Sosial

Əhali arasında kommunal xidmətlərin qiymətləri və tarifləri ilə bağlı yetərincə narazılıq var. Xüsusən qaz və işıqla bağlı müəyyən limitlərin tətbiqi bir çox vətəndaşa kommunal ödənişləri ödəməkdə çətinlik yaradır. Cəmiyyətdə etiraz doğuran digər nüans isə təqdim olunan tariflərlə bağlıdır.  Mövzu ilə bağlı Yenisabah.az-a danışan kommunal məsələr üzrə ekspert Elçin Bayramlı bildirib ki, ölkədə kommunal xidmətlərin qiymətləri o qədər bahadır ki, minimum maaşla sadəcə bu xidmətlərin birini ödəmək mümkün olur:  “Ümumiyyətlə bir ölkədə məhsul və xidmətlərin qiymətləri vətəndaşların gəlir səviyyəsinə adekvat olmalıdır. Bizdə isə kommunal qiymətlər çox bahadır. Nominal məbləğdə götüsək, başqa ölkələrdən ucuzdur. Amma nəzərə alsaq ki, Avropa ölkələrində maaş məbləği bizdən 10 dəfə yüksəkdir, onda məlum olur ki, hesablama prinsipi belə aparılmamalıdır. Bu nisbi aparılmalıdır. Məsələn, minimum maaş 345 manatdırsa, həmin məbləğdən nə qədər su, qaz və işıq ala biləcəyinə baxmaq lazımdır. Belə götürsək, bizdə kommunal xidmətlərin qiymətləri olduqca pik və acınacaqlıdır. Bizdə minimum maaş hər hansı həyət evinin 1 aylıq qaz sərfiyyatını ödəyəcək qədərdir. Bu isə biabırçılıqdır. Dünyanın heç bir yerində ola bilməz ki, minimum maaş kommunal xidmətlərin hamısını yox, sadəcə birini ödəsin. Bu gün ölkədə rayon və kənd evlərində 1 ayda qaza ortalama 300 manat pul verilir. Digər tərəfdən elektrik və su qiymətləri də bahadır. Ona görə də qiymətlər təyin edilərkən əhalinin maaş və pensiyaları nəzərə alınmalıdır”.  Ekspert sayğaclar və qəbzlərdə qeyd olunan məbləğlərlə bağlı da ciddi problemlərin olduğunu diqqətə çatdırıb: “Sayğaclar vətəndaşın heç bir yoxlama imkanı olmadan quraşdırılır. Bu o deməkdir ki, sayğaca istənilən formada müdaxilə etmək mümkündür. Bəzi binalarda sayğaclar binanın zirzəmisində, qapalı şəraitdə qoyulub. Heç bir halda vətəndaşın onu görmə imkanı yoxdur. Yalnız elektrik idarəsinin nümayəndəsi haçansa gəlib sayğaca baxa bilir. Bəzən də əməkdaşların qəsdən etdiyi hallar olur. Tutaq ki. əməkdaş bilərəkdən sayğacı xarab edir və vətəndaşa cərimə yazılır, yaxud artıq pul almaq üçün hesablayıcılara müdaxilə edir. Ümumilikdə komunal təsərrüfatların da yanaşması əhalidən haqsız yerə pul almaqdır. Bu sahədə çox sayıda problemlər var. Digər tərəfdən bəzi evlərə kommunal ödənişlərlə bağlı rəqəmlər tam standart vəziyyətdə gəlir. Məsələn, deyək ki, hər hansı bir mənzilə bir-birinin ardınca hər ay 15 manat, 10 manat və ya 12 manat sərfiyyət ödənişi təqdim olunur. Bu nəzəri cəhətdən də mümkün deyil. Çünki mümkün deyil ki, stabil olaraq hər ay hansısa mənzil qəpiyə-qəpik sudan və ya qazdan istifadə etsin. Bu o deməkdir ki, ödəniş məbləğləri standart yazılır. Vətəndaşlar işlətdikləri suyun, qazın, işığın sərfiyyatını istənilən vaxt yoxalaya bilməlidir. Dünyada da sistem belə qurulub. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycanda enerji daşıyıcıları yerlidir və çox ucuzdur, lakin bu məhsulları xaricdən alan ölkələrdən daha baha satılır. Ölkənin qaz resursları ola-ola qiymət olduqca bahadır və üstəlik limit də var. Ona görə də bu məsələyə mütləq şəkildə yenidən baxılmalıdır”. 

Bakı Dəmir Yolu Vağzalının Süleyman Rəhimov küçəsi ilə Mirəli Qaşqay küçəsinin kəsişməsində yerləşən avtodayanacaq stansiyasında parklanma tarifləri müəyyənləşib. Sozcu.az xəbər verir ki, qiymətlər parklanma müddətinə əsasən müəyyən edilir. Bildirilir ki, ilk 15 dəqiqə sürücülər üçün pulsuzdur. Parklanma qiymətləri aşağıdakı kimidir : 15-30 dəqiqə - bir manat, 30-60 dəqiqə - iki manat, 1-2 saat - dörd manat, 2-3 saat - altı manat, 3-5 saat – 10 manat, 5-7 saat - 14 manat, 7-10 saat - 18 manat, 10-15 saat – 22 manat, 15-20 saat – 26 manat, 20-24 saat – 30 manat. Növbəti sutka üçün isə 30 manat nəzərdə tutulur.

Xəbər verdiyimiz kimi, Müdafiə Nazirliyinin N saylı hərbi hissəsinin hərbi qulluqçusu, əsgər Elcan Emin oğlu Bağırov odlu silahdan istifadə edərək özünü öldürüb. Sozcu.az xəbər verir ki, sosial şəbəkələrdə əsgərimizin görüntüsü paylaşılıb.

Martın 26-da Azərbaycanda havanın küləkli və yağıntılı olacağı, həmçinin çaylarda sululuğun artacağı ehtimal olunur. Bu barədə Sozcu.az-a Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. Sabah Bakıda və Abşeron yarımadasında gündüz qısa müddətə cənub-qərb küləyinin axşam şimal-qərb küləyi ilə əvəz olunacağı, küləyin maksimal sürətinin arabir 15-20 m/s-dək güclənəcəyi gözlənilir. Bildirilib ki, Azərbaycanın qərb rayonlarından başlayaraq 27-si səhərədək hava şəraitinin arabir yağıntılı olacağı, dağlıq rayonlarda qar yağacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə (Naxçıvan MR, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur, Balakən-Şəki, Gəncə-Qazax, Mərkəzi Aran, Dağlıq Şirvan, Quba-Qusar, Lənkəran-Astara) yağıntıların leysan xarakterli intensiv olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi ehtimalı var. Qərb küləyinin 15-20 m/s, 26-sı gündüzdən 27-si gündüzədək arabir 23-28 m/s, ayrı-ayrı yerlərdə arabir 32-37 m/s-dək güclənəcəyi gözlənilir. Həmçinin çaylarda sululuğun artacağı, Böyük və Kiçik Qafqazın və Lənkəran-Astara bölgəsinin bəzi çaylarından qısamüddətli daşqın və sel keçəcəyi ehtimal olunur.

Martın 25-də gündüz Bakıda və Abşeron yarımadasında şimal-qərb küləyinin arabir 15-18 m/s-dək güclənəcəyi gözlənilir. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a bildirilib ki, səhər bəzi yerlərdə arabir yağış yağacağı, yarımadanın bəzi yerlərində qısamüddətli intensiv olacağı ehtimalı var.

Ukraynanın alyansa üzvlük məsələsi həll olunub. Sozcu.az xəbər verir ki, bunu NATO Hərbi Komitəsinin rəhbəri admiral Rob Bauer deyib. “Ukrayna mütləq alyansın üzvü olacaq. Bunun nə vaxt baş verə biləcəyi ilə bağlı müzakirələr davam edir”, - o bildirib.

Martın 21-də Gədəbəy rayonunda yeniyetmənin ölümü ilə nəticələnən yol qəzası baş verib.  Sozcu.az qafqazinfo-ya istinadən xəbər verir ki, rayonun Kiçik Qaramurad kəndində "KIA" markalı minik avtomobili yolu keçmək istəyən 2011-ci il təvəllüdlü Elmir Nağıyevi vurub. O, aldığı xəsarətlərdən hadisə yerində vəfat edib.  E. Nağıyev sözügedən kənddə orta məktəbin 7-ci sinfində oxuyurmuş.  Faktla bağlı araşdırma aparılır. 

Martın 23-də gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb.  Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən Sozcu.az-a verilən məlumata görə, sabah Bakıda və Abşeron yarımadasında bəzi yerlərdə arabir yağış yağacağı, səhər kəsiləcəyi, gün ərzində əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Səhər bəzi yerlərdə duman olacaq. Şimal-qərb küləyi günün ikinci yarısında arabir güclənəcək. Havanın temperaturu gecə 4-6° isti, gündüz 8-12° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 757 mm civə sütunundan 761 mm civə sütununa yüksələcək. Nisbi rütubət 70-80 % olacaq. Azərbaycanın rayonlarında havanın bəzi yerlərdə arabir yağıntılı olacağı, dağlıq rayonlarda qar yağacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə intensiv olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi ehtimalı var. Gündüz yağıntıda fasilə olacaq. Bəzi yerlərdə arabir duman müşahidə ediləcək. Qərb küləyi gündüz ayrı-ayrı yerlərdə arabir güclənəcək. Havanın temperaturu gecə 3-8° isti, gündüz 13-18° isti, dağlarda gecə 3° şaxtadan 2°-dək isti, gündüz 4-9° isti olacaq.

İşğaldan öncə yaşadıqları yerlərə qayıdan məcburi köçkünlərin onlar üçün dövlət tərəfindən verilən güzəşt və imtiyazları itirib-itirmədiyi açıqlanıb. Sozcu.az xəbər verir ki, Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsindən APA-nın sorğusuna cavab olaraq bildirilib ki, məcburi köçkünlərin və onlara bərabər tutulan şəxslərin sosial müdafiəsi haqqında Azərbaycan Respublikasının qanununda nəzərdə tutulmuş sosial müdafiə tədbirləri məcburi köçkünlərin əvvəlki yaşayış yerlərinə qayıtması üçün şəraitin yarandığı vaxtdan üç il müddətində, məcburi köçkünlərə bərabər tutulan şəxslərin isə əvvəlki yaşayış yerlərinə qayıtması üçün şəraitin yarandığı və ya daimi məskunlaşdıqları vaxtadək qüvvədədir. Eyni zamanda komitə onlara “çörəkpulu”nun verilməsi nə vaxtadək davam edəcəyi məsələsinə də münasibət bildirib: “Sosial müdafiə tədbirlərindən biri kimi vahid aylıq müavinətin də verilməsi Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarı ilə təsdiq edilmiş Qaydaya əsasən tənzimlənir. Buna görə, əvvəlki daimi yaşayış yerlərinə qayıtması üçün şəraitin yarandığı vaxtdan üç il keçəndən sonra əvvəlki yaşayış yerinə geri qayıtmış və ya qayıtmamış şəxslərə vahid aylıq müavinətin (“çörəkpulu”) verilməsi şamil edilmir”.

Balaca Nilayın sizin köməyinizə ehtiyacı var. Sozcu.az xəbər verir ki, bu barədə oxu.az-a onun atası Həmid Həsənov məlumat verib. O bildirib ki, bir yaşlı körpə sinir xərçəngindən əziyyət çəkir. “Övladım 2022-ci il təvəllüdlü Nilay Həsənli yanvar ayında qızılcaya yoluxmuşdu. Həmin dövrdə paralel olaraq qan azlığı müşahidə edildi. Üç ay xəstəxanaları gəzdik, həkimlər uşağıma diaqnoz qoya bilmirdilər. Bir neçə dəfə Nilaya qan köçürülüb. Nəhayət, ilik və digər laborator analizlərdən sonra həkimlər qızıma sinir xərçəngi diaqnozunu qoyublar. Müalicəsi üçün böyük vəsait tələb olunur. Təəssüf ki, ailəmizin maddi imkanı bu vəsaiti qarşılamağa kifayət etmir. Nilay hazırda Bakıda özəl xəstəxanalardan birində müalicəsini davam etdirir. Hər gün üçün kimyaterapiya müalicəsi alır. Ondan əlavə övladımın xəstəxana xərclərinə gündəlik 1600 manat pul köçürürəm. Həkimlər deyirlər ki, əməliyyata hazırlıq prosesi kimi bir neçə aylıq dərman müalicəsi aparılmalıdır. Əgər Nilayın orqanizmi bu müalicələrə müsbət reaksiya versə, 95 faiz əməliyyat lazım olacaq. Əməliyyat üçün isə yarım milyon manatın lazım olacağı deyilib. Əməliyyatın Azərbaycanda, ya da Türkiyədə həyata keçirilməsinə uşağın vəziyyətinə uyğun qərar veriləcək. Hələlik Nilayın vəziyyəti onu başqa tibb müəssisəsinə, ölkəyə aparmağa imkan vermir. Allah heç kimi övladı ilə sınamasın. Ailəmiz, dostlarımız, hər kəs imkan daxilində öz dəstəyini verir. Çox xahiş edirəm ki, övladımı xilas etmək üçün mənə kömək olasınız. O hələ çox balacadır, gələcəyi, gözəl günləri qarşıdadır. Əllərimdən uçub getməsinə icazə verməyin. Nilayın müalicəsinə görə lazım olan vəsaiti toplamaq üçün xeyirxah insanların dəstəyinə ehtiyacım var”. Əlaqə nömrəsi: (050) 357-39-77. Kapital Bank: 5239 1517 6864 9173.

Sabah Bakıda 11, rayonlarda 14 dərəcə isti olacaq. Bu barədə Sozcu.az-a Milli Hidrometerologiya Xidmətindən məlumat verilib. Bildirilib ki, sabah Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Lakin gecə və səhər yarımadanın bəzi yerlərində qısamüddətli yağış yağacağı ehtimalı var. Mülayim şimal-qərb küləyi axşam şimal-şərq küləyi ilə əvəz olunacaq. Havanın temperaturu gecə 3-6° isti, gündüz 6-11° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 763 mm civə sütunundan 765 mm civə sütununa yüksələcək. Nisbi rütubət 75-85 % olacaq. Azərbaycanın əksər rayonlarında havanın əsasən yağmursuz keçəcəyi, lakin bəzi dağlıq və dağətəyi rayonlarda arabir yağıntılı olacağı, qar yağacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə intensiv olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi ehtimalı var. Gecə və səhər arabir duman olacaq. Mülayim şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 3-8° isti, gündüz 9-14° isti, dağlarda gecə 3-8° şaxta, gündüz 2° şaxtadan 3°-dək isti olacaq.

“Min illərdir biz Novruza bahar, yaz bayramı demişik, yazın gəlişini qeyd etmişik. Klassiklərimiz baharın gəlişinə gözəl şeirlər yazıb, təbiətin oyanışını vəsf ediblər. Amma azərbaycanlılar üçün milli atribut sayılan papağı aparıb onun-bunun qapısına tullayırlar ki, dilənçi payı versinlər. Bu ənənəni bizə kim gətirib?!”  Bu sözləri Yenisabah.az-a Xalq artisti, kinorejissor Şeyx Əbdül Mahmudbəyov deyib. Novruz adətlərindən danışan sənətçi deyir ki, əvvəllər Novruz şənliklərində papaq atmaq ənənəsi olmayıb. Bayram payının istənilməsi üçün papaq atılması sonradan yaranıb.  Onun sözlərinə görə, türk kişisi üçün papaq həmişə qeyrət rəmzi sayılıb: “Türk kişisinin 3 meyarı olub: arvadı (halalı), papağı və atı. Hər kəsə məlumdur ki, o vaxt bir kişini el içində rüsvay etmək üçün onun atının quyğunu, yalını kəsərdilər. Bu, ən böyük təhir sayılardı. Bu gün atımız yoxdur, evlənib 3 aydan sonra boşanırıq, kəbinimiz yoxdur, arvadı 1 uşaqla atırıq küçəyə, papağımızı da aparıb atırıq kiminsə qapısına.  Qapıya papaq atmaq faktiki olaraq dilənməkdir. Biz tərəflərdə o vaxt qurşaq atardılar. Siz papağınızı atmaq istəyirsinizsə, atın, istəyirsinizsə, lap tuman-köynəyinizi də çıxarıb qapılara atın, amma bunu adət-ənənə adı altında millətə sırımayın! Bizdə bu cür adət olmayıb. Bu nə ənənədir, bu nə iyrənc şeydir?!  Bunu haradan götürüblər? Keçəl, kosa nədir?”  Şeyx Əbdül  bayramın rəmzləri olan, Novruz şənliklərində yer alan Kosa ilə Keçəlin pay yığmasını dilənçilik adlandırıb: “Bu bayram təbiətin oyanışı ilə bağlıdır, təqvim yenilənir. Bu Allahın insanlara verdiyi lütfdür, insanları qışın soyuğundan, əzabından qurtarır, səxavətini göstərib yenidən təbiəti oyadır, ruzimiz-bərəkətimiz artır, enerjimiz çoxalır. Biz yeganə millətik ki, “S” xərfi ilə başlayan 7 neməti bayram süfrəsinə düzürük, bu başqa xalqlarda yoxdur. Biz isə israfçılıq edirik, qədir-qiymət bilmirik, dəyərlərimizi, tariximizi qorumuruq. Biz bütün bunları bir kənara atmışıq, qorumuruq.  Çıxıb efirlərdə də deyirlər ki, uzun illər əvvəl də papaq atmışıq. Bir daha qeyd edirəm, belə şey olmayıb! Sizin dədəniz papağını atıbsa, Allah işini avand eləsin, lakin mənim babam, dədəm öz papağını qapılara atmayıb! Xahiş edirəm, bunu ümumiləşdirməyək.  Keçəl-kosa düşüb ortaya oynayır, deyir “çömçəni doldursana” və dilənçilik edir. Rusun şaxta babası isə xəz geyimdə qapılara gedib hədiyyə paylayır. Bizi bu ruhda tərbiyə edirlər. Bu persaonajlar gözəldir, amma onları bir qədər dəyişmək, bahar bayramı ilə uyğunlaşdırmaq lazımdır, dilənçiliklə yox. Bizdə nə gözəl şey varsa, ona qara yaxırıq, gözdən salırıq, ədrabadi hala salıb dilənçi, ələbaxan edirik. Sonra da həmin personajları televiziyaya, küçələrə çıxarıb təbliğ edirik.  Bu cür eybəcər təbliğatın nəticəsi də bu gün göz önündədir...”