Sosial

Milli Hidrometeorologiya Xidməti tərəfindən hava şəraiti ilə bağlı öncədən verilən xəbərdarlığa əsasən noyabrın 3-ü axşamdan başlayaraq 4-ü axşamadək Bakıda və Abşeron yarımadasında, Naxçıvan MR, Qazax-Gəncə, Quba-Qusar, Balakən-Şəki, Dağlıq Şirvan, Mərkəzi Aran, Qarabağ, Şərqi-Zəngəzur və Lənkəran-Astara bölgələrində hava şəraitinin qeyri-sabit keçəcəyi, arabir yağıntılı olacağı, şimşək çaxacağı gözlənilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Millli Hidrometeorologiya Xidmətinin rəsmisi Gülnarə Abbasova bildirib. O qeyd edib ki, sözügedən bölgələrin bəzi yerlərində yağıntıların leysan xarakterli intensiv olacağı, dolu düşəcəyi, dağlıq və dağətəyi rayonlarda yağışın qara keçəcəyi ehtimalı var. Xidmət rəsmisinin sözlərinə görə, çaylarda sululuğun artacağı, Böyük və Kiçik Qafqazın, o cümlədən Lənkəran-Astara bölgəsinin bəzi çaylarından qısamüddətli daşqın və sel keçəcəyi gözlənilir. “Bölgələrdə, xüsusilə dağlıq və dağətəyi rayonlarda gözlənilən leysan xarakterli intensiv yağıntıların yarada biləcəyi sel təhlükəsi ilə bağlı əhalini ehtiyatlı olmağa, eyni zamanda hava haqqında verilən məlumatlara, xüsusən xəbərdarlıqlarla bağlı çağırışlara diqqət yetirməyə çağırırıq”.

Sosial şəbəkələrdə SİMA yeni nəsil rəqəmsal imzanın yolu qadağan olunmuş yerlərdən keçən piyadaların cərimələnməsi məqsədilə istifadə olunduğuna dair yanlış məlumatlar həqiqəti əks etdirmir və reallığa uyğun deyil. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə Report-a SİMA mobil tətbiqinin yaradıcısı olan Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən “AzInTelecom”-dan bildirilib. “SİMA rəqəmsal imza sadəcə hüquqi və biznes proseslərində, istifadəçilərin elektron imza ehtiyaclarını qarşılayaraq onların rəqəmsal mühitdə şəxsiyyətlərini təsdiqləməsi üçün istifadə edilən rəqəmsal həlldir. SİMA rəqəmsal imzanın piyadaların yol hərəkəti qaydalarını pozması ilə bağlı hər hansı nəzarət və ya cərimələmə funksiyası yoxdur”, - məlumata qeyd edilib. Qeyd edək ki, bir neçə gündür sosial şəbəkələrdə yeni nəsil şəxsiyyət vəsiqəsi və ya SİMA imzası olan hər kəsin yeni nəsil təhlükəsiz şəhər kameraları tərəfindən piyada keçidi olmayan yerlərdən keçərkən 40 AZN cərimələnməyə başlaması barədə məlumatlar yayılır.

Xətai rayonu, 8 Noyabr prospekti ilə Mərkəzi Bulvar küçəsinin kəsişməsində təmir işləri aparılır. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə DİN-in Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzi məlumat yayıb. Bildirilib ki, nəqliyyat vasitələrinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə yol polisi əməkdaşları tərəfindən mərkəz istiqamətində qısamüddətli məhdudiyyət tətbiq edilib.

Paytaxt ərazisində bir neçə gündür, müşahidə olunan kəskin qoxu vətəndaşları ciddi narahat edib. Daha çox Nizami rayonu ərazisində yayılan qoxunun səbəbi hələlik dəqiq məlum olmasa da, sosial şəbəkələrdə kəskin qoxunun Heydər Əliyev adına Neft Emalı Zavodundan yayıldığı iddia olunur. Zavoda yaxın ərazilərdə yaşayan sakinlərin baş ağrısından və göz yaşarmasından şikayətləndikləri bildirilir.  Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyindən (ETSN) Pravda.az-ın sorğusuna cavab olaraq bildirilib ki, Bakı şəhərinin bəzi ərazilərində yayılan qoxunun səbəbinin araşdırılması məqsədilə monitorinq qrupları yaradılıb: “Hazırda qrup tərəfindən monitorinq və araşdırmalar aparılır”. 

Qaz limiti məsələsində narazılıqların artan xətlə getməsini nəzərə alaraq limitlərə və qiymətlərə yenidən baxılmasına ehtiyac var. Sozcu.az ölkə.az-a istinadla xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin iclasında deputat Əli Məsimli deyib. O qeyd edib ki, dağ kəndlərinin qış mövsümü ilə əlaqədar problemlər vaxtından əvvəl üzə çıxıb: “Bəzi kəndlərdə qaz yoxdur, bəzilərində də soyuq mövsüm çox olduğundan qazdan daha çox istifadə olunur. Ona görə də qaz limitinin baxılmasına ehtiyac var. Məsələ getdikcə aktuallaşır. Bu baxımdan dağ kəndlərində qaz limitinə yenidən baxılmasına ehtiyac var".

Bir neçə gün davam edən mülayim hava şəraitindən sonra noyabrın 3-ü günün ikinci yarısından ölkə ərazisində hava şəraitinin dəyişəcəyi, 4-ü axşamadək qeyri-sabit, arabir yağıntılı keçəcəyi gözlənilir. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu Millli Hidrometeorologiya Xidmətinin rəsmisi Gülnarə Abbasova bildirib. G.Abbasova qeyd edib ki, havanın temperaturunun ötən günlərlə müqayisədə 7-10 dərəcə aşağı enəcəyi gözlənilir. O bildirib ki, Bakıda və Abşeron yarımadasında noyabrın 3-ü axşamdan 4-ü gündüzədək arabir yağış yağacağı, bəzi yerlərdə leysan xarakterli olacağı gözlənilir. Yarımadanın ayrı-ayrı yerlərində şimşək çaxacağı ehtimalı var. “Noyabrın 3-ü axşam şimal və qərb rayonlarından başlayaraq 4-ü axşamadək hava şəraitinin qeyri-sabit keçəcəyi, arabir yağıntılı olacağı, şimşək çaxacağı gözlənilir. Naxçıvan MR, Qazax-Gəncə, Quba-Qusar, Balakən-Şəki, Dağlıq Şirvan, Mərkəzi Aran, Qarabağ, Şərqi-Zəngəzur və Lənkəran-Astara bölgəsində yağıntıların leysan xarakterli intensiv olacağı, dolu düşəcəyi, dağlıq və dağətəyi rayonlarda yağışın qara keçəcəyi ehtimalı var. Çaylarda sululuğun artacağı, Böyük və Kiçik Qafqazın, o cümlədən Lənkəran-Astara bölgəsinin bəzi çaylarından qısamüddətli daşqın və sel keçəcəyi ehtimal olunur”, - xidmət rəsmisi vurğulayıb.

Bu gün səhər saatlarında Bakı Metropolitenində problem yaranıb. Metropolitenin “Azadlıq Prospekti” stansiyasında qatarın uzunmüddətli gecikməsi baş verib. Sozcu.az xəbər verir ki, saat 08:33 və 08:45 arasında metronun 10 dəqiqədən daha çox intervalla gecikməsi müşahidə olunub. Gecikmə stansiyalarda insan izdihamı və qatarlarda sıxlıq yaradıb. Metroda baş verən ləngimənin səbəbi isə məlum deyil. Məsələ ilə bağlı metropolitendən hələlik heç bir açıqlama verilməyib.

COP29-la əlaqədar Bakıda daşımaların fasiləsizliyinin təmin edilməsi məqsədilə təşkil edilən xüsusi hərəkət zolaqlarına daxil olmaq qadağan edilib. Bu barədə "APA-Economics"ə Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyindən (AYNA) bildirilib. Məlumata görə, 1 noyabr tarixindən 26 küçə və prospektdə – Neftçilər, Heydər Əliyev, Xocalı, Şah İsmayıl Xətai, Parlament, Bülbül və ​Azadlıq prospektləri, Zuğulba yolu, Hava limanı, Zığ və Salyan şoseləri, Bünyad Sərdarov, Həsən Seyidbəyli, Şeyx Şamil, Mirzəağa Əliyev, Həsənoğlu, Mikayıl Üseynov (Bayraq meydanı istiqamətində), Gülarə Qədirbəyova, Niyazi, İstiqlaliyyət, Üzeyir Hacıbəyli, Koroğlu Rəhimov, Mehdi Hüseyn, Mikayıl Müşfiq, Həsən Əliyev və Fətəli Xan Xoyski küçələrində təşkil edilən zolaqlara daxil olmaq qadağandır. Qurum hərəkət iştirakçılarına yollarda quraşdırılan nişanların və çəkilən yol cizgi xətlərinin tələblərinə riayət etmələrini tövsiyə edir.

Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) “Dönər emalına və dövriyyəsinə dair sanitariya norma və qaydaları” adlı yeni texniki normativ hüquqi akt layihəsi hazırlayıb. Layihədə dönərin hazırlanmasını həyata keçirən iaşə obyektləri qarşısında yeni tələblər qoyulub. İlk növbədə, istifadə olunan ətlə bağlı qaydalar sərtləşdirilir. Yeni qaydalar dönərxanalarda zəhərlən və keyfiyyətsiz ət istifadəsinin qarşısını alacaqmı? Yenisabah.az-a danışan Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov bildirib ki, hazırda AQTA ət sektorunun bir çox seqmentinə tam nəzarət edə bilmir: “Ümumiyyətlə, hazırda heç bir mağazaya heç bir ərzaq məhsulu AQTA-nın sənədi olmadan daxil ola bilmir. Heç bir supermarket müvafiq sənədi olmayan heç bir məhsulu qəbul etmir. Eləcə də marketlərə daxil olan ətin hamısı AQTA-nın sənədi əsasında satışa buraxılır. AQTA-ın tələbinə əsasən, əmtəə bazarında satılan bütün iri və xırdabuynuzlu heyvanlar onun müəyyən etdiyi yerlərdə kəsilməlidir. Mal baytar nəzarətindən keçirilməli və sənəd verildikdən sonra satış şəbəkələrinə gedə bilər. Lakin AQTA bazarın ət sektorunun bütün seqmentlərinə nəzarət edə bilmir. Çünki fərdi təsərrüfatlarda da vətəndaşlar öz heyvanlarını kəsir və istehlak edirlər”.  Eyyub Hüseynov inzibati üsulların və cərimələrin heç nəyi dəyişdirməyəcəyini qeyd edib: “AQTA nəzəri olaraq istəyir ki, Yeni Zellandiyadakı praktikanı tətbiq etsin. Həmin ölkədə əgər vətəndaş hətta öz qapısındakı qoyunu kəsərsə, 5 min dollar cərimələnir. AQTA Qərb ölkələrində tətbiq olunan qaydaları icra etmək istəyir, ancaq çox zəif addımlar atır. Bu hədəflərə çatmaq üçün insanların şüurunda dəyişklik edilməlidir. Ona görə də AQTA gərək bütün istehlakçıları özünün lobbiçilərinə çevirsin. Bu məsələdə KİV-in müstəsna rolu var. Lakin buna nail olmaq mümkün olmayıb. Cərimələmə inzibati üsuldur. Mən isə dəfələrlə təklif etmişəm ki, z köməkləşib nümunəvi dönərxanalar yaradaq. Əhali bu dönərxanalara getsin və bazar üsulu ilə digərləri sıradan çıxsın. Təəssüf ki, heç kəs təşəbbüsə dəstək vermədi. Bir sözlə, inzibati metod özünü doğrultmayacaq. Dönərxanalar istədiyi ucuz ətdən istifadəyə etməyə davam edəcək. Sonra qanuni kəsim yerindən ət alıb kağızını divardan asacaq və əvvəlki kimi könlü istəyən dönər satacaq”.

Bu il noyabr ayında havanın orta aylıq temperaturunun əsasən iqlim normasına yaxın olacağı gözlənilir. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az -a verilən məlumata görə, aylıq yağıntının miqdarı əsasən iqlim normasına yaxın, bəzi ərazilərdə isə normadan bir qədər çox olacağı ehtimal olunur. Noyabr ayının ilk günlərində ölkə ərazisində hava şəraitinin nisbətən sabit, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Bakıda və Abşeron yarımadasında havanın orta aylıq temperaturunun 6-11 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim normasına yaxındır. Gecələr havanın temperaturu 7-12 dərəcə isti, gündüzlər 12-17 dərəcə isti olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın, bəzi yerlərdə isə bir qədər çox olacağı gözlənilir (norma 28-38mm). Naxçıvan şəhəri, Culfa, Ordubad, Sədərək, Şahbuz və Şərur rayonlarında havanın orta aylıq temperaturu 5-9 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim normasına yaxındır. Gecələr havanın temperaturu 3-8 dərəcə isti, bəzi günlərdə 2-7 şaxta, gündüzlər 12-17 dərəcə isti olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın olacağı gözlənilir (norma 18-28mm). Xankəndi, Şuşa, Goranboy, Xocalı, Xocavənd, Ağdam, həmçinin Daşkəsən-Gədəbəy rayonlarında isə havanın orta aylıq temperaturunun 4-8 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim normasına yaxındır. Gecələr havanın temperaturu 1-6 dərəcə isti, bəzi günlərdə 3-8 dərəcə şaxta, gündüzlər 6-11 dərəcə isti, bəzi günlərdə 2 dərəcə şaxta olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın olacağı gözlənilir ( norma 27-34 mm). Şərqi Zəngəzur: Cəbrayıl, Kəlbəcər, Qubadlı, Laçın, Zəngilan rayonlarında havanın orta aylıq temperaturunun 6-9 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim norması daxilindədir. Gecələr havanın temperaturu 2-7 dərəcə isti, bəzi günlərdə 3-8 dərəcə şaxta, gündüzlər 6-11 dərəcə isti olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın olacağı gözlənilir (norma 33-35 mm). Qazax, Gəncə, Ağstafa, Şəmkir, Tovuz, Ceyrançöl, Tərtər, Füzuli rayonlarına gəlincə,havanın orta aylıq temperaturunun 8-11 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim normasına yaxındır. Gecələr havanın temperaturu 6-11 dərəcə isti, bəzi günlərdə 3 dərəcə şaxtadan 2 dərəcəyədək isti, gündüzlər 12-17 dərəcə isti olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın, bəzi yerlərdə isə bir qədər çox olacağı gözlənilir ( norma 15-24 mm). Həmçinin Balakən, Zaqatala, Qax, Şəki, Oğuz, Qəbələ, İsmayıllı, Ağsu, Şamaxı, Siyəzən, Şabran, Xızı, Quba, Xaçmaz, Qusar rayonlarında havanın orta aylıq temperaturunun 7-9 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim norması daxilindədir. Gecələr havanın temperaturu 5-10 dərəcə isti, bəzi günlərdə 0-5 dərəcə şaxta, yüksək dağlıq ərazilərdə 11-16 dərəcə şaxta, gündüzlər 10-15 dərəcə isti, yüksək dağlıq ərazilərdə 0-5 dərəcə şaxta olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın, bəzi yerlərdə isə bir qədər çox olacağı gözlənilir (norma 29-73 mm). Yevlax, Göyçay, Ağdaş, Kürdəmir, İmişli, Ağcabədi, Mingəçevir, Beyləqan, Sabirabad, Saatlı, Şirvan, Hacıqabul, Zərdab, Salyan, Neftçala rayonlarında havanın orta aylıq temperaturunun 9-11 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim norması daxilindədir. Gecələr havanın temperaturu gecə 5-10 dərəcə isti, bəzi günlərdə 0-4 dərəcə isti, gündüzlər 13-18 dərəcə isti, bəzi günlərdə 10 dərəcəyədək isti olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın, bəzi yerlərdə isə bir qədər çox (norma 25-45 mm) olacağı gözlənilir. Masallı, Yardımlı, Lerik, Lənkəran, Biləsuvar, Astara, Cəlilabad rayonlarında havanın orta aylıq temperaturunun 7-10 dərəcə isti olacağı gözlənilir ki, bu da iqlim normasına yaxındır. Gecələr havanın temperaturu 5-10 dərəcə isti, dağlarda 0-3 dərəcə şaxta, gündüzlər 13-18 dərəcə isti, bəzi günlərdə 10 dərəcəyədək isti olacağı gözlənilir. Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın, bəzi yerlərdə isə bir qədər çox olacağı gözlənilir (norma 55-170 mm).

Ötən həftə intensiv yağan yağışlar nəticəsində Bakının Yasamal rayonunda uçan ikimərtəbəli fərdi yaşayış evi daha təhlükəli hala gəlib. Bu barədə KONKRET.az-a həmin ərazidə (Abdulla Şaiq, 156) yaşayan sakinlər məlumat veriblər. Bildirilir ki, evin uçub-tökülən qalıqları hələ də dalaniçi yoldan təmizlənməyib və hərəkət imkanını məhdudlaşdırıb. Üstəlik, dünən təkrarlanan yağışlar dağıntıları bir az da yola tərəf sürüşdürüb. Sakinlərin sözlərinə görə, əvvəlki vəziyyətindən əsər-əlamət qalmayan evin digər yarısı da hər an uça, həm ev sahibi, həm də qonşular üçün faciə ilə nəticələnə bilər. Vətəndaşlar onu da qeyd edir ki, məsələ ilə bağlı aidiyyəti qurumlara dəfələrlə müraciət etsələr də, problem həll olunmamış qalır. Redaksiyamız sakinlərin müraciəti əsasında öncə Fövqəladə Hallar Nazirliyinin mətbuat xidmətinə sorğu ünvanlayıb. Lakin nazirlikdən heç bir açıqlama verilmədən müxbirimiz Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinə (RİH) yönləndirilib. RİH-dən isə həmin ünvanda yaşayan sakinlərin narahatlığından xəbərdar olduqları bildirilib. Əlavə edilib ki, ərazi xeyli müddətdir yaşayışa yararsızdır: “Hazırda ev sahibinin bir tərəfi uçmuş evin içində tək yaşadığı iddia olunur. Sakinlər bununla bağlı bizə bir neçə dəfə müraciət ediblər. Qeyd edək ki, uçan ev şəxsi mülkiyyətə aiddir. Qanunvericiliyə görə, bu qəbildən olan yaşayış evləri mülkiyyətçi tərəfindən təmir edilməlidir. O baxımdan yerli icra hakimiyyəti orqanı kimi bizim məsələnin həlli istiqamətində hər hansı addım atmağımız mümkün deyil”. Beləliklə, verilən cavablardan məlum olur ki, ərazidə yaşayan sakinlərin həyatı hələ də təhlükə altında qalmaqdadır. Xatırladaq ki, söküntü zonası kimi zamanla gündəmə gələn Abdulla Şaiq küçəsindəki fərdi yaşayış evləri tam köhnəldiyindən böyük əksəriyyəti istismar müddətini itirib. Vətəndaşların sözlərinə əsaslansaq deyə bilərik ki, ərazi həm də infrastruktur baxımından çox bərbad vəziyyətdədir. Bu da sakinlərin sıx yaşadığı həyətlərdə antisanitariyaya da yol açır. Konkret desək, Bakının mərkəzini əhatə edən, vaxtilə adi insanlar tərəfindən kustar üsulla tikilən evlərdə minimum həyat səviyyəsindən belə söhbət gedə bilməz. Və uzun illərdir ərazidə kök salan insanları bu vəziyyətdən özlərinin də həsrətlə gözlədiyi kimi, yalnız evlərin yerli-dibli sökülərək mənzil şəraitlərinin yaxşılaşdırılması çıxara bilər.

COP29-la bağlı şəhərdaxili bəzi məhdudiyyətlər təbii ki, nəzərə tutulur. Sozcu.az xəbər verir ki, bu sözləri Milli Məclisin İctimai Birliklər və Dini Qurumlar Komitəsinin sədri Fazil Mustafa Nyus24.az-a açıqlamasında deyib. “Çünki böyük tədbirdir, COP29-a dünyanın əksər ölkələrindən qonaqlar gələcək, təşrif buyuranların sayı 80 min nəfərə yaxındır ki, onların arasında rəsmilər və turistlər də olacaq. Bunların həm yerləşməsi, həm də şəhərdaxili hərəkəti təbii ki, müəyyən məhdudiyyətləri zəruri edir. Konkret olaraq şəhərdaxili, yaxud şəhərə girişlə bağlı məhdudiyyət barəsində geniş məlumat verə bilmirəm. Ancaq hər halda məhdudiyyətlər nəzərdə tutulur, çünki dərslərdə fasilə olacaqsa, digər sahələrdə də fasilələr olacaqsa, görünür ki, rayondan Bakıya gələnlərlərlə də bağlı məhdudiyyətlər düşünülə bilər. Amma konkret hansı tədbirlərin olacağı barəsində geniş məlumat verilməyib. Ancaq bununla bağlı yaxın günlərdə açıqlama olacaq”.