SON DƏQİQƏ: Qarabağdakı qanunsuz rejim ermənilərə müraciət etdi

Qarabağdakı qanunsuz rejim ermənilərə müraciət edib. Sozcu.az xəbər verir ki, müraciətdə deyilir: "Bütün əhali Ermənistana köçənə qədər biz sizi mənzillərinizi, mağazalarınızı və digər mühüm obyektlərinizi yandırmamağa çağırırıq. Bu çətin dövrdə məsuliyyətli olun və təhlükəsizlik qaydalarına əməl edin".

Quldur Vitali Balasanyan da HƏBS OLUNDU: Bakıya gətirilir

Qarabağda qondarma rejimin “təhlükəsizlik şurasının sədri” vəzifəsində çalışmış Vitali Balasanyan Ermənistana gedərkən Laçın nəzarət-buraxılış məntəqəsində xüsusi xidmət orqanları tərəfindən saxlanılıb. Balasanyan Bakıya gətirilir. Qeyd edək ki, Vitali Balasanyan Qarabağda erməni quldur dəstələrindən birinə rəhbərlik edib, Azərbaycan torpaqlarının işğalında iştirak edib. 1999-cu ilin sentyabrından 2005-ci ilə qədər isə qondarma qurumun müdafiə nazirinin müavini olub. O, separatçı qurumun “prezident” seçkilərində iştirak etsə də, məğlub olub. Qeyd edək ki, bu gün qondarma rejimin “dövlət naziri” Ruben Vardanyan da Dövlət Sərhəd Xidmətinin əməkdaşları tərəfindən saxlanılıb.

Şok: İran Qarabağdan qaçan silahlıları Təbrizə aparır

Azərbaycan Ordusunun Qarabağ bölgəsində həyata keçirdiyi anti-terror əməliyyatlarından sonra bölgədən qaçan qanunsuz erməni silahlılarının bir qisminin Təbrizə aparıldığı bildirilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "Türkiyə" qəzeti 27 sentyabr tarixində məlumat yayıb. Bildirilib ki, 60 erməni silahlısı SEPAH-ın Təbriz ətrafında yerləşən Xasavan kəndi yaxınlığındakı "Əl-Zəhra" kazarmasına köçürülüb. İHA, SİHA, tank, raket, sızma, təxribat və s. daxil olmaqla, çoxşaxəli hərbi təlimlər keçəcək terrorçuların sayının 1000 nəfərədək artırılacağı qeyd edilir. Təlimlərin başa çatması və terrorçuların hazırlanmasından sonra SEPAH-ın onların Zəngəzur bölgəsinə yerləşdirilməsini planlaşdırıldığı qeyd edilir.

Ukrayna ordusu raket zərbəsilə Rusiyanın Xerson yaxınlığındakı hərbi qərargahını məhv edib

"Müşavirə vaxtından əvvəl başa çatıb, 8 zabit "200", 7 zabit "300" statusuna "layiq görülüb"..." "HIMARS raketi qərargah zabitlərinin gündəlik müşavirəsinin "iştirakçısı" olub..." Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən Ukrayna Müdafiə Qüvvələrinə ötürülən məlumata görə, Ukrayna artilleriyaçılarının dəqiq raket zərbəsilə Rusiyanın Xerson yaxınlığındakı hərbi qərargahı məhv edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə "news.liga.net" nəşri məlumat yayıb. Məlumatda deyilir ki, zərbə nəticəsində səkkiz rusiyalı zabit həlak olub, daha yeddi nəfəri yaralanıb. Zərbə HIMARS yaylım atəşli reaktiv sisteminin raketi ilə endirilib. "Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin yönləndirilməsi sayəsində HIMARS raketi Rusiyanın 70-ci motoatıcı diviziyasınım 24-cü motoatıcı alayı zabitlərinin gündəlik müşavirəsinin "iştirakçısı" olub", - Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətindəki mənbələr məlumat verib. "Müşavirə vaxtından əvvəl başa çatıb: səkkiz zabit "200", yeddi zabit "300" statusuna "layiq görülüb", - məlumatda deyilir. Mənbələr həmçinin bu yaxınlarda Xerson yaxınlığındakı müvəqqəti idarəetmə məntəqəsində baş vermiş partlayışın videosunu yayıb. Bundan öncə məlumat verilib ki, Böyük Britaniya Müdafiə Nazirliyinin dəyərləndirməsinə görə, son bir neçə itkilərdən sonra Rusiyanın Qara dəniz donanması Ukraynanın dəniz blokadasının effektiv şəkildə həyata keçirmək imkanını itirib, lakin hələ də dəniz mənzilli raketlərlə atəşlər həyata keçirə bilər. O cümlədən Britaniya kəşfiyyatı qeyd edib ki, Rusiya donanmasına sentyabrın 20-si və 22-də qərargahlarının məhv edilməsinin kulminasiyası olan ciddi zərbələri bu müharibədə daha dağıdıcı və koordinasiyalı olub.

"Separatçıların keçmiş lideri Ruben Vardanyanın Xankəndindən çıxarılması üçün müzakirələr gedir" - Babayandan ŞOK AÇIQLAMA

"Separatçıların keçmiş lideri Ruben Vardanyanın Xankəndindən çıxarılması üçün müzakirələr gedir".  Sozcu.az xəbər verir ki, bu iddianı Qarabağ separatçılarının keçmiş "müdafiə naziri" Samvel Babayan səsləndirib.  O qeyd edib ki, Ruben Vardanyanın Xankəndindən çıxarılması üçün Rusiya ilə Azərbaycan arasında danışıqlar aparılır. Seperatçı iddia edir ki, Rusiya öz agenti olan Ruben Vardanyanın Qarabağdan çıxarılmasına görə Azərbaycana xahişlə müraciət edib.

Babayan Xankəndidən necə gedə bildiyini açıqladı

Dinc azərbaycanlılara qarşı qətliamlarda iştirak edən, vaxtilə separatçı-terrorçu xuntanın “rəhbərliyində” təmsil olunan Samvel Babayan Azərbaycanı necə tərk edə bildiyinə aydınlıq gətirib. Sozcu.az xəbər verir ki, o, bu barədə Ermənistanın İctimai Televiziyasına müsahibəsində deyib. Babayan bildirib ki, əvvəlcə Ağdərədən Xankəndiyə gəlib, daha sonra isə İrəvana gedən karvana qoşulub: “Maşından düşüb (postda – red.) Azərbaycan polisləri ilə salamlaşdım, 15 metr getdim, orada bir polis də dayanmışdı, onunla da salamlaşdım, maşın skanerdən keçəndən sonra oturub keçdim. Müfəttişlər 30 yaşlı gənclərdir, məni tanımırdılar. Heç kimin pasportunu da yoxlamırlar”. Babayan həmçinin maskalanaraq postu keçdiyi barədə məlumatları təkzib edib.

Babayan sirləri açıb-tökdü: Araik, Ruben – hamısı rus agentidir

Birinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı, mülki azərbaycanlılara qarşı qəddarlığı ilə seçilmiş Samvel Babayan Xankəndidəki separatçılar haqda bir çox etiraflar edib. Sozcu.az xəbər verir ki, Ermənistan İctimai Televiziyasına müsahibəsində o, separatçı-terrorçu rejim başçılarının hamısının Rusiya FSB-sinə bağlı olduğunu deyib. O bildirib ki, Bako Saakyan, Arkadi Qukasyan, Araik Arutyunyan hamısı FSB casuslarıdır: “Keçmiş “prezidentlər” də casuslardır: Araiki çıxarıb, yerinə başqa casusu (Şahramanyan nəzərdə tutulur – red.) gətirdilər. Ruben Vardanyanı (Xankəndiyə göndərilən və burada bir müddət “dövlət naziri vəzifəsini” tutan rusiyalı milyarder – red.) da Rusiya göndərib. İndi Rusiya (Azərbaycana – red.) müraciət edib ki, Ruben Vardanyanın ölkədən çıxmağına imkan verilsiun. Niyə o, əvvəllər Rusiyanın agenti olmadığını deyirdi?”

Ermənistana gedən ermənilərin sayı 20 mini ötdü

Sentyabrın 24-dən indiyədək 20 270 nəfər Qarabağdan Ermənistana gedib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ermənistanın baş nazirinin mətbuat katibi Nazeli Baqdasaryan deyib. “Artıq üç gündür ki, hökumətin təşəbbüsü ilə yerləşdirmə mərkəzləri fəaliyyət göstərir, vətəndaşların qeydiyyatı aparılır”, - Baqdasaryan bildirib. O, əlavə edib ki, hazırda 20 270 nəfər qeydiyyatdan keçib, ümumilikdə dövlət 2 850 nəfərin yerləşdirilməsi məsələsini həll edib.

Hikmət Hacıyev: "Qarabağın erməni sakinlərinə bundan sonra da ərzaq yardımı göstəriləcək"

Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin erməniəsilli sakinlərinin yaşadıqları məntəqələrə bu günədək humanitar yardımlar çatdırılıb, bundan sonra da çatdırılacaq. Bu barədə Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev özünün “X” platformasındakı paylaşımında qeyd edib.

Qarabağda müsadirə edilən döyüş texnikası və silahlar...

Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində keçirilən lokal xarakterli antiterror tədbirləri başa çatdıqdan sonra müsadirə edilmiş döyüş texnikası, silah və sursat barədə sentyabrın 26-sı saat 10:00-a olan məlumat açıqlanıb. Bu barədə Sozcu.az-a Müdafiə Nazirliyindən məlumat verilib. 1. Atıcı silah və qumbaraatanlar - 909 2. Artilleriya silahları - 47 3. HHM vasitələri - 165 4. Döyüş sursatları - 251308 5. Təchizat və ləvazimatlar - 1674 6. Optik və digər cihazlar - 154 7. Zirehli texnika - 22 8. Avtomobil texnikası - 75 9. Qoşqu - 21 *** Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində keçirilən lokal xarakterli antiterror tədbirləri başa çatdıqdan sonra müsadirə edilmiş döyüş texnikası, silah və sursat barədə sentyabrın 26-sı saat 17:00-a olan məlumat. 1. Atıcı silah və qumbaraatanlar - 909 2. Artilleriya silahları - 47 3. HHM vasitələri - 226 4. Döyüş sursatları - 251308 5. Təchizat və ləvazimatlar - 1674 6. Optik və digər cihazlar - 164 7. Zirehli texnika - 22 8. Avtomobil texnikası - 75 9. Qoşqu - 21.

Ermənilər ölülərini də özləri ilə aparırlar - Açılan qəbirlərin sirri

Antiterror əməliyyatından sonra Qarabağın erməni əhalisi bölgəni tərk edir. Onlar təkcə daşınmaz əmlakları yandırmır, həm də qəbiristanlıqdakı ölülərinin qalıqlarını da çıxarıb Ermənistana aparırlar.  Sozcu.az xəbər verir ki, sosial şəbəkələrdə yayılan videolarda buna dair görüntülər müzakirələrə səbəb olub. Öz xislətlərindən əl çəkməyən ermənilər bundan da Azərbaycan əleyhinə təbliğat aləti kimi istifadə etməyə cəhd göstərirlər. Məqsəd illər sonra, yaxud yaxın gələcəkdə Azərbaycanı və azərbaycanlıları vandalizmdə ittiham etməkdir. Xatırladaq ki, analoji hadisə 2020-ci il İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı da baş vermişdi. Atəşkəs bəyanatının imzalanmasından sonra bir sıra əraziləri tərk etməli olan ermənilər 27 ildən çox işğal altında qalmış Kəlbəcər rayonundan  çıxarkən məzardakı ölülərini də çıxarıb aparırdılar.

“Ermənilərin xeyli hissəsi Qarabağda qalıb yaşayacaq...- Bunda Rusiya da maraqlıdır...”

“Elə son 30 ildən çox vaxtda torpaqlarımızı işğal altında saxladıqları, 1 milyondan çox insanımızı qaçqın saldıqları halda 30 minə yaxın erməni Bakıda, Gəncədə və s. yaşamadı?..” “Lakin bu dəfə biz ayıq olmalı, onlarla yanaşı yaşasaq da, gələcək üçün ehtiyatı əldən verməməli, onların qadın, qız alverinə uymamalıyıq ki, gələcəkdə fürsət düşən kimi yenidən dirçəlib başımıza yeni problemlər açmasınlar...” “Hesab edirəm ki, son əməliyyatlarımızdan sonra 10 mindən çox erməni ərazimizi tərk edib Ermənistana getsə də, onların xeyli hissəsi Qarabağda qalıb yaşayacaq. Hələ bəlkə Ermənistana köçənlərin bir hissəsi də bir müddət sonra, yəni vəziyyət stabilləşdikdən və digərlərinin Azərbaycan vətəndaşı kimi rahat, dinc yaşadıqlarını gördükdən sonra geri -Qarabağa dönəcəklər. İkincisi də həm öncəki söhbətimizdə sadaladığımız öz milli, etnopsixoloji xüsusiyətlərinə görə, həm də bizim unutqanlığımızı yaxşı bildiklərinə görə... Eyni zamanda onu da qeyd etməliyik ki, ermənilərin Azərbaycan torpağında mümkün qədər çox yaşamasında öz “sülhməramlı”larını uzun müddət Qarabağda saxlamağı düşünən Rusiya da çox maraqlıdır. Və sərfəli məqam yetişəndə ermənilərin geri dönməsinə şərait yaradacaqlar.”   Sovet dövründə xeyli müddət Ermənistandakı qoşunların tərkibində yüksək hərbi vəzifələrdə çalışdığından hayların etnopsixoloji xarakterinə yaxşı bələd olan müdafiə nazirinin sabiq müavini, polkovnik Mehman Səlimov bu fikirləri Moderator.az əməkdaşının "Sizcə, Azərbaycan ordusunun son antiterror əməliyyatlarından sonra Qarabağdakı ermənilərdən xeylisi Azərbaycanın qanunlarına tabe olub, vətəndaşlığımızı qəbul edib orada yaşayacaqmı?” sualını cavablandırarkən söyləyib. “Bəli ermənilər yaxşı bilirlər ki, biz unutqan xalqıq... Hayların yenə də Rusiyanın dəstəyi ilə 1918-ci ilin 31 martından sentyabrınadək bizə qarşı törətdikləri dəhşətli soyqırımlarından sonra necə yaşadıq onlarla birgə, necə qardaşlaşdıq, kirvələşdik, Şaumyana heykəl qoyduq, nəhayət, erməni qızlarıyla evləndik, qohumlaşdıq? Onların ən güclü silahlarından biri məhz qızları, qadınları olub. Çünki bu haylarda bizdəki kimi, qeyrət, namus kateqoriyaları yoxdur... Elə son 30 ildən çox vaxtda torpaqlarımızı işğal altında saxladıqları, 1 milyondan çox insanımızı qaçqın saldıqları halda 30 minə yaxın erməni Bakıda, Gəncədə və s. yaşamadı?”- deyə davamında polkvnik sual edib. “Ermənilər əmindirlər ki, indi də 5-10 il keçəndən sonra biz bu müharibələri, qətliamları unudacağıq. Və məhz ən çoxu bu xasiyyətimizə arxayın olub Qarabağda qalacaqlar.  Lakin bu dəfə biz ayıq olmalı, onlarla yanaşı yaşasaq da, gələcək üçün ehtiyatı əldən verməməli, onların qadın, qız alverinə uymamalıyıq ki, gələcəkdə fürsət düşən kimi yenidən dirçəlib başımıza yeni problemlər açmasınlar. Bunun üçün vətəndaşlığımızı qəbul etmiş ermənilərə qarşı dözümlülük göstərib, eyni zamanda bizimlə əvvəlki kimi sıx qaynayıb-qarışmalarına imkan vermədən, onların, sadəcə Azərbaycan Konstitusiyasına, qanunlarına uyğun dinc, yanaşı yaşamaları üçün şərait yaratmalıyıq”,- deyə sabiq nazir müavini vurğulayıb.

"Rusiyanın Qarabağdakı Araik, Bako kimi cinayətkarların əlimizə keçməsinə imkan verəcəyini düşünmürəm...”

“Əlbəttə, Qarabağın dağlıq hissəsindəki separatçı-terrorçu rejimlə bağlı digər şərtlərlə yanaşı, Azərbaycana qarşı cinayət törətmiş  və axtarışda olan şəxslərin təhvil verilməsi şərtinin də irəli sürülməsində biz haqlıyıq...” “Mən Rusiyanın “sülhməramlı” adlanan hərbi kontingenti orada ola-ola Qarabağdakı separatçı terrorçuların Azərbaycana təhvil veriləcəyi ilə də bağlı optimist deyiləm. Ola bilsin ki,  azərbaycanlıların qətlində iştirak etmiş hansısa kiçik çaplı cinayətkarlar təhvil verilsin. Hərçənd, bu da real görünmür”.  Bu fikri Moderator.az-a açıqlamasında siyasi təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Ərəstun Oruclu “Rusiyanın Yuxarı Qarabağın bir hissəsində faktiki hərbi mövcudluğu şəraitində Azərbaycanın danışıqlar zamanı irəli sürdüyü şərtlərə uyğun olaraq separatçı-terrorçu rejim Araikləri, Bakoları, Qukasyanları, Balasanyanları və s. bizə doğrundan da təhvil verəcəkmi?” sualını cavablandırarkən ifadə edib. “Erməni terrorçularının həbsi daha çox  Azərbaycanın müvafiq qurumlarının özünün bilavasitə müstəqil şəkildə keçirdiyi əməliyyatlarla mümkündür. Deyək ki, məsələn, onlar Qarabağdan çıxarkən, Laçın sərhəd-buraxılış məntəqəsindən keçərkən kiçik çaplı cinayətkarları ələ keçirə bilərik. Amma Araik Arutyunyan, Bako Saakyan, Arkadi Qukasyan, Vitali Balasanyan kimi böyük çaplı terrorçulara, cinayətkarlara gəldikdə Rusiya “sülhməramlı”larının onların Azərbaycanın əlinə keçməsinə şərait yaradacağını, imkan verəcəyini düşünmürəm. Əlbəttə, Qarabağın dağlıq hissəsindəki separatçı-terrorçu rejimlə bağlı digər şərtlərlə yanaşı, Azərbaycana qarşı cinayət törətmiş  və axtarışda olan şəxslərin təhvil verilməsi şərtinin də irəli sürülməsində biz haqlıyıq. Və biz buna ümid edə bilərik, bunun üçün çalışa bilərik. Lakin bu o demək deyil ki, digər şərtlərlə yanaşı, terrorçuların təhvil verilməsi də baş tutacaq. Mənə bunlar inandırıcı görünmür”- deyə ekspert davamında bildirib.

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Təşkilat şöbəsinin ilk müdiri - Arif bəy Abdullayev

Bu günə qədər Azərbaycanda bir çox siyasi qətllər həyata keçirilib. Maraqlısı budur ki, həmin qətlləri həyata keçirənlər, sifarişçiləri bu günə qədər qaranlıq qalmaqda davam edir. Xüsusi olaraq idealist, prinsiplərinə sadiq, öz mübarizəsindən və yolundan dönməz adamları sadəcə bir vasitə ilə dayandıra biliblər. Bu vasitə həmin adamları fiziki olaraq aradan götürmək olub. Bu siyasi qətllərdən biri 1990-cı il sentyabr ayının 25-dən 26-na keçən gecə Bakıda öz yaşadığı ünvanda amansızcasına qətlə yetirilmiş Arif Abdullayevə qarşı həyata keçirilmiş sui-qəsd hadisəsi idi. Arif Mustafa oğlu Abdullayev 1953-cü il mart ayının 5-də Gədəbəy rayonunun Nərimankənd kəndində anadan olub. Ailədə 4 qardaş olublar. Cavanşir, Sücəddin, Tofiq və Arif. Araşdırmalarımız əsnasında məlum oldu ki, qardaşlar demək olar ki, hər biri çox istedadlı və öz işlərində bacarıqlı olublar. Arif Abdullayev Ədliyyə orqanlarında çalışırdı. Çalışdığı işlə əlaqədar bir çox önəmli xüsusiyyətləri özündə toplamışdı. İnsanları tanıma bacarığı, ünsiyyət qurmaq, məlumat əldə etmək, əldə edilmiş informasiyanı ciddi şəkildə təhlil və analiz etmək, yüksək dərəcədə təşkilatçılıq bacarığı. Özündə topladığı bu bacarıqlar onun həyatının ən əlamətdar və diqqət çəkən məqamında onun köməyinə gəlmişdi. 1988-ci ildə Azərbaycanda Xalq Hərəkatı başlayarkən Arif Abdullayevdə onun sıralarına qoşulmuşdu. 1989-cu ilin iyul ayında Azərbaycan Xalq Cəbhəsi təsis edilərkən Arif Abdullayev həmin təşkilatın Təşkilat Şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təyin edilmişdi. Arif Abdullayevin xalq hərakatına qoşulması və bu vəzifəyə gətirilməsinin təfsilatı haqqında geniş məlumat əldə edə bilməsəkdə ehtimal edə bilərik ki, Arif Abdullayevin fitri istedadı, Bakı və Bakı ətrafı kəndlərdə qazandığı hörmət, münasibət çevrəsi, həmçinin bununla yanaşı qardaşının əhatəsi, həmçinin AXC lideri Əbülfəz Elçibəylə xüsusi münasibətləri rol oynamışdır. Çox təəssüf ki, Əbülfəz Elçibəylə münasibətlərinin haradan başladığı, bu qədər güvən və etimad məqamına qədər gəlib çıxması haqqında əsaslı məlumat əldə edə bilmədim. Onların hər ikisinin bu gün həyatda olmaması bunu qeyri-mümkün edir. Bununla yanaşı Əbülfəz Elçibəyində yazılarında bu münasibətlərin başlanğıcı və haradan qaynaqlandığı haqqında məlumatlara rast gəlməmişəm. Sadəcə Arif Abdullayevlə münasibətləri olmuş keçmiş Milli Qvardiya əməkdaşı Əzizağa Süleymanovun sosial şəbəkədəki “Milli Qvardiyanın yaranma tarixi” başlıqlı yazısından özümüzdə müyyən təsəvvür yarada bilərik. O öz yazısında qeyd edir: Bir gün iş yoldaşım Yusif Azayevlə bərabər Arif Abdullayevin Nizami rayonunda 8-ci kilometr deyilən ərazidə kirayə yaşadığı mənzilinə getmişdik. Arif Abdullayev bizi kirayə yaşadığı mənzilinə dəvət etmişdi. Yusif Azayev işi olduğu üçün bizimlə xudafizləşib çıxıb getmişdi. Arif Abdulayevlə bərabər onun yaşadığı mənzilə daxil olanda gözlərimə inanmamışdım, Xalq Cəbhəsinin lideri Əbülfəz Elçibəy Arif Abdullayevin mənzilində masa arxasında oturub kitab oxuyurdu. Elçibəyi otaqda görəndə qapının ağzındaca donub qalmışdım. Qapının kəndarında durduğumu görən Əbülfəz Elçibəy stuldan ayağa durub bizə yaxınlaşmışdı. Arif Abdullayev məni Əbülfəz Elçibəyə təqdim edərək bəyə söyləmişdi ki, Dağlıq Qarabağ bölgəsinə göndərdiyimiz silah, sursatların əldə olunmasında Əzizağa Süleymanovun böyük köməkliyi var. Xalqını sevən bir gəncdir, ona görə də sizinlə tanış etməyə cürət etdim. Əbülfəz Elçibəy belə insanla tanış olmağa dəyər deyib mənimlə əl verib görüşmüşdü. İlk tanışlıqdan Əbülfəz Elçibəyin nurani görünüşü çox xoşuma gəlmişdi. Söhbət zamanı Əbülfəz bəy hərbçi olduğumu biləndə təhsilimlə maraqlanmışdı. Bəyə hərbi təhsilimlə bərabər ali təhsilli tarixçi olduğumu söylədikdə çox sevinmişdi. Əbülfəz bəylə ilk görüşdən sonra da Arif Abdullayevin kirayə qaldığı mənzilində tez-tez görüşüb söhbət edirdik. Bəylə süfrə arxasında bir tikə çörək kəsərək dərin mənalı və məzmunlu dövlətçilik və türkçülük barəsində söylədikləri fikirlərə qulaq asmaq mənə qismət olmuşdu. Hər dəfə Əbülfəz Elçibəyin ziyarətinə gəlib, onunla görüşdükdən sonra bəyin necə dahi insan olduğunu hiss edir, ondan ayrılmaq istəmirdim. Mən indi başa düşürdüm ki, Arif Abdullayev çiyinlərindəki paqonlarında zabit rütbəsi gəzdirdiyi halda, hansı səbəbdən cəbhəçi olub, bu təşkilata qoşulub. Bəli Əbülfəz Elçibəylə bu qədər yaxın ünsiyyətdə olan hər bir insan Arif Abdullayevin tutduğu yolu tutmalı idi. Başqa yolu yox idi. Əbülfəz Elçibəy dərin biliyə malik yüksək intellektual səviyyəsi olan millətçi idi. Arif Abdullayev Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin mənbəyini Əbülfəz Elçibəyin simasında görüb, müstəqilliyin mənbəyindən mənsəbinə doğru irəliləyən bir şəxs idi. 1989-cu il tarixdə vəziyyət elə gətirmişdi ki, hərbi xidmətimlə əlaqədar olaraq məni Bakıda yerləşən daxili qoşunların hərbi bölüklərin birinə yeni vəzifəyə təyin etmişdilər. Əvvəllər olduğu kimi Arif Abdullayevlə mütəmada əlaqə saxlasam da həmişəki qaydada ona silah sursatının əldə olunmasında bir o qədər yaxından kömək edə bilmirdim. Lakin keçmiş iş yoldaşım Mustafa Babayevin vasitəsi ilə Arif Abdullayevə əlimdən gələn köməkliyi edirdim. Biz Arif Abdullayevlə bundan sonra ayrı-ayrı islah əmək müəssisəsi təşkilatlarda xidmət etsək də Bakının mərkəzindəki Azadlıq meydanında xalq cəbhəsi təşkilatı tərəfindən təşkil edilmiş mitinqlərdə tez-tez görüşürdük. Xalq cəbhəsi təşkilatı getdikcə Azərbaycan Respublikası daxilində artıq güclü siyasi təşkilat olaraq real qüvvəyə çevrilmişdi. Respublikaya rəhbərlik edən şəxslər günbəgün artan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi təşkilatının xalqa söykənən güclü təzyiqi nəticəsində Xalq Cəbhəsi təşkilatı ilə müəyyən hallarda hesablaşmaq məcburiyyətində qalırdı. Hətta bu təşkilata Nərimanov rayonunun İndiki Atatürk prospektində (keçmiş Çapayev küçəsində) yerləşən iki mərtəbəli inzibati binasında yer də vermişdilər. Hərdən Xalq Cəbhəsi təşkilatının qərargahına gəlib Arif Abdulayyevlə iş otağında görüşürdüm. Arif Abdullayev Daxili İşlər Nazirliyinin əməkdaşı kimi bu orqanının tərkibində yerləşən islah əmək müəssisəsinin birində əməliyyat müvəkkili vəzifəsində işləməklə bərabər həm də Xalq Cəbhəsi Təşkilatında təşkilat şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışırdı. O güclü iş bacarığı ilə cəbhəçilər arasında fərqlənirdi. Xalq Cəbhəsi Təşkilatının təşəbüsü ilə şəhərdə təşkil edilən mitinqlərin təşkil edilməsində onun müstəsna rolu var idi. Çox güclü təşkilatçılıq qabiliyyətinə malik olan bu insan gecə-gündüz çalışır, yorulmaq bilmirdi. Əzizağa Süleymanovun bu qeydlərindən anlamaq olar ki, Arif Abdullayevin fəaliyyəti nədən ibarət olub. Arif Abdullayevin Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Təşkilat Şöbəsində müdir çalışdığı zaman onunla sıx təmasda olan bir sıra insanlardan məlumat almağa çalışdıq. İlk öncə Arif bəyin böyük dəyər verdiyi Ellada Məmmədlidən Arif bəy haqqında yaddaşında qalanları bizə danışmasını söylədim. Ellada xanım yaddaşında qalanları yazaraq bizə bildirdi: Arif bəylə ilk dəfə 1989-cu ildə Xəqani 33- də tanış olmuşdum. Tanışlığımızın səbəbkarı Vurğun Əyyub idi. İlk görünüşdən uca qamətli insanın milli dəyərlərə üstünlük verməsi , dolğun analitik qabiliyyətli və ünsiyyətdə olduğu şəxsi sanki tamamilə oxuyurmuş kimi iti baxışları var idi . AXC-də tutduğumuz ictimai vəzifədən dolayı , biz onunla tez-tez görüşməli olurduq. Mən AXC-nin 26-lar indiki Səbayıl r-nu İdarə Heyətinin üzvü kimi o, isə AXC Təşkilat şöbəsinin müdiri kimi. 1990-cı ilin 20 yanvar hadisələrindən sonra AXCnin Zivər Əhmədbəyov küçəsində yerləşən qərargahında hər gün iş vaxtından sonra gördüyümüz işlər haqqında fikir mübadiləsi aparırdıq. Sözarası , mənə təşkilat şöbəsində işləməyi təklif edirdi. Deyirdi, gəl sənə bütün işləri təhvil verim , özüm digər işlərlə məşğul olum. Sənin kimi köməkçiyə böyük ehtiyac var qərargahda . Həmin vaxtlar , Bakı şəhər sovetində işləyirdim, birdəfəlik qərarlaşa bilmirdim. 1990-cı il 30 sentyabrda Ali Sovetə seçkilər keçiriləcəkdi , bununla bağlı AXC Ali Məclisinin qərarı ilə bütün rayon təşkilatları seçkiyə hazırlaşırdı. AXC qərargahında qaynar həyat var idi. Hər kəs sənədlərin təsdiqi və əlavə məlumat əldə etmək üçün təşkilat şöbəsinə müraciət edirdi. Böyük enerji potensialına malik olan Arif bəy bütün bunların öhdəsindən məharətlə gəlir , eyni zamanda qərargahın abadlaşdırılmasına ( rus qoşunları 20 yanvar hadisələrində qərargahı darmadağın etmişdilər, bütün otaqların şüşələri, qapıları sındırılmış, sanki bir xarabalıq yaratmışdılar) , səliqəsinə xüsusi diqqət yetirirdi. Şəxsi tanıdıqlarının vasitəsilə evlərdən , çayxanalardan stullar əldə edirdi. AXC İdarə Heyətinin bir çox üzvlərinin mühafizəsini də təşkil edirdi . Sərt-iti baxışlı Arif bəyin böyük ürəyi var idi. Demək olar ki, o, millət fədaisi idi, tezliklə vətəninin rus imperiyasından azad olmasını istəyirdi və bu yolda boynuna hansı yük düşürdüsə , onu məharətlə icra edirdi. Seçki ərəfəsində çoxlu şantaj xarakterli xəbərlər gəlirdi , Qardaşlıq, Bakılı cəmiyyətlərilə yanaşı iqtidarın digər qoçu təfəkkürlü şəxslərindən . Bütün bunlara baxmayaraq, AXC yerlərdə seçkiyə ciddi hazırlıq işləri görürdü, mövcud iqtidarın bütün baryerlərini konstitusiyaya müvafiq aşırdı. Sentyabr ayı yaxınlaşdıqca, yerli sovetliklər tərəfindən əngəllər törədilirdi. Məsələn, Səbayıl rayonunda 9-cu dairə ilə 10-cu dairənin ərazi dislokasını dəyişməyə başladılar. Dislokasiyanın əvvəlki vəziyyətinə qaytarılması üçün 1 həftədən çox vaxtımı Ali Sovetin məsul şəxsləri ilə mübahisəyə sərf etmişdim. Nəhayət , Seçki Komissiyasının sədri Əli Kərim oğlu Həbibovun qəbuluna düşəndən sonra bu məsələ həllini tapmışdı . Bu kimi lüzumsuz işlərlə yerli orqanlar seçkinin son günlərində AXC üzvlərini yorurdu və belə işlərin öhdəsindən gəlməkdə Arif Abdullayevin məsləhətləri yardım edirdi. Arif bəy xüsusi istedadlı insan idi . Bəzən deyirlər, əvəzedilməz şəxs yoxdur. Bu ifadə düzgün deyildir . İllər ötdükcə hiss edirsən ki, Əbülfəz Elçibəyin, Vurğun Əyyubun o cümlədən Arif Abdullayevin yerini heç kim verə bilmir. Çünki onlar əvəzedilməz şəxslər idi. Onlardan öyrənməli çox şeylər var idi. Çox təəsüf ki, zalım düşmən əli Arif Abdullayevi seçkiyə 4 gün qalmış qətlə yetirdi , AXC üzvlərinə sarsıdıcı zərbə vurdu. Sonra AXC Təşkilat Şöbəsinin o zamankı üzvü İlqar Verdiyevlə əlaqə yaratdım. İlqar Verdiyev onunla çox yaxın münasibətdə olduğunu bildirir. Davamlı olaraq təşkilati işlərlə bağlı ünsiyyətdə olurduq və bildiklərini bizə aşılmağa çalır, istiqamətləndirirdi. AXC yarananda İdarə Heyəti var idi, amm ciddi təşkilatı sturuktur mövcud deyildi. Bu işləri Arif bəy qurmağa başladı. 20 yanvardan sonra AXC-də nəzarət artırıldı, giriş-çıxış yoxlamaları ciddiləşdirildi, təşkilatlanma işi gücləndirildi. Bu fəaliyyət isə narahatlıq yaratmaya bilməzdi. İlqar Verdiyev Arif Abdullayevin qətlə yetirilməsindən sonra onu evinə gedib, ilk görən şəxsdir. İlqar bəy qeyd edir ki, qərargaha gəldim, Arif bəyi axtardım qərargahda yox idi. Sənədə möhür vurmaq lazım idi, birbaşa onun 8-ci kilometrdəki mənzilinə getdim və gördüyüm mənzərə məni dəhşətə gətirdi. Azadlıq qəzetinin 4 oktyabr 1990-cı il sayında “Qətl necə həyata keçirilib” başlıqlı yazıda qeyd olunur ki, Arif bəy sentyabr ayının 25-də axşam saat 21-də AXC qərargahından çıxıb Səkkizinci Kilometr qəsəbəsindəki yerləşən evinə gedib. Bir gün işdə olmamışdır(26 sentyabr günü). Sentyabrın 27-də AXC Təşkilat şöbəsinin üzvü İlqar Verdiyev onun yaşadığı evə getmişdir. Arifin öldürüldüyünü görüb, AXC qərargahına, milisə zəng edib. İ. Verdiyev: Mən Arifin mənzilinə çatanda onun qapısını açıq gördüm. Əvvəlcə onu səslədim. Səs gəlmədi. İçəri keçəndə dəhşətli mənzərə ilə qarşılaşdım: Arifi öldürmüşdülər… Mən AXC qərargahına, milisə və təcili yardıma zəng etdim. Bir azdan Bakı şəhər Məhkəmə eksperti gəldi. İlk yoxlamadan aydın oldu ki, Arifin sağ gözünün altından güllə ilə vurublar. Bədəninin döş və kürək nahiyələrindən 10 bıçaq yarası var idi. Hadisənin 26-da baş verdiyi güman olunur(Azadlıq səh 4). İlqar bəy qeyd edir ki, AXC qərargahına, İsa Qəmbərə zəng etdim, o qətl hadisəsi baş verən yerə gəldi. İsa Qəmbər gördüyü mənzərədən dəhşətə gəldi və Arif bəyin nəşinin yanında əyildi. İlk dəfə idi İsa Qəmbərin gözündən yaş gəldiyini görürdüm. Ədalət Tahirzadə “Meydan: 4 il 4 ay” kitabında qeyd edir ki, eşitdik ki, AXC Təşkilat şöbəsinin müdiri Arif Abdullayev öz evində öldürülüb. Canilərin kimliyi bilinmir. Əslən Gədəbəy rayonundan olan Arif bəy milis işçisi idi və yoldaşlarımızın deməsinə görə Cəbhəyə şübhəli adamların soxulmasının qarşısını qətiyyətlə alırdı. İlk baxışda kobud, qaraqaqab adam təsiri bağışlasa da əslində çox mehriban adam idi. İşə ilk vaxtlar başladığı zaman aramızda anlaşmazlıqda olmuşdu. Ancaq tezliklə dil tapdıq. Bir neçə gün qabaq o, Aydın Məmmədov və mən redaksiyamızla stadion arasındakı bağda – çayxanada oturub söhbətləşirdik. Gördüm ki, çox məlumatlı adamdır. Əsasən Azərbaycandakı etnik problemlərdən danışırdıq. Arif bəy indiki hakimiyyətin antitürk siyasət yeritməsinin başlıca səbəbini onun həlledici pillə kadrlarının kökcə qeyri-türk( iranmənşəli) olmalarında ( pasportlarında azərbaycanlı termini altında gizlənərək) görürdü. Redaksiyada və Cəbhədə gedən söhbətlərdə Arif bəyin qətli iki cür yozulur: 1. Cəbhəyə soxulmaq və burada nüfuz dairəsi yaratmaq istəyən yaramaz adamların onu aradan götürməsi 2. 8 sentyabrda Azadlıqda çıxmış “qoçulara ehtiyac qalmadı” yazısına görə “qoçuların” ondan qisas alması. Mən birinciyə daha çox inanıram, çünki onun prinsipiallığının bəzi adamları necə narahat etməsini duyurdum. Olduqca ürəkgöynədən itkidir. Ölməli oğul deyildi…(səh 156-157). Azadlıq qəzetinin 4 oktyabr 1990-cı il sayında Arif Abdullayevin qətli ilə bağlı AXC İdarə Heyətinin bəyanatı yayımlanıb. Bəyanatda qeyd olunur ki – “AXC İdarə Heyəti belə hesab edir ki, Arif bəyə qarşı bu qəsd siyasi terror aktı olub son dövrdə müxtəlif qüvvələrin AXC-yə qarşı apardığı şantaj, təzyiq və təqibin tərkib hissəsidir. Arif bəyin AXC rəhbərliyi birliyinin möhkəmləndirilməsində, AXC sıralarının şübhəli, başıpozuq ünsürlərdən təmizlənməsində, AXC liderlərinin mühafizəsində oynadığı rol, xüsusilə “Azadlıq qəzetində son çıxışları Azərbaycan Xalq hərakatı düşmənlərini quduzlaşdırmışdı. Arif Abdullayevə qarşı cinayət Azərbaycanda vətəndaş sülhünə qarşı cinayətdir. AXC rəhbərliyi ictimaiyyətə dəfələrlə izah etmişdir ki, ünvanı hamımıza yaxşı bəlli olan düşmənlərimizin bizim üçün hazırladığı fəlakət ssenarisində siyasi mübarizəni terror formasına çevirmək və beləliklə Azərbaycanı Livana döndərmək niyyəti çox mühüm yer tutur. Bu mənfur niyyət baş tutsa xalqımızı hansı müsibətlərə düçar olacağı aydındır. AXC öz açıq və gizli əleyhdarlarını xəbərdar edir ki, terror yanğını başlasa bu alovda çoxları məhv olar, nəticədə isə hamı, eləcə də xalq məğlub olacaq ! AXC İdarə Heyəti AXC üzvülərini, xalq hərakatındakı bütün silahdaşlarımızı ruhdan düşməməyə, sıralarımızı daha sıx birləşdirməyə, mübarizəni daha qətiyyətlə və əzmlə davam etdirməyə çağırırıq. Bütün cəbhəçiləri, xalqımızı əmin edirik ki, heç bir süi-qəsd bizi qorxudub vahiməyə sala, yolumuzdan döndərə bilməz !(4). 29 sentyabr 1990-cı il AXC qərargahında Arif Abdullayevlə vida görüşü keçirilir. Dərddən beli bir az əyilmiş Əbülfəz bəy ağır addımlarla söz alır və hüzünlü səsi eşidilir: Arif özünü demokratik mübarizəyə həsr etmişdi. O, səadətini bu mübarizədə tapmışdı. Arifin bu sözlərini gənclərimizə çatdırmaq istəyirəm: Ağır gündə sınmamaq və əyilməmək. Qardaşı Cavanşirin məzarı başında mən də onu beləcə əyilməz gördüm. Cavanşir Əfqanıstanda aparılan haqsız müharibənin qurbanı oldu. Arif də qurbandır – Azadlığımız yolunda gedən mübarizənin qurbanı. Son iki ayda Arif aramızdan gedən üçüncü qurbandır. Şəhidlərimizin ruhu bizimlədir. Azadlıq qəzetinin 11 oktyabr 1990-ci il tarixli sayında AXC sədri Əbülfəz Elçibəyin Azərbaycan SSR prokuroru İsmət Qayıbova müraciəti dərc edilmişdi. Müraciətdə qeyd olunur ki, meyidin ilk müayinəsindən məlum olmuşdur ki, zərərçəkənin bədəninə və baş nahiyəsinə kəsici-deşici və küt alətlərlə çox sayda zərbələr vurulmuşdur. Məlum ölüm işi üzrə tibbi, trassoloji və ballistik və b. ekspertizalar təyin edilməli və aparılmalıdır. Bundan başqa cinayətin siyasi motivlərlə əlaqəsi olub-olmadığı da diqqətlə araşdırılmalıdır. Hadisənin xarakteri və mürəkkəbliyi işin istintaqının ölüm işləri ilə üzrə yüksək peşə hazırlığı və iş təcrübəsi olan şəxslərə həvalə edilməsini tələb edirəm. Qeyd edilən mülahizələrə görə AXC İdarə Heyəti sizdən xaiş edir ki, mərhum Arif. M.Abdullayevin qətli ilə əlaqədar cinayət işinin istintaqının Nizami rayon prokurorluğunun icraatından alınıb rəhbərlik etdiyiniz respublika prokurorluğunun xüsusi istintaq qrupuna tapşırılmasına sərəncam verəsiniz( səh 6). Azadlıq qəzetinin 7 noyabr 1990-cı il tarixli sayında Əbülfəz Elçibəyə Azərbaycan SSR Prokrorluğunun İstintaq İdarəsinin rəis müavini, Ədliyyə müşaviri A.Ə.Ağayevin cavab məktubu çap edilmişdi. Cavabda bildirilir ki, A.M.Abdullayevin qəsdən öldürülməsinə dair cinayət işi Nizami rayon prokurorluğunun icraatından götürülmüş, istintaqın aparılması Bakı şəhər prokurorluğunun baş müstəntiqi M.C.Cəfərova tapşırılmışdır. Həmin cinayət işinin istintaqı Azərbaycan SSR prokrorluğu tərəfindən nəzarətə götürülmüşdür( səh 5). Çox təəssüf ki, istintaq Arif Abdullayevin qatillərini tapa bilmədi. Bu günə qədər Arif bəyin qatilləri qaranlıq olaraq qalmaqdadır. Arif bəyin qətli ilə bağlı cinayət işinin üstünün açılmaması Əbülfəz Elçibəyi ən çox narahat edən bir məsələ idi. İlqar Verdiyevin dediklərinə əsasən Əbülfəz Elçibəy hakimiyyətdə olduğu dönəm 1992-1993-cü illərdə Bakı şəhər prokuroru vəzifəsi icra etmiş Çingiz Qənizadəyə bu işin ciddi şəkildə üzərinə düşməsini tapşırmışdı. Əgər bu qətl hadisəsinin üstü açılmasa 1il sonra istefa verəcəyini bildirmişdir. 1997-ci ildə Elçibəy Naxçıvandan Bakıya dönərkən ilk ziyarət etdiyi yer Arif Abdullayevin Maştağadakı məzarı olmuşdu. Bu Arif Abdullayevin əsl kimliyinə, milli tariximizdə buraxdığı ölümsüz izə böyük ehtiram və sayğı idi. AXC Təsərüfat şöbəsinin müdiri olmuş Fəxrəddin Hilalov moderator.az’a müsahibəsində qeyd edir ki, 1990-cı il may ayının 28-də səhər saat 10-da Türkiyədən birbaşa canlı yayımla bizim bayraq sancma mərasimi olmalıydı. Həmin gün o vaxtkı Kommunist küçəsi, həmçinin də ara küçələr ağzına qədər insanla dolu idi, hamısı 28 Mayı qeyd etməyə yığışmışdı. O vaxt mənim bir köhnə maşınım vardı və demək olar ki, Bəy çox yerə mənimlə birlikdə gedirdi. Həmin gün səhər getdim Bəygilə, Bəyi də, rəhmətlik Arif Abdullayevi də götürüb Əlyazmalar İnstitutunun qarşısına gəldik. Gördük ki, institutun girəcəyində yerə xalça salıblar, mikrofon quraşdırıblar. Rəhmətlik Bəxtiyar Vahabzadə, Ədalət Əzizov, səhv etmirəmsə, Allahşükür Paşazadə də oradaydı. Bəy gələndən sonra çıxış etdi və tədbir başladı. Hər şey hazırlıqlı olsa da Bəydə bir gərginlik var idi. Çıxışı bitəndən sonra Bəy, Arif Abdullayev və mən bayrağı sancmaq üçün İnstitutun damına qalxdıq. Çox sevincli və qürurluyduq, sevincdən üçümüzün də əl-ayağımız əsirdi. Arif rəhmətlik boy-buxunlu adam idi, mənə dedi ki, sən bayrağı götür qabaqda qalx, elə də etdik. Həmin məkana çatanda istədim ki, sevincimizə bir qədər də sevinc qatam və Bəyə yarızarafat dedim ki, nəsə bayrağın yeri dəqiq olmayıb. Bəy bir an dayanıb mənə tərs-tərs baxdı, başladı danlamağa. Gülümsünüb dedim ki, səbr elə, zarafat etdim, hər şey yerindədir. Nə isə, bayrağı sancdıq, sonra üçümüz də elə oradaca oturduq. Aşağıdan bizə qışqırdılar ki, çəkiliş gedir, yaxşı alınmadı, bir də təkrar edin. Sən demə, damda harasa kamera yerləşdirilibmiş və bizi çəkirmişlər. 70 il sonra hakimiyyətin sovetlərə təhvil verildiyi Azərbaycan Cümhuriyyəti parlamenti binası üzərinə 3 rəngli istiqlal bayrağını sancmaq xoşbəxtliyinə nail olan 3 nəfərdən biri də Arif bəy Abdullayev idi. Bütünlükdə burada qeyd olunanları nəzərdən keçirdikdən sonra, onun Azərbaycan Xalq Cəbhəsi daxilində qurduğu sistem və ortaya qoyduğu fəaliyyət bir faktı ortaya çıxarır ki, Arif Abdullayev sıradan şəxs deyildi. Təşkilatın ürəyi Təşkilat şöbəsi olduğu kimi, fərdi mahiyyətdə də bu işi əsas siması Arif bəy idi. Bu səbəbdən Azərbaycan Xalq Cəbhəsinə soxulmaq istəyən ünsürlər, daxildə nifaq yaratmaq, birliyi pozmaq istəyən maraqlı olan tərəflər birinci dərəcədə bir səddlə qarşılaşırdılar. Bu Arif Abdullayev idi. Bu səbəbdəndə AXC-yə yaxınlaşmaq üçün zərərli ünsürlər Arif Abdullayevi fiziki olaraq aradan götürmədən öz məqsədlərinə çata bilməzdilər. Xüsusi olaraq Əbülfəz Elçibəylə yaxın münasibəti, davamlı ünsiyyət, həyata keçiriləcək bütün çirkin planlarla bağlı önəmli liderlərin əvvəlcədən xəbərdar edilməsi təşkilat üçün nə qədər əhəmiyyətli idisə, onun özü üçün təhlükə mənbəyinə çevrildi. Təşkilatı qorumaq naminə öz canını ortaya qoymuşdu. Yekunda qeyd etmək istəyirəm ki, Arif Abdullayevi qətlə yetirməkdə maraqlı olan şəxslər həmişə olduğu kimi öz varlığını qorumaqdadır. Arif bəyin şəhadətinin 32-ci ilinin tamamındayıq hələdə onun qatilləri cəzasız olaraq qalır və həmin qatilləri tapmaq, cəzalandırmaq və hüquqi məsuliyyətə cəlb etmək haqqında ciddi bir cəhdin olmadığının məyyusluğundayam. Tək mənə rahatlıq verə biləcək bir məqam o ola bilər ki, Arif Abdullayev respublika uğrunda mücadiləmizin prinsipal və dönməz siması olaraq gələcək nəsillərə əmanət edilməsi yolunda cəsur bir körpüdür və o körpü öz canı ilə mayaklaşdırdığı mübarizə yolunu dəyərləndirənlər və gedənlər çox olacaqdır !!! Ceyhun Nəbi – Cümhuriyyət Siyasi Düşüncə Mərkəzinin sədri, Araşdırmaçı-tədqiqatç

Ermənilərin Xankəndidəki evləri satmaq hüququ yoxdur - Açıqlama

"Qarabağ ərazisində yaşayan ermənilərin faktiki olaraq daşınmaz əmlak satmaq hüququ yoxdur. Artıq Azərbaycan ordusu ərazi bütövlüyünü bərpa edib və həmin ərazilər Azərbaycan torpağı olduğuna görə orada bütün rəsmi sənədləşmə işlərinin hamısı Azərbaycan qanunvericiliyinə uyğun aparılmalıdır. İlk növbədə, mülkiyyət hüquqlarının tanınması prosesi olmalıdır". Bu sözləri Yenisabah.az-a tanınmış əmlak eksperti Elnur Fərzəliyev deyib. Qarabağdakı ermənilərin mülklərini satacağı barədə yayılan fikirlərə münasibət bildirən ekspert bunun uzun proses olduğunu bildirib: "90-cı illərin əvvəllərində məcburi köçkünlərimiz Qarabağdan Bakıya gəldilər, müxtəlif ərazilərdə yaşadılar, həmçinin onlar boş evlərə girdilər, hansının ki, sahibləri var idi. Həmin evlərin sahiblərinin böyük əksəriyyəti mənzillərini görmədən dünyasını dəyişdi, 30 ildən artıq müddət keçib.   Həmin evlərdə məcburi köçkünlər torpaqlar azad edilənə qədər yaşaya bilərdilər, amma həmin əmlaklar heç bir halda onların adına rəsmiləşmir, çünki onların sahibləri var və evləri satmaq hüquqları yoxdur. Bu gün də məcburi köçkünlər üçün tikilən evlərdə yaşayanlara çıxarış verilməyib, onlar müqavilə əsasında həmin evlərdə yaşayırlar. Nəzərdə tutulub ki, nə vaxtsa torpaqlar alınanda orada evlər tikiləcək və verilən evlər məcburi köçkünlərdən alınacaq və hər hansı sosial layihələr üçün istifadə ediləcək. Həmçinin ermənilər də Qarabağ ərazisinə digər yerlərdən, başqa ölkələrdən gəliblər. Say çoxaltmaq üçün zamanında Qarabağa erməni yığıblar. Xankəndindən çıxıb Laçın buraxılış məntəqəsindən keçən ermənilərin çoxu Rusiya vətəndaşıdır, sadəcə say şişirtmək məqsədilə həmin ərazilərə aidiyyəti olmayan insanları gətirib ora yığıblar. Bu gün də Azərbaycan ərazisində əmlakı olan bir erməninin əmlakını sata bilməsi üçün mütləq çıxarışı olmalıdır. Artıq istər Ermənistanın, istərsə qondarma rejimin oradakı ermənilərə verdiyi bütün rəsmi sənədlər öz hökmünü itirib. Söhbət Azərbaycan ərazisindən gedirsə, burada baş verən bütün alqı-satqı prosedurları mülki hüquqla tənzimlənməlidir". E. Fərzəliyevin sözlərinə görə, ermənilərin evlərini kiməsə sata bilməsi müşkül məsələdir: "Bu gün həmin ərazini erməni kimə sata bilər? Hansısa xarici gəlib oradan ev almaz. Həmin ermənilər Azərbaycan Respublikasına müraciət edib xahiş etməlidir ki, bizim mülkiyyət hüququmuzu tanıyın. Mən düşünürəm ki, hansı əmlaklarda Birinci Qarabağ Müharibəsindən əvvəl ermənilər yaşayıbsa, orada qalmağa davam etmək istəyirsə, dövlətimiz humanistlik göstərib onların mülkiyyət hüququnu təsdiqləyər. Digər sonradan gələnlərsə necə ki, torpaqlarımızı işğal etmişdilər, o cür də əmlaklarımızı işğal edib, orada yaşayıblar. Hələ ki, bu proseslər üçün vaxt var. Hazırda həmin ərazilərdə müəyyən işlər gedir, bu işlər bitdikdən sonra yəqin ki, dövlət mülkiyyət hüququ ilə bağlı proseslərə start verəcək. Bundan əlavə, həmin əmlakları baha qiymətə kiməsə satmaları çox çətindir. Dünya təcrübəsində də belə bir qanun var, hansı ərazilərdə münaqişə varsa, orada sülhməramlı varsa, həmin zonadakı əmlakların qiyməti normal dövrdən ən azı 2-3 dəfə aşağı olur. Yəni Xankəndində bir evin qiyməti 2020-ci ilə qədər 40 min manat idisə, bu gün həmin əmlakın satış qiyməti maksimum 10-15 min manat olacaq. Çünki heç kəs risk edib o pulu verib həmin ərazidən ev almaz. Alan da azərbaycanlılar olacaq. Amma hansı evlər ki, əvvəllər azərbaycanlıların olub onlar birmənalı şəkildə vətəndaşlarımızın  özünə qaytarılacaq".

Xankəndidə baş verən partlayışda yaralananların sayı AÇIQLANDI - ŞOK RƏQƏM

Xankəndi yaxınlığındakı qaz anbarında baş vermiş partlayış nəticəsində 280-dən çox insan xəsarət alıb. Sozcu.az bu haqda erməni mediasına istinadən bildirir. Ermənistan mediası Səhiyyə Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, onlarla qurbanın vəziyyəti son dərəcə ağırdır. “Həkimlər 7 qurbanın həyatını xilas edə bilməyib. 13 naməlum meyit isə həkim-ekspertiza şöbəsində saxlanılır” - məlumatda deyilir.

"Separatçılar Rusiya sülhməramlılarının maşınında ərazilərimizi tərk edir”

“Böyük ehtimalla, bəzi separatçılar Rusiya sülhməramlılarının maşınında ərazilərimizi tərk edir”. Bu sözləri Yenisabah.az-a açıqlamasında politoloq Rəşad Mustafayev deyib. “Azərbaycan tərəfi konkret olaraq müvafiq əfv, yaxud silahı yerə qoyan separatçıların Ermənistan təhvil veriləcəyi ilə bağlı bəyanatlarla da çıxış edib. Hazırda Qarabağdan olan erməniəsilli şəxslərin Laçın nəzarət-buraxılış məntəqəsindən keçidinə dair ancaq fərziyyələri irəli sürə bilərəm”, – deyə o əlavə edib. –  Ola bilsin ki, bu adamlar sülhməramlıların nəqliyyat vasitələri ilə yoxlanılmadan keçib-gediblər. İstənilən halda arzuolunan o idi ki, haqqında cinayət işi qaldırılan, beynəlxalq axtarışa verilən şəxslərlə bağlı çox ciddi ölçü götürülsün. Əgər bundan sonra onların əfv olunması, yaxud Ermənistana təhvil veriləcəyi ilə bağlı qərar olsaydı belə, bu adamların həmin mərhələdə saxlanılmasına ehtiyac var idi”. Siyasi təhlilçi qeyd edib ki, bu adamların gedişinin Azərbaycan tərəfi ilə razılaşdırılıb-razılaşdırılmadığı haqqında məlumat olmadığı üçün qəti fikir irəli sürmək də çətindir: “Hər keçən gün halqa daralır. Separatçı rejimin qalıqlarının təmizlənməsini davam etdirməliyik”.

Separatçıbaşı Azərbaycanın mərkəzi hakimiyyətindən Xankəndiyə girişi təxirə salmağı xahiş edib

Yevlaxda keçirilən görüşdən sonra separatçıbaşı Samvel Şahramanyanın Qarabağdakı qondarma rejiminin üzvləri Azərbaycan nümayəndələri ilə fəal təmasdadırlar. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə “Hraparak” qəzeti məlumat yayıb. Məlumata görə, görüş zamanı azərbaycanlılar bir daha özlərinin prioritet tələblərindən birinə təkid ediblər: Qarabağın “hakimiyyəti” “dövlət strukturlarının və qurumlarının” ləğvini elan etməli, Xankəndidəki bütün dövlət qurumlarının binalarında Azərbaycan bayrağı asılmalı, bundan sonra inteqrasiya başlamalıdır. Qeyd olunur ki, Şahramanyan Azərbaycanın mərkəzi hakimiyyətindən Xankəndiyə girişi təxirə salmağı xahiş edib: “Bildirib ki, şəhərdə artıq təsvirolunmaz çaxnaşma hökm sürür. Qarabağı tərk etmək istəyənlərə humanitar dəhliz veriləcəyi ilə bağlı razılıq əldə olunub”.

Paşinyana sui-qəsd hazırlayan şəxs həbs edildi

“Eerkrap” könüllülər birliyinin keçmiş sədr müavini Albert Bazeyan Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyana sui-qəsd hazırladığına görə həbs edilib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə onun vəkili Georgi Melikyan məlumat yayıb. Qeyd edilir ki, istintaqın bununla bağlı vəsatəti tam təmin olunub. Bundan əvvəl vəkil Akop Cahangiryan bildirib ki, Bazeyan sentyabrın 23-də axşam saatlarında öz mənzilində saxlanılıb. Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin əməkdaşları onun evində axtarış aparıb, bəzi əşya və sənədləri götürüblər. Bundan sonra o, Milli Təhlükəsizlik Xidmətinə, daha sonra isə Daxili İşlər Nazirliyinin İrəvanın Erebuni rayonundakı təcridxanasına aparılıb. O, hakimiyyəti qəsb etmək cəhdində şübhəli bilinirdi. Albert Bazeyanla birlikdə “Səlibçilər” hərbi-vətənpərvərlik təşkilatının daha 7 üzvü saxlanılıb. Sentyabrın 24-də Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti hakimiyyəti ələ keçirməyə hazırlaşmaqda şübhəli bilinən 8 nəfəri saxladığını bildirib.

Rusiyanın itkiləri 277 mnə yaxınlaşır

Ukrayna müharibənin 580-ci günü üçün Rusiya ordusunun itkiləri haqda məlumatı yeniləyib. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Baş Qərargahı məlumat yayıb. Məlumata əsasən, Rusiya indiyə qədər 276 670 hərbçi, 4672 ədəd tank, 8946 ədəd zirehli döyüş maşını, 6299 ədəd artilleriya sistemi, 792 ədəd RYAS (reaktiv yaylım atəş sistemi), 533 hava hücumundan müdafiə sistemi, 315 ədəd hərbi təyyarə, 316 ədəd helikopter, 8763 ədəd avtomobil texnikası, 4924 ədəd PUA, 1529 qanadlı raket, 20 gəmi/qayıq, 1 sualtı qayıq, 925 xüsusi avadanlıq itirib.

Yaxşı və yaşamalı Vətən üçün yaxşı vətənşüvənlər yox, yaxşı vətəndaşlar lazımdır

Vətən təkcə uğrunda insanlar şəhid olanda Vətən olmamalıdır. Vətən sərvətləri oğurlananda, təhsili məhv ediləndə, gölləri, çayları qurudulanda, meşələri kəsiləndə, korrupsiyanın əlində inildəyəndə, qazilər özlərini yandıranda, şəhid valideyinləri haqsızlığa uğradığında da Vətən olmalıdır. Yaxşı və yaşamalı Vətən üçün yaxşı vətənşüvənlər yox, yaxşı vətəndaşlar lazımdır. Rəşad Ergün

"Açıq şəkildə bəyan etmişik ki, sülh razılaşması əldə oluna bilər" - ABŞ

Azərbaycan və Ermənistanın uzunmüddətli sülh razılaşması əldə etməsi önəmlidir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller deyib. "Açıq şəkildə bəyan etmişik ki, sülh razılaşması əldə oluna bilər", - Miller vurğulayıb. O bildirib ki, hər iki ölkə aralarındakı boşluğu ortadan qaldırmalıdır.

Xankəndidəki partlayışı erməni separatçı törədib - FOTO

Xəbər verdiyimiz kimi, Xankəndi yaxınlığında 100 tonluq benzin çəni partlayıb. Nəticədə xeyli sayda ölən və yaralananların olduğu deyilir. Sozcu.az xəbər verir ki, hadisə şahidlərindən biri açıqlama yayıb. Onun sözlərinə görə, ermənilərdən biri siqaret kötüyünü çənə atdıqdan sonra oradan uzaqlaşıb və nəticədə partlayış baş verib.bizim.media)

Xankəndi baş verən partlayışda ölənlərin sayı yüzü ötdü

Xankəndi baş verən partlayış nəticəsində ölənlərin sayı yüzü ötüb. Sozcu.az xəbər verir ki, yanacaq anbarında baş verən partlayışdan sonra 100-dən çox insanın həlak olub, çoxlu yaralıların olduğu bildirilir, lakin hələlik dəqiq rəqəmi müəyyən etmək mümkün deyil. Qeyd olunur ki, insanların həyatını xilas etmək üçün zərərçəkənləri hava yolu ilə təxliyə etmək lazımdır. musavat.com)