etdiyi "Hunday Sonata" markalı avtomobillə yolu keçən, 1994-cü il təvəllüdlü Ruhiyyə Tanrıverdiyeva və 2021-ci il təvəllüdlü Seymur Məmmədlini vurub. Hər iki piyada xəstəxanaya yerləşdirilib. Həkimlərin səylərinə baxmayaraq, körpənin həyatını xilas etmək mümkün olmayıb. Faktla bağlı cinayət işi başlanılıb.

Rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müavini Rəhman Hümmətov, sitat: "Əvvəl Bakıda 65-70 min taksi fəaliyyət göstərirdi, indi isə 35 minə yaxın taksi var. Bu rəqəmi elektron sistem üzərindən əldə etmişik. Taksi sahəsində tənzimləmələr davam etdiriləcək”. Cənab məmur, Sizin hədəfiniz taksi sayının azaldılması olmamalı idi, hökumətin məqsədi taksi xidmətinin keyfiyyətinin artması, müştəri məmnuniyyəti, bu xidmətin əmək məhsuldarlığının ölkədə artmasına tövhəsi olmalıdır. Sozcu.az-ın xəbərinə görə, bunu iqtisadçı Natiq Cəfərli bildirib. "Sizin fəaliyyətiniz nəticəsində isə 30-35 min insan çörəksiz qaldı, işsizlər ordusuna qoşuldu, qiymətlər 50%-ə yaxın artdı, keyfiyyət isə aşağı düşdü - əvvəl 4-5 dəqiqəyə gələn taksi, indi 20-25 dəqiqəyə gəlir. Yaxşı, Sizin məqsədiniz nədir ki, həm işsizlik yaratdınız, həm qiyməti artırdınız, həm də xidmət keyfiyyətini aşağı çəkdiniz?! Sizin hədəflər bu olmamalı idi axı! Hə, cənab məmur, onu da deyim ki, bizim millət kreativdir, SSRİ belə paralel taksi xidmətini qadağan, bu sahəyə nəzarət edə bilmirdi. İndi isə internet çağıdır, müxtəlif messenger-lər var, Siz rəsmi fəaliyyəti qadağan edəcəksiz, vətəndaşlar da heç bir rəsmi icazə almadan qohum-qonşuya, dost-tanışa zənglə, mesajla xidmət göstərəcək, o zaman nə edəcəksiniz?! Maşında sürücüdən başqa kimsə olsa, onları bir-bir saxlayıb sorğu-suala tutacaqsız?! Hətta Vasif Talıbovun zamanında Naxçıvanda belə sərt qaydalardan yan keçirdilər, özəl taksi xidməti müştəri maşına əyləşəndə 2-3 dəqiqə özü, kəndi, nəsli haqqında məlumat verirdi ki, birdən yolda saxlayıb soruşsalar “qohum”, tanış olduğunu sübut etsinlər. Siz də bu metoda keçəcəksiniz?! Bakıda 1 milyon avtomobil var, hər gün onları yoxlayacaqsınız?! Cənab məmur, insanlar kefindən taksi sürmürdü, bu iş çox ağır işdir, gündə 15-16 saat işləyirdilər, yəni, başqa qazanc, iş yerləri olsaydı, taksi sürməzdilər, indi bu 30-35 min vətəndaş nə etsin?! Siz məcbur edirsiniz ki, insanlar qanundankənar fəaliyyətə keçsinlər, bəli, məhz Siz onları bu addıma məcbur edirsiniz, yaxşı, tənzimləmələri (oxu - qadağaları) davam etdirib nəyə nail olacaqsınız? Bunu da açıqlayın, camaat işini bilsin..." - o qeyd edib.

Mayın 1-dən start verilən 2024-2025-ci tədris ili üzrə uşaqların I sinfə elektron qəbulu prosesi hazırda davam edir. Bu barədə Sozcu.az-a Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyindən məlumat verilib. Bildirilib ki, hazırda ölkə üzrə bütün ümumi təhsil müəssisələrində Azərbaycan və digər bölmələr üzrə sərbəst qaydada məktəb və müəllim seçimi aparılır: "Bu günə qədər ümumilikdə 122 min uşaq I sinfə qəbul edilib. 2024-2025-ci tədris ili üçün birinci sinfə qəbulu proqnozlaşdırılan məktəbyaşlı uşaqların sayı ilə qeydiyyatdan keçənlərin sayında fərq müşahidə edilir". "Tədris ili yaxınlaşdıqca ümumi təhsil müəssisələrində uşaqların qeydiyyatının aparılması, sənədləşmə işlərinin dəqiq və vaxtında başa çatdırılması baxımından bu mərhələnin əhəmiyyətini nəzərə alaraq bildiririk ki, övladlarının 2024-2025-ci tədris ili üzrə I sinfə elektron qəbulu prosesini həyata keçirmək istəyən valideynlər mektebeqebul.edu.az saytı vasitəsilə şəxsi kabinet yaradaraq məktəb və müəllim seçimi edə bilərlər", - deyə məlumatda qeyd edilib.

Qarabağda şəhərlərarası və şəhərlərdaxili sərnişindaşımaları üçün işlər gedir. İlk olaraq Laçın, Şuşa, Xankəndi şəhərlərinin nəqliyyat təminatı tərəfimizdən hazırlanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə mobillik sahəsində qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı keçirilən brifinq zamanı Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin (AYNA) İdarə Heyətinin sədri Anar Rzayev bildirib. O qeyd edib ki, Qarabağın nəqliyyat planına uyğun olaraq müsabiqələr də elan edilib: "Bakı-Laçın marşrutunu da müsabiqəyə çıxarmışıq və artıq fəaliyyətə başlayacaq. Bundan başqa, Bərdə-Xankəndi və Bərdə-Şuşa marşrutlarının açılması da nəzərdə tutulur. Şuşa Ağdam marsrutlarından əlavə yeni marsrutlar da istifadəyə veriləcək".

Ukrayna müharibənin 876-cı günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 563 640 hərbçi, 8 245 ədəd tank, 15 883 ədəd zirehli döyüş maşını, 15 465 ədəd artilleriya sistemi, 1 120 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 893 hava hücumundan müdafiə sistemi, 361 ədəd hərbi təyyarə, 326 ədəd helikopter, 20 833 ədəd avtomobil texnikası, 12 274 ədəd PUA, 2 398 qanadlı raket, 28 gəmi/kater, 1 sualtı qayıq, 2 593 xüsusi avadanlıq itirib.

Günümüzdə aktual problemlərdən biri də zamanla  boşanmaların sayının artmağıdır. Bu xüsusiliklə yeni ailə həyatı qurmuş gənclər arasında baş verir. Bəs,  gənc ailələr arasındakı problemlərin yaranmağına daha çox səbəb olan nəsnələr nədən ibarətdir? Mövzu ilə bağlı Psixologiya Elmi Tədqiqat İnstitutunun sədri, psixoloq Elnur Rüstəmov Moderator.az-a danışdı: “Günümüzdə olan aktual problemlərdən biri də boşanmaların sayında olan artımdır. Respublikada boşanmaların sayının artmasına ilk növbədə səbəb olan bir çox psixoloji və sosial faktorlar müəyyən edilmişdir. Dünyamızda gedən proseslər, qloballaşma, texnologiyanın inkişafı, inteqrasiya prosesi, internet və virtuallaşma kimi yeni düşüncə-informasiya modellərinin zərbələri, ən əsası tərəflər arasında psixoloji cəhətdən yaşanan problemlər günümüzdə ailə və ailə həyatı anlayışına, evlilik və ailə dəyərlərinə münasibətin dəyişməsinəin əsas səbəblərdəndir. İkinci yerdə qərarlaşan səbəb isə sonsuzluqdur və son illərdə aktual problemlərdən birinə çevrilib. Üçüncü səbəb alkoqol və narkotik asılılığı, dördüncü səbəb xarakter uyğunsuzluğu, nikahdankənar münasibət və qısqanclıqdır. Ümumi səbəblərə baxdığımızda isə görürük ki, boşanmaların səbəbi patriarxal stereotiplərdir ki, bunlar məişət zəminində zorakılıq kimi problemlərə səbəb olur. Hər bir xalqın dəyərlər sistemində ailə münasibətləri mühüm yer tutur. Ailə kiçik dövlət kimi də qəbul edilir. Milli dəyərlər sistemi möhkəm olan ailələr öz dayanıqlılığını qoruyub saxlaya bilir.  Əfsuslar olsun ki, bu gün boşanmalar tək gənc ailələrdə deyil, yaşlı ailələrdə də baş verir. Eyni zamanda boşanmış cütlüklərin müəyyən müddət sonra yenidən bir araya gəlməsi halları da müşahidə edilir. Bu da onu göstərir ki, bəzən boşanan ailələrdə bağlar qırılmır, sadəcə ailədaxili konfliktlər düzgün həll olunmadığına görə ailələr dağılır. Nə zaman qurulmasından asılı olmayaraq, ailələrin sağlam, xoşbəxt yaşaması üçün onun üzvləri arasında səmimi, mədəni münasibət olmalı, valideyn-övlad münasibətləri düzgün tərzdə qurulmalıdır. Mədəniyyət, qarşılıqlı hörmət və bu hörmətdən doğan davranış qaydaları ailə mənəviyyatının özülüdür. Ailədən aşılanan müsbət mənəvi-psixoloji iqlimin ictimai mühitə də nüfuz etməsi danılmaz həqiqətdir. Bir məqamı nəzərdən qaçırmamalıyıq ki, ailə - cəmiyyətlə, mövcud olduğu dövrlə daim sıx əlaqədə olan bir institutdur. Ailələrdə yaşanan digər bir problem isə maddi problemlərdir. Gənc ailələrə dəstək olmaq üçün atılan addımlar siyahısında maddi və mənəvi dəstək dövlətin diqqət mərkəzindədir. Dövlətimiz maddi-sosial rifahının yaxşılaşdırılması üçün müxtəlif meyarlar üzrə ailələrə bir sıra müavinətlər, ünvanlı sosial yardım proqramlarını həyata keçirir. Həmçinin ana və uşaqların sağlamlığının möhkəmləndirilməsi, əhalinin reproduktiv sağlamlığının qorunması, sağlam və arzuolunan uşaqların doğulması üçün zəruri şəraitin yaradılmasını nəzərdə tutan, eləcə də məişət zorakılığı hallarının və əxlaqa zidd davranış qaydalarının qarşısının alınması məqsədilə kompleks proqramlar həyata keçirilir”. Psixoloq Dövlətin sağlam ailə naminə atdığı addımları da vurğuladı. Belə ki, sağlam ailə sağlam cəmiyyət deməkdir.  “Ailəsiz cəmiyyətin inkişafı qeyri-mümkündür. Bütün iqtisadi, maddi, siyasi, ideoloji münasibətlər ailədə formalaşır. Respublikada ailə problemlərinin həllinə xüsusi qayğının göstəricisi kimi 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılmışdır. Son olaraq nikahdan öncə tibbi və psixoloji müayinənin vacibliyini bir daha vurğulamaq lazımdır. Qanunvericiliklə yeni ailə quran cütlüklər tibbi yoxlanışdan keçir. Bu mox vacib məqamdır. Qurulan ailələrin dayanıqlılığı həm də ailə quran şəxslərin psixoloji sağlamlığından birbaşa asılıdır. Çox yaxşı olardı ki, ailə qurmadan öncə tibbi yoxlanışla paralel psixoloji yoxlanış da olsun. Ailələrə vaxtında və düzgün psixoloji dəstək göstərilməlidir. Ailələr arasında yaranan konfliktlər zamanı cütlüklərin müraciət edə biləcəyi ünvanlar əlçatan olmalıdır.  Yenicə Psixologiya Elmi Tədqiqat İnstitutunda “Evlilik öncəsi psixoloji uyğunluq” pilot layihəsinə də start vermişik. Əsas məqsədimiz evlilik öncəsi cütlüklər arasında psixoloji diaqnostikanı həyata keçirmək və lazım olduğu təqdirdə ailələrə psixoloji dəstəyin göstərilməsidir. Bütün bu proseslər sağlam ailə təməlinin qoyulmasında ən başlıca addımlardandır. Xüsusən çağdaş qarışıq dünyada  bu cür məqamlara həssaslıq göstərmək olduqca vacibdir. Çünki sağlam ailə - sağlam gələcək və sağlam nəsillər deməkdir”.

Dənizdə baş verən boğulma hadisələri artıq yay fəslinin faciəsinə çevrilib. Demək olar ki, hər il analoji hadisələr yaşanır. İllər keçdikcə isə, Xəzər dənizi sanki daha çox insanı öz ağuşuna alır. Nəticə isə acı sonluqdur. Bir çoxları bunun səbəbini məsuliyyətsizlik, laqeydliklə əlaqələndirib, qoyulan qaydalara əməl etmədikləri üçün insanları günahlandırır. Ancaq bir qisim şəxslər də var ki, batmağa səbəb kimi dənizin dibində olan zəlzələ çuxurlarını göstərir.  Geologiya və Geofizika İnstitutunun şöbə müdiri, elmlər doktoru Qulam Babayev “Yeni Sabah”a açıqlamasında zəlzələnin dənizdə yaratdığı çuxurların bu hadisələrlə əlaqəsini izah edib:  “Seysmoloq olaraq müşahidə etmişəm ki, son illər 2023-cü ildən etibarən Xəzər dənizində zəlzələnin baş verməsi kəskinləşib və aktiv şəkildə özünü büruzə verir. 2024-cü ilin sonuna qədər belə davam edəcək. Ümumiyyətlə isə, Xəzər dənizi çox mürəkkəb tektonikliyə malikdir. Burada bir neçə qırılmalar, tektonik pozuntular, qırışıqlar, xırda miqyaslı tektonik hərəkətlər mövcuddur. Təbii ki, zəlzələlərin tez-tez baş verməri Xəzərin dibinə də öz təsirini göstərir. Son zamanlar dənizin suyunda enmə müşahidə olunur. Enməyə səbəb kimi bir neçə versiya göstərilir ki, parlama, iqlim dəyişikliyi və s. proseslərlə əlaqələndirilir”.  Ekspert insanları dənizdə riskli hərəkətlər etməməyə səsləyib:  “Bir seysmoloq kimi, mən mövcud vəziyyəti Xəzər dənizinin dibinin dəyişməsi ilə əlaqələndirirəm. Çünki Xəzər dənizinin dibi son illər aktiv hərəkətdədir və burada yerdəyişmələr mövcuddur. Həmçinin, çuxurlar da əmələ gəlir. Bu həm dərinliklər, həm də səthə yaxın ərazilər üçün keçərlidir. Bu səbəbdən əhali çox ehtiyatlı davranmalıdır. Tövsiyə olunan və təhlükəsiz ərazilərdə üzməlidir. Unutmaq olmaz ki, Xəzər dənizində çuxurlar mövcuddur. Hətta icazə verilən səthi yerlərdə belə çuxurlar çoxdur. Əhalini ehtiyatlı olmağa və çox riskli hərəkətlər etməməyə çağırıram. “Bura dayazdır, bir az da üzərək qabağa gedim” deyərək çox da uzaqlaşmasınlar. Çuxurlarla üzləşə bilərlər və belə olduqda onların həyatını xilas etmək təəssüf ki, mümkün olmur”. 

Əsas məqsədi çətinliklə üzləşmiş azyaşlılara sosial xidmət, psixoloji və hüquqi yardım etmək olan “Uşaq Qaynar Xətti” 2024-cü ilin yanvar-iyun aylarında 851 müraciət qəbul edib. Müraciətlər hüquqi dəstək (335), psixoloji problemlər (195), sosial məsələlər (120), təhsil (68), səhiyyə (18) və digər (115) mövzuları əhatə edib. Xidmətə müraciət edənlərin 719-nu böyüklər, 77-ni azyaşlılar, 55-ni anonimlər təşkil edib. Daxil olan müraciətlərdən 393-ü ilkin, 458-si isə təkrar olaraq qeydə alınıb. “Uşaq Qaynar Xətti”nin hədəf qrupu 18 yaşına çatmamış uşaqları və onların problemi ilə əlaqədar şəxsləri əhatə edir. Xidmət müraciətləri araşdırır, aidiyyəti qurumlara yönləndirilməsini təmin edir, 7/24 rejimində gündəlik mövzulardan tutmuş zorakılıq və qısnama (bulling) kimi ciddi məsələlərə dəstək verir, mütəmadi olaraq maarifləndirmə tədbirləri keçirir. Qeyd edək ki, yarandığı 2010-cu ildən bu dövrədək xidmətə 72.800-dən çox müraciət daxil olub.