Sosial

Xəbər verdiyimiz kimi, gələn ildən dövlət büdcəsində ayrılmaların azalması fonunda icbari tibbi sığorta (İTS) sistemi üzrə yeni maliyyələşmə mexanizmi tətbiq ediləcək. "Tibbi sığorta haqqında" Qanuna təklif olunan dəyişikliyə görə, uşaqlar, əlilliyi olan şəxslər, pensiyaçılar istisna olmaqla heç bir yerdə işləməyən, eləcə də sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmayan şəxslər 2026-cı ildən İTS xidmətlərindən istifadəyə görə hər ay minimum əməkhaqqının 4 faizi həcmində – hazırkı hesablamaya görə 16 manat – icbari tibbi sığorta haqqı ödəyəcəklər. Qanun layihəsində həmçinin qeyd edilir ki, ödəmənin gecikdirilməsi halında əlavə 10% sığorta haqqı tətbiq olunacaq. Bu vaxta qədər həmin şəxslər tibbi sığorta xidmətlərindən dövlət vəsaiti hesabına yararlanırdılar. Bundan başqa, evdar və şəxsi gəliri olmayan qadınların sığortası yenə də dövlət vəsaiti hesabına həyata keçiriləcək. Bu kateqoriyaya aid şəxslərin sığorta məbləğini müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyənləşdirəcək. Mövzu ilə bağlı Bakupost.az -a danışan iqtisadçı Natiq Cəfərli bildirib ki, burada qaranlıq məqamlar həddindən artıq çoxdur: “Bu qərarı verənlərin məntiqini anlamağa çalışıram. Məntiqlə demək istəyirlər ki, insanlar var, heç yerdə işçi kimi qeydiyyatda deyillər, amma qeyri-leqal işləyirlər. Əgər onlar tibbi sığortadan istifadə etmək istəyirlərsə, ayda 16 manat ödəniş etməlidirlər. Amma bunun məntiqsizliyi ondan ibarətdir ki, dövlət qurumları bu günə qədər kimin qeyri-leqal işlədiyini aydınlaşdıra bilməyibsə, bəs, bundan sonra necə ayırd edəcəklər? Rəsmən bizdə 300 minə yaxın işləməyən insan var, qeyri-rəsmi rəqəmlərə görə isə bu göstərici 2–3 qat çoxdur. Yaxşı, işləməyən insanlar nə etməlidirlər? Necə 16 manatı ödəməlidirlər ki, icbari tibbi sığortadan istifadə edə bilsinlər? Bu, bir az məntiqsiz yanaşmadır”. N.Cəfərli hesab edir ki, burada kriteriyalar dəyişdirilməlidir: “Heç olmasa, könüllülük prinsipi gətirilməlidir. Yəni kim tibbi sığortadan istifadə etmək istəyirsə, 16 manat ödəsin. Bu prinsip gətirilsə və məsələ ilə bağlı cərimələr, sanksiyalar nəzərdə tutulmasa, razılaşmadığım məqamlar olsa da, bunun nisbətən məntiqli qərar olduğunu düşünmək olar”.

Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Aparatında "Korrupsiyaya qarşı mübarizənin gücləndirilməsinə dair 2022-2026-cı illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"nın icrası ilə bağlı dəyirmi masa keçirilib. Sozcu.az xəbər verir ki, tədbirdə vətəndaş cəmiyyəti institutları nümayəndələri iştirak ediblər. Dəyirmi masada Dövlət Xidmətində ictimai iştirakçılığın tətbiqinin genişləndirilməsi, korrupsiyaya qarşı mübarizə sahəsində fəaliyyət göstərən vətəndaş cəmiyyəti institutları ilə əməkdaşlıq, korrupsiyaya qarşı mübarizə ilə bağlı ictimaiyyətin məlumatlılığının artırılması məsələləri müzakirə edilib. İdarənin Təşkilati Nəzarət Baş İdarəsinin rəisi, polkovnik Əziz Hidayev çıxış edərək bildirib ki, 2023-cü ildən Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətində islahatlar aparılır: "Bəzi mənfi hallar mövcud olsa da, onların aradan qaldırılması istiqamətində işlər gedir. Demək olar ki, xidmət üzrə 90 faiz korrupsiyaya qalib gəlinib. Xidmətdə çalışmayan bəzi "işbazlar"a qarşı da mübarizə aparılır". Ə.Hidayev qeyd edib ki, xidmət üzrə qeyri-qanuni hallarla bağlı mübarizə əsas prioritetlərdən biridir: "2023-cü ildə 78, 2024-cü ildə 249, 2025-ci ilin hazırkı vaxtınadək isə 158 əməkdaşın əməlində qeyri-qanuni hərəkətlər müəyyən edilib. Onlar barəsində müxtəlif növ inzibati tənbeh tədbirləri görülüb, 9 əməkdaş isə tutduğu vəzifədən azad edilərək ehtiyata buraxılıb. Bundan başqa, 2023-cü ildə 22 nəfər barəsində 15, 2024-cü ildə 95 nəfər barəsində 51, 2025-ci ilin 11 ayı ərzində 93 nəfər barəsində 44 fakt baxılması üçün prokurorluq orqanlarına göndərilib". Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin İctimaiyyətlə əlaqələr və beynəlxalq münasibətlər şöbəsinin rəisi Pərviz Sədrəddinov isə xidmət tərəfindən görülən işlərlə bağlı məlumat verib. Şöbə rəisi qeyd edib ki, hazırda Dövlət Xidmətindən elektronlaşma işləri aparılır: "Bütün sahələrdə olduğu kimi, bizim xidmətdə bu işlər surətlə aparılır. Vətəndaşlar my.gov.az vasitəsilə ona gələn bildirişləri, arayışları əldə edə bilir və hər bir müraciət edən şəxs ətraflı məlumatlandırılır. Bu da şəffaflığa xidmət edir. Həmçinin, xidmət məmnuniyyətinin artırılması, bir çox hallarda məsafədən xidmət göstərilməsinə şərair yaradır". Görüşdə "Korrupsiyaya qarşı mübarizənin gücləndirilməsinə dair 2022-2026-cı illər üçün Milli Fəaliyyət Planı"nın icrası haqqında ətraflı məlumat verilib, o cümlədən Xidmətdə korrupsiya ilə mübarizə sahəsində görülən işlər diqqətə çatdırılıb. Tədbir qarşılıqlı diskussiya şəklində davam edib və mövzu ilə bağlı vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinin təklifləri dinlənilib.

Dekabrın 1-i gündüzdən 3-ü axşamadək Azərbaycanın əsasən dağlıq və dağətəyi rayonlarında hava şəraitinin fasilələrlə yağıntılı olacağı gözlənilir. Bu barədə Sozcu.az-a Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. Məlumata görə, ayrı-ayrı yerlərdə yağıntıların qısamüddətə intensivləşəcəyi, dağlıq ərazilərdə qara keçəcəyi ehtimal olunur.

"Dənizkənarı Bulvar İdarəsi" Publik Hüquqi Şəxsi ağaclar, kol bitkiləri və ot örtüyü (qazon), eyni zamanda zanbaq (tülpan) soğanaqları alacaq. Sozcu.az Teleqraf-a istinadən xəbər verir ki, idarə bununla bağlı toplamda 480 min 610 manat vəsait xərcləməyi planlaşdırır. Ağacların, kol bitkiləri və ot örtüyü (qazon), eyni zamanda zanbaq (tülpan) soğanaqlarının alınması ilə bağlı iki tender elan edilib. Qeyd edək ki, cari ildə Dənizkənarı Bulvar İdarəsi 8 satınalma müqaviləsi bağlaıb. Həmin müsabiqələr nəqliyyat vasitələrinin təmiri, isitmə və soyutma avadanlıqlarının, pilotsuz uçuş aparatlarının, nəqliyyat vasitələri üçün ehtiyat hissələrinin, boyaların, kimyəvi və üzvi maddələrin, təsərrüfat mallarının, tikinti materiallarının və təmizlik vasitələrinin satın alınması ilə bağlı keçirilib. Müsabiqələrdə “Rn Strong" MMC, “Skytech International" MMC, “Şərqmotors" MMC, “Bimextech" MMC, “Baku Supply Company" MMC, “Dc Group" MMC, “Tirinova" MMC, “Texnolog" MMC, "Güvən Lux" MMC, "Faber Chemicals" MMC qalib seçiliblər. İdarənin keçirdiyi satınalma müsabiqələri üzrə müqavilələrin ümumi maliyyə dəyəri isə 1 493 295,98 manat təşkil edib. Müsabiqələrdə qalib gələn şirkətlərinin bir çoxu haqqında açıq mənbələrdə heç bir məlumata rast gəlinmir.

Bakıda və Abşeron yarımadasında noyabrın 29-da hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı gözlənilir. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, gün ərzində bəzi yerlərdə fasilələrlə çiskinli yağış yağacağı ehtimalı var. Cənub-şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 8-11, gündüz 14-17 dərəcə isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 769 mm civə sütunundan 766 mm civə sütununa enəcək. Nisbi rütubət gecə 80-85 %, gündüz 70-75 % təşkil edəcək. Azərbaycanın rayonlarında havanın əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Lakin gecə və səhər bəzi şərq rayonlarda çiskinli yağış yağacağı ehtimalı var. Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq. Şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 4-8, gündüz 13-16 dərəcə isti, dağlarda gecə 2 dərəcə şaxtadan 3 dərəcəyədək isti, gündüz 7-10 dərəcə isti olacaq.

Kəlbəcərdə fəaliyyət göstərən Müdafiə Nazirliyinin hərbi hospitalı müvəqqəti olaraq həm də mülki vətəndaşlar üçün xidmət göstərəcək. Sozcu.az Report-a istinadla xəbər verir ki, bu barədə İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin Tibbi planlama departamentinin rəhbəri Hikmət İbrahimli məlumat verib. H.İbrahimli əlavə edib ki, hazırda Kəlbəcərdə mülki vətəndaşlar üçün xəstəxana fəaliyyət göstərmədiyindən tibbi xidmət almaqdan ötrü saatlarla yol qət etməyə məcbur olurlar: "Ona görə də tibbi xidmətin təşkili üçün adıçəkilən hospitalla müqavilə imzalanıb: "Müqaviləyə əsasən, Kəlbəcərdə yeni tibb müəssisəsi tikilinə qədər hospitalda həm də mülki əhaliyə xidmət göstəriləcək".

63 özəl məktəbəqədər təhsil müəssisəsi Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən elan olunan özəl məktəbəqədər təhsil müəssisələri üçün qrant müsabiqəsinin qalibi olub və qalib gəlmiş özəl bağçalarla qrant müqavilələri imzalanıb.  Bu barədə “Yeni Sabah”a qurumdan məlumat verilib.  Bildirilib ki, həmin qrant müqavilələrinə görə Azərbaycan bölməsində təhsil alan uşaqların aylıq təhsil haqqı və valideyn tərəfindən ödəniləcək məbləğlə müvafiq link vasitəsilə tanış ola bilərsiniz.  “Nəzərinizə çatdırırıq ki, qrant müqavilələrinin icrası başlandıqdan sonra müvafiq cədvəldə göstərilən ödənişlər elektron portal üzərindən həyata keçiriləcək və valideynlərdən əlavə ödənişlərin tələb olunmasına yol verilməyəcək. Valideynlər müvafiq cədvəldə qeyd edilmiş təhsil haqlarından kənar hər hansı ödəniş tələbi ilə üzləşildiyi halda, Elm və Təhsil Nazirliyinin 146 Çağrı Mərkəzinə məlumat verə bilərlər.  Vurğulayırıq ki, qrant müsabiqəsi üzrə bütün məlumatların tam şəffaflıqla ictimaiyyətə təqdim edilməsi davam etdiriləcək”, - nazirlikdən bildirilib. 

Azərbaycanda noyabrın 28-də arabir çiskin olacaq. Bu barədə Sozcu.az-a Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Lakin səhər bəzi şəhərətrafı ərazilərdə az çiskinli olacağı ehtimalı var. Şimal-qərb küləyi gündüz şimal-şərq küləyi ilə əvəz olunacaq. Havanın temperaturu gecə 7-10, gündüz 14-17 dərəcə isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 770 mm civə sütunu, nisbi rütubət gecə 80-85%, gündüz 65-70% təşkil edəcək. Azərbaycanın rayonlarında havanın əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Lakin gecə və səhər bəzi şərq rayonlarda çiskinli yağış yağacağı, arabir duman olacağı ehtimalı var. Mülayim şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 5-9, gündüz 13-16 dərəcə isti, dağlarda gecə 2 dərəcə şaxtadan 3 dərəcəyədək isti, gündüz 7-11 dərəcə isti olacaq.

Bu gün Kəlbəcər şəhərinə köçürülən sakinlərə mənzillərin açarları təqdim olunub. Sozcu.az xəbər verir ki, Kəlbəcər şəhərinə köçürülən 27 ailəyə (112 nəfər) mənzillərin açarlarının təqdim edilməsi mərasimində Kəlbəcər rayonunda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəliyinin, Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin rəsmiləri iştirak ediblər. Kəlbəcər şəhərində daimi yaşayış üçün köçürülən ailələrə yeni tikilmiş binalarda mənzillər verilib.

Bakıdakı bir çox restoran və şadlıq evlərində keçirilən toy mərasimlərində Monqolustandan gətirilən qoyun, Ukraynadan gətirilən mal ətindən istifadəyə edildiyinə dair məlumatlar yayılıb. Qeyd edilir ki, həmin ətlər yerli istehsalla müqayisədə restoranlara xeyli ucuz başa gəlir. İstehlakçılara yerli məhsul kimi təqdim olunan Monqolustan və Ukrayna ətlərindən toy mərasimləri üçün tikəkabab, lüləkabab, basdırma və digər yeməklər hazırlanır. Adi günlərdə də restoranlar müştərilər üçün yemək hazırlanmasında bu ətlərdən istifadə edirlər. Mövzu ilə əlaqədar Modern.az-a danışan Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov bildirib ki, Ukraynadan və Monqolustandan gətirələn ətlər nəzarət altındadı və normal ətlərdir: “Məsələn, Monqolustan İrana qat-qat çox ət ixrac edir və bunlar əsasən quzu ətləridir. Ukraynada isə bu bizneslə əsasən azərbaycanlılar məşğul olurlar. Azərbaycanda son 8 ayda ət defisitinin qarşısını almaq üçün bu istiqamətdə idxal başlayıb. Lakin birmənalı şəkildə bu ətlər donmuş ətlər olur. Yenə də deyirəm ki, bu ətlər normaldır və Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin nəzarətindədir. Eyni zamanda, yerli ətlərdən xeyli ucuzdur”. E.Hüseynov bu ətlərlə bağlı istehlakçılardan daxil olan zənglər barədə də danışıb: “İstehlakçı zənglərini ümumiləşdirsək, qeyd edilir ki, Monqolustan ətlərinin dadı yerli heyvan ətlərindən xeyli geri qalır. O ətləri insanlar istehlak etdikdə kabab və digər yeməklərdə dərhal hiss edirlər və bu barədə bizə məlumat verirlər”. E.Hüseynov onu da qeyd edib ki, restoran və şadlıq evlərinin sahibləri istehlakçılara, yaxud sifariş verənlərə birmənalı şəkildə ətin mənşəyini bildirməyə borcludur: “Sifariş verən vətəndaş bu barədə məlumat əldə etməkdə haqlıdır. Restoran və şadlıq sarayları tərəfindən bu barədə məlumat verilmir, yaxud yanlış informasiya verilirsə, bu, istehlakçı hüquqlarının pozulmasıdır. Belə hallarda istehlakçıların hüququ var ki, dövlət orqanlarına müraciət edib, aldadıldıqlarını bildirsinlər. Bu, yolverilməzdir”.

Növbəti köç karvanının sabah Kəlbəcərə yerləşməsi gözlənilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Bəşir Hacıyev Şəhər Günü münasibətilə təşkil olunan konsert proqramı öncəsi çıxışında  deyib. Onun sözlərinə görə, Böyük Qayıdış proqramı əsasında Kəlbəcər rayonunda da yenidənqurma istiqamətində kompleks tədbirlər keçirilir: “Birinci yaşayış məhəlləsində artıq bir neçə mənzil istifadəyə verilib. Hazırda ikinci, üçüncü və dördüncü yaşayış məhəllələrində layihələndirmə işləri aparılır”.

Bakıda 3 gün əvvəl itkin düşən 62 yaşlı Kutais Şəkər oğlu Xəlilov ölü vəziyyətdə tapılıb. Sozcu.az Bakıvaxtı.az-a istinadən xəbər verir ki, o, 21 noyabr 2025-ci il tarixində səhər saat 10 radələrində yaşadığı evdən çıxmış və bir daha geri qayıtmamışdı. Onun Suraxanı, Xətai, NZS, Neftçilər və "Sovetski" adlanan ərazilərdə görüldüyü bildirilmişdi. Ailə üzvlərinin verdiyi məlumata əsasən, itkin düşmüş şəxs bu gün Əmircan qəsəbəsi ərazisində, zibillikdə ölü halda aşkarlanıb. Qeyd edək ki, K.Xəlilov Birinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı olub və uzun müddət hərbçi kimi xidmət edib. O, son olaraq Suraxanı Su Kanal İdarəsində çalışıb.